اندیشوران فقهی

علامه حاج شیخ حسن حسن‌زاده آملی، از علما و اساتید مبرز حوزۀ علمیۀ قم ساعتی قبل در بیمارستان امام رضا علیه‌السلام آمل، پس از عمری مجاهدت‌های علمی در سن ۹۳ سالگی دارفانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، علامه حسن‌زاده امروز صبح در بیمارستان به علت عارضه ریوی بستری شد و متاسفانه ساعاتی پیش در ایام اربعین حسینی، دارفانی را وداع نمود. این عالم ۹۳ ساله، فقه، اصول، عرفان و فلسفه را از محضر آیات محمدتقی آملی، طباطبایی، الهی قمشه‌ای، محمدحسن الهی، شعرانی، احمد آشتیانی و رفیعی قزوینی بهره برد و سالیان متمادی به تدریس حکمت و عرفان و …

مدیر حوزه‌های علمیه گفت: در دو سال گذشته با همراهی اساتید شناخته شده دروس خارج، درس‌هایی را در موضوعات فقه پول، فقه پزشکی، فقه بورس و فقه رمزارزها برگزار کردیم که به همت دفتر فقه معاصر تقریرات این دروس به صورت کتبی فاخر به زودی انتشار خواهند یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی مدیرحوزه‌های علمیه در گفت و گویی برنامه‌های جدید حوزه در موضوع فقه معاصر، آن را نشان از عزم جدی مسئولان و اساتید حوزوی در تحول اجتهادی مطلوب دارد. اعرافی در ابتدا با اشاره به سابقه طولانی حوزه‌های علمیه به این مهم تاکید کرد و گفت: …

استاد حوزه و دانشگاه در تبیین نسبت معنویت و فقاهت گفت: اگر نسبت بین معنویت و فقاهت از منظر نصوص دینی و نه صرفاً کتب فقهی و رساله‌های عملیه سنجیده شود، معنویت عین فقاهت و فقاهت عین معنویت اسلامی خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و استاد حوزه و دانشگاه، در نشست علمی «نسبت معنویت با فقه»، با اشاره به تلقی خود از معنویت و فقه، گفت: قدر متقن مؤلفه‌های بینشی معنویت، اعتقاد به ماوراء طبیعت و حداقل عبور از مرز ماتریالیسم است. باور به هدفمندی طبیعت و …

استادیار جامعه المصطفی در گفت‌وگویی به معرفی طرح نظام عناصر دین پرداخت و گفت: «نظام عناصر دین» عنوان طرحی پژوهشی است که به دنبال کشف درختواره روابط میان عناصر معارف دین به شکل جامع و مستند است. اختصاصی شبکه اجتهاد: ضرورت نگاه منظومه‌ای به دین، امری است که امروزه کمتر اندیشمندی در آن تردید می‌کند. توجه به برخی از ابعاد و تعالیم دینی و نادیده گرفتن ابعاد و آموزه‌های دیگری که به نحوی با موارد دیده شده در ارتباط هستند، خطری است که کمترین آسیب آن، عدم وصول به اهداف دین است. تأکید بر این نکته در سخنان بزرگان به …

نمایه دروس «خارج فقه و اصول»، «خارج فقه معاصر»، و «تفسیر تخصصی» سطح چهار حوزه علمیه خراسان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به‌ منظور برنامه‌ریزی و انتخاب درس مورد نظر طلاب، منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فهرست دروس خارج فقه و اصول، فقه معاصر و تفسیر تخصصی سطح چهار حوزه علمیه خراسان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بر اساس نام استاد، نام درس، موضوع درس، مکان و زمان نمایه شد. در این نمایه که از سوی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان منتشر شده است، اطلاعات ۳۱ درس خارج فقه، ۳۰ درس خارج اصول، ۲۱ درس خارج فقه معاصر و …

