در پی ارتحال آیتالله محمدتقی مصبلح یزدی، مراجع عظام، علما و اساتید حوزه علیمه و نهادهای علمی در پیامهای جداگانهای ارتحال این فقیه فیلسوف و انقلابی را تسلیت گفتند.
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله محمدتقی مصباح یزدی، بنیانگذار و رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، نماینده منتخب مردم استان خراسان رضوی در مجلس خبرگان رهبری، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، عضو سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس سابق شورای عالی مجمع جهانی اهلبیت (ع)، پس از عمری مجاهدت در مسیر اسلام و انقلاب شامگاه ۱۲ دی ماه ۹۹ در سن ۸۶ سالگی دار فانی را وداع گفت.
در پی درگذشت این فقیه فیلسوف و سنگربان سترگ معارف دینی و انقلابی؛ مراجع معظم تقلید، علما و اساتید حوزه علمیه، نهادها، مدارس و مراکز فقهی در پیامهای جداگانهای ارتحال این استاد برجسته را تسلیت گفتند. رهبر معظم انقلاب و حضرات آیات صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، جوادی آملی، سبحانی، علوی گرگانی، شبیری زنجانی، استادی، اشرفی شاهرودی، مظاهری و سیفی مازندرانی و حججاسلام والمسلمین: مدرسی یزدی، حسینی بوشهری، اعرافی، علمالهدی، مروی، مصباح عاملی، رئیسی، لاریجانی، خسروپناه، رشاد، اراکی، واعظی، الهی خراسانی، لکزایی، میرباقری، مبلغی، آقاتهرانی، حاجابوالقاسم، هادوی تهرانی، نواب، حکیمیان، رجائینیا، عباسی، شهریاری، حاجی علیاکبری، فقیهی، نصیری، یزدانپناه، قاضیزاده، رضا غلامی و …
سوگوار برادر قدیمی و عزیز میباشم
حضرت آیتالله سیدعلی خامنهای در پیامی درگذشت عالم ربانی، فقیه و حکیم مجاهد، آیهالله مصباح یزدی را تسلیت گفتند. متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم؛ با تأسف و تأثر فراوان خبر درگذشت عالم ربانی، فقیه و حکیم مجاهد، آیتالله آقای حاج شیخ محمدتقی مصباح یزدی را دریافت کردم. این، خسارتی برای حوزهی علمیه و حوزهی معارف اسلامی است. ایشان متفکری برجسته، مدیری شایسته، دارای زبان گویائی در اظهار حق و پای با استقامتی در صراط مستقیم بودند. خدمات ایشان در تولید اندیشهی دینی و نگارش کتب راهگشا و در تربیت شاگردان ممتاز و اثرگذار و در حضور انقلابی در همهی میدانهائی که احساس نیاز به حضور ایشان میشد، حقاً و انصافاً کمنظیر است. پارسائی و پرهیزگاری خصلت همیشگی ایشان از دوران جوانی تا آخر عمر بود و توفیق سلوک در طریق معرفت توحیدی، پاداش بزرگ الهی به این مجاهدت بلندمدت است.
اینجانب که خود سوگوار این برادر قدیمی و عزیز میباشم، به خاندان گرامی و فرزندان عالم و صالح و دیگر بازماندگان ایشان و نیز به شاگردان و ارادتمندان این معلّم بزرگ و به حوزهی علمیه تسلیت عرض میکنم و علوّ درجات ایشان و مغفرت و رحمت الهی را برای ایشان مسألت مینمایم.
تفکّر ولایی آیتالله مصباح و مبارزه با بدعتها، نشان از ارادت به نشر معارف اهل البیت و روحیه جهادی وی دارد
آیتالله لطفالله صافی گلپایگانی: رحلت عالم ربّانی آیتالله آقای حاج شیخ محمدتقی مصباح یزدی (ره)، موجب تأثر گردید. شخصیتی که با تلاش و جدّیت خود به مراتب بالای فضل و علم در حوزه علمیه رسید و به مقام استادی برجسته حوزه نائل گردید.
تأسیس مراکز علمی و مذهبی و مشارکت در تشکیل آنها، مانند مرکز فرهنگی مذهبی وزین «در راه حق»، سخنرانیهای ایشان از نیم قرن پیش در حوزه علمیه قم، و تفکّر ولایی و مبارزه با بدعتها در آن زمان و بعد از آن، همه نشان از شدّت ارادت به نشر معارف نورانی اهل البیت علیهم السلام و روحیه حماسی و جهادی وی دارد.
این مصیبت را به شاگردان و دوستداران ایشان و به فرزندان فاضل و داماد ارجمندشان تسلیت گفته، رحمت و رضوان الهی برای آن مرحوم و صبر و اجر برای بازماندگان از خداوند متعال مسئلت دارم.
آیتالله مصباح یزدی عالمی فرزانه، فاضل و با تقوایی که همواره از نظام اسلامی دفاع نمود
آیتالله ناصر مکارم شیرازی: خبر رحلت عالم ربانی، مجاهد خستگی ناپذیر حضرت آیتالله آقای حاج شیخ محمدتقی مصباح موجب تأثر و تاسف گردید. عالمی فرزانه، فاضل و با تقوا که همواره از نظام اسلامی دفاع نمود. شاگردان فاضلی تربیت کرد و سخنرانیهای بسیار سودمندی داشت و زندگی او سراسر خدمت به اسلام و مکتب اهل بیت(ع) بود.
اینجانب این ضایعهی بزرگ را به حوزههای علمیه، شاگردان و خصوصاً بیت مکرم ایشان تسلیت عرض می کنم و علو درجات او را از خداوند مسألت نموده و برای تمامی وابستگان ایشان صبر و اجر فراوان خواهانم.
آیتالله مصباح یک الگوی ارزنده برای طلاب است
آیتالله حسین نوری همدانی: خبرارتحال فقیه عالیقدر آیتالله آقای حاج شیخ محمدتقی مصباح یزدی رحمت الله علیه موجب تأسف وتأثرعمیق اینجانب گردید. درگذشت آن عالم متقی بیشک ثلمه عظیمی است که به راحتی قابل جبران نخواهد بود.
علمیت ایشان در ابعاد مختلف، تواضع و اخلاص، تقوی و زمان شناسی، صراحت لهجه در دفاع از ارزشهای اسلام و انقلاب موجب برجستگی آن مرحوم بود است.
تربیت شاگردان فراوان و تأسیس مرکز علمی و پژوهشی امام خمینی رحمت الله علیه و آثار قلمی متعدد و بیان مناظرههای مستدل و محکم از خصوصیات ویژه ایشان بود.
و دربیان دیگر مرحوم آیتالله مصباح سراسر عمر با ارزش خود را در راه ترویج مکتب اهلبیت علیهمالسلام سپری کرد و از هیچ کوششی دریغ نکرد و میتواند بهعنوان یک الگو ارزنده برای طلاب محترم باشد.
ارتحال این دانشمند محترم و فقیه با اخلاص را به ساحت مقدس حضرت بقیه الله امام عصر عجل الله تعالی، مقام معظم رهبری، حوزهای علمیه و مجامع دیگر علمی و به شاگردان و ارادتمندان ایشان بهویژه همسر و فرزندان و داماد محترمشان تسلیت عرض نموده و علو مقام برای آن فقید سعید مسئلت مینمایم.
آیتالله مصباح یزدی جامع معقول و منقول بود
آیتالله عبدالله جوادی آملی: بسم الله الرحمن الرحیم؛ انا لله وانا الیه راجعون؛ ارتحال عالم مجاهد جامع معقول و منقول استاد مسلّم حوزههاى علمیّه آیهالله حاج محمد تقى مصباح یزدى را به رهبرى معظّم انقلاب و مراجع عظام تقلید و شاگردان و عموم علاقمندان تسلیت، علوّ درجه آن متفکّر راحل و صبر جمیل و اجر جزیل بیت مکرّم ایشان از خداى سبحان مسئلت مىشود.
آیتالله مصباح در علوم عقلی و معارف اسلامی آثار ارزندهای دارد
آیتالله جعفر سبحانی: بسمه تعالی؛ درگذشت عالم مجاهد، محقق عالیقدر، آیتالله مصباح یزدی مایه تاسف و تأثر گردید.
فقید سعید در طول اقامت خود در قم مبدأ آثاری بود؛ در علوم عقلی و معارف اسلامی آثار ارزندهای دارد و گروه زیادی را تربیت نموده و گروهی را با معارف اسلامی آشنا ساخت.
اینجانب این ضایعه را به علماء اسلام و حوزههای علمیه و بازماندگان محترم تسلیت میگویم و از خداوند متعال برای روح آن عالم جلیل علو درجه و برای بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل مسئلت دارم.
آیتالله مصباح یزدی عمر خود را در راه دفاع از مبانی اسلام و انقلاب صرف نمود
آیتالله سید محمدعلی علوی گرگانی: خبر درگذشت عالم ربانی، فقیه عالیمقام، فیلسوف متبحر حضرت آیتالله حاج شیخ محمدتقی مصباح یزدی که عمر خود را در راه ترویج معارف دینی و رفع شبهات اعتقادی و دفاع از مبانی اسلام و انقلاب صرف نمودند، موجب تأثر و تألم گردید.
تألیف کتب متعدد در زمینه قرآنی، کلامی، فلسفی، اخلاقی و اعتقادی و تربیت شاگردان وارسته همچنین مبارزه با خط انحراف اعتقادی در جامعه و تبیین معارف اسلام و انقلاب و حمایت از ولایت فقیه و حضور در جامعه مدرسین حوزه علمیه و مجلس خبرگان رهبری و مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام گوشهای از خدمات ارزشمند ایشان است.
اینجانب این ضایعه مولمه را در درجه اول به محضر امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف همچنین مقام معظم رهبری، مراجع عظام تقلید، حوزههای علمیه مخصوصا حوزه علمیه قم، علما و شاگردان و ارادتمندان ایشان و بیت مکرم آن مرحوم تسلیت گفته و علو درجات و رحمت الهی را برای آن فقید سعید از خداوند خواستارم.
تسلیت آیتالله سیدموسی شبیری زنجانی و دفتر آیتالله سیدعلی سیستانی
در پی در گذشت آیتالله مصباح یزدی، آیتالله سیدموسی شبیری زنجانی در تماس تلفنی با فرزند آن مرحوم، فقدان این استاد برجسته را به خانواده عزادار ایشان تسلیت گفتند و برای بازماندگان صبر جمیل و برای آن عالم فقید، غفران الهی را از خداوند متعال طلب کردند.
همچنین، حجتالاسلام والمسلمین سیدجواد شهرستانی و هیات همراه برای عرض تسلیت در بیت مرحوم آیتالله مصباح یزدی حضور یافتند.
مراتب علمی او تا حدی نزد برخی حوزویان مورد غفلت قرار گرفت
آیتالله رضا استادی: آیتالله مصباح یزدی بدون هیچ مبالغه یکی از اساتید طبقه اول فلسفه و معارف قرآنی در زمان ما در حوزه علمیه قم بود و نیز یکی از معدود اساتیدی بود که میتوانست در همه مجامع علمی داخل و خارج زبان گویای اسلام در ارائه معارف اسلام ناب و پاسخگو به همه سؤالات دینی باشد.
آثار مکتوب و منتشرشده استاد در معارف قرآنی، اخلاق و حکمت از کتابهای متقن، مطمئن و گواه قرآن شناسی ایشان و مراتب علمی و عرفانی استاد بزرگوار است.
تعدادی از فضلای حوزه علمیه قم از شاگردان ایشان بوده و به این شاگردی افتخار مینمایند و حق هم همین است.
به نظر میرسد چون این بزرگوار طبق تشخیص و وظیفه خود قبل از پیروزی انقلاب و بعد از آن مسیر معمولی اساتید یعنی تدریس فقه و اصول فاصله گرفت و کارهای مهمتری را که تشخیص میداد به نفع اسلام و بسیار لازم است، دنبال کرد، مراتب علمی او در فقه و اصول تا حدی نزد برخی حوزویان مورد غفلت قرار گرفت.
