حکومت و قانون

حکومتهای مردم سالار امروز که در آن بیشترین امکان برای مشارکت فعالانه مردم در عرصه سیاسی تسهیل گشته، از حکومت‌های دیگر که کمترین زمینه برای استیفای حقوق سیاسی مردم وجود دارد، مشروعیت بیشتری برخوردارند و هر گونه توافق در زمینه تضمین حقوق سیاسی مردم در خصوص امکان مشارکت بیشتر آنان در فرایندهای تصمیم سازی، برای حاکم علاوه بر الزام قانونی، شرعا الزام آوراست. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «مسئولیت‌های دولت مردم سالار درباره مشارکت سیاسی مردم از منظر قرآن» با ارائه دکتر محمود شفیعی، دانشیار دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه مفید و ناقدین جلسه دکتر سید صادق حقیقت استاد و …

شبکه اجتهاد: شورای نگهبان نهادی به‌غایت مهم در کل ساختار نظام جمهوری اسلامی که وظیفه حراست از شرع و قانون را به‌عهده دارد. در آستانه سالروز تأسیس نهاد شورای نگهبان، رهبر انقلاب در احکامی، سه فقیه از میان مجموع ۶ فقیه این شورا را منصوب کردند.آیت‌الله خامنه‌ای در احکام جداگانه‌ای آقایان آیت‌الله یزدی و آیت‌الله آملی‌لاریجانی را با توجه به پایان یافتن دوره عضویت آنان در شورای نگهبان، مجدداً برای یک دوره جدید به‌عنوان عضو فقهای این شورا منصوب کردند. رهبر انقلاب در حکم دیگری، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین علیرضا اعرافی را به‌جای مرحوم آیت‌الله مؤمن به عضویت فقهای شورای نگهبان منصوب …

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: جهانی شدن پدیده‌ای است که در حال وقوع و اتفاق است و فقه سیاسی نرم افزار اداره جامعه است. سوال بحث ما این است که آیا فقه سیاسی می‌تواند از جهانی شدن به خوبی بهره‌مند شود یا خیر؟ جهانی شدن به مثابه پدیده‌ای جدید و نزاع گفتمانی چه فرصت‌ها و تهدیدهایی برای فقه سیاسی شیعه ایجاد می‌کند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی با موضوع «فرصت‌هاجهانی شدن به مثابه پدیده‌ای جدید و نزاع گفتمانی چه فرصت‌ها و تهدیدهایی برای فقه سیاسی شیعه ایجاد می‌کند؟ و تهدیدهای جهانی شدن نسبت به فقه سیاسی» با ارائه …

رساله سطح چهار طلبه حوزه علمیه خراسان با عنوان «مقایسه‌ی ارزش اثباتی سند رسمی و شهادت شهود از منظر فقه و حقوق معاصر» دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه رساله سطح چهار حجت‌الاسلام سیدعلی صالح، با عنوان «مقایسه‌ی ارزش اثباتی سند رسمی و شهادت شهود از منظر فقه و حقوق معاصر» با حضور حجج اسلام والمسلمین سیدمحسن حسینی فقیه و غلامرضا یزدانی در مقام اساتید داور، برگزار شد. تدوینگر این پژوهش با اشاره به اینکه در حال حاضر سند، یکی از رایج ترین وسیله‌های ارتباطی حقوق مردم در تمام جوامع است، گفت: غالب پرونده‌ها در مراجع قضایی، مشتمل …

حجت‌الاسلام حسین سوزنچی با بیان اینکه طرح بحث حجاب اجباری یک مغالطه است، گفت: عدم رعایت قانون حجاب برای دیگران مزاحمت ایجاد می‌کند. قانون حجاب برای عرصه عمومی است. به گزارش شبکه اجتهاد، بحث حجاب از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی همواره مورد توجه اندیشمندان و علمای کشور بوده است و گفتگوهای بسیاری در مورد الزام به شریعت توسط حکومت و مبنای عقلی و دینی آن صورت گرفته است. در سال‌های اخیر کلیدواژه دیگری به بحث‌های معطوف به حجاب وارد شده است و آن کلیدواژه «حجاب اجباری» است که کارشناسان آن را یک مغالطه می‌دانند. شبهه دیگری که معطوف به مسئله …

