قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / فرهنگ و ارتباطات / دیدگاه و گزارش (صفحه 2)

دیدگاه و گزارش

مرز هنر، اباحه نیست، بلکه استحباب است و می‌تواند به مرز وجوب هم برسد/ نه می‌توانیم هنر را از عرف بگیریم و نه باید بترسیم که اگر این یک پدیدۀ عرفی است، پس فقه را عرفی می‌کند

مرز هنر، اباحه نیست، بلکه استحباب است و می‌تواند به مرز وجوب هم برسد/ نه می‌توانیم هنر را از عرف بگیریم و نه باید بترسیم که اگر این یک پدیدۀ عرفی است، پس فقه را عرفی می‌کند

استاد علیدوست می‌گوید هنر از آن تعیّنات و پدیده‌هایی است که حتما در شریعت مورد نظر است؛ یعنی ما نمی‌توانیم بگوییم که شریعت مطهر اسلام راجع به هنر نظری ندارد. اگر هنر را به معنای اعم در نظر بگیریم از مرز استحباب شروع می‌شود. او معتقد است که مرز هنر، اباحه نیست، بلکه استحباب است. «ان ﷲ جمیلٌ و یحب الجمال»، این یحب حداقل استحباب را که می‌رساند. لذا کف هنر استحباب است ولی این استحباب می‌تواند به مرز وجوب برسد؛ یعنی یک جاهایی هنر لازم می‌شود که هم باری بر دوش حاکمیت، هم بر دوش فرهیختگان و عالمان می‌شود …

توضیحات بیشتر »

بررسی مالکیت داده‌های کلان از منظر فقهی

بررسی مالکیت داده‌های کلان از منظر فقهی

شبکه اجتهاد: امروزه با جمع آوری خیل عظیمی از داده‌‌ها و ایجاد کلان داده، مباحث مهمی پیرامون اینکه مالکیت این دارایی‌های ناملموس برای چه کسی است و چه قوانین فقهی و حقوقی بر آن منطبق می‌شود شکل گرفته است. فقه اسلامی قوانین مشخصی برای دارایی‌ها و تملیک آن دارد که می‌توان از این قوانین در بررسی ماهیت دارایی‌های ناملموس الهام گرفت. در ایران، مالکیت کلان داده ممکن است به دو صورت دولتی و خصوصی باشد. در حالت دولتی، این نوع داده‌ها به عنوان دارایی‌های ملی محسوب می‌‌شوند و معمولا در زمینه‌هایی مانند اقتصاد، امنیت ملی و … مورد استفاده قرار …

توضیحات بیشتر »

بدبینی تاریخی فقها به هنر را خود ایشان باید حل کنند!/ فقه حداقلی، کمترین اصطکاک را با هنر حداقلی دارد/ پیشروی‌های ناخوشایند فقه، توسط عرفان کنترل شده است

بدبینی تاریخی فقها به هنر را خود ایشان باید حل کنند!/ فقه حداقلی، کمترین اصطکاک را با هنر حداقلی دارد/ پیشروی‌های ناخوشایند فقه، توسط عرفان کنترل شده است

برای حل مسئله بدبینی تاریخی فقیهان، آن‌طور که اشاره شد، خودشان باید چاره‌ای بیندیشند. فقیهان، خود، چاره‌گر مشکلات ریزودرشت همه بوده‌اند و ما نمی‌توانیم راه را نشانشان دهیم؛ اما از دید اجتماعی، پاسخ من این است که علاوه بر ضرورت آشنایی فقیهان با هنر اجتماعی و انتقادی (راهکار فعلاً موجود)، دگرگونی بلندمدت را «تغییر نسلی» رقم می‌زند. نسل جدید فقیهان، با تحولات اجتماعی دوره جدید آشنایی بیشتری دارند و امکان تغییرات و تنظیمات جدید را خواهند داشت. به نظرم، نسل جدید فقیهان، این ضرورت‌ها را خواهند فهمید. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه هنر، پیش‌فرض‌های گوناگونی دارد که پیش‌فرض‌های فلسفی و کلامی، …

توضیحات بیشتر »

نه اصرار بر حلال کردن موضوعات باید داشت و نه بنای بر سخت‌گیری/ برخی از پیش‌فرض‌ها مورد غفلت واقع شده‌اند/ در فقه هنر، باید سیر تحولات جامعه اسلامی موردتوجه قرار گیرد

