حکومت و قانون

نشست علمی «فقه نظامات اسلامی» برگرفته از «نظریه اندیشه مدون در اسلام» استاد مهدی هادوی تهرانی با حضور پژوهشگران و علاقه‌مندان عرصه فقه حکومتی برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله جلسات مباحثه هم‌اندیشی فقه حکومتی، «فقه نظامات اسلامی» برگرفته از نظریه «اندیشه مدون در اسلام» استاد هادوی تهرانی به بحث و نظر گذاشته می‌شود. بنابراین گزارش، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن عابدی ایده فقه حکومتی استاد هادوی تهرانی را به بحث خواهد گذاشت و پرسش و پاسخ مقررین و شاگردان سایر اساتید مطرح در این عرصه همراه خواهد بود. این هم‌اندیشی با حضور شاگردان برجسته و مقررین اساتید محترم: …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد رسول جعفریان در یادداشت «از درسهای ولایت فقیه امام تا انتشار کتاب هفت ساله چرا صدا درآورد» برداشت‌های زودهنگامی کرده است، در حالیکه به سه دلیل مختلف، ثابت می‌شود منظور مرحوم آیت‌الله شیخ علی‌پناه اشتهاردی صدوهشتاد درجه با نتیجه این یادداشت، متفاوت است که در ذیل بررسی می‌شود. اولاً آن‌هایی که از قول نویسنده کتاب هفت ساله گفتند، “حکومت بر مردم و بعثتِ پیامبر لازم و ملزوم هم نیستند” و یا از قول نویسنده گفتند “حکومت کردن وظیفه،‌ انبیاء نیست” و یا از بعضی جملات کتاب هفت ساله (حکومت‌ انبیاء فقط یک نحو قدرت‌نمایی از طرف …

شبکه اجتهاد: بعد از حمله برخی از معترضین عراقی به کنسولگری ایران در کربلا که متهم بودند آنان از طرفداران سید الصرخی هستند، دوباره نام او در زبان‌ها جاری شد و یادداشت‌های پراکنده‌ای در شبکه‌های اجتماعی در‌باره او منتشر شد. او پیش از این نیز در سال ۲۰۱۸ م متهم به حمله به کنسولگری ایران در بصره بود. فارغ از اینکه آیا او و طرفدارانش در بصره و منطقه طویریج بانی این دو رخداد بوده‌اند، باید پرسید او کسیت؟ و چه اهدافی در سر دارد؟ در پاسخ به این پرسش‌ها چندان نمی‌توان به داده‌های موجود در برخی شبکه‌های اجتماعی داخل …

این جلد از مجموعه آثار به برخی از این حوزه‌ها‌ی نوپدید یا نظرات متحول شده از جمله: مشروعیت و مقبولیت در حکومت اسلامی، مسئله حریم خصوصی و محدوده آن، دین و حقوق رسانه‌ای و مسئله نافرمانی در فقه شیعه پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بدون تردید فقه سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تحول اساسی پیدا کرد و با سؤالات جدید مواجه گردید و ناگریز به نظریه‌پردازی و حوزه‌های جدید شد. مواجهه عینی فقیهان با مسائل حکومت اسلامی و درگیری اجرایی با عرصه‌های مختلف آن زمینه‌ساز تحول برخی از دیدگاه‌های قبلی فقیهان را موجب گردید. از این رو، …

به اعتقاد برخی قضات اگر مردم از قوه قضائیه نخواهند که هر شکایتی منجر به بازداشت و زندان شود،‌ می‌توان بیشتر به آراء تعلیقی و جایگزینی برای حبس فکر کرد. اما برخی از مردم در نوع اجرای روش‌های مختلف عدالت علیه یک مجرم و متهم توجیه نیستند و حبس یک فرد را تنها راه حل بازدارندگی برای یک مجرم می‌دانند. این در حالی است که آراء جایگزین حبس با محوریت ارائه خدمات در جامعه بعضا سنگین‌نر و بازدارنده‌تر از حبس خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی با حکم مقام معظم رهبری، ریاست قوه‌قضائیه را در حالی برعهده …

