همه مطالب

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوپدید بودن دانش فلسفه اصول فقه، سوالات و پرسش‌های بسیاری را پیرامون آن پدید آورده است؛ پرسش‌هایی از قبیل چیستی این دانش، چرائی لزوم پرداخت به آن، تفاوت آن با سایر مبادی دانش اصول و … . یکی از این پرسش‌های این است که آیا این دانش، از مقوله توصیف است یا از مقوله توصیه؟ به دیگر سخن، آیا فلسفه اصول فقه، در زمره مبادی تصوری دانش اصول فقه جای می‌گیرد یا در زمره مبادی تصدیقی آن. برای پاسخ به این پرسش، با حجت‌الاسلام علی رحمانی، مدیر مرکز آخوند خراسانی دفتر تبلیغات مشهد گفتگو کردیم. مشروح این …

بیست‌وچهارمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با پرونده‌های ویژه‌ای چون «جریان شناسی اقتصاد اسلامی» و «جستارهایی در هندسه دانش فقه»، همراه با آثار و گفتاری از شخصیت‌‌های مطرح حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا، بیست‌وچهارمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا در ۳۰۰ صفحه تمام رنگی با مدیرمسئولی حجت‌الاسلام رضا غلامی و سردبیری دکتر مسعود معینی‌پور منتشر شد. این شماره صدرا، یادداشت‌ و گفتگوهایی از حجج‌اسلام و آقایان: احمد مبلغی، حمید پارسانیا، سید حسین میرمعزی، سید عباس موسویان، علی اصغر قائمی نیا، عادل پیغامی، حسن سبحانی، سید محمدتقی …

عضو ارشد شورای فقهی بانک مرکزی ایران گفت: غیرواقعی بودن معاملات از مهم‌ترین مشکلات بانکداری ایران در سال‌های مختلف بوده و ریشه معاملات صوری و غیرواقعی در عدم آموزش صحیح کارکنان نظام بانکی و مشتریان نظام بانکی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان در همایش روحانیون مبلغ در همدان با بیان اینکه ربا جزو بزرگترین گناهان کبیره است، اظهار کرد: منطق بانکداری بدون ربا برابر است با معرفی معاملاتی که بر اساس شریعت اسلامی باشد. وی با بیان اینکه در سال ۶۲ قانون عملیات بانکی بدون ربا به مجلس رفت و تصویب شد، ادامه داد: این قانون …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محسن غرویان در واکنش به اینکه برخی اخیرا مطرح می‌کنند قانون حجاب اجباری برای توریست‌هایی که به ایران می‌آیند در مناطق آزاد ملغی شود، گفته است: «همانطور که ما به کشورهای دیگر می‌رویم و طبق قوانین خودمان عمل می‌کنیم، باید به توریست‌ها هم اجازه داده شود در کشور ما طبق قوانین خودشان عمل کنند».«توریست‌ها از نظر شرعی و فقهی جبری در اجرای موازین دینی ما ندارند، آنها می‌توانند خودشان حجاب را اختیار کنند و از نظر مذهبی اجباری برای آنها وجود ندارد. فقه ما با مسیحیان در مواردی همچون معاملات مغایرت‌هایی با یکدیگر دارند اما احکام فقه …

شبکه اجتهاد: شهید سید محمدباقر صدر از فقهای بزرگی بود که تأملات نظری او کاربرد و افق‌گشایی خاص خود را در عرصه تدبیر سیاسی دارد. یکی از افق‌گشایی‌های نظری را می‌توان با عنوان فقه النظریه بازشناخت. نوشتار حاضر ناظر به بررسی این درک این مقوله است. در این زمینه این پرسش کلیدی وجود دارد که فقه النظریه چیست؟ و چه کاربردی در عرصه تدبیر جامعه و تدبیر سیاسی دارد؟ الف. هدف فقه النظریه باید دانست که فقه النظریه به‌دنبال استنباط نگاه کلان از آموزه‌ها و نصوص دینی است. اگر در هر یک از مباحث جزئی معرفتی و ارزشی فقها، مفسران، …