نه اصرار بر حلال کردن موضوعات باید داشت و نه بنای بر سخت‌گیری/ برخی از پیش‌فرض‌ها مورد غفلت واقع شده‌اند/ در فقه هنر، باید سیر تحولات جامعه اسلامی موردتوجه قرار گیرد

در مدینه المعاجز، حدیثی داریم که امام حسن علیه‌السلام در زمان حضرت علی علیه‌السلام، به‌عنوان سفیر حکومت اسلامی، به یکی از کشورهای غیراسلامی سفر می‌کنند. پادشاه آن کشور مجسمه‌هایی از انبیای الهی را به حضرت نشان می‌دهند و حضرت از این مجسمه‌ها، تعبیر به اصنام می‌کنند. بعدازاین، در عصر غیبت صغری و توقیعاتی از حضرت صاحب‌الزمان علیه‌السلام صادر می‌شود بحث می‌شود که آیا نگهداری و خریدوفروش مجسمه اشکال دارد؟ حضرت می‌فرمایند اگر اجداد کسی که مجسمه را می‌سازد و می‌فروشد، بت‌پرست بوده‌اند، اشکال دارد و الا خیر. این سیر تحولات است که در جامعه اسلامی اتفاق افتاده است. اختصاصی شبکه …

توضیحات بیشتر »

مسئله حجاب؛ یک سال پس از ناآرامی‌های ۱۴۰۱

مسئله حجاب؛ یک سال پس از ناآرامی‌های 1401

بر اساس سناریو‌های آینده، جامعه ایران در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟ لایحه اخیر عفاف و حجاب چیست و چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت؟ پیامدهای رویکرد جرم‌انگارانه نسبت به عدم رعایت حجاب چیست؟ راهکارهای سیاستی به منظور حل مسئله حجاب و کاهش تبعات منفی آن شامل چه مواردی است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، گروه بررسی‌های راهبردی میراث با هدف توسعه گفت‌وگو درباره مسئله حجاب در جامعه ایران، گزارش «مسئله حجاب؛ یک سال پس از ناآرامی‌های ۱۴۰۱»، مبتنی بر گزارش «آینده‌نگاری الزام به حجاب در افق ۱۴۱۱» و «نقد لایحه عفاف و حجاب» را منتشر کرد. براساس این …

توضیحات بیشتر »

برخی فقها تمام مظاهر تمدن جدید را نادرست می‌دانند!/ درک مشترک میان هنرمندان و فقه‌پژوهان نسبت به موضوعات هنری وجود ندارد

برخی فقها تمام مظاهر تمدن جدید را نادرست می‌دانند!/ درک مشترک میان هنرمندان و فقه‌پژوهان نسبت به موضوعات هنری وجود ندارد

بسیاری از فقها نسبت به هنرهای نمایشی، ریشه در این پیش‌فرض دارد که همه مظاهر تمدن جدید را نامطلوب و مطرود می‌دانند. این، یک نگاه افراط‌گرایانه و غیرقابل‌پذیرش است که اگر آن را بپذیریم، راهی جز رفتن به عزلت و انزوا و انسداد فکری برای ما باقی نمی‌ماند. هرچند ممکن است صاحبان این دیدگاه، هدف و نیّت خیری داشته باشند، چنان‌که این دغدغه‌شان که مظاهر تمدن جدید، بشر را به بیراهه می‌برد تا حد بسیار زیادی قابل‌قبول است؛ اما نحوه مواجهه و رویکردشان، عاری از یک منطق عقلانی است. اختصاصی شبکه اجنهاد: فقه نمایش را شاید بتوان مهم‌ترین و گسترده‌ترین …

توضیحات بیشتر »

وجود بابی فقهی به نام فقه هنر یا رسانه، اول الکلام است/ در میان مسائل فقه نمایش، اولویت خاصی وجود ندارد/ نمایش با محوریت کنش بازیگر، زیرمجموعه فقه هنر است نه رسانه

وجود بابی فقهی به نام فقه هنر یا رسانه، اول الکلام است/ در میان مسائل فقه نمایش، اولویت خاصی وجود ندارد/ نمایش با محوریت کنش بازیگر، زیرمجموعه فقه هنر است نه رسانه

ما اصلاً در تبویب فقه، بابی تحت عنوان باب رسانه یا هنر نداریم. هیچ یک از فقهای ما بابی را برای رسانه یا هنر اختصاص نداده‌اند. این اول کلام است که آیا می‌توانیم در تبویب فقهی خود، بابی را برای فقه رسانه یا هنر اختصاص بدهیم یا خیر؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: شکی نیست که یکی از مهم‌ترین بخش‌ها و سرفصل‌های فقه هنر، مسائل مربوط به هنرهای نمایشی است. درعین‌حال اما به نظر می‌رسد مراد از این سرفصل و آنچه از آن تحت عنوان «فقه نمایش» یاد می‌شود روشن نیست. این موضوع را با حجت‌الاسلام‌ والمسلمین علی نهاوندی، در میان گذاشتیم. …

