شبکه اجتهاد: نجف نه قم است و نه تهران اما با این دو نه سرناسازگاری دارد و نه رقابت؛ بلکه هویتی دارد همافزا با این دو. هم از اصول خود سخت پاسداری میکند و هم به اصول اینان احترام میگذارد و به خوبی آن را میشناسد؛ گاهی بهتر از مقیمان قم و تهران. نجف در مبانی فقهی، اصول مدرسهداری و …
Read More »دیدگاه (گفتوگو/یاداشت)
مسألهمندی و متخصص شدن طلاب در یک عرصه از ضرورتهای حوزه علمیه است
اجتهاد: یکی از مسائلی مهمی که در حوزه علمیه طلاب ما با آن مواجه هستند، بیمسألهگی است؛ یعنی طلبه ما پروژه ذهنی ندارد و ذهن او در یک جا قفل نمیشود که اگر در یک عرصه تمحض داشته باشد، در آینده میتواند گرهی بگشاید؛ از اینرو بایستی مناسبات سازمانی در خدمت تولید یک فرهنگی باشد که طلبهها را مسألهمند کند …
Read More »ماهیت اعتراض در فقه نصیحت و خیرخواهی در اداره جامعه است
اعتراض از عملکرد دولتمردان باید در یک جایی به تثبیت برسد و مکانیزمی طراحی کنیم تا ضمانت اجرا پیدا کند و نظرات اثر هم داشته باشد؛ از این جهت اعتراض به معنای نصیحت خیرخواهانه، همیشه موجب پیشرفت و صلاح است و اصلا تقابل میدانی با حقیقت نصح سازگار نیست؛ چون اصل نظام را به اختلال و هرج و مرج دچار …
Read More »مراجع باید، به وجوب مصرف کالای ایرانی فتوا دهند/ روحانیون نباید کالای خارجی مصرف کنند/ سرمایهگذاری در ساختمان، اکل مال به باطل است
اگر مراجع تقلید، زعما و علمای ما در یک عزم جدی استحکام کار در تولیدات را به عنوان فتوای ثانوی اعلام کنند تا کارگزاران و تولیدکنندگان به دنبال استحکام کار و تولید باشند رونق تولید اتفاق خواهد افتاد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید حسن وحدتی شبیری، رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی، تحصیل کرده حوزه و دانشگاه است. رئیس …
Read More »یکی از دلایلی که زنان به جایگاه اجتهاد نرسیدهاند عدمتأمین زیرساختهای لازم است/ رسیدن به درجه اجتهاد برای زنان، ثمرات بسیاری برای جامعه بهدنبال دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: معصومه ظهیری به تدریس احکام پزشکی زنان و نهجالبلاغه در دانشگاه فاطمیه قم، اخلاق نظری، احکام و مسائل خانواده و زن، کلاسداری و روش تدریس در جامعهالزهرا(س) قم مشغول است. وی کارشناسی مباحث زنان در مرکز علوم اسلامی غیرایرانیها در شهر قم، کارشناسی شورای برنامهریزی معاونت پژوهش و عضویت در هیئت علمی جامعهالزهرا(س) را در کارنامه علمی …
Read More »فقه نظامات/ یحیی عبدالهی
شبکه اجتهاد: پرونده مباحث «فقه حکومتی» در حوزه به اقتضای نوپدید بودن آن، شامل مجموعهای از دیدگاهها و رویکردهای متنوع است که تحت عناوینی همچون «فقه حکومتی»، «فقه اجتماعی»، «فقه ولائی»، «فقه تمدنی» و «فقه نظامات»، «فقه سرپرستی» از آنها یاد میشود، پیش برد وضعیت موجود به منظور تنقیح دیدگاهها و رسیدن به ذهنیت مشترک و کاستن از اختلافها و …
Read More »فقه شیعی و تفکر داعشی/ حسن انصاری
فقه شیعی تنها زمانی میتواند خود را از افتادن در خطاها و خطراتی که از آنها در این یادداشت سخن میگویم مصون دارد که به ضرورات و مصالح و مقتضیات زمان و مکان و به اجتهاد مداوم در اصول و به مقتضیات بشری بودن هر اجتهادی در دین پایبند بماند. شبکه اجتهاد: متأسفانه در سالهای اخیر ملاحظه میشد که برخی …
Read More »زنان مجتهده و مبلغه بهتر از مردان در مسائل زنان، تأثیرگذارند
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین محمود رجبی استاد حوزه علمیه قم، سالها از درس خارج آیات عظام بهجت(ره)، شیخ کاظم تبریزى(ره)، شیخ مرتضى حائرى(ره)، محمد شاهآبادى(ره) و وحید خراسانى، بهره برده است. تفسیر موضوعی را از محضر آیتالله مصباح فرا گرفت. مباحث کلام اسلامی را نزد آیتالله صلواتى و آیتالله حسینىکاشانى آموخت. او در طى این سالها از درس اخلاق …