شورای وزیران عربستان سعودی از حجاج بیت الله الحرام خواست در خلال مراسم حج شعارهای سیاسی و مذهبی سر ندهند. به گزارش شبکه اجتهاد، رسانه‌های عربی از مصوبه ویژه دولت عربستان درباره حج امسال خبر داده است که در پایان جلسه هیات وزیران که به ریاست ملک سلمان در جده تشکیل شد، دولت عربستان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد با هرکسی که در مراسم حج شعار سیاسی بدهد برخورد می‌کنیم. در بخشی از این بیانیه آمده است که حجاج باید فضا را برای ادای مناسک حج مهیا کرده و مراعات برادران دینی خود را در اماکن مقدس بکنند و از هر …

کتاب «شریعت و قانون ملی در کشورهای اسلامی» به نگارش جان میشل اوتو، پاسخی به پرسش‌های مخاطب غربی درخصوص رویکرد حقوق اسلامی نسبت به اقتضائات حقوقی برقرار میان مناسبات بین المللی و حقوق اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، نویسنده این مهم را ضمن توضیح مفهوم دولت-ملت و مناسبات حقوقی آن در جهان معاصر ضمن تمرکز بر دیدگاه حقوق اسلامی نسبت به این وضعیت سیاسی-حقوقی مدنظر قرار داده است. ایده نوآورانه اثر را باید توضیح ارتباط میان شریعت و حقوق اسلامی با حاکمیت قانون از زاویه سیاست خارجی دانست که به شیوه‌ای بدیع وجه بین المللی حقوق اسلامی را در …

شبکه اجتهاد: اخیرا با اجرای یک حکم شلاق در اهواز برای جرم سرقت، بار دیگر توجهات بسیاری از مخاطبان در داخل و خارج کشور به موضوع اجرای مجازتهای بدنی در معرض دید عموم جامعه جلب شد و تحلیل و تفسیرهای مختلفی ارائه گردید.  آنها که صرفا بر اساس موازین بین المللی داوری می‌کنند طبیعتا نگاه منفی را منعکس کردند چرا که در موازین بین المللی، مجازاتهای بدنی از جمله شلاق یا قطع عضو به کلی پذیرفته نیست و رد می‌شود. اما آنها که بر اساس موازین دینی در این مورد تحلیل و تفسیر ارائه می‌کنند برخی کما فی السابق از …

رهبر انقلاب در پیام هشت ماده‌ای انتصاب ریاست جدید قوه‌ی قضاییه، از رئیس جدید این قوه خواستند که گسترش عدل و احیاء حقوق عامه و آزادی‌‌های مشروع را که در شمار اهداف قوه‌ی قضاییه در قانون اساسی است، در رأس برنامه‌های خود قرار دهد. همچنین مردمی بودن و ضدیت با فساد را در برنامه‌‌های تحول قوه‌ی قضاییه بگنجاند و رعایت کند. شبکه اجتهاد: اهمیت آزادی و از جمله آزادی‌‌های مشروع در قانون اساسی به گونه‌ای است که در مقدمه‌ (بخش مربوط به وسائل ارتباط جمعی) آزادی و کرامت ابناء بشر را سرلوحه‌‌‌ی اهداف اصول این قانون دانسته که راه رشد …

حجت‌الاسلام والمسلمین داود مهدوی زادگان گفت: کتاب شذرات المعارف در دوره اختناق رضا خانی، بیان‌گر استمرار اندیشه سیاسی نزد علمای امامیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین داود مهدوی زادگان با موضوع «خوانش فصل اول از کتاب «شذرات المعارف» برگزار شد. مهدوی زادگان در ابتدای نشست گفت: علمای معاصر جهان اسلام همواره دغدغه انحطاط مسلمین و گذار از آن را داشته‌اند و به همین خاطر، در جنبش‌های اجتماعی حضوری فعال و هدایت گرایانه داشته و دارند. به همین میزان آنان از ساحت نظر نیز غافل نبودند و به موازات کنش سیاسی ـ اجتماعی به تولید ادبیات دینی ـ …