توضیحات بیشتر »

تفاوت بین پخش زنده و غیرزنده در احکام نگاه/ مصطفی قناعتگر

تفاوت بین پخش زنده و غیرزنده در احکام نگاه/ مصطفی قناعتگر

اختصاصی شبکه اجتهاد: به دلیل مستحدثه بودن عکس و فیلم (زنده و غیرزنده)، آیه یا روایتی که به عنوان دلیل خاص قابل استناد باشد وجود ندارد. این نوشتار، تلاشی است برای حل کردن یک مساله از مسائل بی‌شماری که در این حوزه وجود دارد؛ یعنی بررسی حکم نگاه به تصاویر پخش زنده و غیرزنده. چهار نظریه اصلی در حوزه مقایسه حکم نظر به تصاویر زنده با تصاویر غیرزنده وجود دارد: یکم: یکسانی حکم که همان حکم نظر به عکس نامحرم است. دوم: یکسانی حکم که همان حکم نظر به شخص نامحرم است. سوم: تفاوت حکم به این شکل که نظر …

توضیحات بیشتر »

بسیاری از عناوین مذکور در نصوص شرعی، قابل‌انطباق بر هنر امروز نیست

بسیاری از عناوین مذکور در نصوص شرعی، قابل‌انطباق بر هنر امروز نیست

از هنر معماری هم اثر روشنی در بین جامعه عرب معاصر نصوص شرعی دیده نمی‌شود. بنای مشهور و معروف آن‌ها کعبه بود که از حیث معماری در اوج سادگی بود و فاقد هرگونه ویژگی هنری. طبیعی بود که در صدر اسلام نیز، با این ذهنیت که دنیا محلّ گذر است و اهمیت چندانی ندارد، هنرهای تزیینی که برچسب دنیوی و اهتمام به دنیا می‌خورد، بیشتر به حاشیه رفت، مضاف بر آنکه برخی از عرصه‌های مرتبط به هنر نیز با ردع و نهی شریعت مواجه بود. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از ایراداتی که هنرمندان به فقها وارد می‌کنند، ناآشنایی ایشان با …

توضیحات بیشتر »

سیاست‌گذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم/ نیازمند نهضت سواد آموزی فضای مجازی هستیم/ نباید نگاه اکل‌میته‌ای به فضای مجازی داشت

سیاست‌گذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم/ نیازمند نهضت سواد آموزی فضای مجازی هستیم/ نباید نگاه اکل‌میته‌ای به فضای مجازی داشت

یک عضو مجلس خبرگان رهبری معتقد است: سیاست‌گذاری دینی اساساً باید در فقه مجازی عوض بشود؛ سیاست‌گذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم، اگر هم می‌خواهیم، باید فقه رسانه را تعریف کنیم که آن هم یک فقه خاص است، اما اگر خواسته باشیم فقه سخت‌گیر کلاسیک را به جان فضای مجازی بیندازیم، آن قهارتر است که با این حرف‌ها کنترل شود؛ و بلعکس به ضرر خود ما تمام می‌‌گردد که دیگر پایبند به فلسفه وجودی نخواهد بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم …

توضیحات بیشتر »

لزوم انعکاس واقعیات جامعه، باعث تجویز نشان‌دادن زن مسلمان بی‌حجاب نمی‌شود/ قاعده عدالت و قاعده مصلحت باید در فقه هنر موردتوجه قرار گیرند

لزوم انعکاس واقعیات جامعه، باعث تجویز نشان‌دادن زن مسلمان بی‌حجاب نمی‌شود/ قاعده عدالت و قاعده مصلحت باید در فقه هنر موردتوجه قرار گیرند

