آخرین اخبار

شبکه اجتهاد: در سال‌های گذشته بسیار می‌شنویم اشخاصی اندر مثالب مشروطه می‌نویسند و از انحراف مشروطه و از اینکه دیگ مشروطه در دربار انگلیس به بار گذاشته شد. این سخنان روشن است که جدی نیست. کافی است بدانیم مشروطه در زمانی اتفاق افتاد که تحول در سیاست و حکومت و تجدید فرهنگ و مبانی دینی و سیاسی ضرورتی جهانگیر شده …

آیا اخلاق در جامعه صرفاً از طریق حقوق و قانون قابل تحقق است؟ جامعه‌ای که اخلاق خود را تنها با ابزارهای اجبار و قانون بنیاد نهد، سرانجام به فروپاشی می‌انجامد. اخلاق شالوده ضروری و زیربنای مستحکم برای کارکرد صحیح حقوق است و بدون آن، حقوق قادر به ایجاد تعادل و پایداری در جامعه نیست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر محمود …

عدالت در خانواده، نه تنها یک اصل بنیادی، بلکه پایه‌ای برای مفاهیم عمیق‌تری چون محبت، کرامت و رشد اعضای خانواده است. این رویکرد، در برابر تفسیرهای سطحی از نابرابری جنسیتی، بر لزوم درک عمیق از مبانی بینشی و فقهی برای حل چالش‌های خانواده تأکید می‌کند. سیستم قانون‌گذاری و حقوق زن نیز باید مبتنی بر پشتوانه‌های حکیمانه الهی باشد تا به …

بحث عدالت در مطالعات اسلامی، اغلب به تحسین کلی این مفهوم یا بازگویی روایات محدود شده و کمتر به یک نظریه جامع و ساختارمند تبدیل گشته است. این وضعیت، لزوم تبیین اصول، معیارها و پیامدهای عملی عدالت را برای نظریه‌پردازی در حوزه‌های کلان اجتماعی برجسته می‌سازد. به علاوه، اصرار بر سنجش تک‌تک احکام شرعی با مفهوم عدالت، می‌تواند به چالش‌هایی …

استاد حوزه علمیه مشهد، توسعه دانش فقه به صورت کنونی را مطلوب ندانست و اظهار داشت: در روزگار ما با افزودن کلمه فقه به ابتدای هر کلمه‌ای، انشعاب و برجسته سازی ابواب فقه دنبال می‌شود. آیا قاعده‌ای در این رابطه وجود ندارد؟ آیا به واقع می‌توان فقه الصلاه، فقه الصوم، فقه الاعتکاف، یا فقه الجهاد، فقه الدفاع، فقه المقاومه، و …

شبکه اجتهاد: پس از کش‌وقوس‌های فراوان سرانجام، حجت‌الاسلام والمسلمین کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، از جایگاه اقامه نمازجمعه کناره‌گیری کرد؛ تصمیمی که با نامه‌ای رسمی به رهبر انقلاب اعلام شد و با موافقت ایشان نیز همراه بود. در متن این نامه، حجت‌الاسلام صدیقی با تشکر از اعتماد رهبری به وی طی ۱۷ سال گذشته برای اقامه نمازجمعه در تهران، …

مسئله «ماهیت حکم شرعی» از بنیادی‌ترین و اثرگذارترین مباحث علم اصول است؛ موضوعی که استاد مهدی زمانی‌فرد با بازخوانی دیدگاه‌های رایج و تحلیل آرای فقهایی چون محقق اصفهانی، آیت‌الله خویی و امام خمینی، به تبیین نظریه «اعتباری بودن حکم شرعی» پرداخت و از آن دفاع کرد؛ مبنایی که به‌گفته وی، می‌تواند ساختار علم اصول و شیوه استنباط فقهی را به‌گونه‌ای …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد بیان کرد: آیت‌الله مروارید قائل به نظریه موسّع در مصلحت بود، اما از آن در چارچوب متقن و محدود استفاده می‌کرد. یعنی مصلحت برای ایشان ابزاری برای توجیه احکام نبود، بلکه دلیلی برای تحلیل روایت، برداشت حکم، و سنجش اعتبار نقل بود. از این منظر، استاد مروارید با تفکر (تفویض مطلق احکام …

