اندیشوران فقهی

جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آحاد جامعه اسلامی را از فتنه امثال سید کمال حیدری برحذر می‌دارد که هرگز نباید سخنان نادرست ایشان را به پای دین و مذهب روحانیت و عالمان دینی به حساب آورند زیرا راهی را که این شخص پیش گرفته سرانجامی جز انحراف و گمراهی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در خصوص آقای سید کمال حیدری بیانیه‌ای صادر کرد که به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم وَ اتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ الَّذی آتَیْناهُ آیاتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّیْطانُ فَکانَ مِنَ الْغاوینَ (اعراف: ۱۷۵) بخوان بر آنان خبر کسی را که …

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تصریح کرد: امسال در شرایطی که امکان سفر و ملاقات حضوری فراهم نبود، با استفاده از ظرفیتهای فضای مجازی، سی و چهارمین کنفرانس وحدت را با شکوهتر از گذشته برگزار خواهیم کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمید شهریاری در نشست خبری سی و چهارمین کنفرانس وحدت اسلامی با موضوع «همکاری‌‌‌های اسلامی در مواجهه با مصائب و بلایا» که در سالن همایش دانشگاه مذاهب اسلامی و با حضور اصحاب رسانه برگزار شد، ضمن قدردانی از حاضرین در نشست و تبریک پیشاپیش به مناسبت ایام ولادت رسول اکرم(ص) امام صادق(ع) و همچنین فرا …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد سید مجتبی نورمفیدی، سال‌هاست که در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه و اصول مشغول است. او علاوه بر درس پررونق و کتاب‌های متعددش، علاقه فراوانی نیز به مباحث جدید دارد. شاید بتوان گفت او در میانه سنت و روشنفکری ایستاده است. هم طرفدار فقه جواهری است و هم موافق آزادی بیان. هم با شبهه پراکنی مخالف است و هم تکفیر و تفسیق را مذمت می‌کند. عضو هیئت امنا مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، در این گفتگو، از سید کمال حیدری و ناکامی‌اش در رسیدن به اهدافش گفت. او البته بارها تأسف عمیق خود را …

برخی از استثنائات احکام که مدّ نظر اهل فن هم نیست در کتاب «مستنبطات الاعلام فی شرح مستثنیات الاحکام» مورد توجه قرار گرفته شده است. مؤلف در مقدمه متذکر می‌شوند که حتی برخی از کسانی که خبره فن هستند هم گاهی در این موارد به اشتباه می‌افتند. ایشان تعبیر «مَهَره الفن» را به کار می‌برند و می‌گویند گاهی برخی از «مهره فن» از تبصره‌های قاعده کلیه غافل می‌شوند و به همان تمسّک می‌کنند در حالی که از انخرام این قاعده به یک مورد خاص غفلت دارند. لذا این کتاب، برای کسانی که در مسیر تحقیق و نگارش رساله‌های علمی هستند …

آن فقیهی که حامی ولی امر نیست، با عدم حمایت، تضعیف را فراهم می‌کند، آیا این نصوص، این منصب ولایت فقیه بر مرجعیت را برای چنین فقیهی جعل می‌کند؟ آیا این مخالف غرض از تشریع منصب مرجعیت نیست؟ مخالف با اصل مذهب و اصول مذهب ما نیست؟ قطعاً مخالف است. اینجاست که جناب شهید ما آیت‌الله سید مصطفی خمینی وقتی که می‌گوید که بر هیچ فقیهی جایز نیست که مداخله کند در آن اموری که تحت حکومت ولی فقیه جامع است به‌گونه‌ای که موجب تضعیفش فراهم بکند، ریشه در این دارد که خود نفس این حمایت از ولی امر شرط …