درهرصورت، فقها بر اساس منابع دینی فتوا می‌دهند. حال اگر یک فیلم‌ساز بخواهد خانم بی‌حجابی را شخصیت اول فیلم یا یکی از شخصیت‌های فیلم قرار بدهد، فقیه نمی‌تواند فتوا به جواز چنین کاری بدهد؛ چون نفس این کار اشاعه فحشا است. البته برخی هنرمندان قائل‌اند که باید واقعیت‌های جامعه را همان‌گونه که هست منعکس کنیم؛ ولی از نظر دین اگر انعکاس واقعیت‌های جامعه، منجر به اشاعه فحشا و اعانه بر اثم و سست‌شدن بنیان اخلاقی در میان افراد و خانواده‌ها بشود، جایز نخواهد بود. پس اصل این باور که باید واقعیت‌های جامعه را منعکس کنیم، به طور مطلق قابل‌قبول نیست. …

توضیحات بیشتر »

جمع‌بندی احکام نگاه به جنس مخالف در فضای رسانه‌ای

جمع‌بندی احکام نگاه به جنس مخالف در فضای رسانه‌ای

یکی از مسائل مهم فقهی در خصوص استفاده سالم و شرعی از فضای مجازی و دیگر رسانه‌ها، بحث انواع نگاه‌های مجاز و غیرمجاز افراد به جنس مخالف در انواع محتواهای رسانه‌ای است. در این مجال، تلاش شده است تا به شکلی موجز، انواع عناوین فقهی وارد بر این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد. در انتها، نمودار انواع نگاه‌های حلال و حرام به جنس مخالف در بستر رسانه‌ها ذکر شده است. شبکه اجتهاد: به سبب گسترش رسانه ها و فضای مجازی، سوالات جدید فقهی نیز از سوی افراد متدین جامعه در خصوص مسائل جدید مطرح‌ می‌شود. یکی از مسائل مهم فقهی …

توضیحات بیشتر »

کاربرد قواعد فقهی در طراحی شهری

کاربرد قواعد فقهی در طراحی شهری

این پژوهش قصد دارد قواعد فقهی‌ای که از مؤلفه‌های بسیار مهم جهت تدوین قوانین و مقررات در جامعه اسلامی در عرصه‌های مختلف ازجمله سیاست‌های راهبردی مدیریت شهری و طراحی شهری آن است، تدوین نماید؛ چرا‌که فاصله گرفتن طراحان شهری در عصر حاضر از مبانی دانش تفقه و قواعد فقهی آن، سبب آشفتگی و عدم تعادل و ناپایداری طراحی شهری شده است. نتایج حاصل از پژوهش، نشان می‌دهد قواعد عمومی فقه همچون قاعده لاضرر، اتلاف، تسبیب، تسلیط، نفی سبیل، احترام، ولایت حاکم، تزاحم حقوق، اقدام، تعظیم شعائر، حرمت اعانه بر اثم، می‌توانند در حفظ حقوق خصوصی و عمومی شهروندان در فرایند …

توضیحات بیشتر »

تأثیر مدرنیته بر متون درسی و علوم حوزوی

تأثیر مدرنیته بر متون درسی و علوم حوزوی

‌ای‌بسا بتوان گفت که تنها حوزه علمیه شیعیان در نجف و قم بود که همچنان از نظام مدرسی تغذیه ‎کرد، بهره ‌گرفت و سبک زندگی ویژه قابل توجهی را در ابعاد گسترده کلمه تا به امروز حفظ و ضبط نمود. متولیان در تکنوکراتیک و بوروکراتیک کردن حوزه اشکالی مهم را در کار خود وارد کردند. ایشان این تجربه و جذابیت‌های ناشی از همسازی به لحاظ تاریخی رشد یافته آن با نیازهای زیست حوزوی را به جدّ نگرفتند و بسیاری از ویژگی‌های آن را به راحتی کنار گذاشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، تاثیرات متقابل مدرنیته و حوزه‌های علمیه را از زوایای …

توضیحات بیشتر »

بیانیه مشترک رهبران ادیان توحیدی ایران در محکومیت اهانت به ساحت مقدس قرآن

بیانیه مشترک رهبران ادیان توحیدی ایران در محکومیت اهانت به ساحت مقدس قرآن

به همت دفتر امور اجتماعی و سیاسی مدیریت حوزه علمیه تهران سران، علما و کارگزاران ادیان توحیدی در نشست هم‌‌اندیشی «کتاب مقدس» گرد آمده و اعلام کردند در مقابل اهانت و هتک حرمت به مقدسات ادیان الهی با یکدیگر متحدند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ماهی که گذشت اهانت به ساحت کتاب‌های آسمانی قرآن، انجیل و تورات در سوئد و دانمارک، قلب موحدان و آزادگان جهان را به درد آورد. به همین منظور رهبران ادیان در هم‌‌اندیشی «کتاب مقدس» اعلام کردند این اقدامات خلاف عقل و منطق را که با حمایت برخی دولت‌ها و سکوت مجامع جهانی مدعی حقوق بشر، …