آن‌کسانی که سیاست را از اسلام جدا می‌کنند، نفی می‌کنند، اسلام را نفهمیده‌اند، آیات قرآن را نفهمیده‌اند. آیات قرآن، چه آنچه مربوط به حج است، چه آنچه مربوط به جهاد است، چه آنچه مربوط به ارتباطات مردم در یک جامعه است، چه آنچه مربوط به حاکمیّت حاکم اسلامی در جامعه است، اینها همه‌ سیاستهایی است که متعلّق به اسلام است. مردم‌سالاری اسلامی هم که ما گفتیم، متّخَذ از متن اسلام و متن قرآن است. وَ اَمرُهُم شورىٰ بَینَهُم؛ این، آن نکته‌ی اصلی است در مسئله‌ی حج. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در آستانه‌ی اعزام …

پیش کرسی نظریه پردازی آسیب شناسی یکسان انگاری منطق فقه و منطق حقوق به همت انجمن فقه و حقوق اسلامی و هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی در دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این مراسم که با حضور اساتید حقوق و فقه حوزه و دانشگاه از جمله حجت‌الاسلام والمسلمین ارسطا، حکمت نیا، عبدی پور و علیزاده و… برگزار شد، این مقاله یا نظریه علمی بررسی شد. در ابتدای این مراسم سید احمد حبیب نژاد دبیر این نشست علمی با اشاره به کیفیت برگزاری این نشست علمی گفت: این نشست، کرسی پیش نظریه پردازی است …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحثی که فلسفه علم اصول بدان می‌پردازد، بیان منابع دانش اصول است. با توجه به آلیت و مقدمیت دانش اصول برای دانش فقه اما این پرسش پیش می‌آید که چه تفاوتی بین منابع دانش اصول‌فقه با منابع دانش فقه وجود دارد. برای پاسخ به این پرسش، با دکتر محمدتقی فخلعی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد و مدیر گروه فقه و مبانی حقوق این دانشگاه گفتگو کردیم. گزیده‌ای از این گفتگو از نظر شما می‌گذرد. اجتهاد: با توجه به مقدمت دانش اصول برای دانش فقه، آیا می‌توان منابع این دو دانش را متفاوت از یکدیگر دانست؟ فخلعی: …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از بهترین مقاله‌هایی که درزمینه دانش نوبنیاد فلسفه اصول‌فقه نگاشته شده است، فلسفه علم اصول‌فقه است. آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در این مقاله، ابتدا از ضرورت این علم سخن گفته، سپس آن را به بخش‌هایی تقسیم نموده و در هر بخش به‌تفصیل وارد می‌شود. گزارشی اجمالی از این مقاله، از نگاه شما می‌گذرد. در این نوشتار، ابتدا ضرورت توجه به فلسفه‌های مضاف به‌طور عام و از پس آن، توجه به فلسفه علم اصول‌فقه به‌طور خاص موردتوجه قرارگرفته است. نویسنده البته، به مهم‌ترین تأثیر فلسفه اصول‌فقه بر اصول‌فقه که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله آملی لاریجانی اگرچه با عنوان ریاست قوه قضائیه در میان مردم شناخته می‌شود، اما سالها پیش از آن، نگارش مجموعه فلسفه علم اصول را آغاز کرده بود. او در مراسم رونمایی از چند جلد از این مجموعه چند ده جلدی که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ قم برگزار شده بود، به بیان بایسته‌های فلسفه اصول فقه و تلاشهای خود در کتابی که نگاشته است پرداخت. گزیده‌ای از بیانات وی به قرار زیر است. اصول، دانشی عقلی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های علم اصول، عقلی بودن این علم است؛ علمی نیز که به‌واسطه عقلی بودن ایجاد می‌شود، نیازمند …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه و استاد مشهور خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم است. او در سخنرانی که در سال ۱۳۸۹، در مدرسه خاتم‌الاوصیا قم ایراد کرد، به بیان بایسته‌های فلسفه‌های مضاف پرداخت. گزیده‌ای از سخنان وی، از نظر شما می‌گذرد. در این مجال، سه نکته را به بحث می‌گذاریم: چیستی فلسفه‌های مضاف، اقسام فلسفه‌های مضاف و فرق فلسفه‌های مضاف با فلسفه‌ی مطلق. بحث نخست: تفاوت فلسفه مضاف با فلسفه مطلق در توضیح این سؤال من از آخر شروع می‌کنم. ما یک فلسفه‌ی اولی داریم که از قدیم می‌گفتند؛ …

