این حوادث لبنان و فلسطین هم مثل حوادث جنگ تحمیلی و دفاع مقدّس ما است؛ این هم جهاد فی‌سبیل‌الله است. یک کشور اسلامی، یعنی فلسطین، به وسیله‌ی خبیث‌ترین کفّار عالم غصب شده؛ حکم قطعی شرعی این است که بر همه واجب است تلاش کنند، کمک کنند و فلسطین را به مسلمانها، به صاحبان اصلی‌اش برگردانند؛ مسجد‌الاقصیٰ را برگردانند. اینجا یک حرکت الهی دارد انجام می‌گیرد؛ مردم فلسطین و غزّه که دارند به معنای واقعی کلمه مجاهدت می‌کنند، در واقع دارند جهاد فی‌سبیل‌الله می‌کنند. آن کسانی که به اینها کمک می‌کنند، کمک به جهاد فی‌سبیل‌الله می‌کنند؛ حزب‌الله لبنان که به خاطر …

استاد خارج حوزه علمیه قم ضمن تاکید بر لزوم تنقیح بیشتر مفهوم «حجیت» و تحلیل دقیق‌تر ماهیت آن در مواجهه با نظام‌های اجتماعی پیچیده امروز، به بحث درباره مفهوم “تلائم” پرداخت و پیشنهاد کرد علاوه بر احکام خمسه همچون واجب، حرام و مستحب و نیز احکام وضعیه، تلائم یا عدم تلائم نظامات مختلف جامعه  با کتاب و سنت هم مورد بررسی قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد صادق آملی لاریجانی در جلسه نشست اعضای انجمن کلام حوزه علمیه قم، با اشاره به اهمیت استنباط معارف از کتاب و سنت، بر ضرورت احیای مباحث کلامی در حوزه‌های علمیه تاکید کرد …

اعلام تعطیلی درس خارج فقه و اصول حجت‌الاسلام والمسلمین آقا مجتبی خامنه‌ای در فضای حقیقی و مجازی مورد توجّه قرار گرفت و با واکنش‌های گسترده‌ای همراه بود و تحلیل‌های متفاوتی را به دنبال داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد سید مجتبی خامنه‌ای در روز اول درسی سال تحصیلی جدید در بستر اسکای‌روم از تعطیل شدن کلاس‌های درسش خبر داد که با دو نفر یکی از دوستان مباحثه و یکی هم از نزدیکان این مطلب را در میان گذاشته و این تعطیلی ممکن است موقت یا همیشگی باشد. ایشان عنوان کرد که پدر بزرگوار هم خبر ندارند و بعد از طلب …

حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی به عنوان «رئیس جدید مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی» منصوب شد. این مرکز با رویکرد فقهی، برای حمایت از نظام قانونگذاری در چارچوب مأموریت خود طرح‌ها و لوایح را مورد بررسی قرار داده و پیشنهاد کارشناسی خود را از طریق حضور در کمیسیون های تخصصی و گزارش‌های کارشناسی و … در اختیار نهاد تقنین قرار می‌دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در حکمی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی نهاوندی را به عنوان رئیس جدید مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی منصوب کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی در این حکم …

پژوهشکده شورای نگهبان «محشای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» در دو مجلد منتشر کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اهمیت و جایگاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که در آن طرحی نو از نظامات جدید حقوقی مبتنی بر موازین شریعت مقدس اسلامی در اندخته شده است بر کسی پوشیده نیست. این قانون به‌عنوان میثاق ملی مردم ایران، همچون دیگر قوانین اساسی، مجموعه‌ای از ساختارهای حکومتی در نظام سیاسی جدید، حدود صلاحیت مقامات و حقوق و آزادی‌های عمومی و شیوه تضمین آن را بیان نموده است و از سوی دیگر بیانگر مبانی، اهداف، وظایف ارزش‌ها و هنجارهای برتر نظام سیاسی با نگاهی …

