حجتالاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه؛ دبیر شورای عالی انقلاب، در مراسم افتتاحیه مدرسه تابستانه «هوش مصنوعی» که از سوی مؤسسه عالیفقه و علوم اسلامی، برگزار شد، گفت: بعضی از کشورها از این ابزار برای تجسس در زندگی خصوصی افراد استفاده میکنند، در صورتی که در حکمرانی فقهی اینگونه است که از هوش مصنوعی برای صیانت از حریم خصوصی افراد استفاده میشود و کشورهایی در این زمینه گامهایی را برداشتهاند که ما میتوانیم از تجربیات آنان استفاده کنیم. شبکه اجتهاد: ماهیت هوش مصنوعی ماهیت دادهای الگوریتمی است. حکمرانی هوش مصنوعی عمدتا با مفهوم حکمرانی بینالمللی و حکمرانی خوب تداعی میشود یعنی …
توضیحات بیشتر »آسیب زدایی از فرهنگ عاشورا؛ پیشینه و گونه شناسی/ علی آقاجانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: نخستین گام برای شناخت موضوع، آن است که مشخص سازیم منظور از جریان شناسی و پیشینه مبارزه با آسیبهای فرهنگ عاشورا چیست؟ و درصد کاوش چه محدوده زمانی هستیم. بنابراین، در ابتدای بحث، روشن میسازیم که منظور، مبارزه با آنها به عنوان یک سنت اجتماعی خاص است. محدوده زمانی آن را نیز، آغاز نخستین حرکتهای روشن فکری در ایران و ورود مدرنیسم بدان فرض میگیریم و همچنین محدوده مکانی آن نیز، عمدتاً ایران، عراق، لبنان و سوریه میباشد که بیشترین شیعیان را در خود جای داده است؛ حال باید به این پرسش پاسخ داد که سابقه این …
توضیحات بیشتر »ایران، سرزمین زیستِ عفیفانه/ محمدرضا قائمینیک
شبکه اجتهاد: ماجراهای حداقل دو سال گذشته بهخوبی نشان میدهد که نهادهای مختلف جمهوری اسلامی، مخصوصاً نهادهای فرهنگیِ آن در حوزۀ حجاب، دچار کاستیهای فراوانی هستند. جمهوری اسلامی از یک سو، بهدلیل گرهخوردنِ حجاب شرعی با احکام شریعت اسلام و پذیرفتنِ اسلامی سیاسی و آموزۀ امر بهمعروف و نهی از منکر و بهتبع، قانونیبودنِ حجاب شرعی در ایران، نمیتواند از این حرام سیاسی و شرعی دست برداشته و تن به کنارگذاشتنِ قانون حجاب بدهد. اما از سوی دیگر، دستگاهها و ایدههای فرهنگیِ او بهوضوح نتوانستهاند در مقابل بارِ سنگین فرهنگیِ بیحجابیِ معاصر غربی و اکنون، جهانیشده، مقاومت کنند. عرفیشدن و …
توضیحات بیشتر »دین و تکنولوژی/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: دین با شگفتیهایی مواجه است، همانطور که در قرآن کریم آمده است: «فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ». اگر اصحاب دین از فناوری به شکل علمی، عمیق و معاصر بهرهبرداری کنند، فرآیند شگفتزدگی کفر در این عصر بهطور عمیقتر و گستردهتری انجام خواهد شد. فناوری که گاهی به عنوان تهدیدی برای دین در نظر گرفته میشود، در واقع ابزاری قدرتمند و برجسته برای تقویت فهم دین و انتشار ارزشهای آن به روشهای نوآورانه است. دانش دینی مبتنی بر اصول علمی، شک و تردیدها را از بین میبرد. در عصر مدرن، فناوری به ارائه توضیحات دینی به روش علمی و منطقی کمک …
توضیحات بیشتر »نمیتوان با قاعده اصاله الاباحه از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد/ شارع نمیپسندد حجاب به مد تقلیل یابد