شهید صدر به‌مثابه یک تحلیلگر تاریخی، در کنش سیاسی- اجتماعی به‌مثابه یک مصلح، اندیشه تاریخی مشخصی داشته که در کتاب‌ها و گفته‌های او به شکلی تا حد بسیار منسجمی بیان شده است. همین دیدگاه تاریخی در شکل اقدام اجتماعی او هم منعکس شده است. اینکه او حوزه را محور تحول جامعه می‌داند و همه ساختارهایی که می‌سازد را حول محور حوزه طراحی می‌کند ریشه در همین نگاه تاریخی دارد که براساس آن مرجعیت را امتداد تاریخی امامت می‌داند. شبکه اجتهاد: در میان متفکران معاصر نام شهید سیدمحمدباقر صدر همواره مورد احترام و توجه اهل اندیشه و صاحب‌نظران حوزه علوم‌اسلامی و …

ما معتقدیم دوره ائمه دوره اجتهاد بشری نیست و مردم سؤالات خود را از امام می‌پرسیدند. پس اجتهاد آنها تلاشی بود که خود را به امام و حدیث برسانند، لذا دوره معصومین ما مثل دوره پیامبر(ص) است و دوره نصوص تلقی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «فقه، سیاست و حکومت» اثر علی دارابی، به صورت مجازی توسط موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) برگزار شد. در ابتدای نشست حجت‌الاسلام حیدر همتی، مدیر مؤسسه به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: فقه نظام فقهی است که معطوف به عینیت و عمل و فهم و حل …

جایی که دولت باید برای مبارزه با کرونا و مداوای افراد کرونایی وارد شود، زمانی که امکانات وجود دارد و می‌توان نیازهای همه افراد را پاسخ داد، حاکمیت موظف است به همه رسیدگی کند نه این که به بخشی رسیدگی کند و بخشی را خیر بلکه خون و سلامتی مردم مورد مسؤولیت حاکمیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه در آیین اختتامیه همایش چالش‌های کرونا و زندگی مؤمنانه که جاری به صورت مجازی برگزار شد، موضوع بحث خود را نگاه معرفت شناسانه و فقهی به پدیده کرونا خواند و …

در فقه رایج می‌گوییم شأن و رسالت فقها این است که برای موضوعات مفروض، احکام را استنباط کنند؛ حاکم فقیه، عمّال و کارگزاران و زیردست‌هایی دارد که اقدامات عینی بیرونی محسوب می‌شود و این اقدامات نیازمند تدبیر است از این رو باید رفت و برگشت جدی میان فقه و عالم تدبیر بیرونی وجود داشته باشد تا نظام مسائل سیاسی براساس فقه شکل بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ذبیح‌الله نعیمیان، استاد فقه سیاسی حوزه علمیه، در نشست علمی «ساختار و نظام مسائل فقه سیاسی» در مؤسسه فقهی ائمه اطهار(ع)، گفت: در فقه، تعریف لغوی مفهوم سیاست معیار قرار داده …

شاگرد مرحوم صفایی گفت: استاد صفایی به نیات افراد توجه داشتند و معتقد بودند ولایت فقیه به دیکتاتوری منجر نمی‌شود. وقتی براساس تقوا و عدالت، ولی فقیه انتخاب شود، دیگر دیکتاتوری معنا ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، سی‌امین قسمت از فصل جدید از برنامه‌ی تلویزیونی «مصیر» کاری از گروه اجتماعی شبکه چهار سیما، با موضوع «ولایت فقیه در اندیشه استاد صفایی» با اجرای محمدمهدی ابراهیمی نصر روی آنتن رفت. حجت‌الاسلام مسعود حیدری نیک، شاگرد مرحوم استاد علی صفایی حائری مشهور به ع. ص، درباره جایگاه ولایت در منظومه دین از نگاه وی گفت: در مجموعه نوشته‌های ایشان، بحث درباره ولایت …