سال ۶۹ بود که رهبر انقلاب به من گفتند علاقه‌مندم آقای حکیمی را ملاقات کنم. برای فلان روز، ناهار ایشان را دعوت کنید. من به آقای حکیمی عرض کردم که فلان روز ناهار مهمان رهبر انقلاب هستید. آقای حکیمی گفت آقا من حالا در حضور ایشان بیایم چه بگویم و چه‌کار کنم؟ من اگر بیایم و هیچ ‌چیز نگویم، روز قیامت مسئولم. آن روز مقرر محقق شد و … به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و‌المسلمین احمد مروی معاون سابق ارتباطات حوزوی دفتر رهبری، از کسانی است که سابقه‌ی آشنایی و دوستی طولانی با مرحوم علامه محمدرضا حکیمی داشته است؛ به …

مراجع معظم و بزرگان حوزه‌ها، الگوها و استوانه‌های حوزه‌های علمیه هستند که با حلم و علم به بیان توصیه‌ها و ارشادات می‌پردازند. التزام به توصیه‌ها و رهنمودهای آن بزرگواران و رعایت ادب و اطاعت، چراغ راه طلاب عزیز است. سعی کنید از این میراث‌های معنوی و ارزشمند حوزه‌ها استفاده کنید و از شهد تجربه و دانش آنان کام بگیرید. به گزارش شبکه اجتهاد، متن بیانیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۱- ۱۴۰۰ حوزه‌های علمیه به این شرح است: بسم‌الله الرحمن الرحیم حوزه‌های علمیه مجموعه‌های مبارکی هستند که مانند شجره طیّبه با ریشه‌هایی مستحکم در زمین …

در فقه سلامت، اصل و قاعده احتیاط جاری است. در حوزه واردات واکسن نیز با توجه به سابقه‌ای آمریکا و انگلیس، اگر احتمال خطر داده شود و این احتمال نیز قابل قبول باشد، منع کردن این کالا نه تنها مورد پسند است، بلکه مردم نیز از این تصمیم استقبال می‌کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، بهمن ۹۸ بود که نخستین بیمار کرونایی در ایران شناسایی شد. از آن تاریخ تاکنون بیش از ۵۶۰ روز می‌گذرد و متأسفانه طی این مدت بیش از ۱۰۰ هزار نفر از هم‌وطنانمان جان خود را از دست داده‌اند. طی این مدت کشورهای متعددی برای ساخت واکسن …

سیدریاض حکیم گفت: آیت‌الله سید محمد سعید حکیم معتقد بودند که کتاب کفایه با شرایط فعلی علم اصول سازگار نیست، لذا دوره الکافی فی‌الأصول را با مبانی جدید علم اصول و با سبک جدید نوشتند تا طلبه‌ها اگر خواستند، مورد استفاده قرار بدهند. ایشان سه چهارم این کتاب را در زندان نوشته بودند. به گزارش شبکه اجتهاد، واگویه کردن ابعاد شخصیتی و سلوک اجتماعی و فقهی یک مرجع تقلید از زبان نزدیکترین افراد به ایشان حائز اهمیت ویژه‌ای است چرا که بی واسطه مخاطب را با واقعیت لطف و آموزنده زندگانی بزرگان آشنا‌ می‌‌سازد. حجت‌الاسلام والمسلمین سید ریاض حکیم فرزند …

حجت‌الاسلام احمد رهدار گفت: طی چند سال اخیر به دلیل اینکه پروژه فکری امام موسی صدر پس از ربوده شدنش، از سوی خانواده او مدیریت شد، آنها مرتکب اشتباه راهبردی شدند، در حالی که نباید ساحت فقاهتی و حوزوی او با ساحت روشنفکری مصادره شود و امروز ایشان بیش از اینکه یک عالم دینی باشد، روشنفکر دینی تلقی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «نقد تفسیر لیبرالی اندیشه‌‌های امام موسی صدر»، به همت کانون اندیشه جوان و با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رهدار، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد. در ادامه متن سخنان رئیس موسسه …