عضو هیأت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران گفت: بر اساس حقوق اسلامی حتی ترساندن افراد که باعث نقض کرامت انسان‌ها می‌شوند وصف «مجرمانه» دارد.  به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا، عضو هیأت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران عنوان کرد: جلد دوم «نظام حقوق بشر اسلامی» کتاب جدیدی است که در حال نگارش آن هستم. این کتاب تقریرات و درس‌هایی است که در حوزه علمیه داشتم و شرح و تفسیری از «اعلامیه حقوق بشر اسلامی» (مصوب سال ۱۳۶۹ شمسی) ارائه می‌دهد. وی با اشاره به اینکه در این اعلامیه دیدگاه‌های کشورهای اسلامی درباره موضوع حقوق بشر ارائه می‌شود، …

حجت‌الاسلام روح‌الله شریعتی گفت: فقها باید در مورد مسائل جدید معیارهای دینی را ارائه کنند و حقوق‌دان‌ها و اقتصاددان‌ها از این معیارها قوانین را ثبت و ضبط کنند و با توجه به این معیارها راهکاری ارائه کنند که منطبق با مبانی دینی هم باشد. باید در کشور قانون حاکم باشد، امکان ندارد در مورد مسائل قانون یک حرف بزند و مرجع تقلید صحبت جدایی کند؛ بنابراین لازم است که معیارهای قانون و فقه به هم نزدیک شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، در دنیای امروز مسائلی جدیدی همچون حقوق بشر،‌ آزادی بیان و یا عضویت در سازمان‌های بین‌المللی مطرح هستند که …

کرسی علمی- ترویجی «تبدیل واجب کفایی به واجب حکومتی در ظرف نظام سیاسی» به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، هفته گذشته در دفتر قم این پژوهشگاه با ارائه حجت‌الاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ایزدهی گونه‌های متفاوتی از وجوب در فقه شیعه را مطرح کرد و گفت:‌ از گونه‌های مختلف وجوب در فقه شیعه می‌توان به واجب مطلق و مشروط،‌ واجب تعیینی و واجب تخییری،‌ واجب موسع و واجب مضیق،‌ واجب معلق و واجب منجز،‌ واجب نفسی و واجب غیری، واجب شرعی و واجب عقلی و واجب عینی و واجب کفایی اشاره کرد. …

رهبر معظم انقلاب «ابعاد سیاسی حج» را یکی دیگر از ویژگی‌های این فریضه‌ی استثنائی برشمردند و تأکید کردند: اینکه برخی می‌گویند حج را سیاسی نکنید، سخن نادرستی است زیرا ابعاد سیاسی حج، مطابق با خواسته و دستورات اسلام است. وحدت، حمایت از مظلومین همچون ملت فلسطین و مردم یمن، و یا برائت از مشرکین، همه اموری سیاسی و مطابق تعالیم اسلام هستند؛ بنابراین ابعاد سیاسی حج، همان تکلیف دینی و عبادت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز (چهارشنبه) در دیدار دست‌اندرکاران و کارگزاران حج، فریضه‌ی حج را مجموعه‌ای استثنائی و ممتاز از …

انتشار رای وحدت رویه‌ای از سوی هیات عمومی دیوان عالی کشور در باره دیه زن و مرد در روز‌های اخیر خبرساز شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پس از انتشار رأی وحدت رویه شمارة ۷۷۷، ۱۳۹۸/۲/۳۱ هیأت عمومی دیوان عالی کشور در رابطه با «پرداخت معادل تفاوت دیه زنان تا سقف دیه مردان» مباحثی در این رابطه مطرح شد و برخی از آن به عنوان برابری دیه زن و مرد یاد کردند در حالی که دیوان عالی کشور صرفاً از قانونی که در سال ۹۲ در این باره تصویب شده رفع ابهام کرده است. با توجه به اینکه به صراحت ماده …