حجتالاسلام والمسلیمن محمد عشایری منفرد در نشست علمی «مسأله بودگی فقهی پدیده مد و فشن» که به همت مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قم برگزار شد، مد و پوشش را با ساحتهای جدیدش، مساله دانش فقه دانست و اظهار کرد: با قاعده اصاله الاباحه نمیتوان از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در موضوعشناسی پدیده مد و فشن بر مطالعات آنتولوژیک اشاره کرد و گفت: در موضوعات میان رشتهای کشف رابطه سیستمی ابعاد ضرورت دارد و نمیتوان با ضوابط ستر صلاتی و ستر ناظری به این …
توضیحات بیشتر »آقای امام جمعه/ علی مهدیان
شبکه اجتهاد: نظام انقلابی ما طرح نرم افزاری عجیبی دارد. دنیای امروز پر است از دو گانههای ظاهرا غیر قابل جمع. مثل اینکه چگونه میتوان همان زمان که به دنیا میپردازیم و در حال آباد کردن دنیاییم، همان زمان در کار آخرت باشیم و سلوک و معنویت؟ رجالٞ لا تلۡهیهمۡ تجرهٞ ولا بیۡع عن ذکۡر ٱلله کسانی که همان موقع که در پی کسب و تجارت هستند در حال ذکر معنویاند. به تعبیر دعای کمیل «حتّى یکونَ أعمالِی و أورادِی کُلُّها وِرداً واحِداً» و این یعنی خود همان کار و کسب و تجارتشان ذکر است. عجیب نیست؟ چگونه ممکن است؟ …
توضیحات بیشتر »آیا تعطیلی شنبه مغایر قانون اساسی و شرع است؟
شبکه اجتهاد: آنچه از معنای عبارت «تعطیلی رسمی» برمیآید، اعلام شدن یک روز غیر کاری به وسیله قانون است. «تعطیل است» یعنی روز کاری نیست. «رسمی است» یعنی به وسیله یک مرجع رسمی اعلام میشود که به وسیله قانون گذاری بروز پیدا میکند. تعطیلی رسمی میتواند به صورت یک یا چند روز خاص در دوره زمانی سالانه باشد یا در یک تناوب مثال هفتگی تکرار شود که در این صورت تعطیلی رسمی هفتگی خواهد بود. در مورد اضافه شدن یک روز به تعطیلات هفتگی کشور، ابعاد مختلفی قابل ملاحظه است. از جمله ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی. اما از جهت …
توضیحات بیشتر »انسجام اجتماعی، ولایت فقیه و رسالت جامعهشناسی/ سیدمحمد طباطبائی
شبکه اجتهاد: در حالی که مرگ رئیس جمهور در هر کشوری از زمینههای جنگ احزاب و فروپاشی سیاسی اجتماعی میتواند باشد و در حالی که بعضی جامعهشناسان همین دو سال پیش، پرکار و مداوم به تحلیل مینشستند و از تودهای شدن جامعه، تفاوت فرهنگ رسمی و فرهنگ واقعی و در راستای فروپاشی اجتماعی بحث میکردند، اما اکنون، هم انسجام اجتماعی و سیاسی به شکل فزایندهای نسبت به پیش از خود بروز پیدا کرد و کسانی که انتخابات ۴۲ درصدی مجلس را مشارکت منفی مردم علیه نظام میدانستند، اکنون در برابر حضور چند میلیونی پیوند مردم و حاکمیت در اعم از …
توضیحات بیشتر »نکاتی درباره دو موضعگیری متعارض از اسلام سنتی در مورد تعطیلی شنبهها
شبکه اجتهاد: رسانهای شدن یک استفتاء دال بر جواز تعطیلی شنبهها و علنی شدن یک اظهارنظر مبنی بر عدم جواز تعطیلی شنبهها از سوی دو فقیه طراز اول و بلند پایه از اسلام سنتی (که هر دو نظر محترم و دارای مبانی فقهی متقن هستند) نکاتی مهم درباره ضرورت توجه و شناخت دقیقتر از اسلام سنتی و رابطه سنتیها با اسلام سیاسی را دو چندان کرده است. همچنین شناخت نقاط افتراق و اشتراک خرده جریانهای اسلام سنتی و رسالت اسلام سیاسی در برابر نظرات متعارض فقهای عظام سنتی اهمیتی مضاعف دارد. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی …
توضیحات بیشتر »نامسئلهگیِ تعطیلی، کجمسئلهگیِ شنبه!
