اندیشوران فقهی

شهید صدر تا جایی که من اطلاع دارم در اوایل نهضت امام خمینی در آن نهضت ذوب شده بود. شبی به من تلفن کرد که تو رابط بین ایران و عراق بشو تا ما بیشتر بتوانیم در این مسیر گام برداریم. من به ایشان گفتم از نظر ایران بسیار کار خوبی است و هیچ‌گونه ناراحتی نخواهد داشت. فقط شما از نظر سیاست عراق باید متوجه خودتان باشید که خدای نخواسته گزندی به شما وارد نشود. دو یا سه نامه هم به وسیله‌ای ارسال داشتند که من به جماران فرستادم. نامه‌ها مربوط به امام و اوضاع سیاسی بود. شبکه اجتهاد: آیت‌الله …

ضرب‌المثل مشهوری است که می‌گوید؛ اندیشه در مصر تولید می‌شود، در لبنان چاپ می‌شود و در نجف خوانده می‌شود. ادعای درستی است، اما می‌گویند تنها کسی که جهت این مسیر‌ را عوض کرد شهید صدر بود؛ یعنی در نجف نوشت، در لبنان چاپ شد و در مصر آثارش خوانده شد. شبکه اجتهاد: از میان نخبگان شیعی معاصر شخصیت‌هایی یافت می‌شوند که کتب، مقالات و مباحث آنها در میان بدنه نخبگانی و یا حتی توده‌های اهل سنت نفوذ کرده و آنان را متاثر ساخته است. برجسته‌ترین این نخبگان، شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر و دکتر علی شریعتی هستند. بررسی دلایل نفوذ …

محوریت حوزه قم با حضور و استقرار مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری آغاز شده است؛ به همین خاطر ایشان به عنوان موسس حوزه علمیه قم مطرح می‌باشد و به حق هم چنین است. شبکه اجتهاد: اندیشه تأسیس حوزه علمیه قم ریشه در روایات امامان معصوم به ویژه امام صادق (علیه السلام) داشت و در طول قرن‏ها، این نویدِ امامان بزرگوار شیعه بود که همواره زبان به زبان نقل می‏شد و در ذهن شیعیان جای می‏گرفت تا این‏که در فروردین ۱۳۰۱ شمسی در جلسه‌ای که علمای قم و آیت‌الله حائری یزدی در آن شرکت داشتند، گفتگو پیرامون تأسیس این حوزه شکلی …

سال ۹۹ برای اهالی علم و دانش با درگذشت چهره‌هایی مطرح همراه بود. «اجتهاد» در این گزارش به شخصیت‌ها و چهره‌های برجسته حوزه دین و اندیشه پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از دست دادن سرمایه‌های علمی برای یک جامعه در هر سن و زمانی که اتفاق بیافتد، خسارت‌بار است چراکه گاهی فقدان اساتید و صاحب‌نظرانی که از دست می‌دهیم به‌سادگی پر نمی‌شود. سال ۹۹ سالی تلخ برای ایران و تمام مردم جهان بود و هر روز شاهد درگذشت افراد در صدر اخبار بودیم که بر اثر ابتلا به کرونا از دنیا رفتند. در این میان برخی از اندیشمندان و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: معاون آموزش حوزه علمیه خراسان به همراه مدیر مدارج علمی و مدیر مدرسه عالی سطح چهار در سفر به شهر قم با علما، اساتید و برخی مدیران حوزه علمیه قم دیدار کردند. حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید علوی آزیز با اساتید معظم: محمدمهدی شب‌زنده‌دار، جواد مروی، محمدجواد فاضل لنکرانی، علی‌اکبر سیفی مازندرانی، سیدجواد شهرستانی، محمد حاج‌ابوالقاسم، محمدحسین فلّاح‌زاده، مهدی رستم‌نژاد و نیز برخی مدیران مراکز فقهی دیدار و پیرامون مسائل فی‌مابین این دو حوزه کهن گفتگو کردند. امتیازات حوزه کهن خراسان، مانند پرورش عالمان ادیب مورد توجه قرار گیرد استاد محمدمهدی شب‌زنده‌دار در این دیدار، وجود بارگاه ملکوتی …