حضرت آیت‌الله سبحانی در دیدار با استاد شب‌زنده‌دار دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه، با تأکید بر ضرورت حفظ فضای آزاد علمی در حوزه، خواستار تقویت دروس آزاد، تسهیل انتخاب استاد توسط طلاب، احیای سنت مباحثه، و توانمندسازی طلاب در تقریرنویسی و نگارش عربی شدند. ایشان هشدار دادند که اگر نظام آموزشی طلاب را صرفاً در قالب مدارس محدود کند، پویایی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با صدور پیام راهبردی «حوزه‌ی پیشرو و سرآمد»، درباره‌ی ضرورت تحول بنیادین در حوزه‌های علمیه و حرکت به‌سوی مرجعیت علمی، تمدنی و جهانی، بار دیگر لزوم بازاندیشی در روش‌ها و ساختارهای اجتهادی در کانون توجه نخبگان حوزوی قرار گرفت. هرچند به‌دلیل تحولات منطقه‌ای و جنگ تحمیلی دوازده‌روزه، این موضوع برای مدتی کم‌رنگ شد، اما همچنان در محافل …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، با تأکید بر اینکه می‌توان روش اجتهاد را در چارچوب تعبد به کلمات وحی توسعه داد، تأکید کرد: مسیرهایی همچون کشف ملاک، فقهی‌سازی نظام‌های اقتصادی غرب و توسعه منابع استنباط بدون پشتوانه معتبر، نه در فقه سابقه دارند و نه راه‌گشا خواهند بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در مواجهه با تحولات روزآمد …

آیا وجود ارتکاز در عصر حاضر، ملازم با وجود آن در عصر معصوم (ع) نیز هست؟ صرف وجود یک ارتکاز در زمان حال، لزوماً به معنای وجود آن در عصر ائمه (ع) نیست. به عنوان مثال، در عصر حاضر، بانک به عنوان یک شخص حقوقی پذیرفته شده است، در حالی که در عصر معصوم (ع) چنین نهادی وجود نداشته است. …

بزرگان ما، علمای ما چیزی به نام احکام حکومتی یا حتی حکم حکومی به معنای مصطلح فعلی ندارند. این‌ها در بحث قضا، هنگامی که حکم قضایی را مطرح می‌کنند، اصطلاحی به نام حکم حاکم را ذیل حکم قضایی می‌آورند و از یک جنس می‌دانند؛ با این تفاوت که اگر در فصل خصومت باشد، آن را حکم قضایی می‌گویند و اگر …

شبکه اجتهاد: ولی فقیه در مراسم بزرگداشت شهدای جنگ تحمیلی دوازده روزه ضمن تکریم و تسلیت به خانواده شهداء راز معمای چرایی خصومت چهل و اندی ساله دشمنان ملت و ایران اسلامی بیان فرمودند. به عقیده ایشان «این‌ حوادث برای جمهوری اسلامی بی‌سابقه نبود؛ از اوّل انقلاب بارها از این حوادث برای کشور رخ داده؛ علاوه‌ی بر جنگ تحمیلیِ هشت‌ساله، …

برای اداره جامعه اسلامی نمی‌توان صرفاً به فتوا اکتفا کرد و نیازمند قانون‌گذاری هستیم. معنای این سخن، نارسا بودن فتوا نیست، بلکه فتوا اصولاً برای اداره جامعه به معنای نظام‌سازی کلان طراحی نشده است. اگر بخواهیم بر طبق فتوای مورد قبول هر شخص – اعم از اجتهادی یا تقلیدی – زندگی مردم را اداره کنیم، نخستین گام منجر به اختلال …

رهبر انقلاب، بنای جمهوری اسلامی را بر دو پایه «دین» و «دانش» خواندند و گفتند: مردم و جوانان ایران با تکیه بر این دو پایه دشمن را در میدان‌های مختلف به عقب‌نشینی وادار کردند و از این پس نیز همین‌گونه عمل خواهند کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، به مناسبت چهلمین روز شهدای جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی برضد ملت …

استاد میرباقری، با تأکید بر اینکه دین ناظر به سرپرستی کل متغیر است و نباید نقش آن را به احکام کلی و فردی محدود کرد، یادآور شد: تنها از طریق تولید یک منظومۀ منسجم از احکام ولایی مبتنی بر فقه استنباطی می‌توان مسیر تحقق تمدن اسلامی را هموار ساخت. دخالت دین در برنامه‌ریزی نباید تنها دخالت در خروج و اصلاح …

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با اشاره به راه‌اندازی سامانه هوشمند «گفت‌وگو با احادیث» گفت: این نخستین دستیار هوشمند در حوزه حدیث‌پژوهی در جهان اسلام است که بر پایه دانش بومی توسعه یافته و به منابع حدیثی متقن و قابل اعتماد تکیه دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، در …

تبیین و تحلیل مبانی و مسائل فقهی و حقوقیِ نظام جمهوری اسلامی و پاسخ‌گویی به نیازهای آن و نیز شناسایی و پاسخگویی درباره خلأها، چالش‌ها، آسیب‌ها و مشکلات فقهی و حقوقی نظام جمهوری اسلامی از اولویت‌های مهم جامعه علمی معاصر در ایران است. در این راستا کتاب «فقه و قانونگذاری» به برخی از این امور پرداخته است. تأثیر تزاحم واجبات …