یک سری سازوکارها و ساختارهایی را که قانون اساسی تعریف کرده است؛ مثل سازمان بازرسی کل کشور که بخش نظارت را بر عهده‌ دارد یا دیوان عدالت اداری که هر تصمیمی در دستگاه‌های اداری کشور بر خلاف قانون و قانون اساسی و سیاست‌های قطعی کشور گرفته شود، باید آن‌ها را ملغی کند. این ضمانت‌ها را قانون‌گذار برای ما گذاشته و ما با همین ابزاری که امروز دستگاه قضایی در اختیار دارد، می‌توانیم رویکرد دستگاه قضا را در جهت حفظ حقوق عامه تغییر دهیم. دادستان‌های ما در استان‌ها از مسئولینی هستند که نسبت به حفظ حقوق عامه وظیفه دارند. به گزارش …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: بنده این رساله‌ها را خط به خط خوانده‌ام و معتقدم در فقه شیعه از آغاز عصر غیبت تاکنون هیچ فقیهی به تفصیل و عمق ایشان «الامان»، «الصابئه» و «المهادنه» را به تحریر در نیاورده است. این رسائل به قلم خودشان است و اتصال آن با فقه سنتی کاملاً مشهود است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری در دیدار با پایگاه مفتاح در سخنانی به موضوع فقه حکومتی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اشاره و اظهار داشت: مقام معظم رهبری ضمن استقبال از تمامی فعالیت‌ها پیرامون فقه …

مجموعه «مبانی و اصول فقه حكومتی» تألیف حجت‌الاسلام دکتر ذبیح‌الله نعیمیان در چهار جلد و با عناوین «خاستگاه و مشروعیت احکام حکومتی»، «ماهیت و مناسبات احکام الهی و احکام حکومتی»، «نسبت احکام استنباطی و احکام حکومتی» و «ضوابط احکام حکومتی» چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مجموعه چهار جلدی «مبانی و اصول فقه حكومتی» تألیف حجت‌الاسلام ذبیح‌الله نعیمیان، عضو گروه فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) به‌تازگی از سوی کتاب فردا منتشر شده است. این مجموعه به بحث و بررسی در مورد اصول و مبادی فقه حکومتی می‌پردازد. در جلد اول «خاستگاه و مشروعیت احکام حکومتی» می‌خوانیم: یکی از مباحث …

بسیاری از مسائل راه حل شرعی و قانونی دارد، ولی وقتی ارتباط قوه قضاییه با حوزه كم باشد، مشكل ادامه پیدا می‌كند. در زمان رییس سابق قوه قضاییه، در خصوص زندانیان مهریه نکته‌ای گفتم ولی مسئولان وقت برای دریافت راه حل و حل مشکل نیامدند و تذکرات بنده به آن‌ها برخورد. آری ارتباط دستگاه قضایی با حوزه علمیه باید قوی باشد، زیرا بسیاری از مشکلات در درس‌های خارج حل می‌شود؛ مخصوصاً ماده قانونی هم داریم که اگر چیزی در قوانین موجود پیش بینی نشده، حکم مراجع تقلید در آن مورد قبول است. شبکه اجتهاد: «قوّه قضائیه» عهده‏دار تشخیص ظالم از …

مروری بر سیره معصومین(ع) درباره نحوه مواجهه ایشان با پدیده بدپوششی، بیانگر چند نکته اساسی است. اینکه ائمه معصوم(ع) بر خلاف پندار برخی، نسبت به این پدیده بی‌توجه نبوده، از طرق گوناگونی با این معضل دینی و اجتماعی به مقابله برخاسته‌اند. همچنین نوع مواجهه معصومین(ع) با این پدیده در دو ساحت و دو قالب «نرم» و «سخت» و به تعبیر دیگر «حقوقی» و «فرهنگی» و به تعبیر سوم «ایجابی» «سلبی» بوده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سومین شماره دوفصلنامه گفتمان فقه حکومتی (پاییز و زمستان ۱۳۹۷)، از سوی موسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام، با رویکرد علمی-پژوهشی، با هفت مقاله …