رییس مرکز احیای آثار اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از انتشار موسوعه فقهی ۲۷ جلدی علامه کاشف الغطا در این پژوهشگاه خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر اسدعلیزاده در دیدار دست اندرکاران موسوعه علامه سید محمدحسین کاشف الغطا با آیت‌الله حسین نوری همدانی اظهار داشت: سال ۹۷ مجموعه کلامی آثار علامه سیدمحمدحسین کاشف الغطا مشتمل بر ۱۴ مجلد رونمایی شد و مجموعه حاضر بخش فقه آثار این عالم است. وی گفت: با توجه به این که علامه کاشف الغطا آثار زیادی داشتند، آثار ایشان را به سه مجموعه کلامی، فقهی(مشتمل بر ۲۷ مجلد) و تاریخ و تراجم …

حجت‌الاسلام بی‌آزار شیرازی اظهار کرد: به یاد دارم که مرحوم آیت‌الله خسروشاهی در سال‌های قبل از انقلاب به شکلی بسیار جالب تمام کتاب‌هایی را که در جهت وحدت بود ترجمه می‌کردند. کتاب‌های جیبی در حوزه علمیه چاپ می‌کردند و این کار بسیار بدیع و جالبی بود و حوزه علمیه را با افکار اهل سنت آشنا می‌کرد، چراکه این تفکر غلطی است که بگوییم همه اهل سنت با اهل بیت(ع) دشمنی دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم بزرگداشت استاد سیدهادی خسروشاهی،  ۲۱ اسفندماه، با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، عضو شورای علمی و برنامه‌ریزی مرکز ادیان آستان قدس رضوی، استاد …

شبکه اجتهاد: در مطالعه هدف‌مند کتب حدیث باید به یکسری از سرفصل‌ها توجه داشته باشیم که به آنها می‌پردازم. در اینجا باید حیطه‌های مطالعه حدیث را به دو دسته تقسیم کنم؛ دسته‌ای که به سنت مطالعات حدیثی مربوط می‌شود، یعنی مطالعات حدیث در طول تاریخ از صدر اسلام تا شروع قرن حاضر و باید ببینم چه مطالعاتی در حوزه حدیث انجام شده است و بخشی از بحث من به مطالعات معاصر حوزه حدیث اختصاص پیدا می‌کند تا ببینیم در یک قرن اخیر چه دستاوردهای جدیدی در حوزه مطالعات حدیث داریم. اما پرسش این است که آشنایی ما در زمینه سنت …

استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: فقه باید به فقه تمدنی تبدیل شود تا بتواند به ایجاد دولت اسلامی کمک کند و تحقق عدالت که مهمترین شاخصه کارآمدی یک دولت است تسهیل شود. یبه گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین نجف لکزایی، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع)، در کرسی «حکمرانی عادلانه»، گفت: از نظر سیدمرتضی، دولت اگر عادل باشد کارآمد است و اگر نباشد کارآمد نیست؛ وی در رساله مع السلطان به این سؤال جواب داده است که آیا در دولت ظالم و جائر کسی حق دارد مسئولیت بپذیرید ؟پاسخ وی این است که اگر چهار کار را بتواند انجام داد و اگر نپذیرد بر …

شبکه اجتهاد: استاد علی‌اکبر رشاد، رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در آغاز درس خارج فقه القضاء در واکنش به سفر سه روزه پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌ رم به کشور عراق در روز ۵ مارس (۱۵ اسفند)، نکاتی را بیان کرد که در ادامه می‌خوانید: آثار مثبت روابط اصحاب ادیان در ابتدای درس امروز لازم می‌دانم بمناسبت سفر جناب پاپ به کشور همسایه ما عراق، به عنوان کسی که سالهای متمادی در جریان دیپلماسی بین الادیانی و گفت و گوهای بینادینی و بینامذاهبی حضور داشته و نقش ایفا کرده است، و در سراسر جهان …