شبکه اجتهاد: مصوبهٔ تعطیلیِ شنبه از یک خاستگاه اقتصادی، و مخالفت با آن از خاستگاهی فرهنگی؛ مثل بسیاری از مسائل دیگر چهزود طیف موافق-مخالف اجتماعی را به صف کرد و بر صورت غیردقیقِ معیشت-شریعت صورتبندی شد؛ هریک هم مجوّز شرعی از مرجعی گرفتند! چنین بحثهایی در جامعه و حتی بین مراجع هیچ اشکالی ندارد، البته اگر موضوعِ مورد مناقشه، واقعاً مسئله باشد! ولی وقتی با نامسئله مواجه باشیم پرداختنِ جانبین به آن، بزرگترکردنِ نامسئلههاست. مسئله» چیست؟! چگونه یافته و صورتبندی میشود؟! «مشکل عینی»ای در جامعه وقتی منظومهٔ فکری و ارزشی یافته و صورتبندیِ خاص شود، «مسئله» متولد میشود. اگر مشکل، …
توضیحات بیشتر »تعطیلی روز شنبه/ اسماعیل پرور
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مهم ترین وظایف حکومت اسلامی «اقامه صلاه» یعنی برپایی نماز در بهترین شکل و بالاترین سطح آن است. «نماز جمعه» از برترین مصادیق نماز است که در منابع دینی آثار و برکات فوق العادهای برای آن بیان شده است. از جمله پیامبر گرامی اسلام(ص) میفرمایند: «منْ أَتَی الْجُمُعَهَ إِیماناً وَ احْتِساباً اسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ» کسی که از روی ایمان و برای خدا در نماز جمعه شرکت کند، گناهان او بخشوده خواهد شد، و برنامه عملش را از نو آغاز میکند. (بحارالأنوار، ج ۸۶، ص ۱۹۲) و در کلامی دیگر به فردی که توفیق درک حج را …
توضیحات بیشتر »طرح تعطیلی شنبه؛ پروژه یهودی سازی سبک زندگی مسلمانان
شبکه اجتهاد: قرآن کریم دو دین یهود و نصارا را به عنوان ادیان وحیانی تایید کرده است؛ لکن به دلیل تحریفاتی که در آن دو پدید آمده است مسلمانان را از تبعیت و دوستی گزیدن اهل کتاب نهی کرده است. چون آنان نسبت به اهل ایمان خصومت و کینه میورزند. البته عداوت و دشمنی یهود شدت بیشتری دارد. زیرا در میان نصارا دانشمندانی که منصف باشند و تکبر نورزند وجود دارند: “لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَهً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُودَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّهً لِلَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِکَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّیسِینَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا یَسْتَکْبِرُونَ” (المائده : ٨٢). …
توضیحات بیشتر »شنبه تعطیل!/ علی مهدیان
شبکه اجتهاد: «پنج شنبه و شنبه جابجا شد». این جمله احتمالا عدهای را بخنداند، نه حاج آقا، روزهای هفته که جابجا نمیشود. منظور “تغییر تعطیلی” است یا “تغییر روز غیر کاری”. چه میشود کرد، اینها فرهنگ نمیفهمند. از معنای روزها سر در نمیآورند. اگر بهشان بگویید هر روز هفته یک روحی دارد، بر و بر نگاهت میکنند. اگر بگویی دین، هر روز را با یک محتوا و با شخصیتهای متفاوتی گره زده، گیج میشوند، اگر بگویی هویت یک جامعه، سبک زندگیاش، فرهنگش به روزها معنا میدهد، رد میدهند. مشکل این است. مشکل این است که این جماعت هیچ وقت نمیتوانند …