شبکه اجتهاد: اعتراضات مردمی در عراق از مهر آغاز شد. این در حالی بود که هیچ حزب سیاسی فراخوانی برای تظاهرات نداده بود. اعتراضات به بیکاری بالای جوانان، وضعیت نابه‌سامان خدمات دولتی و فساد به صورت خودجوش آغاز شد. تظاهرات بیشتر در بغداد و شهرهای شیعه‌نشین جنوب عراق جریان داشت و معترضان با سرکوب نیروهای امنیتی مواجه شده و کار تا جایی ادامه یافت که این تظاهرات بالغ بر صد نفر کشته و تعداد بسیاری نیز زخمی بر جا گذاشت. فارغ از علت شکل‌گیری اعتراضات و راه‌حل‌های موجود برای ساختار سیاسی و اداری عراق، نحوه‌ مواجهه‌ آیت‌الله سیستانی به‌عنوان بزرگ‌ترین …

مهمترین تهدید موجود علیه مسلمان کشور هندوستان که جمعیت مسلمانانش در رتبه سوم جهان قرار دارد، هویت اسلامی است که در خلال اقدامات اخیر زیر سوال رفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، بالاخره روز موعود برای طولانی ترین و جنجالی ترین پرونده قضایی دادگاه عالی هندوستان رسید؛ دادگاه مرتبط با زمین مسجد بابری در شهر آیودا (Ayodhya) حکم به واگذاری زمین مسجد به هندوها داد. قبل تر در جریان درگیری‌ها و ناآرامی‌های سال ۱۹۹۲ ساختمان ۴۶۰ ساله مسجد بابری توسط چیزی حدود ۱۵۰ هزار هندوی خشمگین تخریب شد و موجی از خشونت‌های هندو مسلمان را در پی داشت که خلال …

شبکه اجتهاد: نقل است که حضرت آیت‌الله سیستانی، در شب صدور فتوای جهاد علیه داعش، شب بسیار سختی را گذراندند. مسئولیت صدور فتوای جهاد و پیامدهای بسیار سنگینی که‌ می‌توانست داشته باشد و جان‌های عزیزی که در این راه نثار‌ می‌گشت، آیت‌الله سیستانی را به اندیشه و راز و نیاز واداشته بود. ایشان که به صدور فتاوای دقیق و تصمیمات با تامل شهره هستند، لحظاتی پس از نماز صبح، با اتکال به خداوند، آن فتوای تاریخی و بن‌بست‌شکن جهاد را صادر کردند. فتوایی که تنها یک فتوا نبود، بلکه یک راه حل تمام قد بود و جوششی عجیب و بی …

دادگاهی در یونان مفتی منطقه تراکیه غربی در شمال شرقی این کشور را به ۸۰ روز زندان محکوم کرد. به گزارش شبکه اجتهاد‌ به نقل از روزنامه «حریت»،‌ «ابراهیم شریف» به اتهام غصب مقام مفتی‌گری محاکمه شده است. وی مفتی منتخب مسلمانان در شهر «کومتینی» در تراکیه غربی است،‌ منطقه‌‌‌ای که حدود ۱۵۰ هزار مسلمان ترکتبار در آن ساکن هستند. شریف قبلاً در سال ۱۹۹۹ به اتهام مشابهی محاکمه شده بود ولی با شکایت به دادگاه حقوق بشر اتحادیه اروپا زندانی نشد. وی از سال ۱۹۹۰ با رأی مسلمانان کومتینی مفتی این شهر شده است. مسئله انتخاب مفتی برای مسلمانان …

ادعای اساسی کتاب این است که غیبت امام معصوم به ویژه وقتی که با تمدن فراگیر و مسيطر جدید همراه می‌شود، مانع تحقق دولت و جامعه و تمدن تراز دین است و حتی در صورت استقرار یک حکومت دینی با محوریت ولایت فقیه، امکان تحقق چنان تمدنی در حد مطلوب و قابل قبول وجود ندارد و تنها نسبت محدودی از آن مقدور و میسور است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «عصر حیرت؛ جستاری کلامی پیرامون حکمرانی  فقهی و تمدن‌سازی دینی در عصر غیبت و سیطره مدرنیته» به عنوان جدیدترین اثر مهدی نصیری، نویسنده، پژوهشگر و مدیر مسئول فصلنامه اعتقادی ـ …

