حکومت و قانون

حجت‌الاسلام مهاجرنیا در نشستی با موضوع «آینده احزاب و تشکل‌های سیاسی در نظام ولایی» به نقد و ارزیابی پنج دیدگاه درباره جایگاه حزب در فقه سیاسی پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محسن مهاجرنیا، استاد و پژوهشگر علوم سیاسی در هشتمین نشست کرسی‌های آزاد‌اندیشی مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم که با موضوع «آینده احزاب و تشکل‌های …

یکی از مواردی که برخی جریان‌ها به آن حمله می‌کنند نظارت استصوابی شورای نگهبان است. الآن که نظارت می‌شود این‌طور اتفاقات می‌افتد و اگر نشود چطور خواهد شد. نمی‌خواهم از همه عملکرد شورای نگهبان دفاع کنم ولی از اصلش باید دفاع کرد؛ اصل نظارت استصوابی یک ضرورت است، دموکراسی در ذات خودش محل آفات است و قطعاً نظارت می‌خواهد. به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: قدسی کردن افراد و نهادها، شمشیری دو لبه است؛ از یک سو، این امر موجب اقبال مردم و متدیّنانِ به امر قدسی، به سوی آن فرد و نهاد گردیده و ضمانت عمل به دستورات صادره از آن فرد یا نهاد را افزایش می‌دهد و از سویی دیگر، موجب می‌شود خطاهای احتمالی آن فرد یا نهاد، دامن امر …

احمد نقیب‌زاده در نشست نقد و بررسی کتاب «فقه و حکمرانی حزبی» گفت: کاری که دکتر فیرحی انجام داد خیلی ارزنده بود البته من انتقاداتی هم نسبت به کتاب دارم. مهم‌ترین کاری که ایشان کردند این بود که رابطه فقه و حکمرانی حزبی را از نظر شرع برای ما روشن کردند که بالاخره چگونه می‌توان در یک نظام مذهبی حزب …

دکتر عبدالوهاب فراتی معتقد است باید فقیه حاکم را به گونه‌ای قانع کرد که قرار نیست حکومت دینی، الزاماً بر نظرات او استوار باشد. اینکه فقیه حاکم، به این نتیجه برسد که خود معیار دینی بودن امور در دولتش می‌باشد، برای حکومت اسلامی خطرآفرین خواهد بود. شبکه اجتهاد: شیوه‌ی تعامل جمهوری اسلامی ـ به‌عنوان یک حکومت دینی ـ با مراجع …

این کتاب دربرگیرنده نظریات، آرا و افکار بزرگان حوزه فقه و قانون است که در یک مقدمه و شش نشست نوشته شده و هر نشست از شناسنامه‌ای برخوردار است که در آن، ارائه دهندگان، ناقدان، دبیر علمی و دبیر اجرایی معرفی شده‌اند و در پایان هر نشست، گزارشی تفصیلی از آن ارائه شده و این گزارش شامل سؤال و جواب …

متأسفانه بعد از گذشت پنج سال از قوانین حدود و قصاص و دیات موضوع ماده ۲۱۶ ق.م.ا. مصوب ۱۳۹۲ و ماده ۵۴۹ ق.آ.د.ک. مصوب ۱۳۹۲ هنوز آیین‌نامه اجرایی آن تهیه و ابلاغ نشده است؛ حال سؤال این است که بر اساس کدام قانون و دستورالعمل احکام حدود و قصاص اجراء‌ می‌شود؟ اگر در اجرای حدود و قصاص مجری دچار اشتباه …

شبکه اجتهاد: این روزها دو خبر از مسئولان قوه قضائیه که هر دو روحانی نیز هستند، منتشر شده است. نخستین آن از قول حجت‌الاسلام مظفری، رئیس دادگستری خراسان رضوی است که فرموده‌اند: «ما به نمایندگی از ‌‌امام زمان و به نمایندگی از ‌‌خدا در امور مردم دخالت می‌کنیم. اگر فردی در زمان طاغوت در زندان بود، حبسش از مجازات اخروی …

حوزه باید علوم راهبردی و بینش تولید کند و دانشگاه وظیفه دارد تولید دانش داشته باشد و کارشناس تربیت کند که الان در حوزه تحولاتی معطوف به حکمت مدنی صورت می‌گیرد و قم در آینده پیشتاز حکمت سیاسی و اجتماعی خواهد بود؛ همچنین تجربه دانشگاه‎هایی همچون دانشگاه باقرالعلوم(ع) براساس بینش حوزوی و دانش دانشگاهی بسیار کارآمد بوده است؛ تا جایی …