توضیحات بیشتر »درباره جابجایی تعطیلات هفته در فقه اهل سنت
شبکه اجتهاد: نضج فقه عقل گرایانه تیسیری، ترویج مقاصد الشریعه و توجه به مصلحت گرایی در فقه الاجتماع باعث بوجود آمدن فتواهای راهگشا در فقه سنتی اهل سنت بویژه در تعامل جامعه اسلامی با تازه مسلمانان و غرب شده است. مهمترین بستر فتواهای مصلحت گرایانه فقهای سنتی در مواجه با مسائل اجتماعی نوپدید جوامع مسلمان با غرب خود را نمایان کرده است و مسایل عبادی فردی، کمتر در دایره این فتواها قرار دارند. امروزه فقهای سنتی با توجه به «فقه النوازل للأقلیات المسلمه» بسیاری از چالشهای پیش روی مسلمانان در جوامع غرب را حل و از این رو فقهای سنتی …
توضیحات بیشتر »هویت زمانی، روز هفته و تأملات در فقه فرهنگی/ سید محمد طباطبائی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در بررسیهای فقه فرهنگی، از جمله مسائل، آداب و سنتهایی است که موضوع آنها زمان است و در حقیقت، زمان موضوع حکم شده است. مناقشات جاری در تعطیلات هفته در این چارچوب ملاحظاتی دارد که کوتاه و گذرا اشاره میشود: اوّلاً بر اساس تصریح قرآن کریم، زمان اتصاف دینی دارد. آیه شریفه عبارت است از: «إنّ عده الشهور عند الله إثنا عشر شهراً فی کتاب الله یوم خلق السماوات و الأرض منها أربعه حرم ذلک الدین القیّم» (توبه، ۳۶) در این آیه، از یک سوی، تعداد ماههای سال به «عند الله» مقید شده است. یعنی سال شرعی …
توضیحات بیشتر »چرا فتاوای فقهی هوش مصنوعی اعتبار ندارد؟
استاد خارج فقه حوزه قم ضمن اشاره به اینکه هنوز توانمندی هوش مصنوعی مشخص نشده است، توضیح داد با فرض اینکه این ابزار در آینده بتواند به فتاوی فقهی دسترسی پیدا کند، چرا فتاوایش حجیت و اعتبار شرعی ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «هوش مصنوعی و حجیت فتوا، قضا و قول خبره و کارشناس»، با سخنرانی استاد محمد قائینی نجفی، مدرس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برگزار شد که گزیده آن را برگرفته از ایکنا میخوانید: عنوان سخنان ما وضعیت بررسی اعتبار فتوا و قضا در سایه این وسیله جدید به …
توضیحات بیشتر »واکاوی فقهی حقوقی دسترسی به پلتفرمهای خارجی از طریق پوستههای داخلی
مدیر گروه فقه ارتباطات، هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) نسبت به بند چهارم مصوبه نود و ششم شورای عالی فضای مجازی گفت: در این مصوبه مسئلهشناسی مناسبی صورت نگرفته و این اشکال، کل مصوبه را تحت الشعاع قرار داده است. از دلایل ضعف مسئلهشناسی میتوان به «ارتباط ضعیف مسائل ذکر شده با مسائل حوزه فرهنگ، سبک زندگی، کسب و کار و تجارت» و «توجه نداشتن به فرآیندها به خصوص فرآیند محدود سازی طبیعی پلتفرمهای داخلی» اشاره داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «واکاوی فقهی حقوقی دسترسی به پلتفرمهای خارجی از طریق پوستههای داخلی» با ارائه …
توضیحات بیشتر »فقه معماری و فقه شهرسازی داریم، اما معماری اسلامی و شهر اسلامی حرف غلطی است!