دفتر آیت‌‌الله سیدعلی سیستانی در بیانیه‌ای حملات اخیر رژیم صهیونیستی علیه مردم لبنان را به‌شدت محکوم کرد و از تمامی مؤمنان خواست تا هرچه توان دارند برای تأمین نیازهای آن‌ها انجام دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر حضرت آیت‌الله  سیستانی بیانیه‌‌ی مهمی درباره تجاوز مستمر رژیم صهیونیستی علیه لبنان صادر کرد. متن بیانیه بدین شرح است: در این روزهای سختی که مردم لبنان سپری می‌کنند و به طور فزاینده‌ای با تجاوز وحشیانه اسرائیل با روش‌های وحشیانه‌ای از قبیل انفجار تعداد زیادی وسایل ارتباط شخصی و موارد مشابه آن و هدف قرار دادن منازل مملو از شهروندان حتی زنان و کودکان …

کتاب «دولت از منظر حکمت متعالیه» به اهتمام شریف لک‌زایی توسط پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و در ۴۴۹ صفحه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، هدف اصلی کتاب حاضر که مجموعه مقالات کنگره حکمت سیاسی متعالی می‌باشد این است که بخشی از بنیادهای بحث سیاست از منظر حکمت متعالیه را در زمینه دولت طرح کند تا مسیر برای نظریه پردازی در این زمینه هموار شود؛ به بیان دیگر این مجموعه در کنار مباحث دیگری که تاکنون در این زمینه منتشر شده یا قرار است منتشر شود، با هدف تبیین ظرفیت‌های فلسفی متعالی …

شبکه اجتهاد: امروز یکم مهرماه ۱۴۰۳ روز نخست درس فقه و اصول جناب استاد آقا سیدمجتبی بود. ایشان بعد از ذکر مقدمات و نکات اخلاقی و توصیه‌های طلبگی، رسما اعلان کردند که درس‌شان تعطیل است. دلیل تعطیلی را هم مسئله‌ای بین خود و خداوند متعال و ائمه اطهار علیهم‌السلام بیان کردند و از قبل نسبت به هر نوع شائبه سیاسی و امنیتی و… دفع دخل مقدر کردند. امروز اغلب آن ۷۲۰نفر که بطور برخط در درس حضور داشتند و البته شاگردانی که به هر دلیل روز نخست را حضور نداشتند، دچار نوعی حیرت و شوک شدند! همه راز تعطیلی درس …

حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه؛ دبیر شورای عالی انقلاب، در مراسم افتتاحیه مدرسه تابستانه «هوش مصنوعی» که از سوی مؤسسه عالی‌فقه و علوم‌ اسلامی، برگزار شد، گفت: بعضی از کشورها از این ابزار برای تجسس در زندگی خصوصی افراد استفاده‌‌ می‌کنند، در صورتی که در حکمرانی فقهی این‌گونه است‌ که‌ از هوش مصنوعی برای صیانت از حریم خصوصی افراد استفاده‌‌ می‌شود و کشورهایی در این زمینه گام‌هایی را برداشته‌‌اند که ما‌‌ می‌توانیم از تجربیات آنان استفاده‌ کنیم. شبکه اجتهاد: ماهیت هوش مصنوعی ماهیت داده‌ای الگوریتمی است. حکمرانی هوش مصنوعی عمدتا با مفهوم حکمرانی بین‌المللی و حکمرانی خوب تداعی می‌شود یعنی …

استاد خارج فقه حوزه علمیه با انتقاد به برخی نگاه‌ها در هوش مصنوعی، اظهار کرد: در زمانه هوش مصنوعی بعضی می‌گویند در بعضی از مراتب هوش مصنوعی ممکن است جامعه‌ را از مرجعیت و فقاهت بی‌نیاز بکند؛ پاسخ این است که داده‌پردازی اطلاعات در هوش مصنوعی نمی‌تواند جای یک مجتهد زنده و یک فقیه منذر و یک فقیه حی متحرک و یک فقیهی که بتواند جامعه را متحول بکند وبا ابتکار وخلاقیت ونواوری براساس نقش زمان ومکان در اجتهاد را بگیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد عباس کعبی در جمع فضلای مدرسه تخصصی فقه و اصول امام رضا (ع) قم، …