این کتاب جزو نخستین پایان‌نامه‌های دانشگاهی درباره این شخصیت اثرگذار اسلامی و پایان نامه «طالب عزیز حمدانی» برای دریافت مدرک دکترای رشته فلسفه علوم سیاسی از دانشگاه یوتای ایالات متحده آمریکاست. به گزارش شبکه اجتهاد، انتشارات کتاب فردا کتاب «نظریه سیاسی شهید سید محمدباقر صدر» نوشته طالب حمدانی را با ترجمه اسماء خواجه زاده منتشر کرد. اهمیت تحقیق درباره اندیشه‌های شهید صدر متفکر شهید ‌آیت‌الله سید محمدباقر صدر با ذهن دقیق، منسجم، جامع و نبوغی که داشتند آثاری را تولید کرده‌اند که هم از لحاظ اسلامی بسیار اصیل هستند و ارتباط محکمی با منابع و مجموعه مفاهیم دینی دارند و …

شبکه اجتهاد: هفته گذشته فردی ۸۰ ساله در مصر درگذشت که رسانه‌های مصری از او به عنوان مهندس تقریب یاد کردند. نام او شیخ محمود عاشور بود؛ جانشین شیخ الازهر در سال ۲۰۰۰ و عضو مجمع مطالعات اسلامی الازهر به عنوان مهم‌ترین مجمع افتاء و اجرایی الازهر بود. از همه مهم‌تر، او از آخرین شاگردان شیخ محمود شلتوت، شیخ الازهر در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ میلادی بود که در ایران نام او(شلتوت) را در کنار نام آیت‌الله بروجردی‌‌(ره) به کار می‌برند. شیخ محمود شلتوت تنها رهبر در الازهر است که در فتوایی مشهور مجوز تعبد به مذهب شیعه اثنی عشری …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر فرج‌الله هدایت‌نیا، عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است. با او در مورد حجاب و چراییِ لزومِ مراعات آن، صحبت کردیم. این روحانیِ خوش برخورد، در چرایی و دسته‌بندی از بانوانِ کم حجاب، سه گونه از این بانوان را بر می‌شمارد و می‌گوید: به‌طور کلی بانوانی را که حجاب را رعایت نمی‌کنند در سه دسته می‌توان تقسیم‌بندی کرد. گروهی از بانوانی که حجاب را رعایت نمی‌کنند، بر این باورند که اینطور، ما بیشتر مورد توجه و احترام هستیم که البته این هم جای تعجب دارد که …

رئیس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم تصریح کرد: شاید برخی احساس کنند که جنبه‌های روشنفکری در دفتر تبلیغات پایین آمده است و یا توجه به نخبه‌گرایی کم شده است. خیر چنین نیست.! در حال حاضر دفتر به هر دو آن‌ها پرداخته می‌شود؛ اما ما بیشتر به سمت فرهنگ عمومی حرکت کرده‌ایم در عین حال که فعالیت نخبه‌گرایی را نیز مد نظر قرار داده‌ایم. این را باید بدانیم فضای درونی حوزه‌ها، هم جریان‌های مخالف آزاداندیشی است که رنگ و بوی سیاسی هم دارد و معمولا صدای آن‌ها هم بلند است تأثیرگذار هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی رئیس …