توضیحات بیشتر »

مدرنیته بسیاری از عالمان را در تکاپوی بازسازی روش در مطالعات دینی و فقهی قرار داده است/ بسیاری معتقدند با هوش مصنوعی انقلابى در علوم دینی به وقوع می‌پیوندد

اخلاق چگونه می‌تواند در دستگاه استنباطی تأثیر داشته باشد؟/ چهار رویکرد

اگرچه از دیرباز فقه به مسائل مستحدثه عطف توجه داشته است؛ اما پس از مدرنیته حجم توجه به مسائل مستحدثه گسترش یافته است و بسیاری از مسائل مستحدثه، موضوعاتی است که در اثر روابط اجتماعی ناشی از مدرنیته شکل گرفته‌اند و در برابر فقه خودنمایی و صف‌آرایی کرده‌اند و فقها آنها را به عنوان مسائل مستحدثه در دستور کار مطالعاتی قرار داده‌اند به این معنا که اگر مدرنیته‌ نمی‌بود در روابط اقتصادی و اجتماعی این موضوعات پدید نمی‌آمد. بنابراین بخشی از توسعه‌ای که در دامنه فقه رخ افتاده است، بر اساس نظر انداختن به موضوعاتی است که حاصل وضعیت‌های اجتماعی …

توضیحات بیشتر »

مبانی جامعه‌شناختی فقه هنر و تأثیر ‌آن در استنباط احکام فقهی/ محمدکاظم حقانی فضل

مبانی جامعه‌شناختی فقه هنر و تأثیر ‌آن در استنباط احکام فقهی/ محمدکاظم حقانی فضل

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه هنر اگرچه مشتمل بر مسائلی همچون غنا، موسیقی و مجسمه‌سازی است که مورد پرداخت فقهی قرار گرفته‌اند؛ اما کلیت آن به‌عنوان یک باب فقهی، امری نوپدید است. از طرفی، تأثیر فزاینده آثار هنری در جوامع، امری غیرقابل‌انکار است. همین امر موجب می‌شود تا لزوم توجه به مبانی جامعه‌شناختی و اجتماعی فتاوا و گزاره‌های فقه هنر، موردتوجه دوچندان قرار گیرد. حجت‌الاسلام محمدکاظم حقانی فضل، پژوهشگر و معاون آموزشی مرکز تخصصی فرهنگ و هنر اسلامی، در این یادداشت اختصاصی، تلاش دارد تا به این مبانی بپردازد. ۱- فقه یا دانش استنباط احکام از منابع اولیه آن، دانشی است …

توضیحات بیشتر »

فقهایی که با اصل برائت، فتوا به اباحه فضای مجازی داده‌اند، بعدها متوجه اشتباهشان خواهند شد!

فقهایی که با اصل برائت، فتوا به اباحه فضای مجازی داده‌اند، بعدها متوجه اشتباهشان خواهند شد!

فقهایِ آینده، از فقیهان گذشته‌ها و برخی فتاوای آنان، درس خواهند گرفت؛ چون با گذر زمان و وسعت پیشرفت‌ها متوجه خواهند شد که فقهای گذشته، در خصوص مسائل فقه نمایش و صحنه‌های مجازی، خیلی کم ورود پیدا کرده‌اند یا موضوع را به‌خوبی شناسایی نکرده‌اند، لذا به‌خوبی نتوانسته‌اند حکم صادر کنند، یا حکمشان اشتباه بوده و یا اصولاً پاسخی نداده و مسئله را به خود مکلف واگذار کرده‌اند. اختصاصی شبکه اجتهاد: خروج فقه از رویکرد انفعالی و ورود به عرصه فعالیت، جز با آینده پژوهشی و شناخت مسائلی که در آینده با آن روبرو خواهد شد میسر نیست؛ بنابراین لزوم آینده‌پژوهی …

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی استفاده از کلاه‌گیس و شیوه‌های مرسوم در گریم بازیگران