حل معضلات اقتصادی و اجتماعی با رویکردهای فقهی متعارف یا متصلب امکان‌پذیر نیست؛ نه می‌توان با اصول عملیه نظام اقتصادی اسلام را گره‌گشا بود و نه با عدول از اصول فقه، به حل مسائل حاکمیتی دست یافت. اندیشه‌ای منجمد و یخ‌زده که از آن نظام‌سازی برنمی‌آید، هرگز پاسخگوی نیازهای تمدنی نوین نخواهد بود. همچنین، فقه بدون منظومه و درک کرامت …

سیره بنابر اتفاقاتی که در جامعه بشری می‌افتد بروز و ظهور پیدا می‌کند و چه‌بسا عقلاً ملاک و مصلحتی را که می‌فهمند ظنی و یا اشتباه بوده و ملاک واقعی غیرازآن باشد یا لااقل ملاک نزد شارع، غیرازآن باشد. در سیره عقلاییه، بیع صبی ممیز صحیح و نافذ است، درحالی‌که شارع شرط دیگری مثل بلوغ را نیز به آن اضافه …

شبکه اجتهاد: در سپهر دانش اصول، محقق عراقی را از افلاک سه‌گانه این علم به شمار می‌آورند. بسیاری از پژوهندگان بر این باورند که وی صاحب مکتبی اصولی است با روش‌ورزیِ ویژه که شناسایی آن، از ضروریات دستِ نخست این دانشِ بنیادین به شمار می‌رود. سخن آنجاست که متأسفانه، مکتب‌شناسیِ اصولی به معنای حقیقیِ کلمه، و طبعاً بازشناسیِ مکتبِ آن …

استفتائات جدید مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب از جمله«مصرف کردن واریزی‌های مشکوک»، «نماز و روزه طلاب و دانشجویان در محل تحصیل»، «خمس سرمایه و ابزار کار»، «رعایت قواعد تجوید در قرائت نماز»، «شرایط وطن اتخاذی»، «تردید در قصد اقامت ده روز»، «منحل کردن نذر» منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین استفتائات مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر …

استاد علیدوست، با تأکید بر اینکه علم المفردات که به معنای متعدد و مختلف مفردات و حروف می‌پردازد، تصریح کرد: دانستن این علوم برای فهم روایات و آیات و متون دینی بسیار ضروری است و ندانستن آن، استنباط‌های فقهی را، با مشکل مواجه می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، در مدرسه «ادبیات و زبان‌شناسی» دارالعلم، با اشاره به …

در پی تداوم جنایات ضدبشری رژیم صهیونیستی در غزه، حضرت آیت‌الله نوری همدانی در دو موضع‌گیری، ضمن صدور بیانیه‌ای خطاب به علمای اسلام و دولت‌های مسلمان، و نیز ارسال نامه‌ای رسمی به رهبر کاتولیک‌های جهان، بر ضرورت واکنش فوری، وحدت دینی، و ایفای نقش فعال علمای دین و رهبران ادیان در دفاع از مظلومان تأکید کرد. ایشان با با بیان …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …

اختصاصی شبکه اجتهاد: از جمله موانع جدی مقابل تمسک به اطلاق آیات الاحکام عبادی قرآن، احراز مقدمه اول از مقدمات حکمت پیرامون آن، یعنی در مقام بیان تمام المراد بودن است. اصولیون از این مانع هنگامی که بخواهند ثمره مبحث صحیح و اعم را درباره اطلاق‌گیری از آیات الاحکام عبادی رد کنند، بحث می‌کنند. توضیح آنکه یکی از ثمرات قابل …

کتاب «قاعده جَبّ (عفو عمومی کفار پس از پذیرش اسلام)» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به زیور طبع آراسته شد. این اثر، با نگاهی جامع به ابعاد تاریخی و فقهی قاعده جبّ، گامی مهم برای فهم بهتر این مفهوم در عرصه‌های دینی و اجتماعی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «قاعده …

شبکه اجتهاد: فقه اهل‌سنّت از دیرباز دو چهره متفاوت و ناهمگون از خود به یادگار گذاشته است. از یک‌سو قیاس، استحسان و استصلاح را مبنا و دست‌مایه خویش گرفته و بر آن اساس، عرصه‌ای فراخ فرا روی اجتهاد گشوده و حتّی آن را گاه تا مرز نصوص دینی اعتبار بخشیده است؛ و از سوی دیگر، با محدود کردن حقّ اجتهاد …

مدیر حوزه‌های علمیه طی نامه‌هایی از علمای دنیای اسلام خواست تا طاغوت ظلم را خطاب قرار دهند و گرسنگی مظلومان را فریاد زنند و بر دولت‌های اسلامی بانگ برآورند و خواستار اقدام فوری امت اسلامی و نهادهای بین‌المللی برای شکستن محاصره و رساندن کمک‌های حیاتی شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی طی نامه‌هایی به برخی شخصیت‌ها و علمای …