‌‌‌نماینده آیت‌الله سیستانی در خطبه‌های نماز جمعه کربلا مواضع مهمی را درباره تحولات اخیر عراق بیان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این مواضع که از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ عبدالمهدی کربلایی نماینده مرجعیت عالی دینی در کربلای معلی ایراد شد، آمده است: اعتراضات مردمی که خواهان اصلاح هستند در بیش از یک مکان ادامه دارد و در آنها تصاویر روشنی دیده شده است که بیانگر خصوصیات خوب عراقی‌ها نظیر شجاعت، ایثار، صبر، پایداری، همبستگی ودلسوزی میان یکدیگر است؛ امروز از عزیزانی که در آغاز این جنبش اصلاحی در چهل روز گذشته در خون‌های پاک خود غلتیدند، یاد‌ می‌کنیم و …

نشست علمی «جایگاه فقه حکومتی در تحقق گام دوم انقلاب اسلامی» با حضور و سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی‌اکبر نوایی، مسئول امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه خراسان، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید حسن وحدتی شبیری، رئیس دانشگاه علوم رضوی و سرکار خانم صدیقه مقدسی، مدیر مدرسه علمیه اسلام‌شناسی حضرت زهرا(س) در مجتمع آفتاب ولایت مشهد برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی‌اکبر نوایی در این نشست به نقش فقه حکومتی در تحقق اهداف بیانیه گام دوم انقلاب پرداخت و اظهار داشت: مقصود ما از فقه حکومتی این نیست که تنها پژوهش‌هایی در حوزه عملیه صورت گیرد. …

عضو خبرگان رهبری گفت: در زمان دولت قبلی ورود خانم‌ها به استادیوم‌ها مخالف شرع اعلام شد، امروز نیز فتوا همین است، اما متاسفانه دولت و وزارت ورزش و جوانان بدون توجه به فتوای مراجع تقلید این امکان را فراهم کرد و هیچ واکنشی علیه آن صورت نگرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی در جلسه اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با رئیس دادگستری استان قم که در دفتر جامعه مدرسین برگزار شد، عنوان کرد: در قوه قضائیه عزم و آهنگ مبارزه با فساد جدی بوده و بر اساس اصل ۱۵۶ قانون اساسی پنج وظیفه برای این قوه نام …

سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس گفت: طرحی در کارگروه این کمیسیون تصویب شده است که به موجب آن مردانی که توانایی پرداخت مهریه را ندارند حتی برای مهریه یک سکه هم به زندان نمی‌روند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حسن نوروزی در گفتگویی، جزئیات طرح حذف زندان از مهریه در توضیح طرح مربوط به حذف زندان از مهریه به ایسنا گفت: کارگروهی در کمیسیون حقوقی طرحی درباره تعدیل مهریه را بررسی و تصویب کرده است که به موجب آن اگر مردی توانایی و ملائت برای پرداخت مهریه نداشته باشد به زندان نمی‌رود. حتی اگر مهریه آن خانم یک سکه …

بررسی تصمیمات و دیدگاه‌های امام خمینی در مواجهه با رویداد تاریخیِ تسخیر لانه جاسوسی نشان می‌دهد الگوی تصمیم‌گیری امام در این رابطه، از فقه سیاسی نشأت می‌گرفته است. بررسی مجموعه بیانات امام خمینی(ره) در این رابطه و نیز سیره عملی ایشان، نشان می‌‌دهد که موضع و تصمیم امام(ره) در مسئله تسخیر لانه جاسوسی، برگرفته از دو قاعده فقهی «لاضرر» و «نفی سبیل» بوده است. از نظر حضرت امام تمام حکومت‌های غیر توحیدی به دنبال سلطه‌جویی بر دیگران هستند. اما دستور اسلام این است که نه بر کسی ظلم کنید و نه زیر بار ظلم کشوری دیگر قرار گیرد. و از …