شبکه اجتهاد: نخستین نشست زندۀ اینستاگرامی صفحۀ رسمی پژوهشگاه شهید صدر، با عنوان «صحبت صدر»، با موضوع «روحانیت چنان‌که صدر می‌گفت» با حضور حجج‌الاسلام محمدمهدی رفیع‌پور و محمدرضا زائری پنجشنبه گذشته برگزار شد. حجت‌الاسلام رفیع‌پور در ابتدا سخنان خود بیان کرد: پیش‌فرض مرحوم صدر بدون آنکه از واژه فلسفه فقه استفاده کرده باشد، مسائلی است که امروز با این عنوان در حوزه سرفصل دارد؛ از نظر شهید اگر صدر تحولات جامعه اسلامی بخواهد به سرانجام برسد و ریشه و اصالت داشته باشد باید منشأ حوزوی داشته باشد؛ این دیدگاه برخلاف کسانی است که از حوزه نومید شده‌اند؛ لذا به دنبال …

اگر حکومت عرفی مخالف با فقه و فقها باشد و به آنها فرصت اظهار نظر هیچ ندهد، روشن است که فقه حکومتی، هیچ رویکردی در این حکومت‌های عرفی در زندگی مردم نیز پیدا نخواهد کرد، و اگر هم وجود داشته باشد، تنها در بحث‌های علمی و در لابلای صفحات  کتب است. اگر حکومت عرفی به فقه و فقها میدان و مجال دهد، همانطور که در طول تاریخ، در زمان بعضی از نظام‌های عرفی قبلی، که به فقه و فقها یک فرصتی دادند، به همان مقدار فرصتی که فقها پیدا کردند در زندگی مردم وارد شدند و فقه توانسته خود را …

یک استاد حوزه گفت: بررسی گسترهٔ رسالت پیامبر اسلام بحث عمیق نظری و علمی است و نباید انتظار داشته باشیم با بهره‌گیری از عقل و نص به نتیجه یکسان برسیم و در مواقعی در برداشت از نصوص، یا برداشت از ادله اختلاف‌نظر به وجود می‌آید که امری طبیعی است. به گزارش شبکه اجتهاد، برنامه تلویزیونی سوره، فصل محمد رسول‌الله (ص) در نخستین شب با موضوع «پیامبر دنیا، پیامبر آخرت: گستره شناسی رسالت پیامبر اسلام (ص)» میزبان استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود. این استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در آغاز برنامه در پاسخ …

مهدی نصیری در نشست نقد و بررسی کتاب «عصر حیرت» بیان کرد: یکی از نتایج غیبت معصوم در میان مردم و همچنین نداشتن بسط ید، منجر شده تا حتی با تشکیل حکومت اسلامی، امکان تحقق تمدن اسلامی به صورت کامل وجود نداشته باشد و در خوش‌بینانه‌ترین حال تحقق ۳۰ درصدی داشته باشیم. حجت‌الاسلام پیروزمند اما معتقد است که این نظریه، نصیری را در دام نظریه قبض و بسط تئوریک شریعت انداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، اولین کرسی ترویجی عرضه و نقد دیدگاه علمی مدرسه حکمرانی شهید بهشتی با محوریت «کتاب عصر حیرت»، به صورت مجازی و با سخنرانی مهدی …

کسانی که در حوزه تخصصی وارد می‌شوند باید بدانند هر موضوعی را در چارچوب و دریچه تخصصی خود بررسی کنند. اگر مطلبی اقتصادی است، کسی که تخصص علم اقتصاد دارد نباید جریان‌شناسی او فراتر از حوزه اقتصادی باشد. اگر بحث فقهی است فرد فقیه باید در نقد آن فقط از منظر فقهی و به صورت محترمانه و منطقی و بدون هیاهو و جوسازی با اسلوب فقهی نقد کند. چیزی که ما از آزاداندیشی انتظار داریم این است. شبکه اجتهاد: مقدمه: «ما اقتصاد اسلامی نداریم». مطلبی بود که چندی پیش از سوی استاد علوی بروجردی در کنار برخی مطالب مهم دیگر …