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معتقد است ما فقه معماری و فقه شهرسازی داریم همانطور که فقه پزشکی و فقه اقتصاد داریم، اما معماری اسلامی و شهر اسلامی همانند طب اسلامی و اقتصاد اسلامی حرف غلطی است! وی تصریح دارد که فقیه نمیتواند ملتزم به این معنا شود شهر اسلامی به این معناست که اسلام بگوید خیابان کجا باشد، خانه کجا باشد، بیمارستان کجا باشد، پُل زده بشود یا نه؟ این امری است که انسان با نگاه عقلایی به آن میرسد و باید اهل فن بگویند. اسلام متصدی این جزئیات نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد جواد فاضل …
توضیحات بیشتر »نوروز و سنتهاى آن از منظر فقهى/ سید احمد حسینی خراسانی
شبکه اجتهاد: به مقتضاى اصل عدم نقل و استصحاب قهقرایى که اعتبار آن مورد تسالم است، روز نوروز اوّل فروردین ماه انتقال خورشید از برج حوت به برج حَمَل و نقطه اعتدال ربیعى است. با بررسى در متون دینى روشن میشود نوروز و آیینهاى ویژه آن مانند هدیههاى نوروزى و احکام شرعى آن مانند غسل، نماز و روزه مستحبى بدون هیچ گونه مخالفتى تلقى به قبول شده است. مقتضاى روایات، سیره معصومان(ع)، سیره مسلمین، آراى فقها و نیز مذاق اسلام در تعامل با دیگر فرهنگها و سنّتها آن است که برگزارى عید ملّى و بومى نوروز بدون انتساب به اسلام …
توضیحات بیشتر »از نیروز تا نوروز/ علی اشرف فتحی
شبکه اجتهاد: داستان نوروز در متون روایی و فقهی از مبنای یکسانی برخوردار نیست، هرچند به تدریج شاهد بودهایم که فقها به نظر یکسانی درباره آن دست یافتهاند. تقریبا میشود گفت که در تمامی این متون، از «نوروز» با عنوان معرّب «نیروز» یاد شده است. هرچند برخی نیز معتقدند که این دو واژه با یکدیگر متفاوتند. منشأ بسیاری از تردیدهای فقها درباره احکام شرعی مربوط به نوروز، اختلافی است که در ریشه عید نوروز و زمان دقیق آن وجود دارد. مشخص نیست که این عید از سوی چه کسانی و برای چه روزی یا روزهایی ابداع شده است، اما آنچه …
توضیحات بیشتر »وقتی داوری یک زن در بازی فوتبال مردان، مستحب مؤکد میشود!/ هادی عجمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در خبرها آمده است: با اعلام رئیس کمیته داوران، مهسا قربانی در دیدار استقلال-پرسپولیس جزو داوران اتاق VAR است. نظرات در این باره مختلف است. در نگاه جزئی بین و غیر ترکیبی برخی میگویند: از آنجا که این بانوی محترم پوشش اسلامی دارد (یعنی بدن ولو با لباس ورزشی پوشیده شده است) پس عملی حرام رخ نداده، خلاف شرع نیست و مباح میباشد. اما از آنجا که ایشان در یک اتاق است، این عمل مستحب است زیرا روایت داریم بهتر است زن در پستو باشد. اما چون این کار فرهنگ سازی بودن زنان در اتاق است، مستحب …
توضیحات بیشتر »نیمنگاهی به چهارمین همایش ملی «فقه هنر» در مشهد + تصاویر
چهارمین همایش ملی فقه هنر با عنوان «فقه هنر و حکمرانی» در روزهای پایانی بهمنماه در جوار حرم مطهر رضوی برگزار شد. این همایش دو روزه با حضور جمعی از علما، اساتید، دانشگاهیان، فرهیختگان و فقهپژوهان در محل تالار شیخ طبرسی سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی برپا شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در مراسم افتتاحیه ضمن پخش خلاصه سخنان رهبر معظم انقلاب درباره همایش فقه هنر، استاد ابوالقاسم علیدوست، استاد حمید درایتی، استاد سیدمجتبی نورمفیدی و دیگر اساتید مدعو به سخنرانی پرداختند و آیتالله علمالهدی و محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنران پایانی این همایش بودند. …
توضیحات بیشتر »لباس و هویت تمدنی؛ سخنی با پرویز شیخ طادی/ محمد عشایری منفرد
شبکه اجتهاد: بر اساس اخبار رسانهها در جشنواره امسال، جناب آقای شیخطادی دو قطعه لباس (یک روسری و یک کراوات) به صحنه آورده و کراوات را با توضیحاتی به جناب وزیر ارشاد اهدا کردند. پیشینه فرهنگی ایشان در عرصه سینما و نیز سابقه علمی و تجربی در عرصه طراحی لباس، برای این کاربر کوچک محصولات هنرییشان، پرسشی را پدید آورده که خوب است از آن مطلع باشیم. شما ارباب هنر، دقیقتر و عمیقتر از صاحب این قلم میدانید که لباس یکی از «ابزارهای ارتباطات غیرکلامی» (Non-verbal Comunication) شمرده میشود. وقتی نشانهشناس و فیلسوفی چون اومبرتو اکو (Umberto Eco) از تعبیر …
توضیحات بیشتر »هرچه فکر میکنم دلیل برخی فتاوا را درک نمیکنم!