بررسی فقهی استفاده از کلاه‌گیس و شیوه‌های مرسوم در گریم بازیگران

اگر کلاه‌گیس به‌صورت متعارف باشد، یعنی مثل دیگر زنان که مو دارند، به‌طوری باشد که عرفاً زینت حساب نشود اشکال ندارد. اما اگر کلاه‌گیس جنبه زینت داشته باشد مثلاً کلاه‌گیس‌هایی که امروزه مرسوم است که قطعاً اگر خودش مو داشت، به این زیبایی نبود، این کلاه‌گیس زینت به‌حساب می‌آید. حجاب را که خداوند قرار داده برای این است که زینت‌ها پوشیده باشد. حال اگر قرار باشد کلاه‌گیس، خودش زینت باشد، پوشیدنش اشکال دارد. پس کلاه‌گیسی که زرق‌وبرق دارد به‌عنوان حجاب دیگر مورد قبول نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: استفاده از کلاه‌گیس هم در میان بانوان از قدیم مرسوم بوده است و …

توضیحات بیشتر »

فلاسفه هنر، دین را به‌عنوان مانع فراروی هنر می‌بینند!/ باید پذیرفت نه هنرمندان، بی‌دین هستند و نه علما، متحجر!/ در تبیین دین، بیشتر به مفاهیم توجه داریم تا روایت‌های بصری

فلاسفه هنر، دین را به‌عنوان مانع فراروی هنر می‌بینند!/ باید پذیرفت نه هنرمندان، بی‌دین هستند و نه علما، متحجر!/ در تبیین دین، بیشتر به مفاهیم توجه داریم تا روایت‌های بصری

ما اساساً به مسئله تخیل، رؤیا و روایت‌های تصویری توجه نداریم. به همین دلیل از جنبه‌های هنری و نمایشی دین به‌کلی غافل مانده‌ایم. چه‌بسا مخالفت‌هایی با حوزه هنر و نمایش نیز داریم. البته در بخشی از روایاتی که در منابع دینی ما آمده عمدتاً با تصویر، سازگاری چندانی ندارد. مثلاً روایاتی که حاکی از این است که در اماکن دینی نباید تصاویر موجودات ذی‌روح باشند و کسانی که به تجسیم و تصویر می‌پردازند مورد نکوهش قرار گرفته‌اند. چه‌بسا در قرون گذشته، به دلیل کارکردی که این تصاویر و تجسیم‌ها داشت، می‌طلبید که نگاه این‌چنینی وجود داشته باشد؛ اما الآن و …

توضیحات بیشتر »

مطالعات بینارشته‌ای را نه درک می‌کنیم و نه از آنها استفاده می‌کنیم!/ اولین گام در افتای در فقه هنر، درک مشترک فقه و کاربر از مسئله است

مطالعات بینارشته‌ای را نه درک می‌کنیم و نه از آنها استفاده می‌کنیم!/ اولین گام در افتای در فقه هنر، درک مشترک فقه و کاربر از مسئله است

نکته‌ای که می‌تواند به کارآمدی فتوا کمک کند داشتن درک مشترک فقیه و مکلف از ضرورت آن هنر است. اگر واقعاً یک فقیهی درباره یک ورزش قهرمانی، نه فقط هنر، اصلاً ضرورتش را قبول نداشته باشد، با کمترین مفسده ممکن است فتوا به حرمت بدهد؛ اما اگر از ضرورت‌ها باخبر باشد، ممکن است حتی در فرض اینکه آن ورزش قهرمانی مفاسدی هم داشته باشد، فتوا به حرمت ندهد؛ لذا فقیه باید به‌اندازه مکلف یا متناسب با درک مکلف از ضرورت یک هنر، آن را درک کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: چالش‌های فقه هنر اگر نگوییم بیشتر از چالش‌های سایر فقه‌های نوپدید …

توضیحات بیشتر »

چشم‌انداز تشیّع در ایران و بایسته‌‌‌های عملیِ روحانیون(۲)/ محمدحسین کمالی

چشم‌انداز تشیّع در ایران و بایسته‌‌‌های عملیِ روحانیّون(2)/ محمدحسین کمالی

اختصاصی شبکه اجتهاد: در گفتار پیشین، اهمّ الزاماتِ نظری جامعه روحانیون، جهت حفظ و ترمیم سرمایّۀ اجتماعی «نهادِ روحانیت» در ایران بیان شد (چشم‌انداز تشیّع در ایران و بایسته‌‌‌های عملیِ روحانیون (۱). در این گفتار به اهمّ الزاماتِ عملیِ روحانیون، که هر کدام ناظر به بعضی نقاط ضعفِ مشهود است بیان می­شود. و چون بعضی از این بایسته ­ها متوجه آحاد روحانیون و بعضی متوجّه سازمانهای روحانیت است، آنها را دو قسمتِ بایسته های آحادی و سازمانی دنبال می­ کنیم. شایان ذکر است تدوین این امور در ذیل مباحث عملی به دلیل وجود جهات عملی در آنها است و منافاتی …