معتقدم که باید اولاً به گفتمان حضرت امام(ره) بازگردیم و ثانیاً در این بازگشت، دست به نحوی از تأملات اصلاحی بزنیم؛ بدین معنا که نقاطی از گفتمان امام(ره) را فعال کنیم که ضمن حفظ ولایت عمومی رهبری و نظارت رهبری بر دولت، دولت و فرآیند روی کارآمدنش را به نحوی طراحی کنیم که مردم پذیرفته و متوجه باشند که انتخاب‌ها و مسئولیت ناشی از آن بر عهده خودشان است نه نهاد خاصی. به گزارش شبکه اجتهاد، دولت مدرن و لوازم اساسی‌اش همچون جریان داشتن اراده عمومی در اداره کشور از جمله مسائلی است که حدود ۱۵۰سال از زمان مشروطه، فرهنگ …

مدیرگروه فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان اینکه فتوای مقام معظم رهبری درباره حرمت تولید سلاح هسته‌‌ای ابدی است و از روی تقیه هم نیست، بیان کرد: حوزه علمیه رسالت دارد تا علاوه بر وجود دروس خارج در بحث فقه هسته‌ای، مبانی این فتوا را در مجامع علمی بین‌المللی تبیین کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی قاسمی، مدیرگروه فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، گفت: برای فهم بحث باید تعریف دقیقی از سلاح‌های هسته‌ای داشته باشیم وگرنه راه را به خطا رفته‌ایم زیرا مراد از این نوع سلاح‌ها کشتار جمعی است. وی افزود: عموم سلاح‌های هسته‌ای …

کلمه استکبار و مستکبرین و مقابله مستکبرین با مستضعفین و مقابله مستضعفین با مستکبرین ریشه در فرهنگ مبارزات انبیا و دشمنان آن‌ها دارد و بلندترین و مهم‌ترین درس‌های قران کریم مربوط به مقابله حضرت موسی و فرعون است که فرعون نماد استکبار و فساد فی‌الارض است و موسی نماد مبارزه با استکبار و مبارزه با مفسدین فی‌الارض است. اختصاصی شبکه اجتهاد: استکبار آن است که انسان اظهار بزرگی کند و آنچه را که از آن او نیست و برای او روا نیست، ابراز دارد. قرآن کریم مستکبران را در مقابل ضعیفان قرار داده است؛ به جهت آگاهی دادن به این …

آیات و روایاتی که دفاع از مستضعفین را بر عهده ما می‌گذارد، مقید به مسلمین نشده و ما در هرکجای دنیا که ببینیم یک سیاست استکباری از سوی کشوری در پیش‌گرفته شده است درصورتی‌که قدرت آن را داشته باشیم و مصلحت در آن باشد و شرایط نیز برای ما فراهم باشد باید ورود پیداکرده و از آن‌هایی که تحت ظلم قرار داده شده‌اند دفاع نماییم. اختصاصی شبکه اجتهاد: در رابطه با مبارزه با استکبار اگرچه به لحاظ تبلیغاتی و سیاسی، در سالهای اخیر سخنان فراوانی گفته شده است، اما کمتر به زوایای فقهی و حقوقی این کلیدواژه مهم انقلاب اسلامی …

گسترش دامنه قواعد فقهی در زندگی سیاسی، اجتماعی مردم، ‌معبر تازه‌ای بود که با رهبری امام خمینی به انقلاب اسلامی منتهی شد. یکی از این قواعد فقهی در مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون مطرح و با تبدیل‌شدن به شعار مخالفت با سلطه آمریکا بر ایران به یکی از نقاط عطف تاریخ ایران تبدیل شد. شبکه اجتهاد: با مرجعیت امام خمینی ‌که با وقایع ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ بر همگان مسجل شده بود،‌ تحولی در قواعد فقهی رخ داد. تا پیش از آن حیطه فقه محدود به حوزه شخصی، ‌احکام و عبادات می‌شد، اما تلقی سیاسی امام خمینی از قواعد فقهی، ‌سبب‌ساز هرچه …