شبکه اجتهاد: با طلوع بخت دولتمردان صفویه در اواخر قرن ۹ و اوایل قرن ۱۰ به ناگاه، علمای شیعی با پناهی مواجه شدند که می‌‌تواند آنان را از گزند آزار و اذیت حکومت‌‌های سنی مملوکیان[۱] و بعدها عثمانی‌‌ در امان دارد. آزار و اذیت‌‌هایی که فحولی بی‌‌‌نظیر چون محمد بن مکی(شهید اول) را از ایشان گرفته بود. همو که برخی وی را موسس دستگاه مرجعیت در فضای شیعی می‌‌دانند.[۲] شاهان صفوی خیلی زود فهمیدند که امور دولتشان بیش از اینکه نیاز به مرشد و مرید و حکیم داشته باشد، نیاز به فقیه دارد که احتیاجات دولت جوان‌شان را برآورده سازد. با …

سفر پاپ به عراق را آورده‌ای برای جهان اسلام و جهان تشیع می‌دانیم و آن را یک نقطه مثبت قلمداد می‌کنیم. معتقدیم کار بسیار خوب، مثبت، سازنده، ارزنده و ارزشمندی است و هیچ نگاه منفی به آن نداریم و آن را به نفع دین در جهان می‌دانیم اما سفر پاپ به عراق برای دیدار با حضرت آیت‌الله سیستانی نیست بلکه در این میان، تشکیلات واتیکان هوشمندانه عمل کرده و از این فرصت استفاده کرده است. او می‌خواهد برای احیای مسیحیت در عراق، به عراق سفر کند و بگوید مسیحیت در عراق نمرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، پاپ فرانسیس قرار است …

رئیس مؤسسه فهیم با تأکید بر اینکه برداشت‌های فقهی با نگاه اجتماعی به فقه متفاوت می‌شوند، گفت: توجه به بازخورد فتاوا یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های فقه اجتماعی است، زیرا در موارد قابل توجهی سبب تغییر در فتاوا شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین کاظم قاضی‌زاده، استاد حوزه علمیه و رئیس مؤسسه فهیم، در نشست علمی «فقه فردی؛ فقه اجتماعی»، گفت: فقه فردی به فقهی گفته می‌شود که موضوع آن تکلیف فردی مکلفان است، برعکس فقه اجتماعی که موضوع آن تکلیف جامعه است؛ مثلاً امر به معروف و نهی از منکر چون همه یا بخشی از جامعه به آن …

شبکه اجتهاد: کنگره بین المللی و آئین رونمایی آثار سید مرتضی علم الهدی در موسسه دارالحدیث قم برگزار شد. در این آئین، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی و ‌‌آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری، تولیت‌‌های آستان قدس رضوی و حضرت عبدالعظیم حسنی، دکتر سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و ‌‌آیت‌الله رضا استادی سخنرانی کردند. همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی سخنان رهبر انقلاب اسلامی در سال ۱۳۹۴ در دیدار دست اندرکاران کنگره را قرائت کرد و بخشی از پیام تصویری ‌‌آیت‌الله عبدالله جوادی آملی نیز پخش شد. همچنین ‌‌آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی به کنگره بزرگداشت علّامه سیّد مرتضی علم الهدی پیامی …

امام معتقد است فقه می‌تواند تمام معضلات را حل کند و جهان را اداره کند. اما در لابه‌لای عبارت‌ها سه نکته مهم را مورد توجه قرار می‌دهد تا فقه بتواند جهان را اداره کند؛ اول توجه به زمان و مکان است که مربوط به داخل کشور است و باید زمان‌شناس و مکان‌شناس باشیم. دومین نکته، شناخت جهان است و سومین نکته شناخت سیاست‌های حاکم بر جهان است که یک فقیه باید اینها را خوب بداند.  به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «نگاهی دوباره به منشور روحانیت»، به همت مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، برگزار شد. در ادامه متن سخنان …

