ما در زمینه ادبیات «فقه المقاومه» فقیر هستیم/ باید نگاه جامعی به جهاد داشت

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه تهران با بیان اینکه فقه المقاومه یکی از مسائلی است که پس از انقلاب اسلامی مطرح شده و ما در زمینه ادبیات آن، فقیر هستیم، گفت: ما در رفتار و سلوک با این مسئله، کمتر مواجه بودیم و لذا فقهای ما کمتر به آن پرداختند.

به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی‌اکبر رشاد، در دومین نشست از سلسله نشست‌های فقه مقاومت در مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) با اشاره به بازتاب‌‌های انقلاب اسلامی اظهار کرد: ما نسل انقلاب اسلامی هستیم و می‌‌دانیم که این انقلاب، چقدر مسائل جدید به وجود آورد و ما در زمینه پاسخ به این مسائل جدید، کمتر کار انجام دادیم. فقه المقاومه یکی از مسائلی است که پس از انقلاب اسلامی مطرح شد و ما در زمینه ادبیات آن، فقیر هستیم. ما در رفتار و سلوک با این مسئله، کمتر مواجه بودیم و لذا فقهای ما کمتر به آن پرداختند. در حالی که امام خمینی(ره) گفتند که ما باید به استقبال مسائل برویم.

وی ادامه داد: در فقه داریم که جهاد یا ابتدایی و یا دفاعی است، اما باید جهاد را جامع تر نگاه کنیم، به عنوان مثال در نگاه جامع می‌‌توان ذیل جهاد ابتدایی، جهاد وقایی را مطرح کرد. غربی‌‌ها پیش از این جنگ پیشگیرانه را مطرح ساختند و برای آن هم حقوقی را هم تعریف کردند، آنها جنگ‌‌های خود بعد از حادثه یازدهم سپتامبر سپتامبر را با عنوان جنگ پیشگیرانه، توجیه نمودند. غربی‌‌ها از اصطلاحات موجه برای توجیه اقدامات خود علیه مخالفان شان استفاده می‌‌کنند، به عنوان مثال آنها هر کسی را به بهانه تروریسم، هدف قرار می‌‌دهند، در حالی که خودشان حامی تروریسم هستند.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: جهاد وقایی، خطراتی را دفع می‌‌کند که برای بشر از جمله مسلمانان خطرناک است. اما جهاد المقاومه زمانی مطرح می‌‌شود که چیزی از دست رفته باشد. این جهاد در زمانی است که دشمن پیشروی کرده، اما ما نمی‌‌خواهیم که تسلیم شویم. جهاد الثوری نیز جهادی برای مقاومت است. این نوع از جهاد، همان کاری است که حضرت سیدالشهداء(ع) انجام دادند. جهاد التحریری را نیز می‌‌توان به عنوان نوع دیگری از جهاد ذکر کرد که می‌‌تواند همچون جهاد وقایی ذیل جهاد ابتدایی باشدد.

استاد رشاد با اشاره به ویژگی‌‌های فقه مقاومت اظهار کرد: بخش عمده فقه المقاومه در خصوص جهاد المقاومه است. در چند سال اخیر، الهیات مقاومت در ایران مطرح شده است و پیش از آن، فلسفه مقاومت نیز اهمیت دارد. شعر مقاومت هم پس از پیروزی انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گرفت و آثار فراوانی در زمینه شعر مقاومت تولید شد.

فقه المقاومه، مجموعه انباشته‌ای از احکام است

وی با بیان این که فقه المقاومه، مجموعه انباشته‌ای از احکام است که انسجام دارد، افزود: فقه المقاومه دارای اجزای متفاوتی است، اما این اجزا با یکدیگر دارای تناسب است. در خصوص مبانی نظری فقه المقاومه هم باید گفت که این مبانی را با توجه به ساحت‌‌هایی که فقه المقاومه به آن تعلق می‌‌گیرد را مطرح کرد. قاعده نفی سبیل تنها در جایی که دشمن سیطره نظامی پیدا می‌‌کند، خلاصه نمی‌‌شود بلکه سیطره فرهنگی حتی از سیطره نظامی هم مهم‌تر است. حرمت تشبه به کفار هم ذیل قاعده نفی سبیل قرار می‌‌گیرد که نباید مسلمانان تحت سیطره دشمن قرار بگیرند.

استاد خارج فقه حوزه علمیه تهران افزود: جهاد یک رفتار شرعی متبنی بر عقل است و جهاد محدود به مواجهه نظامی نیست و هر رفتاری می‌‌تواند در محدوده جهاد قرار بگیرد. مقام معظم رهبری در اوایل دهه شصت پیش از این که به مقام رهبری برسند، اصطلاح تهاجم فرهنگی را بیان کردند، در زمانی که هنوز فرهنگ به منزله سلاح مطرح نبود.

استاد رشاد در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: جهاد در ازای روح معنای خود وضع شده است و هر کجا که این روح معنا باشد، جهاد نیز است.