از برخی مراجع تقلید که بگذریم، در حوزه علمیه افرادی مانند آیتالله مصباح شاید به عدد انگشتان دو دست هم نداشته باشیم.
مناظرههای عقیدتی ایشان با مخالفان، در دفاع از اسلام را از یاد نبردهایم؛ مسافرتهای ایشان به کشورهای متعدد و حضور در مجامع علمی آنان و بیان معارف اسلام و پاسخ به سؤالات حضار از خدمات برجسته ایشان است.
برنامه حدود دو ساله اش برای اساتید دانشگاهها درسالهای اول انقلاب که نتیجهاش بیان یک دوره معارف قرآنی بود، از افتخارات حوزه علمیه بشمار میآید.
از مراتب علمی بالاتر، این عزیز از جنبههای معنوی و اخلاقی به گونهای مؤثر بود که هر جمعی که با ایشان ارتباط حوزوی و شاگردی پیدا کرده اند، غالبا ارادتمند ایشان شده و اذعان دارند که خلوص، موحّد بودن، عدم توجه به مادیات و مظاهر آن و دنبال انجام وظیفه بودن در سراسرزندگی استاد محسوس است.
و در نتیجه از نظر روحی و اخلاقی، این استاد اثرات چشمگیری در رشد معنوی طلاب و فضلا داشته و درس اخلاق او از برکات حوزه علمیه بود.
رحلت آیتالله مصباح یزدی براستی خسارتی بر حوزه دفاع از مکتب حق و حقیقت است
آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی: انا لله و انا الیه راجعون؛ رحلت عالم خبیر خلیق آیتالله مصباح یزدی براستی خسارتی بر حوزه دفاع از مکتب حق و حقیقت است.
از درگاه خداوند منان متضرعانه مسالت جبران این خسارت عظمی را دارم و برای آن بزرگوار درجات عالی و برای حوزه علمیه قم و بازماندگان صبر و اجر جزیل آرزومندم.
پیشگامی آیتالله مصباح در عرصۀ تحوّل و ارتقاء آموزشهای حوزوی از مجاهدت علمی آن عالم فکور است
آیتالله حسین مظاهری: ارتحال عالم حکیم و متفکّر توانا مرحوم حضرت آیتالله آقای حاج شیخ محمدتقی مصباح یزدی«رضواناللهتعالیعلیه» موجب تأسّف و تأثّر گردید.
ایشان فیلسوفی صاحب نظر و استادی مبرز و یکی از شاگردان ممتاز و برجستۀ استاد عظیم الشأن حضرت علامه طباطبائی«قدّسسرّهالشّریف» بودند که سالهای متمادی از عمر مبارک خود را در ترویج و توسعۀ معارف قرآنی و حکمت اسلامی و نیز تعلیم و تربیت شاگردان عالم و پرشمار و همچنین تألیف آثار فراوان و ماندگار در ساحت اندیشۀ دینی و فلسفۀ اسلامی سپری ساختند.
پیشگامی ایشان در عرصۀ تحوّل و ارتقاء آموزشهای حوزوی و نقش اساسی و همّت رفیع و عزم راسخِ این عالم اندیشمند در تأسیس مؤسّسۀ در راه حق و سپس بنیاد فرهنگی باقرالعلوم«علیهالسّلام» و در نهایت، مؤسّسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی«اعلیاللهمقامهالشّریف» و زحمات طاقتفرسا و سعی بلیغ و سختکوشیِ خستگیناپذیری که در این مسیر خطیر و طولانی مصروف داشتند، بیشک از حسنات شاخص کارنامۀ مجاهدت علمی آن عالم جلیل و فکور است.
زهد و وارستگی و اخلاص و شیفتگی ایشان به آستان حضرات اهلبیت عصمت و طهارت«علیهمالسّلام» نیز ذخیرۀ معنوی بزرگی در پیشگاه خداوند منّان خواهد بود.
ضمن عرض تسلیت به بیت مکرّم و فرزندان گرامی و داماد محترم ایشان و همۀ ارادتمندان و خیل شاگردان ارجمند این عالم متفکّر، از خداوند سبحان، علوّ درجات و رحمت و مغفرت واسعه برای این صدیق شفیق و دوست دیرین مسألت میکنم و اجر و صبر و سعادت خاندان مصاب و همۀ بازماندگان معزّز و همچنین استمرار خدمات و حسنات علمی و فلسفی ایشان را از درگاه آن پروردگار متعال خواستارم.
عالم تشیع بعد از شهید مرتضی مطهری چنان عالم وارسته و مجاهدی به خود ندیده است
آیتالله علیاکبر سیفی مازندرانی: ارتحال ملکوتی عالم ربانی، جامع معقول و منقول، متکلم و فقیه جلیل القدر آیتالله محمد تقی مصباح یزدی (رحمه الله علیه) را به امام زمان بقیه الله العظمی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و به ولی امر مسلمین مقام معظم رهبری و نیز به فقها و آیات عظام و قاطبهی فضلاء و اساتید حوزههای علمیهی جهان تشیع و عموم ملت مومن و پیروان مکتب اهل بیت علیهم السلام در سراسر جهان تسلیت عرض مینمایم.
این عالم جلیل القدر و حکیم صمدانی و فقیه ربانی در طول عمر با برکت خویش همچون مشعلی فروزان و ستارهای درخشان در آسمان ولایت برای هدایت امت نبی مکرم اسلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله میدرخشید.
ایشان اسوهی تقوا، حلم، وقار و سکینه و دژی مستحکم در سنگر دفاع از عقائد حقهی امامیه و اصل مترقی ولایت فقیه و مجاهدی نستوه و پشتیبان با صلابت ولی امر مسلمین بوده اند. یکی از برجسته ترین فضائل این حکیم فرزانه بیان معضلات براهین فلسفی در عقائد و فلسفهی اخلاق با قلم و گفتاری روان و سلیس و جذاب و قابل فهم برای عموم جامعه بوده است؛ از این رو جوانان زیادی را شیفتهی منطق گویای خود نموده است.
عالم تشیع بعد از مرحوم شهید مرتضی مطهری چنان عالم وارسته و مجاهدی با چنین قلم و بیان سلیس و روان و مرتبهی حکمت و منطق گویای دلنشین به خود ندیده است. رفع الله درجته العالیه و حشره مع النبی و اهل بیته و متّع الأمه بآثاره العلمیه.
قهرمان همیشه آماده دفاع از مرزهای عقیده و ایمان
سید محمدرضا مدرسی یزدی، عضو فقهای شورای نگهبان و استاد حوزه علمیه قم: مصیبت دردناک رحلت قهرمان همیشه آماده دفاع از مرزهای عقیده و ایمان، سرو قامت بوستان علم و دین، رسوا کننده ملحدان و منافقان، روشنى بخش دل مؤمنان، ایثارگر راه هدایت، ستمدیده و زجرکشیده افشاگری روشهای ضلالت، یاور راستین ولایت، متفکر، مبتکر و نواندیش، فیلسوف، مفسّر، عالم محقّق و مجاهدِ راه خدا حضرت آیتالله محمدتقی مصباح یزدی قُدِّسَ سِرُّهُ الشّریف را به محضر مبارک بقیّه الله الأَعظم عجّل الله تعالى فرجَهُ الشّریف، مقام معظّم رهبری مُدَّ ظلُّه العالی، حوزههای علمیّه، خانواده معزَّز ایشان و عموم مؤمنین تسلیت گفته، برای آن عزیز علوّ درجات و حَشْر با صِدّیقین و شهدا را از درگاه احدیّت جلَّ و عَلا درخواست میکنم.
آیتالله مصباح از پایه گذاران تحول در حوزه و علوم انسانی بود
سیدهاشم حسینی بوشهری، رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: رحلت فقیه عالیقدر و اندیشمند بزرگ جهان اسلام حضرت آیتالله حاج شیخ محمد تقی مصباح یزدی (رضوان الله علیه) عضو برجسته، موثر و دیرینه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم موجب تألم و تأثر بسیار گردید.
این عالم ربانی با قدرت اجتهاد و اندیشه صائب خود در جهادی عالمانه به مقابله با تفکرات الحادی غرب و انحرافات فرهنگی پرداخت و اندیشه ناب اسلامی را روشن و پاکیزه به جامعه ارائه کرد.
تسلط ایشان به علوم نقلی و عقلی و همچنین توانمندیهای فکری و اندیشهای این عالم متخلق، نقش به سزایی در رشد فکری و هویتی فضلای حوزه داشته است.
این عالم عارف که از پایه گذاران تحول در حوزه و علوم انسانی بود در ایجاد پیوند بین حوزه و دانشگاه نیز نقشی موثر و شایسته داشت.
بینش بالای سیاسی و خلوص انسانی این عالم شجاع و مبارز تصویری روشن و واقعی از ابعاد مختلف شخصیت این اندیشمند بزرگ است.
این استاد برجسته علوم اسلامی با ذهنی عمیق و جامعنگر اندیشههای فلسفی را در پرتوی از نور توحید و معنویت به جویندگان و طالبان حقیقت ارائه میکرد. درسهای اخلاق عارفانه و سلوک زاهدانه این معلم اخلاق، طلاب جوان را با ایشان مانوس و جمع کثیری را از اخلاق، عرفان، معنویت و معارف الهی بهرهمند کرده بود.
مبارزات انقلابی و همراهی بینظیر ایشان با امام و رهبری و همچنین کوشش وافر علمی در دفاع و حمایت از ولایت فقیه از ممیزههای این شخصیت انقلابی است.
منطق قوی و مستحکم آیتالله مصباح یزدی در نقد جریانهای سیاسی آلوده موجی از اهانتها و هتاکیها را از سوی برخی جریانات سیاسی متاثر از دشمنان برانگیخت، اما این شخصیت برجسته در تمام دورانی که مورد هجمه قرار میگرفت صبورانه تحمل کرد و ثابت قدم و استوار در خط مستقیم انقلاب اسلامی به روشنگری پرداخت.
این نماینده فقید مجلس خبرگان رهبری قهرمان بصیرت افزایی، روشنگری و دفاع از دین و مکتب اهلبیت علیهمالسلام بود و تا پایان عمر پر برکت خود یک انقلابی ولایتمدار و صادق ماند.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم رحلت این عالم عارف پرهیزگار را به محضر حضرت بقیهالله الاعظم (عجلالله تعالی فرجه الشریف)، مقام معظم رهبری «مدظله العالی»، مراجع عظام تقلید «دامتبرکاتهم»، حوزههای علمیه و همچنین به بیت مکرم به خصوص آقازادگان محترم، شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض نموده و برای آن عالم وارسته علو درجات، غفران و رحمت الهی را از خداوند متعال خواستار است.
آثار ماندگار آیتالله مصباح گنج فاخر و دستمایه وزین آیندگان است
علیرضا اعرافی، مدیر حوزههای علمیه: خبر ارتحال علامه مجاهد و فیلسوف گرانمایه و مفسر فرزانه و فقیه انقلابی حضرت آیتالله مصباح یزدی اعلی الله مقامه الشریف برای حوزههای علمیه تکان دهنده و غمبار و اسف انگیز بود.
این چهره تابناک از پیشگامان نهضت و انقلاب اسلامی و از یاران وفادار امام خمینی (ره) و رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی مد ظله العالی و مرزبان اندیشه ناب اسلامی و مدافع آرمانها و ارزشهای اصیل انقلاب و استوار در همه فراز و فرودها و حوادث و فتنهها بود و در دفاع از اصل ولایت فقیه و رهبری معظم انقلاب اسلامی شجاع و پیشگام و عمارصفت اقدام میکرد و لایخاف فی الله لومه لائم.