شبکه اجتهاد: تبویب کنونی فقه، ترتیب دقیق و کارآمدی است، و استمرار همین شیوه چه در دروس خارج حوزه و چه درتألیف، بسیار لازم و مفید است. اگر چه ادامهٔ این روش منافات با اتخاذ شیوه‌های دیگر در کنار همان روش سنتی ندارد. چنانکه به عنوان نمونه فقیه بزرگوار یحیی بن سعید حلی کتاب «نزهه الناظر فی الجمع بین الأشباه و النظائر» را نگاشته است و نیز در این زمینه می‌توان به کتاب‌هایی که به قواعد فقهی پرداخته‌اند،‌ اشاره داشت. آنچه به نام فقه مضاف نامیده می‌شود: اولا: حاصل تتبع مسئله محور در سراسر فقه است. ثانیا: نتیجهٔ استکشاف و …

شبکه اجتهاد: طبق یک قاعده‌ی کلی فعالیت در عرصه وحدت اسلامی همواره اتهام عدول از اندیشه‌ی مذهبی را در پی داشته است؛ زیرا ذائقه‌ی طرفداران مذهب بیشتر تمایل به مخاصمه و جدال و ابراز تمایز با مخالفان مذهبی دارد تا گفتگو و صلح و هم‌گرایی با آنها. از این رو با تندروی‌های درون مذهب مُدارا می‌کنند و آن را به پای حمایت از مذهب می‌گذارند، ولی به تقریب‌ و اتحادگرایی نظر سوء دارند و آن را عامل تضعیف مذهب می‌دانند. اما چند سالی است که این اتهام‌ها از ناحیه کسانی به فعالان عرصه وحدت اسلامی زده می‌شود که خود را …

مراسم افتتاح دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی جده همزمان با ایام ولادت پیامبر اکرم (ص) و هفته وحدت در مرکز پژوهشگاه مطالعات تقریبی قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم افتتاح دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی جده با عنوان «گشایش افقی جدید در فقه مقارن» همزمان با ایام ولادت پیامبر اکرم (ص) و هفته وحدت در مرکز پژوهشگاه مطالعات تقریبی قم برگزار شد و در حاشیه‌ی آن، از شماره‌های هشتم و نهم نشریه «الفقه المقارن» رونمایی شد. در این مراسم، حجت‌الاسلام والمسلمین مبلغی نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع …

شبکه اجتهاد: آنچه که روشن است در حوزه درسی حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) علاوه بر اصحاب خاص و شیعیان از شخصیت‌های غیر شیعه زیادی با گرایش‌های مختلف دینی و مذهبی در رشته‌های گوناگون حضور داشتند و با آن حضرت و اصحابش ارتباط علمی و حدیثی بر قرار می‌کردند. در این میان علاوه بر پیشوایان مذاهب اربعه، جمعی از بزرگان اهل سنّت که بعضی شخصیت‌های فقهی، حدیثی و کلامی به شمار می‌آمدند، که در سلسله سند احادیث قرار دارند و از طُرُق خود از امام صادق علیه‌السلام روایت کردند که اسامی همه در منابع موجود است. چنان که این …

شبکه اجتهاد: سال تحصیلی حوزه‌های علمیه به لطف الهی از هفته پیش رسما آغاز شد و این در حالی است که تاحدودی فضای سرد بر حوزه‌ها سایه افکنده است که حداقل ناشی از دو عامل ذیل است: یک؛ از دوران پر آسیب کرونا و پاشیدگی نظام متعارف درس و بحث و انتقال آن به فضای مجازی، از حضور فیزیکی طلاب و فاضلان در فضای درس و بحث کاسته شده است.  این امر مورد اذعان بسیاری از اساتید است. کرونا افزون بر آسیب گذشته، به خاطر صدمه جدی که به درآمد عموم حوزویان زد و مجالی برای تامین معاش آنان از …