نشست علمی «تبیین و بررسی مطالبات مراجع عظام تقلید از حوزه‌های علمیه در مورد بایسته‌های آموزشی» با حضور نمایندگان بیوت، به همت مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه در این مرکز برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشستی علمی با موضوع «تبیین و بررسی مطالبات مراجع عظام تقلید از حوزه‌های علمیه در مورد بایسته‌های آموزشی» در مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه با حضور و مشارکت نمایندگان شش مراجع تقلید، آیات عظام: مکارم شیرازی، نوری همدانی، جوادی آملی و سبحانی برگزار شد در این جلسه نمایندگان مراجع تقلید، حضرات آیات مکارم و سبحانی به صورت حضوری و جوادی …

حوزه‌های علمیه برای پاسخگویی به نیازهای جامعه در دو سطح فعالیت می‌کنند، در سطح اول سؤالات و شبهات مطرح شده در جامعه و اذهان عموم مردم را پاسخ می‌دهند که در این سطح حوزه‌های علمیه نیروها و مبلغان زیادی دارند و در سطح دیگر بحث پاسخگویی به مباحث عمیق فقهی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درباره فقه حکومتی عنوان کرد: اصل کرسی‌های وآوری و نظریه‌پردازی فعال است منتهی آنچه که مد نظر رهبر معظم انقلاب است اینکه حوزه‌های علمیه بخشی از فعالیت فقهی خودشان را به بحث‌های فقه حکومتی اختصاص دهند. …

نگرش شریعتی برخاسته از سوسیالیسم است و خود شریعتی هم این را انکار نمی‌کند و تلاش می‌کند که مؤلفه‌های سوسیالیسم مدرن را با اندیشه‌های دینی و مکتب تشیع پیوند بزند و حتی گاهی اوقات این-همانی میان آنها قائل می‌شود اما به هیچ روی مرحوم استاد حکیمی چنین تصوری ندارد و به روشنی میان این مقولات تفکیک قائل می‌شود. من عدالتخواهی مرحوم حکیمی را کاملاً یک عدالتخواهی علوی و قرآنی می‌دانم. به گزارش شبکه اجتهاد، موقعیت ویژه استاد محمدرضا حکیمی در سپهر کلی معرفت دینی و اندیشه اجتماعی معاصر، به گونه‌ای است که نمی‌توان با برخوردهای هیجانی و احساسی صرف که …

مدیر موسسه تولید سیستم‌‌های خبره و هوشمند اسلامی باقرالعلوم(ع) گفت: یکی از ویژگی‌‌های مهم هوش مصنوعی آن است که قدرت این را دارد که علوم اسلامی را از حالت جزیره‌‌‌ای به حالت سیستماتیک دربیاورد و ما باید این امر را به صورت کاربردی درآوریم. ما بر این تصور هستیم که هوش مصنوعی به قدری قوت دارد که بتواند ماهیت یا روش و یا غایت علوم اسلامی را تغییر دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام محمدعلی ‌‌‌قدس‌پور در نخستین نشست از سلسله نشست‌های عصرانه فناوری‌های هوشمند که به همت ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه در خبرگزاری حوزه برگزار شد، عنوان …

مرحوم آیت‌الله مرعشی یکی از مراجعی بود که برای کمک به مرحوم امام مردانه به میدان آمد. ما نباید ازاین‌جهت ایشان غافل باشیم. در جهت یاری و نصرت و همکاری با مرحوم امام، مراجع تقلید قم، نهایت پشتیبانی و همکاری را نمودند. اگر نبود یاری و همکاری‌ها و تائید مراجع تقلید قم، شاید امام به این صورت نمی‌توانست توفیق پیدا کند. مرحوم آیت‌الله مرعشی از همان اول سال ۴۲ مردانه به میدان آمد و پیام‌های بسیار کوبنده‌ای دادند و برای حمایت از جان امام به تهران مسافرت کردند و تا آزادی امام از پا ننشستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: هفتم شهریورماه …

ایشان شخصیتی بودند که درعین‌حال که یکی از مراجع بزرگ بودند اما در متن مردم خیلی متواضع و افتاده و فروتن بودند و برای خودشان هیچ مقام و شخصیت اجتماعی فراتر از مردم قائل نبودند. درعین‌حال که خیلی مورداحترام جامعه و مردم بودند، با یک دید عظمتی به ایشان نگاه می‌کردند. من که سال‌ها در خدمت ایشان بودم، هر دفعه که خدمتشان می‌رسیدم از محضرشان هم استفاده علمی بردم و اهم استفاده اخلاقی می‌بردم. اختصاصی شبکه اجتهاد: هفتم شهریور، سالروز درگذشت مرجع تقلید درگذشته شیعیان، مرحوم آیت‌الله‌ سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی است. او اگرچه به خاطر تسلط بر تراجم و …