توضیحات بیشتر »

یک حاشیه فقهی بر یک رویداد میلیونی/ هادی عجمی

یک حاشیه فقهی بر یک رویداد میلیونی/ هادی عجمی

اختصاصی شبکه اجتهاد: روز عید غدیر در ایران جشنی بزرگی برپا شد که در حافظه تاریخی ماندگار گشت. اگر تنها چند شهر بزرگ را ملاک قرار دهیم، جمله شرکت‌کنندگان آن از جمعیت برخی کشورها بیشتر بودند! و اگر تنها مهمانی ۱۰ کیلومتری غدیر در پایتخت را درنظر بگیریم، کافی است تا یک وظیفه فقهی ـ فرهنگی دستگاه‌های فرهنگی را یادآور شویم. به‌ویژه اینکه برخی شبه می‌کنند که چرا باید حکومت در اقدام‌هایی این‌چنینی دخالت و ورد کند؟ قاعده سبقت در خیرات قرآن به یک قاعده مهم فرهنگی و تربیتی دستور می‌دهد: از سویی در بیان فلسفه خلفت بشر در آیه …

توضیحات بیشتر »

برخی فقها در تشخیص مصداق و شناخت کارکردهای ابزارها به خطا رفته‌اند!/ فقیه باید کارکردهای اجتماعی و میزان اقبال جامعه به آن ابزار را بداند/ تعیین و تشخیص مصداق، شأن فقیه نیست

جدال اسلام مقاصدی با اسلام روشن فکری/ عبدالوهاب فراتی

عضو هیأت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: شناخت پدیده‌های نو مثل فیس‌بوک به آسانی نیست و فقیه آنگاه که به مبارزه با ابزار می‌پردازد باید کارکردهای اجتماعی و میزان اقبال جامعه به آن ابزار و نوع استفاده را بداند. این شناخت، نیازمند مشاوره با کارشناسان اجتماعی و متخصصان رسانه‌ای است. اینکه در بسیاری از موارد، فتوا علیه ابزار با شکست مواجه شده و جامعه متدینان آن را نپذیرفته‌اند به این دلیل است که برخی فقها در تشخیص مصداق و شناخت کارکردهای ابزار به خطا رفته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عبدالوهاب فراتی عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ …

توضیحات بیشتر »

فایده هنر این است که نفس اماره را به نفس مطمئنه تبدیل کند/ دخالت زمان و مکان در نصوص مرتبط با فقه هنر، بسیار جدی است/ برخی مسائل امروز فقه هنر را به امثال نگاه به نامحرم تقلیل می‌دهند

فقها «حق حیات» برای گیاهان و حیوانات را به رسمیت ‌می‌شناسند

امروزه پرسش‌های عمیقی در حوزه فیلم و سینما به‌عنوان یکی از مصادیق هنر مطرح می‌شود که نیازمند بررسی ویژه است. امروزه سؤالات فقط در این حد نیست که آیا می‌توان چهره زن یا پوشش زن را به‌گونه‌ای که در موازین شرعی منطبق نیست، نشان داد یا نه؟ مثلاً مرد می‌تواند زن را گریم کند و برعکس یا نه؟ سؤالات فراتر از این‌هاست. این چالش‌ها باید در فقه هنر و فلسفه فقه هنر مورد بررسی قرار گیرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: به نظر می‌رسد فقه‌های نوپدید در دو دهه گذشته رشد فزاینده‌ای را تجربه می‌کنند. دانش‌پژوهان فقه تقریباً در یک توافق نانوشته …

توضیحات بیشتر »

تصویری از لایحه عفاف و حجاب/ آیا مقررات لایحه حجاب برای سلبریتی‌ها بازدارنده است؟

تصویری از لایحه عفاف و حجاب/ آیا مقررات لایحه حجاب برای سلبریتی‌ها بازدارنده است؟

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: پیامدهای بی حجابی شهروند معمولی در ماده یک لایحه آمده است ولی مجازات مشاهیر در ماده چهار پیش‌بینی شده است. همچنین اگر سازماندهی‌شده باشد در همان مرتبه نخست علاوه بر ممنوعیت خروج از کشور به مدت دو سال و متناسب با شرایط به یک یا دو مورد از موارد قانون ۲۳ مجازات اسلامی و حبس درجه ۵ (دو تا ۵ سال) محکوم خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین فرج‌الله هدایت‌نیا، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه، در نشست علمی «تحلیل ابعاد حقوقی لایحه عفاف و حجاب» با …