شبکه اجتهاد: مطلب نقل شده پیشین از یک استاد دانشگاه درباره نظر آقای بروجردی را درنگری! دیدگاه آقای بروجردی قابل نقد است، اما مصلحت نیست که چاقوی نقد یک عالم معروف حوزوی را به دست یک استاد دانشگاه بدهیم و شاهد تعبیری تند باشیم: «مداخلات ناشیانه غیرتخصصی که از تکبر و جهل نشأت می‌گیرد …» آیا دانشگاهیان می‌پسندند ما اساتید آنان را این چنین بمباران کنیم؟! آیا رواست به سرمایه‌های خود به‌رغم همراهی با ضعف‌ها این چنین چوب حراج بزنیم؟! از دوست فاضل آقای حجت‌الاسلام دکتر شریفی هم گله‌مند هستم که مناظره را پیش کشیده است. از قدیم گفته‌اند حرمت …

شبکه اجتهاد: «اقتصاد اسلامی یک شوخی است، خودمان را گول نزنیم.» این سخن بسیار با اهمیت را آقای محمدجواد علوی، نوه مرحوم آیت‌الله بروجردی، از اساتید و فقیهان معاصر حوزه علمیه قم، به‌تازگی در مصاحبه‌ای بیان کرده است. دو سال پیش نیز یکی دیگر از اساتید؛ یعنی آقای محمدجواد فاضل، فرزند مرحوم آیت‌الله فاضل لنکرانی، در مراسم یادبود مرحوم آیت‌الله اردبیلی گفت: “این عناوین نظام اقتصادی، نظام سیاسی، نظام قضایی، نباید چشم و گوش ما را پر کند که بگوییم اسلام نظام دارد. نه، اسلام در هر زمینه‌ای احکام جزیی و قواعد دارد، امّا چیزی به عنوان نظام ندارد.” این …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام مرتضی روحانی مدیر مسئول موسسه ترجمان و عضو گروه غرب شناسی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سالهاست که در زمینه علوم انسانی و نسبت آن با دین در حال پژوهش و فعالیت است. او در حساب توئیتر خود به مصاحبه اخیر استاد علوی بروجردی درباره اقتصاد اسلامی و علوم انسانی این گونه پاسخ داد: آقای بروجردی به‌عنوان کسی که فقه خوانده خوب‌‌ می‌داند که اضافه شدن قید ‌‌‌”اسلامی‌‌‌” به یک حکم اصلا به این معنا نیست که حکم مذکور از آیات و روایات استخراج شده است؛ مثلا در احکام فقهی ما بسیاری …

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در مورد خروجی‌های حوزه علمیه قم به عنوان مجتهدین در آینده گفت: من موافق هستم که حوزه علمیه علیرغم امکانات زیادی که امروز نسبت به گذشته در اختیار دارد، نتوانسته در زمینه مجتهدپروری، نقش تاریخی خود را بازی کند چون حاشیه و متغیّر مزاحم برای درس خواندن طلبه‌ها خیلی زیاد است و سبب می‌شوند طلبه به جای تمرکز بر درس بر امور دیگری تمرکز کند یا حوزه علمیه به طور سیستماتیک به جای تمرکز بر پرورش طلبه مجتهد بر چیز دیگری تمرکز کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهراب ‌صادق‌نیا در مورد …

شبکه اجتهاد: همزمان با آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه، میزگرد تخصصی با عنوان «حوزه از آنچه هست تا آنچه باید» با موضوع بررسی روند تحول حوزه‌های علمیه با تکیه بر نظرات شهید صدر، با سخنرانی حجج اسلام والمسلمین احمد رهدار (رئیس مؤسسۀ تحقیقات و مطالعات فتوح اندیشه)، سید سجاد ایزدهی (عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)، و مهدی امیدی (عضو هیئت‌علمی مؤسسۀ امام خمینی(ره)) از سوی پژوهشگاه شهید صدر و با همکاری مؤسسه فتوح اندیشه برگزار شد. در ادامه گزارش از ارائه اساتید مدعو که با نقد و بررسی کتاب «حوزه و بایسته‌ها» همراه بود، پیش‌رویتان قرار می‌گیرد. حوزه …