آن شخصیت بزرگ در فلسفه اسلامی از صاحبنظران برجسته و دارای نظریات بکر و نو و برخوردار از اندیشهای دقیق و نقاد و آگاه به اندیشههای فلسفی غرب و فلسفههای مضاف بشمار میآمد و دقتها و موشکافیهای ایشان فراموش شدنی نیست و آثار ماندگار فلسفی و فکری ایشان گنج فاخر و دستمایه وزین برای حوزههای علمیه و دانشگاهها و مراکز علمی و فلسفی داخل و خارج از کشور است.
آن فقید سعید در قلمروی فلسفههای مضاف و علوم انسانی و اجتماعی از منظر اسلامی پیشگام و آغازگر و در طراحی نظامات فکری اسلام مبتکر و پیشاهنگ بود.
از لطائف بارز در زیست پر برکت ایشان میتوان به نوآوریهای برجسته و اندیشههای مبتکرانه در قلمرو نظامات آموزشی و پژوهشی و مدیریتی حوزه و پیشگامی در تحول حوزه اشاره کرد و از رهگذر فکر عمیق آن مرحوم مرزهای دانشهای اسلامی و حوزوی گسترش یافت.
از نقاط مهم زندگی ایشان سلوک معنوی و روحانی و اخلاقی و بهرهگیری از استادان معرفت و معنویت مانند امام خمینی ره، علامه طباطبایی ره و آیتالله بهجت ره بود.
افزون بر آثار و نوشتار نور افشان ایشان، خیل عظیم شاگردان و دست پروردگان گواه بر کارنامه فاخر و ارزشمند وی است.
آن استاد سفرکرده و به لقای الهی پیوسته با کوله باری از توشههای معنوی و عرفانی ان شاء الله در پیشگاه خداوند مهربان سرافراز و مأجور و برای حوزویان و دانشگاهیان مصباح هدایت خواهد بود.
آن فقیه پارسا به مجاهدان راه خدا و ایثارگران و محور مقاومت و شهیدان سرافراز و شهید حاج قاسم سلیمانی عشق میورزید و مقدر بود تا در ایام فاطمیه و سالگرد شهادت آن شهید مقاومت به دیار ابدیت بپیوندد.
فقدان آن علامه زاهد و پارسا و شکیبا را به رهبر معظم انقلاب اسلامی و مراجع عظام و حوزههای علمیه و مردم شریف و شاگردان و علاقهمندان و بیت مکرم و آقازادگان گرامی و صهر ارجمند ایشان تسلیت و تعزیت عرض میکنم و روز شنبه سیزدهم دیماه را به احترام آن مرحوم و در ایام فاطمیه و سالگرد شهادت شهید سلیمانی، حوزههای علمیه را تعطیل اعلام مینمایم و علو درجات آن فقید سعید و شکیبایی و پاداش نیک الهی را برای بازماندگان محترم و استمرار راهشان را از خداوند مهربان خواستارم. عاش سعیدا و مات سعیدا.
آیتالله مصباح یزدی استادی مکتبآفرین بود
سید احمد علم الهدی، نماینده ولیفقیه و عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان: در سالگرد فاجعه مصیبت بار شهادت سردار رشید اسلام، شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی، مصیبتی عظیم و ناگوار، امت اسلام را عزادار ساخت؛ از دست دادن استادی مکتبآفرین که به تعبیر مقام ولایت، خلأ مرحوم علامه طباطبایی و شهید مطهری را پر میکرد، ثلمه جبران ناپذیری در اسلام ایجاد نمود.
رحلت جانگداز آیتالله مصباح یزدی، داغی جانسوز بر دلهای مشتاقان آن استاد بزرگوار و شاگردان بهرهمند از فیوضات اندیشهآفرین ایشان وارد ساخت، هیهات که این خسارت جانکاه جبران شود «إنّ الزمان بمثله لعقیم».
این مصیبت وارده را به محضر مقدس بقیهالله ارواحنا فداه و حجت بر حق آن حضرت مقام معظم رهبری، حوزههای علمیه شیعه و فرزندان دانشمندشان تسلیت عرض میکنم. همنشینی با روح تابناک نبی مکرم (صلیالله علیه وآله) و ارواح طیبه ائمه معصومین (علیهمالسلام) در مقامات عالیه بهشت برای ایشان از خداوند مسئلت دارم.
صلابت، پایبندی بر اصول و روشنگری در برابر التقاط از ویژگیهای این عمار انقلاب است
احمد مروی، تولیت آستان قدس رضوی و عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان: با اندوه فراوان ارتحال عالم ربانی، حکیم متأله و فقیه مبارز علامه مصباح یزدی را به پیشگاه حضرت ولیعصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی)، حوزههای علمیه، شاگردان فاضل، علاقهمندان و بیت شریف ایشان تسلیت عرض مینمایم.
این عالم بزرگوار و با اخلاص عمر پربرکت خویش را در مسیر فقاهت، حکمت و ترویج آموزههای قرآن کریم و مکتب اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام سپری نمود. صلابت، پایبندی بر اصول و روشنگری در برابر التقاط و شبهات مختلف در حوزههای معرفتی و انقلابی، از ویژگیهای این عمار انقلاب است. دفاع عالمانه و محققانه از نظام اسلامی و ولایت فقیه برگ درخشان دیگری در زندگی پربرکت این دانشمند فرزانه است. سرزنشها و ملامتهای گوناگون در اراده ایمانی ایشان، کمترین خللی ایجاد نکرد.
در جوار مضجع شریف حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیه والثناء از درگاه خداوند متعال، رضوان الهی را برای روح بلند این عالم وارسته و شکیبایی و پاداش اخروی را برای بازماندگان گرامی و بیت شریف ایشان مسألت مینمایم.
آیتالله مصباح یزدی پشتوانهای مستحکم برای مبانی فکری و اعتقادی نظام مقدّس جمهوری اسلامی بود
سید مصباح عاملی، مدیر حوزه علمیه خراسان: در سالروز شهادت سیدالشهدای مقاومت، سردار پرافتخار اسلام شهید حاج قاسم سلیمانی رضواناللهعلیه، روح ملکوتی چراغ روشنیبخش حوزههای علمیه و عمّار بصیر و نستوه انقلاب اسلامی، حضرت آیتالله محمّدتقی مصباح یزدی قدّسسرّهالشّریف به ملکوت اعلی پیوست.
آن فقیه مجاهد و فیلسوف فرزانه، پشتوانهای مستحکم برای مبانی فکری و اعتقادی نظام مقدّس جمهوری اسلامی بود و در طول دوران حیات پربرکتش، در جبهههای مختلف فکری و فرهنگی، برای إِعلای کلمۀ الله و دفاع از جبهۀ حقّ و حقیقت ایثارگرانه رزمید و از هیچ لومۀ لائمی نهراسید.
خیل عظیم شاگردان ایشان و نیز انبوه آثار نورانی و پربرکتشان در حوزههای گوناگون علوم اسلامی، باقیات صالحاتی برای روح آن فقید سعید و نیز راهنمایی جاودان برای امّت مسلمان و مجاهد خواهد بود.
اینجانب به نمایندگی از تمامی علماء، فضلاء و حوزویان انقلابی استانهای خراسان، این ضایعۀ مؤلمه و ثلمۀ جبرانناپذیر را به محضر مقدّس حضرت بقیهاللهالأعظم ارواحنافداه، رهبر عزیز انقلاب اسلامی حضرت امام خامنهای مدّظلّهالعالی، حوزههای علمیه، خاندان و فرزندان گرامی و همۀ شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت و تعزیت عرض نموده و اعلام میدارم که سربازان صدّیق نظام اسلامی در حوزه علمیۀ خراسان، بر عهد وثیق خود با ولایت فقیه استوار مانده و با تمام توان میکوشند تا با جهاد علمی و عملی، رهرو ثابتقدمی برای این راه باشند، انشاءالله.
آیتالله یزدی خلاء علامه طباطبایی و شهید مطهری را در دوران ما پر میکند
سیدابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه: ضایعه ارتحال فقیه انقلابی و حکیم وارسته، حضرت آیتالله محمد تقی مصباح یزدی رحمت الله علیه، مصیبتی جانکاه برای حوزههای علمیه و علاقمندان و دوستداران انقلاب اسلامی بود.
این عالم ربانی که از ارکان تبیین و ترویج حکمت متعالیه اسلامی در دوران معاصر و از وارثان مبرز علامه طباطبایی به شمار میرفت، در وادی سلوک اخلاقی و عرفانی نیز در مقام همنشینی با بزرگان اخلاق و عرفان همچون مرحوم آیتالله بهجت، خود به استادی بزرگ و هدایتگر در عرفان و اخلاق عملی مبدل شد تا هدایتگر هزاران جان عاشق به سمت معبود باشد.
اما شان و رتبه عالی آیتالله مصباح یزدی در حکمت، فقه، عرفان و اخلاق که به تعبیر رهبر معظم انقلاب خلاء علامه طباطبایی و شهید مطهری را در دوران ما پر میکند، موجب نشد تا این معلم بزرگ به درس و بحث بسنده کند بلکه آنچه را در مقام علم آموخته بود، در مقام عمل در دفاع از انقلاب اسلامی و رکن رکین ولایت فقیه بذل کرد، به نحوی که در مقابله با هجمه فکری غرب و غربگرایان، در کنار تربیت شاگردانی مهذب، هزاران هزار جوان دغدغهمند را به سلاح دفاع از ارکان معرفتی انقلاب اسلامی مجهز و به سَدّی محکم در برابر این هجوم مبدل کرد.
شجاعت این فقیه برجسته در بیان حق و حقیقت و بیتوجهی به ملامت کنندگان و از سوی دیگر غیرت این مرد بزرگ در دفاع از ولایت حقه فقیه، حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، به میزانی موثر و عمیق بود که او را به خار چشم دشمنان این نظام و انقلاب مبدل کرد تا از هیج تلاش و کوششی برای تخریب و ترور شخصیت این عالم وارسته کوتاهی نکنند.
اینجانب ضایعه فقدان این حکیم، فیسلوف و استاد عرفان و اخلاق را به امام زمان ارواحنا له الفداء، رهبری معظم انقلاب اسلامی، حوزه مقدسه علمیه قم، شاگردان، ارادتمندان و فرزندان ایشان تسلیت گفته، برای این عالم وارسته علو درجات و برای همه دوستداران آن مرحوم، صبر و اجر را مسئلت دارم.
فقدان آیتالله مصباح ضایعهای برای نظام جمهوری اسلامی و حوزههای علمیه است
صادق آملی لاریجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام: ارتحال عالم ربانی و فیلسوف الهی آیتالله آقای حاج شیخ محمدتقی مصباح یزدی رضوان الله تعالی علیه، موجب تاسف و تاثر اینجانب گردید.
شاگردی در محضر عالمان برجسته و عارفان وارسته همچون حضرت امام خمینی و آیتالله بهجت و علامه طباطبایی رحمه الله علیهم اجمعین و همراهی با مقام معظم رهبری از ایشان شخصیتی بیبدیل ساخته بود، ایشان با عنایت الهی سراسر عمر با برکت خود را در خدمت به اسلام ناب و انقلاب و خدمت به حوزههای علمیه و ترویج فرهنگ اهلبیت علیهم السلام سپری نمودند. فقدان ایشان ضایعهای برای نظام جمهوری اسلامی و حوزههای علمیه است.
اینجانب این ضایعه را به محضر مقام معظم رهبری مد ظله العالی، حوزههای علمیه، ارادتمندان و شاگردان و خصوصاً بیت مکرم و بازماندگان تسلیت گفته و از درگاه خداوند متعال برای ایشان رحمت و مغفرت و علو درجات و برای بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل مسئلت مینمایم.
شخصیت استاد مصباح برای متفکران و سیاستمداران جهان شناخته شده بود
عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد و استاد حوزه و دانشگاه: روج ملکوتی استاد حکیم، فقیه مفسر، مجاهد انقلابی و متفکر مجتهد حضرت علامه آیتالله مصباح یزدی در سالگرد شهادت سردار دلها حاج قاسم سلیمانی و اربعین شهادت دانشمند هستهای حاج محسن فخری زاده، غم سنگین دیگری بر دل ولایتمداران ومومنان نهاد.