کتاب ۱۲ جلدی الجامع فی الرجال با حضور حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در مدرسه علمیه امام سجاد (ع) رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت ‌‌آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی امروز در مراسم رونمایی از کتاب«الجامع فی الرجال» که به همت موسسه تحقیقاتی حضرت ولیعصر(عج) و توسط حجت الاسلام والمسلمین حسینی قزوینی به رشته تحریر در آمده است، با اشاره به اهمیت و جایگاه علم رجال گفت: علم رجال یکی از علوم مهم اسلامی است و منظور از این علم این است که افرادی که در سند روایت آمده است حالشان از نظر وثاقت روشن شود چون اعتقاد به روایت …

شبکه اجتهاد: مسجد گوهرشاد اگرچه قدمتی دیرینه دارد، ولی واقعه‌ای در آن رخ داد تا نام این مسجد را بر سر زبان‌ها اندازد. روحانیت در مقابل رضاشاه قد علم کرد و واقعه‌ای تاریخی را به ثبت رساند. پیش از ماجرای گوهرشاد، دو واقعه‌ی دیگر هم در قم به وقوع پیوسته بود و قابلیت آن را داشت که مخالفت با حاکمیت استبداد را در مسأله‌ی حجاب به رخ بکشد؛ یکی واقعه‌ی شیخ محمدتقی بافقی در فروردین ماه ۱۳۰۶ و دیگری ماجرای حاج آقا نورالله اصفهانی که از اصفهان آغاز شد و در قم به اوج خود رسید. اما در آن زمان …

عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) گفت: به واسطه باحجاب‌ها باید به سمت حجاب سازی برویم نه مبارزه با بی حجابی. همواره باید به دنیا زیبایی‌های حجاب را نشان دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مسائل مهم جامعه اسلامی که لازم است بدان توجه ویژه‌‌ای شود و دشمن هم در این راستا سرمایه گذاری‌‌ می‌کند، حجاب و پوشش است. با توجه به اهمیت این بحث گفت وگویی با دکتر سید مجید امامی، عضو هیأت علمی و استاد دانشگاه امام صادق(ع) انجام دادیم که تقدیم حضور علاقه مندان‌‌ می‌گردد؛ در راستای سیاستگذاری در امر حجاب چه اقدامی باید صورت گیرد؟ …

شبکه اجتهاد: تاریخ تفکر و اندیشه ورزی در زمینه فلسفه و عرفان همواره نقد و چالش‌های مخصوص به خود را همراه داشته است. فقها و متکلمان، مفسران و اهل حدیث، فهم دین را محصول متون و آموزه‌های دینی می‌دانند و هرگونه پیرایه‌های بیرونی را در این مسیر کنار می‌زنند. به‌عنوان مثال تفکیکیان مسیر دین‌پژوهی را از دالان تنگ و تاریک فلسفه و عرفان عبور نمی‌دهند و جوهره دین را غیر آن‌چه فلسفه و عرفان معرفی می‌کند، تلقی می‌کنند. در مقابل، فلاسفه و عرفا قابل دفاع‌ترین شیوه دین‌شناسی را شیوه فلسفی ـ عرفانی قلمداد کرده و فهم عمیق شریعت را بدون …

سید جعفر صادقی فدکی، نویسنده کتاب «بازپژوهی ملاک‌های توسعه آیات‌الاحکام قرآن» گفت: مباحث فقهی قرآن محدود به مباحث فقهی موجود در کتاب‌ها و منابع فقه نیست؛ موارد بسیاری مانند تحیت و سلام یا انفاق وجود دارد که قرآن درباره آن‌ها حکم شرعی دارد و آیاتی درباره آن‌ها نازل شده که در منابع فقهی به‌طور مستقل مطرح نشده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «بازپژوهی ملاک‌های توسعه آیات‌الاحکام قرآن»، در سی‌وچهارمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، در گروه دین و شاخه علوم قرآنی به‌عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد. این کتاب در ۵۱۲ صفحه در سال ۱۳۹۴ از سوی پژوهشگاه …