Read More »فقه «سیل»!/ مسعود بُندار
اختصاصی شبکه اجتهاد: به هنگام آمدن سیل و زلزله و بلایای طبیعی، علوم مختلف به تحلیل آن میپردازند. علم کلام از خشم و غضب خداوند متعال یا ثواب و نعمت بودن آن بلا صحبت میکند، زمینشناسی از پیامدهای مثبت و منفی آن سخن میگوید و علم فقه نیز با مسائلی مواجه میشود که باید به تحلیل و حل آنها بپردازد. …
Read More »زنان مجتهده در بسترسازیهای فرهنگی، اجتماعی و خاص زنان سرنوشتسازند
اختصاصی شبکه اجتهاد: مریم معینالاسلام از اساتید حوزه و دانشگاه است که داراى مدرک کارشناسى از دانشگاه و تحصیلات حوزوى تا سطح خارج مىباشد. فعالیتهای تحقیقى و پژوهشى خود را از حدود ۲۵ سال گذشته آغاز کرده و ماحصل آن تألیف چند جلد کتاب بوده است. وى همچنین ۲۵ مقاله تدوین نموده که در کنفرانسها و سمینارهاى متعدد ارائه و …
Read More »مجتهدی که عاشق تدریس بود/ حسن طالبیان شریف
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله سید حسن صالحی از اساتید نامدار سطوح عالیه حوزه علمیه مشهد بود. این مجتهد با تقوا بیش از نیم قرن در حوزه علمیه مشهد به تدریس پرداخت آنچنانکه در بین طلاب و فضلای مشهد به «صالحی مدرس» معروف شد. تدریس ایشان در این مدت نیم قرن از ابتدای جامع المقدمات آغاز شد و به تدریج تمام …
Read More »لویاتانِ «رونق تولید»!/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: وقتی در نیمهشب ۲۹ فروردین ۹۷، رهبر انقلاب، به سنت هر ساله، نام امسال را اعلام کردند، شاید هیچکس گمان نمیکرد که یکی از مهمترین نزاعهای درون فقهی، در حال رقم خوردن است. نامگذاری امسال البته اگرچه بیشتر ناظر به اقتصاددانان، مسؤولین اجرایی و عموم مردم بود، اما فقهی که این سالها عادت کرده بود که در …
Read More »رهبری فرمودند در بین فقها جز شهید صدر کسی را نمیشناسم که لقب «نابغه» را به او بدهم/ قبل از ظهور شهید صدر خاصیت حوزه نجف بار آوردن طلبه تک بعدی بود!/ کسی به خود زحمت نمیداد متوجه ارزشها و نوآوریهای ایشان بشود
سیدنورالدین اشکوری میگوید: کسی به خود زحمت نمیداد متوجه ارزشهای نوآوریهای ایشان بشود. خوشبختانه من وقتی پی کاری را میگیرم، دیگر رها نمیکنم و با شور و شوق پیش میبرم، به همین دلیل با تمام وجود سعی میکردم از محضر ایشان استفاده کنم، ولی همه این شور و شوق را ندارند. اغلب درک درستی از نبوغ و جایگاه علمی شهید …
Read More »بحثی درباره وثاقت ابو خدیجه سالم بن مکرم جمّال/ سید مرتضی ابطحی
شبکه اجتهاد: سالم بن مکرم، معروف به ابو خدیجه از یاران امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) و واسطه نقل روایاتی از ایشان است. [۱] این روایات در موضوعات فقهی همچون نماز میّت[۲]، لقطه[۳]، نکاح[۴]، خمس[۵] و همچنین موضوعات اخلاقی و اعتقادی[۶] وارد شده است. از سخنانی که ابو خدیجه واسطه نقل آن بوده است، روایتی است که در آن شیعیان …
Read More »وظیفه حوزه علمیه، تبلیغ رونق تولید در شهرها و روستاها است/ در شرایط فعلی کشور، رونق تولید، واجب است/ فقه علاوه بر بیان احکام، در عرصه برنامهریزی اقتصادی هم میتواند ورود کند
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر مدیریت حوزه و یا دفتر تبلیغات چگونگی رونق تولید را به عنوان تکلیف و وظیفه تبیین کنند و به صورت یک متن در اختیار طلاب جوان برای تبلیغ شعار سال به شهرستانها و روستاها قرار گیرد قطعاً کمک بزرگی به تحقق شعار سال خواهد کرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: «در فقه اسلامی چند مسئله …