آیتالله مصباح یزدی، شخصیت کم نظیر جهان اسلام بود که رسالت گفتمان سازی سیاست اسلامی را از بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی آموخت و گفتمان سازی حکمت اسلامی را از استادش علامه طباطبایی و علامه شهید مطهری پیروی کرد و سلوک معنوی و طی کردن منازل عرفانی را به ویژه هنگام اقامه نماز در مدرسه عرفانی استادش آیتالله العظمی بهجت فرا گرفت. وی با منطقی عقلی و حکمتی قرآنی و بیانی رسا به تبیین و اثبات باورهای دینی و ارزشهای اسلامی و آرمانهای جمهوری اسلامی و دفاع از آنها پرداخت.
او یاری مخلص و همرزمی مجاهد برای امام خمینی و مقام معظم رهبری و خاری در چشم مارکسیستها و لیبرالیستها وضد انقلابها بود.
مصباح، مصباح عقول و قلوب بود که در بحرهای عمیق قرآن و برهان و عرفان اهل بیتی شنا میکرد.
ایشان نه تنها یک فلسفه دان که فیلسوف و نظریه پردازی توانا در فلسفه اسلامی و فلسفه اخلاق و فلسفه جامعه و فلسفه سیاست و فلسفه معرفت و… بود.
خدمات وی در تأسیس موسسه در راه حق و بنیاد باقر العلوم علیه السلام و موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی و تربیت استادان متخصص در علوم انسانی اسلامی و تولید آثار علمی ارزشمند، کم نظیر و شگفت انگیز بود، افسوس که بسیاری از مدرسان علوم انسانی کشور از این دستاورد عظیم بی اطلاع اند.
شخصیت استاد مصباح برای متفکران و سیاستمداران جهان شناخته شده بود به طوری که برخی از اهل فلسفه در روسیه و آمریکا و اروپا و آفریقا و شرق آسیا و جوامع دیگر اندیشههای او را دنبال میکردند.
حوزههای علمیه، حکیم بزرگی را از دست داد. شاید مثل او با تربیت صدها طلبه پس از سالیان طولانی در جامعه اسلامی یافت شود.
بنده ناقابل که از دهه شصت تاکنون خوشه چین خرمن معرفت و حکمت و هدایت این اندیشمند فرزانه بودم و اینک از فراق این حکیم صمدانی به شدت عزادارم، این مصیبت و ثلمه سنگین ارتحال شیخنا العلامه آیتالله مصباح یزدی را به محضر حضرت بقیه الله الاعظم عج و مقام معظم رهبری و خانواده معظم و فرزندان ایشان به ویژه حجج اسلام دکتر علی مصباح یزدی و دکتر مجتبی مصباح یزدی و دامادشان جناب حجت الاسلام والمسلمین محمدی عراقی و همه شاگردان و علاقمندان و استادان و طلاب حوزههای علمیه و دانشگاههای کشور تسلیت عرض میکنم.
رضوان و جنت و ریحان الهی و ضیافت علوی نصیب این مجاهد فی سبیل الله باد. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
آیتالله مصباح یزدی حنجرهی خروشناک گفتمان فکری انقلاب اسلامی بود
علی اکبر رشاد، رییس شورای حوزههای علمیه استان تهران و مؤسس و رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: خبر رحلت فیلسوف و متکلّم بزرگ، مفسر و قرآنپژوه سترگ، متفکّر بصیر بدیعپرداز، مجاهد زاهد و متقی، حنجرهی خروشناک گفتمان فکری انقلاب اسلامی، معلّم و مجسمهی مکارم اخلاق، استاد علامه آیتالله محمدتقی مصباح یزدی (طاب ثراه) مایهی تالم و تاسف شدید شد.
این طلبهی کمترین، این واقعهی مولمه را به ساحت قدسی حضرت بقیت الله (ارواحنا فداه) و زعیم حکیم امت حضرت آیتالله العظمی خامنهای (دام ظلّه الوارف) و دیگر مراجع عظام تقلید (دامت برکاتهم)، حوزههای علمیه و ملت شریف ایران، بیت مکرم و فرزندان فاضل و صالح و خیل شاگردان و دوستداران آن راحل رستگار، سوگمندانه تسلیت و تعزیت عرض میکنم.
فقدان این شخصیت علمی و فکری عمیق و دقیق و خلیق و جامع، بصیر و شجاع، خلأ عظیمی را در حوزههای علمیه و عرصهی تفکر پدید آورد که هرگز جبران نخواهد گشت. او طی عمر پربرکت خویش منشأ خدمات معنوی و تربیتی، علمی و فکری، انقلابی و سیاسی بیبدیل و ارزندهی بسیاری بود؛ تالیف افزون بر یکصد جلد آثار فاخر در فلسفه، کلام، تفسیر، قرآنپژوهی، اخلاق، علوم انسانی اسلامی، اندیشهی سیاسی؛ تربیت هزاران فاضل برجسته و صالح؛ تاسیس و هدایت مرکز علمی بزرگ و تاثیرگذار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدّه)، نمونهای از خدمات ارزشمند و حسنات ماندگار آن بزرگوار است.
او عاشقانه و مخلصانه به دین، مکتب اهل بیت (ص)، حوزه و دانشگاه، فکرو فرهنگ، نظام و انقلاب اسلامی خدمت کرد و کسان بسیاری با انگیزههای سیاسی و نفسانی در حق وی جفا کردند، اما او هرگز در مقام دفاع از خویش برنیامد، با صبوری و سماحت ستودنی، غمض عین کرد و از کنار تهمتها و توهینها مظلومانه و کریمانه گذشت. حقا او مصداق تام «وَالَّذِینَ لَایَشْهَدُونَ الزُّورَ وَ إِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً» بود.
به جهت نقش مؤثر ایشان در فرایند تاسیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همراهیهای مخلصانه و متواضعانهی او در دههی نخست فعالیتهای این نهاد علمی ـ فکری، مسؤولان پژوهشگاه، خود را بطور مضاعف، سوگوار و داغدار او میدانند.
بندهی کمترین برای آن فقید سعید رحمت و علوّ درجات و برای فرزندان، شاگردان و خیل علاقهمندان او از بارگاه باری صبر و سلامت مسألت دارم.
کلیهی مدارس علمیه و مراکز حوزوی استان تهران، در سوگ آن علامه بیبدیل و عالم مجاهد و انقلابی شجاع، در روز شنبهی سیزدهم دیماه مطابق هیجدهم جُمادی الاولی تعطیل خواهدبود. اللهم ألحقه بالشهداء و الصدیقین و احشره مع اولیائه الکرام و اسکنه فسیح جنانک.
گنجی بیپایان از اندیشه و فکر صائب و مرجعی مطمئن برای همهی جویندگان اندیشههای ناب اسلام
محسن اراکی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم: خبر ناگوار ضایعهی بزرگ رحلت فقیه بزرگ و فیلسوف کم نظیر و متفکر عالی مقام استاد عزیز و محبوبمان حضرت آیتالله مصباح یزدی، جهان اسلام وتشیّع و حوزهها و مراکز علمی اسلامی در سراسر جهان را به سوگ نشاند. این علامهی بزرگوار بیش از نیم قرن از عمر پربرکت و شریف خود را در راه مبارزه ی بی امان با جریانهای انحرافی و دفاع از مبانی دین و اسلام ناب محمدی سپری نمود و همچون فرماندهای مقتدر و ستبر و شجاع جبههی نبرد علیه کفر و انحراف و تحریف و تزویر را رهبری نمود و در این راه با سینهای گشاده و عزیمتی همچون کوه باصلابت و استوار همه گونه تهمت و آزار و ستیز را بجان خرید و لحظهای از جهاد خستگی ناپذیر علیه اهریمنان و دزدان با چراغ و بی چراغ باز نایستاد. اندیشههای این فقیه و علامهی بزرگ همگی تبیینی راستین و خرد محور و راهگشا از تعالیم قرآن مجید و معارف ناب محمد و آل محمد (صلوات الله علیهم اجمعین) است که برای همیشه گنجی بی پایان از اندیشه و فکر صائب و خالص و مرجعی مطمئن برای همهی جویندگان اندیشههای ناب اسلام محمدی و علوی ماندگار خواهد ماند. این مرد بزرگ در یکی از پر تنش ترین مراحل تاریخ اسلام نقشی بی بدیل در صیانت از گوهر دین محمدی و هویت دینی واسلامی جامعهی ایران و سایر جوامع اسلامی در برابر هجمات بی سابقهای که از سوی جهان استکبار به هویت دینی و اسلامی جوامع اسلامی انجام گرفت ایفا نمود. آثار علمی فراوان و شاگردان عالم و غیرتمند و فرزندان فاضل و خردمند معنوی و جسمانی ایشان راه این پرچمدار تفکر ناب را زنده نگه خواهد داشت، و پرچمی را که در راه نبرد علیه تحریف و تزویر برافراشته بود همچنان برافراشته خواهند داشت و همچون این استاد عزیز در راه دفاع از انقلاب اسلامی و راه امام بزرگوار ، رهبری عزیز مقام معظم مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی) لحظه ای آرام نخواهند گرفت.
از خدای متعال برای این استاد گرانقدر علو درجه و برای همه بازماندگانشان به ویژه همسر و فرزندان عزیز و گرامی ایشان اجر جزیل و صبر جمیل مسئلت دارم.
ابعاد شخصیت بزرگمردی که امروز به سوگ او نشستهایم
احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم: ارتحال مجتهد زمانآگاه و فیلسوف ژرفاندیش و معارفپژوه قرآنی حضرت آیتالله محمدتقی مصباح زیدی تأسف و تأثر فراوان خیل عظیم شاگردان و علاقهمندان را بر انگیخت. مجاهدت علمی و عملی، ذهن خلاّق و نقّاد، شاگردپروری و ملاطفت و مؤانست پدرانه، تواضع و سلوک زاهدانه، قدرت تقریر نافذ در بیان و بنان، مرزبانی عقیدتی و حضور اثرگذار و فداکارانه در عرصه فرهنگ و اجتماع و پاسداری عالمانه از انقلاب اسلامی و مبانی آن تنها گوشههایی از ابعاد شخصیت بزرگمردی است که امروز به سوگ او نشستهایم.
مرحوم آیتالله مصباح یزدی در نشر معارف نورانی اسلام و ترویج انگارههای دینی و پرورش نسلی از فضلا و عالمان عمیق و آشنای با معارف عصری توفیق فراوانی داشت و یاور صدیق ولایت و رهبری و مجاهدی استوار در دفاع از ارزشهای دینی و انقلابی بود.
اینجانب که خود از خوشهچینان خرمن فضل و ادب و متانت و ملاطفتهای پدرانه این بزرگوار راحل بودم فقدان غمبار این چهره ماندگار و نورانی را به امام عصر(عج الله تعالی فرجه الشریف)، رهبر عزیز انقلاب و انبوه شاگردان و دوستداران و به ویژه بیت محترم و فرزندان رشید و عالم ایشان تسلیت عرض میکنم و برای آن عالم وارسته علوّ درجات و مغفرت الهی و برای بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل از درگاه الهی را مسئلت میکنم.
دهههایی که از ولایت فقیه سخن گفتن، مایه کسر شأن برخی بود، عَلم دفاع را به دوش کشید
مجتبی الهی خراسانی، رئیس میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی و استاد حوزه علمیه مشهد: متفکر بزرگ و استاد پیشرو مرحوم آیتالله مصباح (قدّس سرّه)، به حق، سرمایه مهم و کمنظیر فکری و دینی حوزه برای پاسخ به پرسشهای نوپدید و ایجاد حلقه معرفتی از میان نسل بعد برای تداوم پاسخگویی به مدت پنج دهه – از مؤسسه در راه حق در دهه چهل تا مؤسسه امام خمینی(ره) در دهه نود – بود.