با همه احترامی که برای این فقیهان قائلم و با همه اعترافی که به جهل فقهی خود دارم، معتقدم حتی در پخش زنده نیز تصویری که شما میبینید، باواسطه دوربین و ارسال پیدرپی و سریع تصاویر گرفته شده از صحنهای مثلاً کُشتی به شما میرسد و لذا همان حکم دیدن عکس یا فیلم از پیش گرفته شده را باید داشته باشد و هرگز نمیتوان این فیلمی که بهطور همزمان از استادیوم ورزشی پخش میشود را در حکم نگاه مستقیم و بلاواسطه به بدن مرد دانست. شاید اگر تکنولوژی عکس و فیلم بهوضوح برای این فقیهان محترم تشریح شود، تفاوتی را …
توضیحات بیشتر »بررسی تحلیلی فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی
در گزارش امسال سیاسیون با اندکی تغییر نسبت به پارسال، به ترتیب رهبران جهان اسلام در کشورهای عربستان، ایران، قطر، اردن، امارات، ترکیه حائز رتبههای نخست شدهاند، که رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیتالله العظمی خامنهای در صدر این لیست (دوّمین نفر) جای دارد. در سر لیست امسال نیز با اندک تغییراتی حضرت آیتالله سیستانی نفر یازدهم و سید حسن نصرالله در رتبه۳۱ و مقتدی صدر در رتبه۴٢ ایستادهاند. همچنین مثل سالهای قبل نام آیتالله جوادی آملی صدر نشین بخش دوم شخصیتهای ویژه جهان اسلام است و پس از ایشان آیتالله محمداسحاق فیاض حائز رتبه ۵۳ این رنکینگ شده است. به …
توضیحات بیشتر »مرز هنر، اباحه نیست، بلکه استحباب است و میتواند به مرز وجوب هم برسد/ نه میتوانیم هنر را از عرف بگیریم و نه باید بترسیم که اگر این یک پدیدۀ عرفی است، پس فقه را عرفی میکند
استاد علیدوست میگوید هنر از آن تعیّنات و پدیدههایی است که حتما در شریعت مورد نظر است؛ یعنی ما نمیتوانیم بگوییم که شریعت مطهر اسلام راجع به هنر نظری ندارد. اگر هنر را به معنای اعم در نظر بگیریم از مرز استحباب شروع میشود. او معتقد است که مرز هنر، اباحه نیست، بلکه استحباب است. «ان ﷲ جمیلٌ و یحب الجمال»، این یحب حداقل استحباب را که میرساند. لذا کف هنر استحباب است ولی این استحباب میتواند به مرز وجوب برسد؛ یعنی یک جاهایی هنر لازم میشود که هم باری بر دوش حاکمیت، هم بر دوش فرهیختگان و عالمان میشود …
توضیحات بیشتر »بررسی مالکیت دادههای کلان از منظر فقهی
شبکه اجتهاد: امروزه با جمع آوری خیل عظیمی از دادهها و ایجاد کلان داده، مباحث مهمی پیرامون اینکه مالکیت این داراییهای ناملموس برای چه کسی است و چه قوانین فقهی و حقوقی بر آن منطبق میشود شکل گرفته است. فقه اسلامی قوانین مشخصی برای داراییها و تملیک آن دارد که میتوان از این قوانین در بررسی ماهیت داراییهای ناملموس الهام گرفت. در ایران، مالکیت کلان داده ممکن است به دو صورت دولتی و خصوصی باشد. در حالت دولتی، این نوع دادهها به عنوان داراییهای ملی محسوب میشوند و معمولا در زمینههایی مانند اقتصاد، امنیت ملی و … مورد استفاده قرار …
