معیار ضرر در عزاداری، حکم قمهزنی، قمهزنی مخفی، مرگ براثر قمهزنی، تبرک به خون عزاداری، طهارت خون عزاداری، آویزانکردن قفل و سنگ به بدن در عزاداری، لطمهزنی، سینهخیز رفتن
معیار ضرر در عزاداری
حدّ ضرر و ملاک هتک
سؤال : در مورد جواز قمه زدن از شما سؤال کردیم فرمودید : اگر ضرر قابل توجّه باشد یا مستلزم توهین و هتک گردد حرام است منظورتان از جواب مذکور چیست ؟
ضرر مُعتدّ به و قابل توجّه ضرری است که از آن چشم پوشی نمیشود و افراد نسبت به وقوع در آن ، سهلانگاری و تسامح نمیکنند
مثل ضرری که موجب مرگ میشود یا باعث نقص عضو در بدن و مانند آن میگردد .
و منظور از هتک و توهین یعنی آنچه در نظر عرف متشرّعه موجب کوچکشدن ، خوار شدن ، بد نامی مذهب میگردد(آیتالله خوئی،صراط النجاه ج۲ مسائل متفرقه فی التاریخ و العقیده و السنن و الأدعیه ص ۴۶۴ و ۴۶۵ س ۱۵۹۶ ،آیتالله تبریزی ).
سؤال : معیار شرعی ضرر أعمّ از جسمی یا روحی چیست؟
معیار ضرری است که در نظر عرف قابل توجّه و معتنا به(قابل اعتناء ) باشد(آیتالله خامنهای ).
حکم قمهزنی
پرسش: نظر مراجع عظام درمورد قمهزنی چیست؟
اگر ضرر نداشته باشد، مانع ندارد؛ ولی در این زمان انجام نشود (امام خمینی، استفتائات ، ج۳، ص۵۸۲، سؤال۳۸ ).
هر کاری که برای انسان ضرر داشته و یا باعث وهن دین و مذهب شود، حرام است و مؤمنین باید از آن اجتناب کنند (آیتالله خامنهای ).
چون ازنظر مخالفین هیچ توجیهی ندارد، بلکه نتیجۀ منفی هم دارد؛ لذا لازم است شیعیان علاقهمند به مکتب حضرت امامحسین(ع) از آن خودداری کنند (آیتالله فاضل لنکرانی ).
اشکال دارد (آیتالله نوری همدانی، استفتائات ، سؤال۵۹۷ ).
بر مسلمانان واجب است از چیزهایی که سبب وهن مذهب است، خودداری کنند (آیتالله مکارم شیرازی ).
باید طوری باشد که باعث وهن شیعه ( آیتالله تبریزی ).
اگر ضرر و مفسدهای نداشته باشد، فینفسه اشکال ندارد ( آیتالله بهجت ).
قمهزنی مخفی
پرسش: آیا قمهزنی بهصورت مخفی جایز است؟
چون در زمان حاضر موجب وهن و بدنامی مذهب میشود، بنابراین در هیچ حالتی جایز نیست (آیتالله خامنهای ).
مرگ براثر قمهزنی
پرسش: اگر قمهزدن در عزاداری ائمه(ع) موجب مرگ شخص شود، آیا این عمل خودکشی محسوب میشود؟
اگر این عمل عادتاً منجر به فوت نمیشود، حکم خودکشی ندارد؛ ولی اگر از همان ابتدا خوف خطر جانی برای او وجود داشته و درعینحال این کار را انجام داده و منجر به فوت وی شده است، حکم خودکشی را دارد (آیتالله خامنهای ).
تبرک به خون عزاداری
پرسش: آیا خونی که از بدن سینهزنان و عزاداران بهسبب قمهزدن و غیره بیرون میآید، باعث تبرک و شفای مریضها و زنهای عقیم و مانند آن میشود؟
این سخنان پایه و اساسی ندارد و سزاوار است عزاداری بهصورتی باشد که باعث هتک دین و مقدسات نشود و عزاداران حسینی(علیهم رضوانالله و برکاته) از تفرقه و اختلاف دوری کنند و متحد باشند (آیتالله مکارم شیرازی ).
طهارت خون عزاداری
پرسش: آیا خونی که براثر کوبیدن شدید سر به دیوار در عزای حضرت امامحسین(ع) از سر انسان جاری و به سر و صورت شرکتکنندگان در مراسم عزاداری پاشیده میشود، پاک است یا خیر؟
خون انسان درهرصورت نجس است (امام خمینی، توضیح المسائل محشی ، ج۱، ص۱۴۰ ، آیتالله خامنه ای،آیتالله مکارم شیرازی).
آویزانکردن قفل و سنگ به بدن در عزاداری
پرسش: اگر چنانچه بهعنوان عزاداری برای حضرت امامحسین(ع)، گوشت بدن را سوراخ کرده و قفل و سنگ کیلو به آن آویزان می کنند، جایز است؟
اینگونه اعمال که موجب وهن مذهب میشوند، جایز نیست (آیتالله خامنهای ).
لطمهزنی
پرسش: آیا لطمهزنی در عزاداری جایز است؟
عزاداری برای حضرت امامحسین(ع) طبق سنت متعارف و معمول بین شیعیان اشکال ندارد (آیتالله نوری همدانی، استفتائات، سؤال۶۰۱ ).
اشکالی ندارد (آیتالله سیستانی ).
سینهخیز رفتن
پرسش: برخی از مردم در زیارتگاهها، خود را بر زمین میاندازند و صورت و سینۀ خود را بر زمین میمالند تا خون جاری شود و با همان حال وارد حرم میشوند. این رفتار چه حکمی دارد؟
این اعمال بهعنوان اظهار حزن و عزاداریِ سنتی و محبت ائمه(ع) محسوب نمیشوند و از نظر شرعی اعتباری ندارند؛ چنانچه اگرمنجر به ضرر بدنی قابل توجه و یا وهن مذهب شوند، جایز نیست (آیتالله خامنهای ).