هیچ علاقمندی به اسلام و انقلاب فراموش نخواهد کرد که در دهههایی که از ولایت فقیه سخن گفتن، مایه کسر شأن برخی بود و از نظام ولایی و محوریت فقاهت در اداره کشور گفتن، برچسب تعصب و یکجانبهنگری نصیب میشد، ایشان عَلم دفاع را به دوش کشید و شهر به شهر، چونان روشنگری بیمرز، به جهاد تبیین و تحکیم مبانی مشروعیت حکومت اسلامی پرداخت.
أعلَی اللهُ درجتَه وَ جَزاهُ اللهُ عنِ الاسلام ِو المسلمین خیرَ جزاء المحسنین و حَشَرهُ معَ اولیائه المعصومین علیهم السلام.
تلاشهای موثر آیتالله مصباح در توانمند سازی علوم اسلامی برای پاسخگویی به پرسشهای زمانه فراموش کردنی نیست
نجف لکزایی، معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی و رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی: ارتحال عالم مجاهد حکیم متاله و فقیه فرزانه علامه محمدتقی مصباح یزدی را به محضر امام زمان حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا فداه، مقام معظم رهبری امام خامنهای حفظه الله، مراجع عظام تقلید و حوزههای علمیه، همه شاگردان و دوستاران و علاقمندان، بستگان محترم و خانواده، بویژه فرزندان مکرم و دانشمند ایشان تسلیت عرض میکنم.
تلاشهای موثر حضرت آیتالله مصباح در توانمند سازی علوم اسلامی برای پاسخ گویی به پرسشهای زمانه و نیز اسلامی سازی علوم انسانی و ارتقای آموزش و پژوهش در حوزههای علمیه فراموش کردنی نیست.
در عرصه کنشگری سیاسی مبارزات ایشان در قبل از انقلاب اسلامی و نیز حمایت و اطاعت و همراهی ایشان با ولایت، پس از انقلاب اسلامی، ستودنی است.
در عرصه تعمیق اندیشه اسلامی آثار برجای مانده از ایشان نشان دهنده و شاهدی محکم بر مدعای مذکور است. امید که استفاده از این آثار، بویژه آثار ایشان در مورد معارف قرآن کریم، روز بروز بیشتر شود.
پاسخگویی ایشان به شبهات مختلف و از جمله مناظرات ایشان با مارکسیستها، بویژه در سالهای اول انقلاب از صحنههای زیبا و بیادماندنی در دفاع از اندیشه اسلامی و انقلاب اسلامی است.
بنده این توفیق را داشتم که بارها از محضرشان بهره ببرم. مخصوصا از زمانی که کلان پروژه سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه را پیگیری میکردم چند نوبت از رهنمودهای ایشان در این موضوع بهره بردم و در همه این موارد ایشان را بسیار مهربان، متواضع، مخلص، دلسوز، نکته سنج و قاطع و جامع و شاگرد پرور یافتم.
خدایش غریق رحمت فرماید و به خانواده و بستگان محترم و همه علاقمندان اجر و صبر عنایت فرماید. سلام و درود خداوند بر او باد و روح پاکش با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت مکرمش علیهم السلام محشور باشد.
آیتالله مصباح با خلاقیت و نواندیشی، برگهای زرینی بر حافظۀ تاریخ تشیع افزود
سید محمدمهدی میرباقری، رئیس فرهنگستان علوم اسلامی: با کمال تأسف، ارتحال عالم ربّانی و فقیه و حکیم مجاهد، حضرت آیتالله مصباح یزدی(قدس سره) که از استوانههای فکری و معنوی حوزههای علمیه و میداندار بزرگ مبارزه و مجاهدۀ فرهنگی در دوران پرفرازونشیب انقلاب اسلامی بودند، به محضر حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، رهبر معظم انقلاب اسلامی و حوزههای علمیه و امت مؤمن و انقلابی تسلیت عرض مینمایم.
شخصیت علمی و اخلاقی و عرفانی و اخلاص و پارسایی و مجاهدت ایشان بر کسی پوشیده نیست. این استاد بزرگ از معدود شخصیتهای اندیشمند و مؤثر حوزوی بودند که در مسیر تحقق انقلاب فرهنگی و تئوریزه نمودن حرکت انقلاب اسلامی، بیوقفه کوشیدند و با خلاقیت و نواندیشی، برگهای زرینی بر حافظۀ تاریخ تشیع افزودند و در این مسیر، جمع گستردهای از شاگردان عالِم، متقی و بابصیرت را به ساحت مقدس حضرت بقیهالله (ارواحنا فداه) تقدیم نمودند.
همچینن در طول عمر پربرکت و شریفشان بهویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، استوار و باصلابت در برابر جریانهای التقاطی و غربگرا، ایستادگی و با انحرافات فکری و فرهنگی مبارزۀ مؤثر کردند.
از خداوند متعال برای آن استاد عزیز و بزرگ، علوّ درجات و حشر با اهلبیتِ عصمت و طهارت (علیهم السلام) و برای بیت مکرّم ایشان، بهویژه فرزندان عالم و وارسته و عموم شاگردان، طلب صبر و اجر مینمایم.
مکتب تفسیری آیتالله مصباح بازشناسی شود
احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و استاد حوزه علمیه قم: خبر درگذشت فقیه و حکیم مجاهد، مفسر و متکلم اندیشمند، استاد پرسابقه و پرآوازه حوزه علمیه قم حضرت آیتالله حاج شیخ محمدتقی مصباح یزدی قدس سره موجب تاسف و تاثر فراوان گردید. این دانشمند فقید، فلسفه اخلاق تطبیقی را در حوزه علمیه قم بنیان نهاد و نظریه مهم و ویژهای را در زمینه فلسفه اخلاق براساس مبانی کلامی و آموزههای دینی ارائه کرد.
علامه مصباح یزدی پیرو مکتب فلسفى ملاصدرا بود و توانست تقریرها و تفسیرهای جدید، روشن و شفافی از اندیشههای ملاصدرا، به ویژه نسبت به مسائل فکری – فلسفی دشوار ارائه کند و آن اندیشهها را با بیان جالب و علمی در دسترس حوزههای علمیه قرار دهد. وی در زمینه تفسیر قرآن روشى ویژه داشت که در صورت پیگیری و اتباع، امکان میدهد تا نکته سنجیهای دقیق صورت گیرد و باید اعتراف کرد که واقعیت و ابعاد روش و اندیشههای زیبای تفسیری این علامه راحل به خوبی در حوزههای علمیه منعکس نشده است و ضرورت دارد که مکتب تفسیرى ایشان بازشناسى و بازتعریف گردد.
او دانشمندی از نسل اول اساتید تحولگرا در حوزه است که نقشی مؤثر در این میدان از حیث فکری، تربیتی، مدیریتی و تاسیس رشتهای برجای نهاد. او مرید حضرت امام و یار دیرین، مخلص و باوفای مقام معظم رهبری بود و از تایید و تاکید نسبت به رهبری و تبعیت از ایشان در فضا و مراحل انقلاب، لحظهای فروگذاری نمیکرد و از این حیث، شاخص، برجسته و جدی بود. او در پارسایی و بی ریایی و اهتمام به شعائر دینی زبانزد بود. فروتنی همراه با وزانت از خصایص بارز اخلاقی این استاد بزرگ حوزه بود و اگرچه خود از اساتید بزرگ و پرسابقه حوزه علمیه به حساب میآمد، اما نسبت به بزرگان حوزه علمیه قم احترامى ویژه و برخاسته از فروتنی زیاد ابراز مىداشت.
ارتحال این عالم ربانی (که برای حوزه علمیه فقدان و خسارتی برجسته است) را به مقام معظم رهبری، مراجع معظم تقلید، حوزههای علمیه، فرزندان و سایر بازماندگان و شاگردان آن مرحوم تسلیت عرض میکنم.
شصت سال ثبات قدم در خط مقدم مبارزه و مجاهدت برای اعتلای بیرق اسلام
مرتضی آقاتهرانی، از شاگردان آیتالله مصباح و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره): پیامبر اکرم (ص) «موتُ العالم مصیبهُ لاتجبرُ وثلمه لاتسد و هو نجمُ طمس وموتُ قبیله أیسرُ من موت عالم»، (مرگ عالم مصیبتی جبران ناپذیر و رخنهای بسته ناشدنی است، او ستارهای است که غروب میکند، مرگ یک قبیله آسانتر از مرگ یک عالم است.)
ارتحال فقیه مبارز، عالمِ انقلابی، خارچشم دشمنان اسلام و تکیه گاه ثابت قدم در راه انقلاب، آنهم در شب شهادت حاج قاسم عزیز، پیش از هرچیزی یادآور این حقیقت است که رزم سربازان انقلاب اسلامی در هر حوزهای، لرزه بر تن بدخواهان اسلام اصیل میاندازد، خواب را از چشم دشمنان مکتب خمینی کبیر میرباید وآب را پیوسته روانه خرمن ضد انقلابیون داخلی و خارجی میکنید.
قریب به شصت سال ثبات قدم در خط مقدم مبارزه و مجاهدت برای اعتلای بیرق اسلام، حضرت علامه مصباح را در شمار بزرگانی معدود قرار میدهد و نام درخشان ایشان را برای همیشه در تاریخ بر تارک زمان ثبت میکند.
برای بنده و امثال ما که سالها درس آموز محبت و علم بی پایان حضرت علامه بودهایم، فقدان این فقیه انقلابی در حکم از دست دادن پدری دلسوز است که بی منت، عمر خویش را وقف پرورش فرزندانش کرده است.
ارتحال این مبارز شجاع وانقلابی را خدمت ساحت قدسی حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنافداه، مقام معظم رهبری دامت برکاته، ملت شریف وانقلابی ایران، علمای بزرگوار و به ویژه خانواده محترم ایشان تسلیت عرض کرده و از درگاه پروردگار متعال برای بازماندگان صبر مسئلت دارم.
شاگردان فراوان آیتالله مصباح تا سالیان متمادی، انقلاب را به پیش خواهند بردند
محمد حاج ابوالقاسم دولابی، رئیس پژوهشگاه فقه نظام و استاد حوزه علمیه قم: یکی دیگر از ذخایر اسلام و انقلاب از میان ما رفت. عالم جلیل القدری که عمرش را در راه دفاع از اسلام و انقلاب سپری کرد. شخصیتی که اخلاق و معنویت را با علم و حکمت و مجاهدت در راه خدا در هم آمیخته بود و از خود چهرهای محبوب در میان دوستداران انقلاب اسلامی به یادگار گذاشت.
آثار علمی و شاگردان فراوانی که از این عالم جلیل القدر باقی ماندهاند تا سالیان متمادی، انقلاب را به پیش خواهند برد.
اینجانب، ارتحال این عالم جلیل القدر را به رهبر معظم انقلاب و حوزه علمیه و خانواده محترمشان تسلیت عرض مینمایم.
آیتالله مصباح یزدی خدمات با ارزشی به حوزههای علمیه و نظام اسلامی نمود
مهدی هادوی تهرانی، رئیس موسسه رواق حکمت و استاد حوزه علمیه قم: ارتحال استاد دوست داشتنی، علامه فرزانه حضرت آیتالله حاج شیخ محمد تقی مصباح یزدی (رحمه الله علیه) موجب کمال تأسف و تأثر گردید.
آن استاد که از شاگردان با استعداد حضرت امام خمینی(قدس سره الشریف) و علامه کم نظیر حضرت آیتالله طباطبائی بود، با پشتکار فراوان شاگردان زیادی تربیت و خدمات با ارزشی به حوزههای علمیه و نظام اسلامی نمود.
این جانب ضمن تسلیت این ضایعه اسفناک به تمامی مراجع عظام تقلید به ویژه رهبر معظم انقلاب (دامت توفیقاتهم) و علمای حوزه علمیه قم به ویژه شاگردان آن مرحوم و خانواده ایشان به ویژه آقازادهها و داماد فاضل ایشان، برای آن دانشمند اندیشمند هم نشینی با محمد و آل محمد (علیهم السلام) و برای تمام بازماندگان و علاقمندان ایشان صبر جمیل و اجر جزیل از درگاه ایزد بی بدیل خواستارم.
آیتالله مصباح یزدی نشانهای از حوزه انقلابی بود
سید ابوالحسن نواب، رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب: جامعه علمی و حوزههای علوم دینی در سوگ فیلسوفی عالیمقام و قرآنپژوهی نیکومرام به عزا نشستند و در فقدِ یکی از مدافعان راستین فلسفه اسلامی و از ژرفاندیشان معارف قرآنی داغدار شدند. آیتالله مصباح یزدی که از معدود شاهدان زنده و وارثان پوینده مدرسه فلسفی و معنوی علامه طباطبایی بود، از جهان ناپایدار رخ برگرفت و به پیشگاه دادار مهربان راه یافت. پیوستگی او به انقلاب اسلامی در آغاز نهضت و دلبستگی او به امام خمینی (ره) و پایندگیاش در حمایت بیدریغ از مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)، او را به نشان و نشانهای از حوزه انقلابی تبدیل کرد.
او بهرغم کنشگریهای سیاسیاش، بهویژه در سه دهه اخیر، هرگز از تعلیم و تربیت و بلکه دستگیری و راهبری طلاب جوان و فضلای بینام و نشان غفلت نکرد و با اهتمام به روشهای نوین آموزشی و دانشهای جدید بشری، چندین نسل از شاگردان حکمتآشنا و دینشناس را پرورانید. آیتالله مصباح یزدی درکنار همه تدریسها و مدیریتهای کلان علمی و تعلیمیاش، توجه ویژهای به تربیت اخلاقی و تهذیب معنوی طلاب داشت و همزمان میکوشید تا آنها را با دنیای جدید و دانشهای معاصر آشنا سازد و خود نیز عنایت ویژهای به نشست و برخاست با روحانیان دیگر ادیان و عالمان گوشه و کنار جهان داشت. آنانی که آیتالله را از نزدیک میشناختند، چهبسا با مشی سیاسی ایشان همسو نبودند، اما منش اخلاقی، سادهزیستی، فروتنی و مقام علمیاش را همواره میستودند.
اینجانب که به بیش از پنج دهه شاگردی ایشان و همراهی با ایشان در فعالیتها و مدیریتهای آموزشی، مبتهج و مفتخر هستم، وظیفه خود میدانم که این مصیبت سنگین را نخست، به مقام معظم رهبری، سپس به شاگردان و علاقهمندان ایشان و به طور خاص به همسر مکرمه، فرزندان گرامی و صهر مکرمشان حجت الاسلام والمسلمین محمدی عراقی تسلیت عرض کنم و غفران و رضوان الهی را برای آن فقید سعید آرزو نمایم.
آیتالله مصباح در طول حیات طیبه خود مدرسه فلسفی و کلامی شیعه را احیا نمود
علیمحمد حکیمیان، رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه: در سالگرد شهادت سید الشهداء سپاه پاسداران، حوزه علمیه نیز مجاهد بزرگ مکتب امام و رهبر معظم انقلاب، فیلسوف متاله، دانشمند فقاهت و دیانت و پاسدار مکتب اهل بیت عصمت و طهارت را با قلبی اکنده از فراق و هجران بدرقه میکند تا روح این بزرگ مرد حوزه علمیه قم در عرش اعلا به هستی مطلق بازگردد و در دریای رحمت واسعه الهی آرام گیرد.
آیتالله مصباح یزدی مصداق حدیث مذکور منسوب به امیرالمومنبن علیهالسلام است، او در طول حیات طیبه و پر برکت خود مدرسه فلسفی و کلامی شیعه را احیا نمود و با یادگار گذاشتن دانش اموختگان مدرسه الهی خود حوزه و شیعه را در هدایت اعتقادی بیمه نمود.
پژوهشگاه حوره و دانشگاه که آفریده کوششها و مجاهدتهای آن بزرگ سفر کرده در محقق ساختن فرمان بنیانگذار جمهوری اسلامی در ایجاد مرکزی برای تحول علوم انسانی و اسلامی سازی آن است، خود را موظف میداند رسالت خود را ادامه داده و در این مسیر از آن اسوه متفکر پیروی نماید. عاش سعیدا و مات سعیدا. خدایش رحمت کند، الهی امین.
همراهی صادقانه آیتالله مصباح با امامین انقلاب هیچ وقت از اذهان ملت بصیر ایران پاک نخواهد شد
مهدی رجایینیا، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی: رحلت عالم ربانی، فقیه گرانقدر، فیلسوف عالی مقام و مجاهد انقلابی حضرت آیتالله محمّدتقی مصباح یزدی، مایه تاسف و تالم گردید.
اینجانب و مجموعه همکاران علمی و اجرایی این مرکز، فقدان این عالم جلیل القدر و خستگی ناپذیر را محضر حضرت بقیه الله الاعظم (عج)، رهبر معظم انقلاب اسلامی، حوزههای علمیه و ملت شریف ایران اسلامی بالاخص خاندان مکرم ایشان تسلیت عرض می کنیم.
خدمات ارزنده و عالمانه حضرت آیتالله مصباح یزدی در عرصههای مختلف بویژه عرصههای علمی و فرهنگی، روشنگریهای ایشان در دفاع از دین مبین اسلام، مکتب اهل بیت (ع) و مجاهدت در راه اعتلای انقلاب اسلامی و همراهی صادقانه با امامین انقلاب هیچ وقت از اذهان ملت بصیر ایران پاک نخواهد شد.
از خداوند متعال مسئلت داریم همه ما را در ادامه راه و سیره این عالم ربانی توفیق عنایت فرماید.
آیتالله مصباح یزدی هرگز در قید و بند مصلحتسنجیها و محاسبههای مرسوم واقع نشد
علی عباسی، رئیس جامعه المصطفی العالمیه: ارتحال عالم ربانی، حکیم متأله و صاحبنظر و فقیه مجاهد و بصیر آیتالله مصباح یزدی را، که بهحق مصباح علم و حکمت و اخلاق بود، به محضر ولیعصر(ارواحنا فداه)، رهبر فرزانه انقلاب اسلامی(مدظلهالعالی)، مراکز علمی حوزهای و دانشگاهی و اصحاب علم و تحقیق و به فرزندان و شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکنم.
این شخصیت والا در مسیر حق به تمام معنا ازخودگذشته بود و همه وجود خویش را فدای دفاع از خلوص اندیشه دینی کرد. در پشتیبانی از انقلاب اسلامی و محوریترین رکن اندیشه این انقلاب یعنی ولایت فقیه از هیچ کوششی دریغ نکرد و هرگز در قید و بند مصلحتسنجیها و محاسبههای مرسوم واقع نشد و در مقابل هجمههای زهرآگین عقب ننشست.
آثار گرانقدر این استاد فرزانه، که بیشک از ذخایر ماندگار حوزه علمیه شمرده میشود و راه تازهای که ایشان با تأسیس مؤسسات علمی و نگاهی نو به رشتههای علوم انسانی در حوزه گشود و شاگردان و تربیتیافتگان مکتب ایشان، بخشی از باقیات صالحاتی است که از این حکیم فرزانه به جای مانده است و اندیشه وی را پایدار خواهد ساخت.
از محضر ربوبی علو درجات و همجواری با اولیای الهی را برای ایشان و شکیبایی و پاداش نیک را برای بازماندگان مسئلت دارم.
سالها مجاهدتهای علمی و مبارزات انقلابی کارنامه درخشانی از آن بزرگوار به یادگار گذاشته است
حمید شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی: خبر ارتحال عالم ربانی، فیلسوف معاصر، دانشمند فرزانه، مجاهد خستگیناپذیر، استاد معزز، معلم اخلاق حوزه و دانشگاه و یار صدیق حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) آیتالله مصباح یزدی موجب تألم و تأثر فراوان گردید.
این عالم ربانی و با اخلاص عمر پربرکت خویش را در مسیر حکمت الهی و ترویج آموزههای قرآن کریم و مکتب اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام سپری نمود».
سالها مجاهدت و مبارزات انقلابی ایشان در دوران پیروزی انقلاب و یک عمر خدمت مجاهدانه و خالصانه آن عالم ربانی در تببین و ترویج اسلام و تلاش در تربیت شاگردان در حوزههای علمیه کارنامه درخشانی از آن بزرگوار به یادگار گذاشته است.
ضایعه فقدان آن مجتهد وارسته را به محضر امام زمان ارواحنا له الفداء، مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی)، جامعه روحانیت، حوزههای علمیه، بیت مکرم ایشان، شاگردان معظم له و مردم شریف ایران تسلیت عرض نموده و از خداوند منان برای آن فقید سعید علو درجات و برای همه بازماندگان صبر جمیل و أجر جزیل مسألت مینمایم.
نسلهایی از جوانان گذشته و اکنون ایران اسلامی، مدیون و وامدار آثار تالیفی و جهاد تربیتی او هستند
محمد جوادحاجی علی اکبری، رییس ستاد ائمه جمعه کشور: روح بلند عالم متفکر و انقلابی، فقیه و فیلسوف عالیقدر و مفسر بزرگ قرآن، حضرت آیتالله حاج شیخ محمدتقی مصباح یزدی به ملکوت اعلی پیوست و به جوار ارواح پاک عالمان و شهیدان، شتافت.
ایشان در طول بیش از شصت سال حیات پربرکت علمی و تحقیقی و سلوکی و تربیتی خود، مانند چشمه جوشان علم و معرفت و اخلاق جوشید و جان مشتاقان تشنه را سیراب کرد. آن عالم ربانی، بزرگمرد میدان مجاهدتهای خاموش در تربیت نیرو و ترویج معارف الهی در سالهای قبل از انقلاب درمبارزه باطاغوت و الحاد و انحراف بود. در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، علیرغم ایفای نقش موثر در جامعه مدرسین و شورای عالی انقلاب فرهنگی و دفتر وحدت حوزه و دانشگاه و مجلس معظم خبرگان؛ عرصه تربیت و تعلیم و تحقیق را رسالت اصلی خود دانست و تا آخرین روزهای عمر بابرکتش، لحظهای از پای ننشست.
نسلهایی از جوانان گذشته و اکنون ایران اسلامی، مدیون و وامدار آثار تالیفی و جهاد تربیتی او هستند. او که تربیت یافته مکتب امام راحل و علامه طباطبایی خوشه چین خرمن فیض آیتالله العظمی بهجت بود از روحی مصفا و جانی مهذب و تواضعی سرشار و لسانی نافذ و قلمی روان برخوردار بود. از رهگذر آثار قلم و بیان سازنده او، هزاران جان شیفته ازطلاب و دانشجویان و فضلا بهرهها برده بودند.
نگاه عمیق و بصیرت نافذش در تشخیص خطوط و جریانهای انحرافی، صراحت و شجاعت و صلابتش مثال زدنی اش ایشان را آماج حملات مسموم دشمنان و منحرفان قرار داده بود. آثار تالیفی ایشان در عرصه معارف قرآنی و حدیثی و فلسفی و حکمی و اخلاقی هرکدام چشمه جوشان هدایتند که در خلا وجود آن بزرگمرد جانهای مشتاق را رهنمون خواهندبود. شاگردان و تربیت شدگان ایشان در حوزه علمیه خصوصا در موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) و نیز مستفیدان ایشان در مجامع دانشگاهی، بحمدالله منشاء آثار و برکات زیادی هستند.