Read More »بلاتکلیفی مکلفین در مسئله موسیقی/ مصطفی قناعتگر
اختصاصی شبکه اجتهاد: در سال ۱۴۱۹ق، شوراى فرهنگى حوزه هنرى سازمان تبلیغات اسلامى حدود یکصد سؤال در باب فقهِ موسیقی مطرح کرد و انتظار داشت حوزههای علمیه بر اساس موازین شرع و با رعایت کامل معیارهاى استنباط، پاسخهایى به آنها بدهند؛ اما امروز پس از بیست و یک سال با مرور این سؤالات، بوی نو بودن آن و کهنه شدن …
Read More »ساز و کار فقه، ساز و کار رونق تولید است/ حوزه باید گفتمان فقهی رونق تولید را به مدارس و مساجد بکشاند
ساز و کار فقه ساز و کار رونق تولید است. رونق تولید به این معنا که محصولات تولیدی در جامعه رونق پیدا کند و نیازها از طریق کالای داخلی برطرف شود که این رونق در گرو حمایت از تولید داخلی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: مقام معظم رهبری از سال ۱۳۸۷ بر اساس اولویت ها و ضرورت جامعه اقدام به نامگذاری …
Read More »اجتهاد بانوان مساوی با احکام خاص زنان نیست!/ مریم هدایت
اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر مریم برقعی مدیر گروه فقه جامعهالزهرا(س) چندی پیش در گفتگو با «شبکه اجتهاد» (اینجا) از چرایی لزوم اجتهاد زنان سخن گفته و از طرح اصل این مسئله ابراز تعجب نموده، چرایی آن را نیمی از اجتماع بودن زنان و وجود احکام خاص بانوان برای مثال دماء ثلاثه دانسته و بیان کرده است که آن احکام طوری …
Read More »نظر آیتالله بهجت پیرامون ولایت عامه فقیه/ محمد باقری
سال گذشته مطلبی راجع به نظریات سیاسی آیتالله بهجت منتشر شد که تناسبی با مبانی ایشان نداشت و از قضا این مطلب جزء پر بازدیدترین مطالب سال قرار گرفت. متن پیشرو مختصری در رد این انتسابات به آیتالله بهجت(ره) است. اختصاصی شبکه اجتهاد: آنچه امروزه، برای ما بیشازپیش عادی شده، خواندن اقوال و نظرهای متفاوت و بعضاً متناقضی است که …
Read More »درباره «نخل و نارنج»، روایت داستانی زندگی و زمانه شیخ مرتضی انصاری/ شریف لکزایی
شبکه اجتهاد: در هفته اول سال نو فرصت شد رمان نخل و نارنج به قلم آقای وحید یامین پور را مطالعه کنم. نویسنده، به نظرم موضوع بسیار سختی برای نوشتن انتخاب کرده است. رمان به زندگی مرحوم شیخ مرتضی انصاری از بزرگان علمی و دینی این مرز و بوم پرداخته است. کاری که تا کنون درباره بسیاری از بزرگان انجام …
Read More »سهم ما طلبهها در بیدادگری سیل اخیر/ محسن الویری
شبکه اجتهاد: در این دنیا که در زبان امیرالمؤمنین علی علیه السلام: دَارٌ بِالْبَلَاءِ مَحْفُوفَهٌ (خطبه ۲۲۶) (=خانهای است گرداگردش همه آسیب برای آزمودن) نمیتوان انتظار داشت که از گزندها به دور باشیم، اما میتوان چشم داشت که خود را در برابر آن رها نکنیم. سیل حیرتانگیز اخیر و اخبار ناگواری که هر ساعت از رسانهها به گوش یا چشم …
Read More »بازسازی متون حدیثی و مشکل کتاب میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: برای بازسازی متون حدیثی گذشته تنها انبار کردن نقلهای یک راوی در موضوع کتابی که به او در فهارس نسبت دادهاند راهکار اساسی نیست و اساساً علمی نیست. باری میدانیم فلان راوی شیعی کتابی داشته با عنوان صلات اما از کجا معلوم که همه احادیث موجود در آثار روایی بعدی به نقل از آن کتاب بوده است؟ اینجاست …
Read More »ضرورت بازگشت به گفتگوی بعثت/ مهراب صادقنیا
شبکه اجتهاد: پیامبر اسلام، صلواتالله و سلامه علیه، در جامعهای از دریافت وحی و نبوت سخن گفت که پیشتر یهودیان و مسیحیانِ شبهجزیرهی عربستان از آنها سخن گفته بودند. مفاهیم دیگر و نیز گزارشهای تاریخیای که بعدها قرآن کریم از آنها سخن گفت، مفاهیم و گزارشهایی بودند که در متون مقدس یهودی و مسیحی آمده بودند. این مشابهت چنان بود …