حضرات آیات خامنه‌ای، مکارم شیرازی، نوری همدانی، علوی گرگانی، جوادی آملی، وحید خراسانی و جمعی از علما و فضلای حوزه‌های علمیه در پیام‌های جداگانه‌ای ارتحال علامه فقید استاد محمدرضا حکیمی را تسلیت گفتند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدرضا حکیمی، از نویسندگان برجستۀ علوم اسلامی و از شاگردان آیات سید محمدهادی میلانی، شیخ مجتبی قزوینی و شیخ‌‌هاشم قزوینی به‌شمار می‌رفت و سالیانی به تدریس مباحث گوناگون دینی می‌پرداخت. مجموعه الحیاه، مکتب تفکیک، منهای فقر، الهیات الهی و الهیات بشری، اجتهاد و تقلید در فلسفه، عقل سرخ، مقام عقل، مرام جاودانه و ترجمۀ مختصر البلدان از آثار منتشر شده اوست. به‌مناسبت …

نویسنده کتاب جریان شناسی فکری ایران معاصر گفت: مرحوم استاد حکیمی در حقیقت تجسم کتاب الحیات بود و کسانی که می‌خواهند ایشان را بشناسند باید کتاب الحیات را بخوانند. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر عبدالحسین خسروپناه استاد حوزه و دانشگاه و نویسنده کتاب جریان شناسی فکری ایران معاصر در گفتگویی به اندیشه مرحوم استاد محمدرضا حکیمی پرداخته است که در پی می‌آید: مرحوم حکیمی چگونه شخصیتی بود و ایشان از نظر اندیشه‌ای، سبک زندگی چگونه می‌زیست؟ خسروپناه: مرحوم علامه استاد محمدرضا حکیمی شخصیت متفکری بود که متد تفکر او عمدتاً مبتنی بر قرآن و سنت بود. این به آن معنا نیست …

شبکه اجتهاد: پویایی، سرزندگی و معناداری جهان امروزین وابسته و وام‌‌دار مجاهدت و کوشش‌‌های نظری و عملی اندیشوران و خردمندان هر جامعه ای است. بزرگ‌‌ترین میراث ماندگار هر فرهنگ و تمدنی یافته‌های فرهیختگان و جست‌‌وجوگران و پرسشگرانی است که تشنه دانستن و تعالی خود و جامعه شان هستند.‌ استاد محمدرضا حکیمی از نوادر روزگار معاصر بود که همه زندگی خویش را صرف گسترش معارف و آیات الهی نمود. حکیمی که برآمده از حوزه علمیه خراسان بود به رسم آن روزگار به فراگیری فقه روی آورد و با پشتکار و جهد ویژه در جوانی به اجتهاد رسید. ولی او زیست خود …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمدرضا حکیمی صاحب قلمی دردآشنا و عدالت‌خواه، دلش بی‌تاب انسانیت، قلمش سرباز دین و دانش بود. او عصاره فقاهت در فروع و اصول و پیش‌گام در بازتولید مجتهدانه اندیشه‌های اجتماعی در دوران معاصر بود‌. زهد، تقوا، معنویت، مجاهدت علمی و عملی، نواندیشی چارچوب‌مند، احیای تاریخ مجاهدت‌های عالمان شیعه، تولید آثار فاخر در رشته‌های مختلف علوم اسلامی، عدالت‌خواهی ضابطه‌مند از شاخصه‌های بارز این مرزبان توحید و عدالت است. تاب‌آوری فقدان استاد آزادی و آزادگی برای دوستداران و ارادتمندان ایشان، جز با صبری جمیل میسور نیست. آنچه می‌خوانید سوگنامه‌ای در بدرقه استاد محمدرضا حکیمی به قلم برخی از …