شبکه اجتهاد: یکی از برنامه‌های خوب و ضروری سال‌های اخیر حوزه‌های علمیه ورود به عناوین و مسائل معاصر فقه می‌باشد که به آن عنوان «فقه معاصر» اطلاق می‌شود، هرچند خود عنوان فقه معاصر نیز با توجه به عناوین مستحدثه فقهی نیز امری صحیح و بجا می‌باشد. ورود به عناوین جدید فقهی و بالطبع آشنایی با مسائل آن که معمولا مورد ابتلای مکلفین است و پاسخ به آنها هم رسالت حوزه‌های علمیه و هم مورد درخواست عموم مردم می‌باشد، افق روشنی را برای فقه و کارکرد آن در ساحت‌های مختلف فردی و اجتماعی ایجاد کرده؛ در پیشینه‌شناسی این امر مشهود است …

با توسعه تکنولوژی‌های جدید مانند سینمای تعاملی، ظرفیت‌های گسترده ای میان مخاطب و سینما ایجاد شده است که ضمن موضوع شناسی دقیق، نیازمند شناخت ابعاد فقهی آن توسط فقه پژوهان است. کتاب حاضر تلاش حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی است که به همت پژوهشگاه  فقه معاصر به زینت طبع آراسته شد و روانه بازار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، به تازگی کتاب «هنر هفتم و سینمای تعاملی» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی به همت پژوهشگاه فقه معاصر به زینت طبع آراسته و روانه بازار شده است. مدیر گروه فقه هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در مورد محتوا و مسائل …

آیت‌الله دکتر سید فاضل میلانی عالم سرشناس شیعی مقیم انگلستان، مقارن با روز رحلت پیامبر اکرم (ص)، پس از ابتلا به بیماری در سن ۸۰ سالگی دارفانی را وداع گفت. او نواده مرحوم آیت‌الله العظمی سیدهادی میلانی بود و در سال ۱۳۲۳ در شهر کربلا متولد شد دروس سطح و خارج خود را نزد آیات خویی، میرزا کاظم تبریزی و شیخ مجتبی لنکرانی گذراند و در دانشکده نجف و دانشگاه آکسفورد به تحصیل دانشگاهی پرداخت و موفق به اخذ دکتری حقوق و فلسفه شد. او علاوه بر تدریس دروس فقه و فلسفه در دانشگاه‌های انگلستان و ریاست کالج بین‌المللی مطالعات …

شبکه اجتهاد: نگاهی به عناوین برخی از دروس خارج فقه حوزه علمیه قم در سال جاری، نه تنها حیات علمی و پویایی آن را نشان می‌دهد، بلکه نشانه‌هایی از پیشتازی و مرزبانی علمی آن را هم نمایان می‌سازد: ۱. فقه اجتماعی ۲. فقه احیای حقوق عامه ۳. فقه اخلاق ۴. فقه اداره ۵. فقه امنیت ۶. فقه بورس و بازارهای مالی ۷. فقه بیمه ۸. فقه پزشکی ۹. فقه پول ۱۰. فقه پولشویی ۱۱. فقه تربیت ۱۲. فقه جمعیت ۱۳. فقه حریم خصوصی ۱۴. فقه حقوق بشر ۱۵. فقه حکمرانی ۱۶. فقه حکومت ۱۷. فقه خانواده ۱۸. فقه رسانه ۱۹. …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید فاضل میلانی یکی از شخصیت‌های اسلام و عالمی بود که در میان مردم از جایگاه والایی برخوردار بوده‌ و از اندک عالمان و شخصیت‌های حوزوی بود که حوزه و دانشگاه را از چندین دهه پیش پیوند داده و تلاش‌ چشمگیری در این راستا از خود نشان داد. آیت‌الله دکتر سید فاضل حسینی میلانی، رئیس کالج بین‌المللی مطالعات اسلامی، استاد حقوق و فلسفه اسلامی در کالج اسلامی لندن بود . او متولد ۱۳۲۳ شمسی در شهر کربلا بود و علوم اسلامی را زیر نظر پدربزرگش آیت‌الله ‌العظمی سید محمدهادی میلانی و آیت‌الله ‌العظمی سید ابوالقاسم خویی در …