Read More »علامه محقق و نادره روزگار/ حسن طالبیان شریف
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله شیخ مجتبی قزوینی از فقهای بزرگواری است که به زهد، تقوا، علم و معنویت آراسته بود. او جامع علوم عقلی و نقلی بود. از شخصیتهای کمنظیر علمی و معنوی عصر خود بلکه به اعتقاد برخی از بزرگان مانند آیتالله سید عباس سیدان، حاج شیخ مجتبی قزوینی از نوادر علمی و معنوی در طول تاریخ تشیع بوده …
Read More »هدف از بعثت یا زیباترین آیت قرآنی/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: بعثت یا برانگیختگی راهی است که خداوند از آن مسیر، پیامش را توسط رسولانش برای مردم میفرستد. پیامی که هدف آن تهذیب بندگان [یزَکِّیهِم]، آموختن آیات الهی و حکمت به ایشان [یعَلِّمُهُمُ]، برداشتن زنجیرها [یضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ]، و ارائه تصویری از یک زندگی اخلاقی بر اساس اسوه بودن رسول الله است [لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ …
Read More »تمایزهای ساختاری جامعه نبوی/ سیدجعفر مرتضی عاملی
شبکه اجتهاد: پیامبر خاتم، را پیامبر اخلاق و مهر و رحمت میدانیم، او نیز محبت و رافت را ابزاری برای دعوت به شریعت اسلام مورد استفاده قرار داد. چنانچه هنوز هم وقتی از خصایص نبی (ص) سخن به میان میآید، دلهای مظلومان میلرزد و اشک بر گونه ترک خورده عدالت میغلطد. علامه سید جعفر مرتضی عاملی در این ارتباط میگوید: این ویژگی هر انسانی است که نسبت به محبت خالصانه و رأفت پدرانه یک سرپرست کرنش نشان میدهد پیامبر (ص) با استفاده از خصلت و خلق نیکوی خویش، آنچه را در لوای دستورهای الهی مدنظر داشتند، به دیگران منتقل نمودند و آن مسایل و مطالب در ذهن مخاطبان ثبت و تثبیت شد مگر آنهایی که دلهایی بیمار داشتند.
Read More »از آیات سیاسی مکه تا دولت نبوی در مدینه/ عبدالوهاب فراتی
شبکه اجتهاد: هنگامی که سخن از سیره سیاسی به میان میآید، ناخواسته پای موضوع سیاست. یعنی قدرت و دولت نیز به میان میآید و به نوعی، رفتاری، سیاسی قلمداد میشود که به قدرت، مرتبط با معطوف باشد. به همین دلیل، سیاست را شناسایی رفتاری دانسته اند که با حکومت یک سرزمین ارتباط دارد، و میکوشد با سایر دولتها رابطه برقرار کند.
Read More »ضرورت نظام اسلامی در سیره امام کاظم(ع)/ عبدالرحیم اباذری
شبکه اجتهاد: مدیریت و هدایت صحیح مردم، تنها با تشکیل نظام اسلامی و الهام از قرآن و مکتب اهلبیت (ع) امکانپذیر است. تجربههای تاریخی نشان میدهد بدون تشکیل حکومتی بر اساس تعالیم اسلامی، خدمت به مردم و هدایت آنان که هدف از آفرینش نیز همین است، یا اصلاً ممکن نیست یا دستکم صوری و ناقص است و هرگز به تحقق …
Read More »سریالِ تاریخیِ انقلابی و غیرانقلابی/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین رسول جعفریان، نویسنده و استاد تاریخ دانشگاه تهران طی یادداشتی که در فضای مجازی منتشر شده است به تجربه انقلابی و غیرانقلابی در میان روحانیت از گذشته تا به امروز پرداخته است که میخوانید. ۱- مرور بر تحولات نزدیک به یک سال اخیر در قم، تقابل دو طرز فکر را نشان میدهد. عدهای که بر اساس …
Read More »در مکتب اصولی نجف/ سید محمدمهدی رفیعپور
دانش اصول فقه یکی از علوم پویا و گسترده اسلامی است که نقش بی بدیلی در مقام فهم و استنباط احکام شریعت دارد. مطالعه آثار مختلف اصولی برای خوانندگان تسلط وپختگی فکری به بار میآورد و به اشکالات احتمالی فکری آنان در حوزه این دانش پاسخ میدهد. شبکه اجتهاد: موسوعه پانزده جلدی “المباحث الاصولیّه” حاصل تلاش علمی اصولی برجسته و …
Read More »