توضیحات بیشتر »

جهان اسلام اکوسیستم بلاکچین حلال را تقویت می‌کند/ توسعه منحصر به‌ فرد اقتصاد اسلامی در «متاورس»

جهان اسلام اکوسیستم بلاکچین حلال را تقویت می‌کند/ توسعه منحصر به‌ فرد اقتصاد اسلامی در «متاورس»

پروژه اکوسیستم بلاکچین حلال برای ایجاد پارک‌های حلال جدید و پلتفرم‌های نوآورانه به عنوان توسعه‌دهنده راه‌حل‌های دیجیتال در حوزه تجارت اسلامی، مالی و فناوری اجرایی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، گروه شبکه‌ای «موسسه پیش‌بینی کسب و کار» (آی بی اف نت)  اکوسیستم بلاکچین حلال را راه اندازی می‌کند. اکوسیستم بلاکچین اساسا به یک گروه از عناصر قادر به تعامل با یکدیگر و جهان اطراف برای ایجاد یک محیط با ویژگی‌های خاص مورد نظر اشاره می‌کند. همچنین می‌توان اکوسیستم بلاکچین را به عنوان ساختار حاکمیتی مورد توافق برای یک مورد خاص تعریف کرد. بلاک چین نوع خاصی از پایگاه داده‌ است …

توضیحات بیشتر »

سفری با برنامه؛ اما کمرنگ

سفری با برنامه اما کمرنگ

شبکه اجتهاد: استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه در سفر یک هفته‌ای به کشور عراق برنامه‌های متنوع و مهمی داشت که کمتر مورد توجه فضای رسانه‌ای در حوزه‌های علمیه قرار گرفت. با مرور کوتاهی بر اخبار منتشر در خبرگزاری حوزه، برنامه‌های استاد اعرافی در چند سطح بود. نخست ملاقات با مراجع معظم تقلید در نجف اشرف از جمله حضرت آیت‌الله سیستاتی. سطح دوم دیدارها با برخی از علما و شخصیت‌های علمی در حوزه علمیه و همچنین بیوتات مهم در این حوزه بود. در سطح دیگر شاهد حضو مدیر حوزه‌های علمیه در برنامه‌های علمی و همایش‌های مختلف و همچنین دیدار با …

توضیحات بیشتر »

آنچه در دیدار مدیر حوزه‌های علمیه با مراجع و علمای عراق گذشت + تصاویر

آنچه در دیدار مدیر حوزه‌های علمیه با مراجع و علمای عراق گذشت

استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه و هیأت همراه در سفر یک هفته‌ای به کشور عراق با حضور در بیوت مراجع معظم با حضرات آیات سیستانی، فیاض، بشیر نجفی و برخی شخصیت‌های علمی چون شیخ باقر ایروانی، شیخ محمد سند، شیخ حسن جواهری، سید علی سبزواری، سید منیر خباز و سید محمدرضا سیستانی دیدار و نسبت به مسائل مرتبط با حوزه‌های علمیه نجف و قم گفتگو و تبادل‌نظر نمودند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حضرت آیت‌الله سیدعلی سیستانی در این دیدار پس از استماع برخی از برنامه‌های حوزه علمیه ایران و قم، رهنمودهای لازم را ارائه و برای توفیق و سربلندی …

توضیحات بیشتر »

حکم فقهی نمایش بانوان مسلمان و غیرمسلمان بدحجاب ایرانی و غیرایرانی/ یاسر امینیان

حکم فقهی نمایش بانوان مسلمان و غیرمسلمان بدحجاب ایرانی و غیرایرانی/ یاسر امینیان

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مسائل مورد ابتلای هنرهای نمایشی کشورهای اسلامی از جمله ایران، نمایش بانوان بدحجاب، چه ایرانی و چه غیرایرانی است. از سویی، جامعه مذهبی، تقاضای عدم پخش این تصاویر را دارند و از سویی دیگر، اقتضائات فیلمنامه و … مستلزم پخش این‌گونه تصاویر است. حجت‌الاسلام‌ یاسر امینیان، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، در این یادداشت، تلاش دارد تا حکم فقهی این موضوع را به‌صورت دقیق بیان کند. مقدمه نگاه‌کردن به بدن و موی زن نامحرم، به اجماع فقها حرام است. این حکم آن‌چنان واضح است که فقها در کتاب‌های استدلالی کمتر بدان پرداخته‌اند، بلکه بیشتر …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky