شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: هفته وحدت اسلامی از ابتکارات و مناسبت‌های برآمده از ایمان انقلاب اسلامی به اتحاد جهان اسلام است. در باور و فرهنگ تشیع تلاش برای وحدت و حفظ انسجام اسلامی و پرهیز از شکاف و فروپاشی جوامع اسلامی ریشه در مجاهدت‌های امیرمؤمنان(ع) بعد از رحلت رسول خدا(ص) دارد و توسط ائمه معصومین(ع) تداوم یافته است و نوعی ضرورت مذهبی تلقی می‌شود.
از این‌رو وحدت اسلامی مسئله‌‌ای تازه برآمده در دوران معاصر نیست و ریشه‌های روشن اعتقادی و قرآنی دارد و سیره قطعی اهل‌بیت(ع) به شمار می‌رفته است.
آیه شریفه «وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ الله جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ» در سوره آل‌عمران در صدر مستندات قرآنی وحدت اسلامی قرار دارد و به‌مثابه یک قاعده شهرت یافته است.
قرآن کریم، تفرقه و اختلاف را یکی از بدترین عذاب‌ها برای جوامع اسلامی دانسته، در آیه ۱۰۵ سوره آل‌عمران می‌فرماید: «مانند کسانی که تفرقه افکندند و اختلاف کردند، بعد از اینکه به آن‌ها بیِنه داده شد، نباشید و برای آنان عذاب بزرگی است».
در آیه ۶۵ سوره انعام یادآور می‌گردد: «بگو او تواناست که از بالای سرتان یا از زیر پاهایتان عذابی بر شما بفرستد، یا شما را گروه‌گروه به هم‌اندازد (و دچار تفرقه سازد) و عذاب بعضی از شما را به بعضی دیگر بچشاند».
روایات نبوی در رابطه با لزوم اجتماع میان مسلمانان و دوری از افتراق فراوان است و اساساً امت اسلامی به‌عنوان حاصل تربیت آیین رسول خاتم(ص) بدون اتحاد و همگرایی هیچ جذابیت و امتیاز و الهام بخشی نخواهد داشت.
رهیافت‌های دینی در تعریف مبانی نظری وحدت اسلامی در قرآن و عترت همواره نیازمند مراجعه و بررسی است چراکه آموزه‌های اهل‌بیت(ع) در این رابطه ناظر به حقایق و واقعیت‌های جاری در ساخت و ساحت حیات انسان و جامعه است.
مرجعیت قرآن و عترت برای هدایت امت اسلامی یک اصل مسلم اعتقادی است و بدون تمسک به آن‌ها برون رفت از چالش‌های موجود در مسیر رشد مسلمانان ممکن نخواهد بود.
اکنون در شرایطی که مناسبات شیعه و سنی به‌عنوان ارکان شکل دهنده امت اسلامی از مشکلات و کاستی‌ها و مسائل حل نشده‌‌ای رنج می‌برد بهترین راهکار برای فائق آمدن بر آن‌ها بازگشت به قرآن و عترت است.
به نظر می‌رسد هفته وحدت اسلامی فرصت مناسبی برای بازخوانی جامع آموزه‌های اهل‌بیت(ع) در رابطه با وحدت اسلامی و تقریب پیروان مذاهب اسلامی باشد.
در دوره معاصر پندارها و رفتارهای نهادینه شده متعددی در میان مذاهب و جوامع اسلامی وجود دارد که به‌طورجدی همگرایی و همبستگی صمیمانه و صادقانه را غیرممکن ساخته است.
واقعیت آن است که ایجاد اعتماد میان اجزای امت اسلامی و نزدیکی دل‌ها است که می‌تواند وحدت را محقق و پایدار نماید. اکتفاء به برنامه‌های نمادین و تشریفات مرسوم، سال‌ها است که ناکارآمدی خود را اثبات نموده است و در این حوزه نیازمند گام‌های تازه و ابتکارات نوین هستیم. شناخت و تفاهم مقدمه هر وحدت و تقریبی میان پیروان مذاهب است و بدون گفتگو، مناظره و مذاکره راهی به شناخت و تفاهم فراگیر باز نمی‌شود.
مناظرات میان بزرگان و اندیشمندان مذاهب یک سنت علمی در تمدن اسلامی است که نیازمند توجه و بروزرسانی است و احیای آن در قالب‌های نوین می‌تواند دستاوردهای تازه‌‌ای نصیب جهان اسلام سازد.
تقریباً راه پرفایده‌‌ای جز گفتگو و مناظرات ملتزم به آداب و اخلاق علمی برای زدودن کینه‌ها و سوءتفاهم‌ها در شرایط فعلی جوامع اسلامی به نظر نمی‌رسد.
در محیط فرهنگی ایران و تشیع، سیره رضوی از منابع برجسته برای احیای گفتگوها و مناظرات دینی است و امید می‌رود چنین ظرفیت‌هایی موجب راه‌اندازی کرسی‌های آزاداندیشی عالمانه با استانداردهای قابل اعتماد نزد صاحب‌نظران مسلمان گردد و آنان را به حضور و مشارکت مؤثر تشویق نماید.
ابتکار عمل امام خمینی(ره) در نام‌گذاری هفته وحدت به‌عنوان یکی از نخستین مناسبت‌های بعد از پیروزی انقلاب یک حرکت جهش آفرین و خلاقانه بود که به هم‌افزایی و اهمیت همزیستی با دیگر مذاهب تأکید می‌کرد.
هفته وحدت همزمان زمینه‌‌ای است برای بیان دغدغه‌ها و مطالبات پیروان مذاهب در کشورهای اسلامی که فکر می‌کنند باید به حقوق آنان توجه بیشتری مبذول شود.
تحولات سال‌های گذشته در جهان اسلام و جنگ‌های سوریه و یمن و لیبی و حوادث لبنان و افغانستان روشن ساخت ظرفیت‌ها و مناسبت‌ها و حرکت‌هایی مانند وحدت اسلامی و تقریب مذاهب در صورت بی‌اعتنایی خسارات جبران‌ناپذیری را به بار می‌آورد.
امت اسلامی چاره‌‌ای جز همزیستی با یکدیگر ندارند و هر انتخابی غیر از آن در نهایت به سوء استفاده دشمنان منتهی خواهد شد./ خبرگزاری رضوی