شبکه اجتهاد: چندی پیش فردی به نام شیخ امیر قریشی به زبان عربی، کلیپی در فضای مجازی پخش کرد و بیان داشت: «هر سنی، وهابی است. هر سنی، ناصبی و نجس است و …» و عباراتی را به کار برد که باعث ناراحتی اهل سنت شد و برخی درخواست داشتند تا دیدگاه فقهاء و علمای شیعه را در این زمینه بدون روتوش بدانند. در ادامه نکاتی تقدیم‌ می‌شود: ۱. این کلیپ نشان‌ می‌دهد شیخ امیر قریشی اطلاع دقیق و درستی از مذاهب و جریان‌های فکری اهل سنت ندارد. از نظر علم ملل و نحل هر مسلمانی در سه دسته مذاهب …

اینجانب از حضرتعالی و سایر نمایندگان تقاضا می‌کنم اجازه ندهید چنین طرحی بار دیگر وارد کمیسیون‌های مجلس شود امروز کشور مشکلات فراوانی دارد و نباید وقت مجلس را با امثال این مسائل تلف کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، ‌آیت‌الله جعفر سبحانی در نامه‌ای به دکتر محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی درباره تعطیلی شنبه‌ها، در شش بند نکاتی مهمی را بیان کردند که متن کامل آن بدین شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم حضور محترم جناب آقای دکتر قالیباف – دام مجده ریاست محترم مجلس شورای اسلامی با اهداء سلام و عرض تسلیت بمناسبت ایام اربعین سالار شهیدان علیه السلام …

شبکه اجتهاد: اربعین جزء مهم حماسه حسینی و مکمل آرمان و ارزشهای این مکتب است از این رو نباید اربعین را گسسته و بریده از قیام عاشوراء و عاشورا را نباید بریده از بعثت نبوی،‌ غدیر و قرآن تفسیر نمود. آری، اربعین فقط بازگشت و مرور ساده و تاریخی یک عدد نیست، بلکه فراخوانی است بر بازخوانی حماسه عاشوراء و زنده نگه داشتن پیام آن در امتداد تاریخ، تا خفتگان در خوابِ غفلت و جهالت مقدس را از غلتیدن در آغوش جُور و طاغوت و فرو رفتن در حیرت و سرگردانی بیدار سازد و اهالی اربعین، همنوای با حسین بن …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در روایاتی که در باب زیارت سیدالشهدا علیه‌السلام رسیده است، با عباراتی مواجه می‌شویم که صراحتا وجوب را می‌رساند و در روایات عدیده‌ی دیگری هم فضائل و ثواب‌‌هایی برای زائر ایشان بیان شده است. در پاره‌ای از روایات هم کسانی را که به زیارت آن بزرگوار نمی‌روند را توبیخ می‌کنند و حتی روایاتی در دست هست که فرموده‌اند هر چند وقت باید به زیارت مشرف شد. در این بحث از میان فقها کسی قائل به وجوب عینی نشده است و لکن هستند که قائل به وجوب کفایی باشند و مشهور قائل به استحباب مؤکد هستند. عمده دلیلی …

آیت‌ﷲ سید عبدالاعلی سبزواری در مباحث فقهی یک نگاه عرفی متین و سنجیده‌‌ای را اعمال نموده‌‌‌اند و در جای جای کتاب فقهی خودشان هم تصریح کرده‌‌‌اند بر اینکه فقه را باید بر اساس فهم عرفی تبیین کرد زیرا کلمات ائمه علیهم السلام در مباحث فقهی ناظر است به فهم عرف عام و بنابراین نباید در مباحث فقهی دقت‌هایی را که فراتر از فهم عرف عام هست ملاک قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا استاد حوزه علمیه قم به مناسبت سالروز وفات آیت‌ﷲ سید عبدالاعلی سبزواری به بیان ویژگی‌های علمی این فقیه عالیقدر پرداخت که مشروح آن …