اینجانب باقلبی آکنده ازاندوه و غم، فقدان غمبار علامه بزرگوار آیتالله مصباح یزدی را ازلسان اعضای مکرم شورای سیاستگذاری و نمایندگان معزز ولی فقیه در استانها وامامان محترم جمعه سراسر کشور، به محضر حضرت ولیعصر ارواحنافداه، رهبرحکیم انقلاب، حوزه مقدسه علمیه قم و شاگردان و مستفیدان و علاقمندان و به ویژه خاندان مکرم ایشان تسلیت و تعزیت میگویم و علو درجات آن روح پاک و صبر و اجر را برای بازماندگان و علاقمندان ایشان تمنا میکنم.
بینش بالای سیاسی، تبحر در علوم اسلامی و صراحت در دفاع از آرمانهای انقلاب از ویژگیهای منحصر به فرد این شخصیت بزرگ است
محسن فقیهی، عضو جامعه مدرسین و استاد حوزه علمیه قم: ارتحال عالم ربانی، فقیه انقلابی و اندیشمند بزرگ حضرت آیتالله حاج شیخ محمد تقی مصباح یزدی رضوان الله علیه، موجب تأسف و تألم فراوان گردید.
این حکیم مجاهد از پیشگامان انقلاب اسلامی و یار وفادار حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بود که طی عمر با برکت خویش منشأ خدمات معنوی، علمی، انقلابی و سیاسی بیبدیل و ارزندهی بسیاری بود و در راه ترویج و دفاع از معارف اسلامی، ارزشهای انقلاب اسلامی و تربیت شاگردان ممتاز تلاش زیادی کردند.
ایشان استادی برجسته و متفکر در علوم اسلامی بودند و در عرصههای مختلف علمی و سیاسی آثار ماندگار و کم نظیری از خود به جای گذاشتند. آثار فاخر علمی ایشان برای حوزههای علمیه و مراکز علمی بسیار ارزشمند و مفید است.
بینش بالای سیاسی، تبحر در علوم اسلامی و صراحت و استقامت در دفاع از آرمانهای انقلاب اسلامی و ولایت فقیه و سلوک اخلاقی از ویژگیهای منحصر به فرد این شخصیت بزرگ بود.
اینجانب فقدان این استاد مبرز علوم اسلامی را به محضر بقیه الله الاعظم، ارواحنا فداه، مقام معظم رهبری، مراجع عظام تقلید، حوزههای علمیه، شاگردان و ارادتمندان، بیت شریف و فرزندان مکرّم آن معلم بزرگ تسلیت عرض نموده و برای آن مرحوم علو درجات و همجواری با ائمه اطهار (علیهم السلام) و برای بازماندگان صبر و اجر مسالت دارم. ان شاءالله روح این عالم پارسا قرین رحمت الهی و محشور با اولیاء ابرار گردد.
تصویری از حیات پر تکاپو و با برکت آیتالله مصباح یزدی
علی نصیری، رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد و استاد حوزه علمیه قم: در شب نخستین سالگرد شهادت سرداری کم نظیر در عرصه نظامی و سیاسی؛ شهید قاسم سلیمانی و در حالی که جامعه دینی و انقلابی از این رخداد متاثر و متالم است، خبر ارتحال سرداری کم نظیر و نام آو در عرصه علمی و دینی؛ آیتالله مصباح یزدی (تغمده الله فی رحمته) بر این تالم و تاثر دو چندان افزود. حیات پر تکاپو و با برکت آیتالله مصباح را در چهار عرصه ذیل میتوان به تصویر کشید:
یک: حیات علمی؛ از این عالم الهی میتوان به عنوان اندیشمندی الگو و نمونه در حوزه علمیه نام برد که در سایه تربیت اساتید برجستهای همچون امام خمینی و علامه طباطبایی و در پی تلاش مضاعف شخصی به برگ و بار نشست و در زمینههایی همچون فلسفه، کلام اسلامی، تفسیر و اخلاق چون خورشیدی تابناک نورافشانی کرد و آثار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت.
دو: حیات معنوی؛ همه کسانی که از دور و نزدیک آیتالله مصباح را میشناسند، به خوبی اذعان دارند که ایشان در طول حیات خود به رعایت منش الهی، تخلق به سجایای اخلاقی و التزام به آداب دینی اهتمام ویژه داشته و در مراتب سیر و سلوک مدارج ستودنی را طی کرده بود. تاثیر شخصیتهای ممتاز اخلاقی و عرفانی همچون مرحوم آیتالله بهجت در تربیت اخلاقی ایشان غیر قابل انکار است.
سه: حیات مدیریتی؛ آیتالله مصباح از آغاز به تربیت علمی و معنوی سرمایههای انسانیِ شایسته در حوزه و دانشگاه اهتمام ویژهای داشت که برآیند آن پیش از انقلاب؛ همراهی در فعالیتهای علمی مدرسه حقانی و موسسه در راه حق و پس از انقلاب؛ تاسیس و مدیریت موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی است که در به فعلیت درآوردن چهرههای علمی و معنوی توفیقات ماندگاری داشته است.
چهار: حیات سیاسی؛ آیتالله مصباح در طول حیات علمی خود و به ویژه پس از انقلاب هیچ گاه از حمایت همه جانبه از نهضت اسلامی و دفاع از آرمانهای آن و پشتیبانی از امام و رهبری غفلت نکرد و از هیچ تلاش و کوششی در این عرصه دریغ نورزید. مسؤولیتهای مختلف ایشان در چهار دهه انقلاب گواه این امر است.
چنین کارنامه درخشان میتواند برای بسیاری از حوزویان؛ به ویژه طلاب و فضلای جوان حوزه درس آموز باشد.
ضمن عرض تسلیت به رهبر معظم انقلاب، خانواده آن مرحوم، دوستان، علاقه مندان و شاگردان ایشان، به سهم خود از خداوند برای آن مرحوم رحمت بیکران، علو درجات و همنشینی با اولیای الهی را طلب میکنم.
یک تنه در برابر خیل منحرفان میایستاد
سید یدالله یزدان پناه، عضو مجمع عالی حکمت اسلامی و استاد فلسفه و عرفان اسلامی: ارتحال عالم ربانی، فقیه و فیلسوف انقلابی حضرت آیتالله مصباح یزدی را خدمت حضرت بقیهاللهالاعظم (روحی و أرواح العالمین لتراب مقدمه الفداء) و مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید(دامت برکاتهم) تسلیت میگوییم.
آن عالم مجاهد عمرش را در خدمت دین و انقلاب اسلامی گذراند و در این راه از ملامت و سرزنش سرزنشکنندگان باکی نداشت و گاه یک تنه در برابر خیل منحرفان میایستاد و با منطق روشن و دقیق خود با انحراف و التقاط مقابله پیگرانه میکرد.
اخلاص بینظیرش، همراه با بصیرت نافذ و مقام بلند علمیاش، موجب میشد تا خداوند سبحان به کار او برکت و رونق دهد. بر همین پایه به دست این عالم فرزانه، خدمات شایانی نسبت به حرکت ناب انقلاب رقم خورد.
تأکید و اصرار بیمانند ایشان در حمایت از سکاندار اصلی این انقلاب در عصر کنونی، یعنی حضرت آیتالله خامنهای حفظهالله یکی از برجستگیهای ماندگار آن عالم فرهیخته و نستوه بوده و هست. خداوند انشاءالله ایشان را با ائمه معصومین علیهمالسلام محشور بفرماید.
همواره آیتالله مصباح را استادی سختکوش و زاهد میدانستم
کاظم قاضی زاده، رئیس موسسه پژوهشی فهیم قم: رحلت آیتالله استادمصباح یزدی مدرس دروس فلسفی و کلامی و مباحث قرآنی حوزه علمیه را به علاقمندان و دوستان و شاگردان و خانواده ایشان تسلیت میگویم.
حقیر در دوران تحصیل از نوارهای درسی نهایت الحکمه ایشان بهره بردم و در برخی مباحث کلامی ایشان نیز حضور مییافتم و از کتابهای ایشان نیز ب بهره نبودم و همواره ایشان را استادی سختکوش و زاهد میدانستم.
ایشان در دوران ریاست حقیر بر مرکز تحقیقات دبیرخانه خبرگان رهبری دعوت مرا در عضویت شورای عالی مرکز پذیرفتند و جلسات منظم و متعددی را همراه دیگر اعضا مرحومین آیات امینی، طاهری خرم آبادی، مومن قمی و استاد ملکیان شرکت میکردند و از این جلسات محدود و متعدد خاطرات فراوانی دارم.
برای ایشان از خدای منان ارزوی مغفرت و رحمت دارم و امیدوارم شاگردان خاص ایشان جای ایشان را در حوزههای فلسفه و کلام و تفسیر پر کنند.
آیتالله مصباح در گرهگشاییهای معرفتی، از شخصیتی وارسته، پرجاذبه، باصفا و متواضع برخوردار بود
رضا غلامی، رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی: ارتحال عالم ربانی و حکیم والامقام حضرت آیتالله علامه مصباح یزدی «رضوان الله تعالی علیه» را محضر مبارک امام زمان «عجل الله تعالی فرجه الشریف» و نایب برحقش رهبر معظم انقلاب اسلامی و همچنین عموم شیعیان جهان، حوزههای علمیه و خاصه بیت معظم استاد و همکاران عزیز در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) تسلیت عرض میکنم. ارتحال استاد عزیز در شب سالگرد شهادت شهید حاج قاسم سلیمانی حقیقتاً برای ما داغی مضاعف محسوب میشود. زبان از بیان عظمت شخصیت ملکوتی حضرت آیتالله مصباح و نیز منزلت علمی منحصربفرد او قاصر است. استاد علامه مصباح یزدی حق بزرگی بر گردن حوزههای علمیه و نظام جمهوری اسلامی دارد.
جدای از حضور موثر در نهضت امام خمینی (ره) و مبارزات سنگین انقلابی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، در طول ۴۱ سال گذشته، استاد بزرگوار ما همواره در صحنههای گوناگون همچون خورشید درخشید. از خارج کردن فلسفه و حکمت اسلامی از مهجوریت و رونق بخشی به کرسیهای فلسفه در حوزههای علمیه تا پاسخگویی به هجمههای فکری مکاتب الحادی و سکولار؛ از پاسخ گویی به شبهات و مسائل فکری و دینی نوظهور تا برآوردهسازی نیازهای فکری نظام نوپای جمهوری اسلامی؛ از تربیت طلاب راستاندیش، مهذب و انقلابی تا بسط و تعمیق پژوهش و تحقیق در عرصه علوم انسانیِ اسلامی؛ از راهاندازی طرح ولایت در دانشگاهها و تقویت بُنیه فکری هزاران تن از جوانان انقلابی تا دفاع نظری از مبانی اصل مترقی ولایت فقیه؛ از بصیرت افزایی و صیانت از مرزهای انقلاب اسلامی تا مقابله با تفکرات انحرافی و التقاطی؛ از یادآوری مداوم شکرگذاری نعمت عظیم، ولی فقیه تا یاری رسانی عملی به رهبر معظم انقلاب اسلامی به ویژه در بزنگاهها، همه و همه، تنها گوشهای از مجاهدتهای عظیم و خستگی ناپذیر حضرت آیتالله مصباح یزدی «رحمه الله علیه» محسوب میشود.
ایشان علاوه بر نبوغ علمی و تواناییهای بی نظیر در گرهگشاییهای معرفتی، از شخصیتی وارسته، ربانی، پرجاذبه، باصفا و متواضع نیز برخوردار بودند و جانهای عطشناک معنویت را در محضرشان سیرات میکردند. مجمع عالی علوم انسانیِ اسلامی در سالهای گذشته همواره استاد علامه مصباح یزدی را یکی از مهمترین تکیه گاههای علمی و نیز از مشوّقان اصلی اش در این راه پر و فراز و نشیب میدانست و این افتخار را داشت که بارها از راهنماییهای موثر ایشان بهرهمند گردد. هنوز حضور پربرکت و گرمابخش استاد فرزانه در مراسم اختتامیه نخستین و نیز پنجمین کنگره بینالمللی علوم انسانیِ اسلامی و بیانات مهمشان از یادمان نرفته است. مجمع عالی علوم انسانیِ اسلامی پدر معنوی خود را از دست داده است و خود را یکی از صاحبان عزای استاد علامه مصباح تلقی میکند.