امام خمینی(ره) را باید یکی از اصلاح گران بزرگ حوزه‌های علمیه و بلکه بزرگ‌ترین آن‌ها دانست و در کردار و گفتار مصلحانه او در باب حوزه‌ها و روحانیون تعمق نمود. منشور روحانیت که پیامی طولانی به روحانیون سراسر کشور از سوی حضرت امام در واپسین ماه‌های زندگانی ایشان است، یکی از مهم‌ترین پیام‌های ایشان و نیز از مهم‌ترین منشورهای چندساله انقلاب به شمار می‌آید که به نوعی باید آن را فصل الخطاب آسیب‌شناسی حوزه‌های دینی دانست. مقاله حاضر به تشریح و تبیین این پیام تاریخی و شگفت می‌پردازد. شبکه اجتهاد: گذشت زمان، بسیاری از حوادث، دیدگاه‌ها و نظریات را کهنه …

برگزیدگان سی‌وهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی و تقدیر شدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم پایانی و معرفی آثار برگزیده و شایسته تقدیر سی‌وهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و هشتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال، شنبه دوم اسفند‌ماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیس‌جمهور، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، دبیر علمی این‌دوره جایزه کتاب سال در مجموعه سعدآباد برگزار شد. فهرست برگزیدگان سی و هشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در «حوزه دین» که در این مراسم تقدیر شدند، به شرح زیر …

یکی از مهم‌‌ترین ابواب اصول، مباحث الفاظ است و نقش بسزایی در اجتهاد دارد. این پژوهش باهدف آشنایی با نظرات اصولی علامه، در خصوص مباحث الفاظ و تبلور آن‌‌ها در نظریات فقهی ایشان با محوریت کتاب ارزنده تذکره الفقهاء صورت گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، پایان‌نامه سطح سه فرزانه اکبری با عنوان «اندیشه‌های اصولی علامه حلی(ره) در باب مباحث الفاظ با تأکید بر تذکره الفقهاء» با ارزیابی حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی در مقام استاد داور، در مرکز مدیریت به‌صورت مجازی برگزار شد. خانم اکبری، تدوینگر این پایان‌نامه نیز در بخش دفاعیه از موضوعات بکار رفته در پژوهش حاضر، گفت: …

استاد محسن اراکی ضمن اشاره به این نکته که چارچوب کشور ما مبتنی بر اسلام است ولی محتوای آن از بیرون گرفته شده است، به شروط هفتگانه تحقق نظام سیاسی اسلامی در کشور تصریح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست پایانی سلسله نشست‌های «نظام حکمرانی دینی» با سخنرانی استاد محسن اراکی، عضو مجلس خبرگان رهبری و مدرس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و جمعی از شخصیت‌های سیاسی و علمی کشور در مجتمع فرهنگی آدینه برگزار شد. پس از پیروزی جمهوری اسلامی نهادهای اسلامی زیادی بر اساس زیرساخت نظام جمهوری اسلام شکل گرفت و دستاوردهای زیادی داشتیم، اما وضعیت …

استاد علی‌اکبر رشاد با تأکید بر اینکه علوم انسانی بدون فقه و فقه بدون علوم انسانی ناقص و ناکارآمد است، تصریح کرد: یکی از ضروریات دوره معاصر افزوده شدن ابواب فقه از ۵۲ باب به ۱۵۰ باب است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین اختتامیه همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی» شامگاه سه‌شنبه، با حضور استاد علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قمی، معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری و برخی مدیران پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد. استاد رشاد، در این مراسم با اشاره به چرایی انتخاب این عنوان …