توضیحات بیشتر »بدبینی تاریخی فقها به هنر را خود ایشان باید حل کنند!/ فقه حداقلی، کمترین اصطکاک را با هنر حداقلی دارد/ پیشرویهای ناخوشایند فقه، توسط عرفان کنترل شده است
برای حل مسئله بدبینی تاریخی فقیهان، آنطور که اشاره شد، خودشان باید چارهای بیندیشند. فقیهان، خود، چارهگر مشکلات ریزودرشت همه بودهاند و ما نمیتوانیم راه را نشانشان دهیم؛ اما از دید اجتماعی، پاسخ من این است که علاوه بر ضرورت آشنایی فقیهان با هنر اجتماعی و انتقادی (راهکار فعلاً موجود)، دگرگونی بلندمدت را «تغییر نسلی» رقم میزند. نسل جدید فقیهان، با تحولات اجتماعی دوره جدید آشنایی بیشتری دارند و امکان تغییرات و تنظیمات جدید را خواهند داشت. به نظرم، نسل جدید فقیهان، این ضرورتها را خواهند فهمید. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه هنر، پیشفرضهای گوناگونی دارد که پیشفرضهای فلسفی و کلامی، …
توضیحات بیشتر »نه اصرار بر حلال کردن موضوعات باید داشت و نه بنای بر سختگیری/ برخی از پیشفرضها مورد غفلت واقع شدهاند/ در فقه هنر، باید سیر تحولات جامعه اسلامی موردتوجه قرار گیرد
در مدینه المعاجز، حدیثی داریم که امام حسن علیهالسلام در زمان حضرت علی علیهالسلام، بهعنوان سفیر حکومت اسلامی، به یکی از کشورهای غیراسلامی سفر میکنند. پادشاه آن کشور مجسمههایی از انبیای الهی را به حضرت نشان میدهند و حضرت از این مجسمهها، تعبیر به اصنام میکنند. بعدازاین، در عصر غیبت صغری و توقیعاتی از حضرت صاحبالزمان علیهالسلام صادر میشود بحث میشود که آیا نگهداری و خریدوفروش مجسمه اشکال دارد؟ حضرت میفرمایند اگر اجداد کسی که مجسمه را میسازد و میفروشد، بتپرست بودهاند، اشکال دارد و الا خیر. این سیر تحولات است که در جامعه اسلامی اتفاق افتاده است. اختصاصی شبکه …
توضیحات بیشتر »مسئله حجاب؛ یک سال پس از ناآرامیهای ۱۴۰۱
بر اساس سناریوهای آینده، جامعه ایران در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟ لایحه اخیر عفاف و حجاب چیست و چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت؟ پیامدهای رویکرد جرمانگارانه نسبت به عدم رعایت حجاب چیست؟ راهکارهای سیاستی به منظور حل مسئله حجاب و کاهش تبعات منفی آن شامل چه مواردی است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، گروه بررسیهای راهبردی میراث با هدف توسعه گفتوگو درباره مسئله حجاب در جامعه ایران، گزارش «مسئله حجاب؛ یک سال پس از ناآرامیهای ۱۴۰۱»، مبتنی بر گزارش «آیندهنگاری الزام به حجاب در افق ۱۴۱۱» و «نقد لایحه عفاف و حجاب» را منتشر کرد. براساس این …
توضیحات بیشتر »