جایگاه توصیفی – تحلیلی روحانیت و حوزه‌‌های علمیه شیعه

این کتاب برای پاسخ دادن به بخشی از این سؤالات و مخصوصاً برای مخاطبان دانشجو و طلبه و همچنین مدیران حوزه‌‌ها نوشته و سعی شده است که با افزودن کتابشناسی و نمایه، پایه‌ای برای پژوهش‌‌های بعدی در این زمینه باشد.

به گزارش شبکه اجتهاد، انتشارات کتاب فردا کتاب “نگاهی به حوزه؛ جایگاه شناسی توصیفی ـ تحلیلی روحانیت و حوزه‌‌های علمیه شیعه” نوشته سعید هلالیان را منتشر کرد.

درباره جایگاه روحانیت سخنان رهبر معظم انقلاب بسیار شنیدنی هستند؛ ایشان در این باره فرموده‌اند: «یک معروف مهم که امروز برای ما مطرح است، تبیین جایگاه روحانیت است. جایگاه روحانیت اسلام چیست؟ این از مهم ترین مسائل است.»(۱۶ فروردین ۱۳۷۹)

«درباره نقش حوزه‌‌های علمیه… باید خیلی مطالعه و تدبر بشود… متأسفانه، این جزء مباحث کم تحقیق شده و کم کار ماست؛ باید همه بدانند… حوزه علمیه از جهات مختلف برای جامعه یک نقش حیاتی دارد و این باید مورد تدبر قرار بگیرد؛ یعنی کسانی روی این فکرکنند، تحقیق کنند، مواد لازم را جمع آوری کنند و در این زمینه فکر نو ارائه نمایند».(۳۱ شهریور ۱۳۷۰)

روحانیون چه کاره اند و چه خاصیتی دارند؟ آیا آنها تنها علوم قدیم را می‌آموزند و تکرار می‌کنند یا به تولید علم هم می‌پردازند؟ اصلاً در حوزه علمیه که آنها درس می‌خوانند چه خبر است؟ نظام و تشکیلات آن به چه صورت است و چگونه افراد وارد آن می‌شوند؟ آیا همه روحانیان درس واحدی می‌خوانند؟ تخصص در حوزه معنا دارد؟ آیا روحانی‌‌ها به غیر از منبر رفتن و امام جماعت شدن کار دیگری دارند؟ و دهها سؤال دیگر.

کتاب «نگاهی به حوزه» برای پاسخ دادن به بخشی از این سؤالات مخصوصاً برای مخاطبان دانشجو و طلبه و همچنین مدیران حوزه‌‌ها نوشته و  سعی شده است که این کتاب با افزودن کتابشناسی و نمایه، پایه‌ای برای پژوهش‌‌های بعدی در این زمینه باشد.

محتوای کتاب

در فصل نخست کتاب «نگاهی به حوزه» به بیان رسالت و اهداف کلان حوزۀ علمیه یعنی بدون در نظر گرفتن عصر و سرزمینی خاص پرداخته شده و بر اساس آن، در فصل دوم، تعریفی از حوزه و طلبه مطرح شده است. همچنین در فصل سوم، رسالت عصری حوزه و برخی ابعاد مهم آن بررسی شده است. تفکیک رسالت و اهداف عصری و فراعصری حوزه، ضروری است و از پاره‌ای آسیب‌‌ها جلوگیری می‌کند که در متن بدان اشاره شده است.

در فصل چهارم هم کارکردها و نقش‌‌های اجتماعی حوزویان در دوران معاصر واکاوی و به تعبیری دیگر آیندۀ کاری یک طلبه و نقش‌‌های اجتماعی حوزویان بر اساس اهداف کلان و میانی حوزه ترسیم شده است. در فصل پنجم نیز در کنار پرداختن به افتخارات طلبگی و ویژگی‌‌های مهم روحانیت پُرافتخار شیعی به بیان برخی آسیب‌‌ها و خطرات احتمالی فراروی طلاب و نیز حوزۀ علمیه، درفصل ششم به بررسی وضعیت حوزۀ معاصر با توجه به ایستار تاریخی و مهم آن در نسبت با نهضت اسلامی و در فصل هفتم به محتوای آموزشی، پژوهشی، و تبلیغی حوزه و نیز قالب آموزشی آن پرداخته شده است.

از وظایف مهم حوزه، شناخت و بسط روشمند یا تخصصی دین در همۀ سطوح زندگی بشری و از ابزارهای مهم تحقق این وظیفه، «استنباط» و «اجتهاد» است؛ ازاین رو در فصل هشتم، بحثی اجمالی و متناسب با سطح این نوشتار دربارۀ استنباط و اجتهاد بیان شده است. در فصل نهم هم بررسی و تحلیل مسأله مهم و کلیدی «جذب و گزینش» در حوزه و سرانجام در فصل دهم، ساختار و سازمان کنونی حوزه (نه آنچه باید باشد) معرفی و بررسی شده است.

این نوشتارچهار پیوست با موضوعات زیر دراد: ۱. منشور روحانیت (پیام مهم و تاریخی امام خمینی(ره) به روحانیون، مراجع، مدرسین، طلاب، ائمۀ جمعه و جماعات)؛ ۲. نمایی از «عالَم طلبگی»؛ ۳. مهم ترین مسائل و موضوعات نیازمند تحقیق در عرصۀ حوزه و روحانیت؛ ۴٫ کتابشناسی حوزه و روحانیت.

مخاطبان کتاب

این کتاب برای دانشجویان، طلاب، مبلغان و استادان حوزه و دانشگاه و کارشناسان و سیاستگذاران فرهنگی و حوزوی به ویژه مدیران و برنامه ریزان حوزه‌‌ها و مدارس علمیه مفید خواهد بود.

انتشارات کتاب فردای قم چاپ اول کتاب «نگاهی به حوزه» را در ۷۱۶ صفحه و قطع رقعی، به صورت گالینگور و با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و قیمت ۲۸۰۰۰ تومان منتشر کرده است.

بنابر گزارش رسا، انتشارات کتاب فردا از ناشران تخصصی در حوزه علوم انسانی و ناشر برگزیده کتاب سال حوزه در سال ۱۳۹۲ است و در زمینه تحول در حوزه و فقه اجتماعی تاکنون کتابهای «تحول حوزه علمیه و روحانیت» (علیرضا پیروزمند)، «احکام حکومتی، (اسماعیل پرور) و «جستارهایی در فقه حکومتی (فلسفه، حکومت و تمدن)» (نوشته عباسعلی مشکانی سبزواری) را منتشر کرده است و به زودی «اصول و مبادی فقه حکومتی» نوشته حجت الاسلام والمسلمین دکتر ذبیح الله نعیمیان را در چهار جلد منتشر می‌کند.

علاقه مندان می‌توانند  برای دریافت این کتاب و دیگر آثار انتشارات کتاب فردا با شماره ۰۲۵۳۷۷۴۶۹۹۲ تماس گرفت یا به سایت Bookroom.ir  مراجع کنند. فروشگاه‌‌های معتبر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و فروشگاه‌‌های پاتوق کتاب در سراسر کشور (دفتر مرکزی ۰۲۵۳۷۷۴۰۰۰۴) نیز محل عرضه آثار این ناشر هستند.