اینجانب مجدداً این حادثه جانگداز را به جامعه علمی، عموم مردم متدین و انقلابی به ویژه حجج اسلام والمسلمین دکتر علی و مجتبی مصباح یزدی تسلیت عرض میکنم. از خداوند متعال مسالت دارم ما را در پاسداشت یادگارهای عظیم علمی و عملی آیتالله مصباح و نیز در تداوم راه استاد بزرگوارمان یاری رسانده و ایشان را الساعه بر سر سفره ائمه اطهار «علیهم السلام» میهمان فرماید.
خدمات ارزنده علامه محقق به معنای واقعی، باقیات الصالحات گرانبهایی است
مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: ارتحال عالم ربانی، فقیه و اندیشمند برجسته، علامه مجاهد حضرت آیتالله مصباح یزدی قدس الله نفسه الزکیه موجب تأثر و تألّم فراوان گردید.
مرحوم علامه محمد تقی مصباح یزدی، عالمی برجسته و شناخته شده در جهان بود که فضائل علمی، اخلاقی، عرفانی و برخورداری از بینش وسیع، اتقان کلام، شجاعت در بیان و شهامت گسترش معارف اسلام، از او یک شخصیت ممتاز و کمنظیر ساخته بود که الگوی بسیاری از اندیشمندان و محققان گشته است.
آن اندیشمند بزرگ با تلاش و مجاهدتهای مستمر، با تسلط و تبحر بر علوم ناب نقلی و عقلی، عمر با برکت خود را در راه دفاع و نشر مبانی و معارف ناب و اندیشهی پویای اسلامی، سپری نمود؛ تربیت شاگردان، آثار علمی ماندگار، مناظرات و سخنرانیهای عمیق علمی در داخل و خارج از کشور، توسعه و تحول در بخشهای مختلف علوم انسانی، مقابله با شبهات و ترویج علمی و عملی اخلاق، بخشی از خدمات ارزنده آن علامه محقق و خستگیناپذیر میباشد که به معنای واقعی، باقیات الصالحات گرانبهایی برای آن مرحوم میباشد.
اعتقاد راسخ به انقلاب اسلامی و جریان نظام انقلابی، تعهد و تبعیت کامل از ولایت مطلقه فقیه و اطاعت و حمایت از رهبری امامین انقلاب، دفاع و پاسداری از ارزشهای انقلاب اسلامی، مقابله با جریانهای منحرف از اسلام و انقلاب و پاسداشت کرامت و عظمت انقلابیون، شهداء، جانبازان و خانواده معزز آنان، مجموعهای از مشی و منش آن عالم مجاهد و انقلابی بود که به حقّ، عمار انقلاب و یاری صمیمی و وفادار برای امام خمینی قدس شره الشریف و امام خامنهای مد ظله العالی بود.
بیشک راه و سلوک انقلابی و اندیشه پویای آن عالم فرزانه و حکیم وارسته، توسط حوزویان محترم، شاگردان و ارادتمندان حضرت استاد معظم مصباح یزدی اعلی الله مقامه الشریف، ادامه و افق روشنی که ایشان در تحول شایسته حوزههای علمیه داشتند، با همان ژرفاندیشی و صلابت، ادامه خواهد یافت.
مجمع عمومی جامعه مدرسبن حوزه علمیه قم! ضایعه ارتحال آن علامه مجاهد را محضر شریف حصرت بقیه الله الاعظم ارواحنا فداه، مراجع عظام تقلید بویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیتالله العظمی خامنهای دامت برکاتهم، حوزههای علمیه، شاگردان، بیت مکرم بویژه فرزندان ارجمند و ملت عزیز ایران اسلامی تسلیت و تعزیت عرض نموده، از خداوند متعال برای آن مرحوم علو درجات و حشر با اولیاءالله و برای بازماندگان ارجمند صبر همراه با اجر مسألت مینماید.
مناظرات علمی متعدد و تاثیرگذار بخشی از تلاشهای ارزشمند آیتالله مصباح بود
پیام مدارس فقهی آل یاسین: رحلت عالم مجاهد و مبارز و فقیه و فیلسوف انقلابى حضرت آیتالله مصباح یزدى رضوان الله علیه را به پیشگاه حضرت بقیه الله الاعظم و رهبر معظم انقلاب و مراجع عظام تقلید و عموم مردم شریف ایران تسلیت عرض میکنیم.
این عالم وارسته عمر شریف خود را در راه دفاع از انقلاب و نظام اسلامى صرف نمود و خدمات بسیار ارزنده اى از خود در تاریخ انقلاب اسلامى به یادگار گذاشت.
بحق میتوان ایشان را یکی از پیشگامان نهضت علوم انسانی اسلامی و تولید دانش و معارف دینی دانست. دفاع از عقاید ناب اسلامی و مناظرات علمی متعدد با چهرههای سیاسی و تاثیرگذار بخشی از تلاشهای ارزشمند ایشان است.
از خداوند متعال رحمت و رضوان الهی و علو درجات این فقیه عالیقدر و فیلسوف حکیم را مسئلت مینماییم.
حکیمی که حکمتش با صفا و معنویت، بصیرت و استقامت در راه حق و دفاع از ولایت همراه بود
تسلیت نامه مشترک مدارس علمیه قم: ارتحال عالم ربانی، فقیه وارسته و فیلسوف انقلابی، آیتالله مصباح یزدی رحمه الله علیه را به محضر امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و مقام معظم رهبری دام ظله تسلیت میگوییم.
ارتحال این عالم جامع و انقلابی، حوزه و حوزویان و ملّت انقلابی ایران را در اندوهی عمیق فرو برد؛ اندوهی که همزمان با نخستین سالگرد شهادت سردار مقاومت شهید حاج قاسم سلیمانی، داغ و تاثر از دست دادن ایشان را دوچندان نمود.
این عالم بزرگوار عمر شریف و بابرکت خویش را که محصول بهره گیری سالیان متمادی از اساطین و قلههای علمی و معنوی همچون امام راحل، آیتالله بروجردی و علامه طباطبایی رحمه الله علیهم بود، در خدمت به مکتب اسلام و انقلاب اسلامی در همه ابعاد خود مصروف داشتند و به حق اسوهای تمام عیار، جامع و کم نظیر برای حوزه و حوزویان بودند.
جامعیت علمی، معنویت، بصیرت و روشنگری، حضور در صحنه اقامه دین و پاسخ گویی به نیازهای انقلاب اسلامی، تلاش در تولید علوم انسانی اسلامی، شاگردپروری و … بخشهایی از کارنامه نورانی و بابرکت آن حکیم مجاهد است.
حکیمی که حکمتش با صفا و معنویت، بصیرت و استقامت در راه حق و دفاع از ولایت همراه بود و این استواری و صلابت در دفاع از راه حق و مسیر ولایت همواره از ایشان خار چشمی برای دشمنان انقلاب اسلامی ساخته بود. شخصیتی که عمارگونه در دفاع و حمایت از رهبر معظم انقلاب اسلامی ایستاد و در این راه آماج طعنها و کینه توزیهای متعدد قرار گرفت اما همچون دیگر مجاهدان حقیقی راه حق، ترس و باکی از این سرزنشها نداشت.
هرچند درگذشت این حکیم فرزانه و انقلابی برای حوزههای علمیه و برای جهان اسلام صدمهای جبران ناپذیر است اما راه، سیره و منش علمی- عملی و بصیرتی آن بزرگمرد ادامه دارد که؛ الْعُلَمَاءُ بَاقُونَ مَا بَقِیَ الدَّهْرُ أَعْیَانُهُمْ مَفْقُودَهٌ وَ أَمْثَالُهُمْ فِی الْقُلُوبِ مَوْجُودَه;
ما فرزندان و شاگردان آن حکیم فرزانه و انقلابی به تاسی از ایشان عهد میبندیم که راه نورانی ایشان به خصوص دفاع از حریم حق و کیان ولایت را تا پای جان ادامه دهیم و در این مسیر از هیچ سرزنش و ملامتی نهراسیم.
خداوند تبارک و تعالی ایشان را با ائمه معصومین علیهم السلام محشور گرداند و ما از ادامه دهندگان حقیقی راه ایشان قرار دهد، ان شاء الله.
والسلام علی من اتبع الهدی
اساتید و طلّاب مدارس علمیّه قم
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه معصومیه
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه جوادالائمه
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه امام باقر(ع)
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه علوی
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه صدوقی ۵
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه رشد
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه جهانگیرخان
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه حقانی
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه کرمانیها
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه صدوقی ۴
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه ملاصادق
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه صدوقی ۲
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه کریم اهلبیت(ع)
مدیریت، اساتیدوطلاب مدرسه چهارده معصوم
مدیریت، اساتید و طلاب مدرسه فقهی امام علی بن موسی الرضا(ع)
مدیریت، اساتید و طلاب مدرسه فقهی امامهادی(ع)
مدیریت، طلاب و اساتید مدرسه عالی فقه و اصول حوزه علمیه قم
پیام تسلیت برخی از اساتید و اندیشوران به مناسبت ارتحال آیتالله مصباح یزدی
بسم الله الرّحمن الرّحیم؛
ارتحال عالم ربانی، مفسر قرآن کریم و حکیم فرزانه، حضرت آیهالله حاج شیخ محمدتقی مصباح یزدی قدس سره حادثهای غمبار است.
فقدان این دانشمند برجسته، حکیم سخنور روشنگر و نویسنده پرکار توانمند، که عمر با برکتش را در تنویر اندیشهها، تبیین حقیقت و پیمودن مسیر هدایت سپری کرد، بر همه بهره گیران از پرتو مصباح هدایتش و توشه گیران از خرمن دانشش دشوار و گران است.
این ضایعه غم انگیز را به حوزههای علوم دینی، دوستان، شاگردان، بازماندگان گرامی و بیت مکرم ایشان تسلیت میگوییم و از خداوند مهربان، رحمت واسعه و غفران ورضوان برای ایشان مسألت میکنیم.
مسعود آذربایجانی، عبدالرحیم اباذری، سید عبدالله ابن رسول، محسن الویری، علیرضا امینی، هادی انصاری، ناصرالدین انصاری، عبدالرضا ایزدپناه، مهدی باقر شریف قرشی، علی بنایی، رضا برنجکار، سید حسین بهشتی نژاد، حمید پارسا نیا، حسین تقی زاده، محمود تقی زاده داوری، سید محمد جعفر مرتضی، سید نورالدین جعفریان، سید محمدرضا جلالی، محسن جلالی، وحید جلالی، محمود رضا جمشیدی، اسدالله جوادی، جویا جهانبخش، عبدالامیر خطاط، حسین رحیمیان، ناصر رفیعی، حبیب الله رهبر، محمدتقی سبحانی، علیرضا سبحانی، سید احمد سجادی، سید محمدکاظم شمس، هادی صادقی، سید عباس صالحی، محمد حسن صافی گلپایگانی، سید محمد کاظم طباطبایی، سید یوسف طباطبایی نژاد، حسن طارمی، احمد عابدی، سید مهدی علی زاده موسوی، مهدی غروی قوچانی، علی اکبر فصیحی، سید کمال فقیه ایمانی، محمد هادی فلاح زاده، محمد حسین فلاح زاده، سید علی قاضی عسکر، محمد قاینی، محمد قدوسی، نجف لک زایی، جواد محدثی، جواد محمودی، کاظم محمودی، علی مختاری، رضا مختاری، عبدالهادی مسعودی، محمد مطهری، حسن مظاهری، محمد مهدی معراجی، محمد علی مقدادی، مسعود مکارم، سید حسن موسوی خراسانی، سید ابوالحسن مهدوی، مهدی مهدوی پور، محمد علی مهدوی راد، مهدی مهریزی، محمد علی میرزایی، حامد ناجی، هادی نجفی، محمد نقدی، مجید هادی زاده