کتاب «فقه همزیستی با کفار» نوشته حجت‌الاسلام مسعود بندار در ۲۴۹ صفحه در نشر لقاء به زیور طبع آراسته شد. این کتاب در خصوص مسائل چالشی و مهم ارتباط و همزیستی با کفار در چهار بخش نگاشته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، روشن است بررسی تمام احکام و مسائل ارتباطی با کفار در حد تک نگاره ممکن نیست و موسوعه‌ای مفصل را می‌طلبد؛ از آنجا که ساختار فقه بحث بر انگیز است و همه صاحب نظران در این عرصه سعی بر این دارند که ساختاری جامع و مانع را ارائه دهند، ولی باز هم نقض و ابرام هایی در …

از دیدگاه امام خمینی زمان و مکان دو عنصر تعیین ‏کننده در اجتهادند. مسئله‏‌ای که در قدیم دارای حکمی بوده است به‌ظاهر همان مسئله در روابط حاکم بر سیاست و اجتماع و اقتصاد یک نظام ممکن است حکم جدیدی پیدا کند؛ بنابراین باتوجه‌به آرای امام (ره) احکام فقهی مرتبط با کرامت و حیثیت افراد باید متناسب با مقتضیات زمان و مکان صادر شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: گستره و تنوع مسائل مرتبط با حفظ آبرو و حیثیت افراد بیانگر نقش اثرگذار آن در احکام فقهی، حقوقی و اخلاقی است. با استناد به آیات، روایات و عقل وجوب حفظ آبرو و حیثیت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: از ویژگی‌های مبانی فکری حضرت ‌آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای و نظام اندیشه او، می‌توان به محوریت قرآن و معارف وحی اشاره کرد؛ کاربست دقیق و عالمانه آیات قرآن و تفسیر حکیمانه آنها در خلال مباحث گسترده‌ای که در طول حیات علمی ایشان ظهور و بروز پیدا کرده، حکایت از انس و  اشراف ایشان بر معارف قرآنی دارد. شاید بتوان گفت: بنیان نظام فکری ‌آیت‌الله خامنه‌ای، بیش از همه بر معارف قرآن استوار گردیده است؛ از این رو افکار و اندیشه‌های ایشان در تحلیل و تصمیم گیری نسبت به عرصه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی کاملاً صبغه قرآنی دارد و …

شبکه اجتهاد: اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، امضای حکم رییس‌جمهور منتخب را در ردیف وظایف و اختیارات مقام رهبری قرار داده است. از امضای حکم ریاست جمهوری در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران به «تنفیذ» یاد می‌شود. اگرچه تنفیذ از نظر فقهی، اصطلاحی باسابقه و شناخته‌شده است، اما پس از انقلاب اسلامی وارد ادبیات حقوقی کشور ما گردید. به همین دلیل از نظر حقوقی، راجع به آن پرسش‌های مهمی وجود دارد. پس از اشاره‌ای کوتاه به مفهوم و ماهیت حقوقی «تنفیذ»، مهم‌ترین پرسش‌های مربوط به آن از منظر حقوق اساسی ج.ا. ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد. ۱. مفهوم …

شبکه اجتهاد: تنفیذ مانند برخی مفاهیم دیگر از حقوق خصوصی و فقه معاملات (مانند تنفیذ معاملات فضولی) به حوزه حقوق عمومی وارد شده است. در لسان فقهی – آن‌چنان‌که در کتاب فرهنگ فقه آمده است – تنفیذ به معنای اعتباربخشی عمل حقوقىِ قابل ابطال آمده است. (۱) و بر همین مبنا و در تراث فقهی، مفهوم تنفیذ، نفوذ بخشیدن به تصمیمات و اقدامات یک شخص است. هرچند در قانون اساسی واژه تنفیذ نیامده و از واژه امضا در بند ۹ اصل ۱۱۰ استفاده شده(۲) ولی در ماده اول قانون انتخابات ریاست‌جمهوری واژه تنفیذ آمده است. (۳) اگر واژه تنفیذ در …