قانون پایه اقدامات مجریان در هر نظام سیاسی و مقدم بر اجراست و شأن قانون‌گذاری ارتباط محکمی با رهبری دارد، لذا در نظام‌های سیاسی به نوع تعامل رهبری با قانون‌گذاری اهمیت زیادی داده می‌شود، یکی از مباحث مهم چگونگی رابطه رهبری با قانون است. اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به این که نظام سیاسی تأثیر مهمی در سرنوشت شهروندان دارد …

ما حزب را ذیل حکومت ولایی تعریف کرده‌ایم و نه در عرض آن، ثانیاً اگر در موردی هم حزب در مقابل ولیِّ فقیه قرارگرفت، باز راه مخالفت و جداشدن از حزب برای اعضای آن بسته نیست. علاوه بر اینکه در موارد تعارض و تزاحم راه‌های علاج وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محسن مهاجرنیا، استاد و پژوهشگر علوم …

برخی معتقدند امام(ره) ولایت مطلقه را قبل از انقلاب نگفته بود. خیلی بدفهمی داریم ما؛ یعنی در ولایت‌فقیه اگر کسانی که تخصص نداشتند صحبت نمی‌کردند، ما امروز این‌قدر مشکل نداشتیم. کسانی بدون مطالعه و تحقیق و بررسی آمده‌‌اند و صحبت کرده‌‌اند و الآن ما کلی باید وقت صرف کنیم و بگوییم که آن‌ها درست نیست. یکی از بزرگان در یک …

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه مسئله «نیابت امامت» منازعه جامعه کنونی نیست، زیرا اکثریت به اتفاق مردم این مسئله را باور و به آن اعتقاد دارند، گفت: شیعی کردن دولت به نفع کشور نیست بلکه تعامل دین و دولت بهترین مدل برای تعریف رابطه این دو نهاد است. به گزراش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی در نشست …

اگر شخص مقصر باشد، خودش ضامن است؛ اما اگر مقصر نباشد و عمد نیز محسوب نشود، در مورد خطایی که در قضات اتفاق می‌افتد، این‌گونه است که عهده‌دار جبران آن مسئولیت مدنی، بیت‌المال است: «مَا أَخْطَأَتِ الْقُضَاهُ فِی دَمٍ أَوْ قَطْعٍ فَعَلَى بَیْتِ مَالِ الْمُسْلِمِینَ». اگر گفتیم تفاوتی بین قاضی و غیر قاضی نیست و جزء مصالح عمومی، تصدی امور …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شکنجه بی‌رحمانه و غیر انسانی ارسلان میرزای قوانلوی قاجار توسط یاور شریفی همه را آزرده خاطر کرد حتی آنهایی که دل خوشی از قجر و قجری‌ها نداشتند و از طرفی هر چند برخی به ارسلان میرزا حق‌ می‌دادند با شکنجه و داغ و درفش از گودرزِ قاتل و مجرم اعتراف بگیرد اما افراد دیگری هم هستند که …

پژوهشگاه تخصصی شهید صدر به گفتگوی حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی پیرامون اندیشه سیاسی شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر در روزنامه شرق واکنش نشان داد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پژوهشگاه تخصصی شهید صدر در قم ضمن اعتراض به سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد سطح خارج فقه حوزه علمیه قم، درباره اندیشه سیاسی شهید صدر، در نامه‌ای خطاب به …

حجت‌الاسلام مقامی با تشریح ‌ایده خود پیرامون مردم‌سالاری دینی و تمدن‌سازی در فقه اسلامی پیشنهاد داد: اتحادیه ملل مسلمان بر پایه مردم‌سالاری‌های دینی می‌تواند یک شورای عالی داشته باشد. این شورای عالی متشکل است از حاکمان و رؤسای جمهوری که از طریق مردم انتخاب شده‌اند. فقهایی که از بین مردم به صورت مستقیم و غیرمستقیم انتخاب می‌شوند در شورای عالی …

مجمع اساتید و طلاب حقوقدان حوزوی در نامه‌‌‌ای به مجمع تشخیص مصلحت نظام نسبت به تصویب لوایح چهارگانه مرتبط با FATF اعتراض کرد. به گزارش شبکه اجتهاد،‌ متن نامه مجمع اساتید و طلاب حقوقدان حوزوی به مجمع تشخیص مصلحت نظام، به نقل از خبرگزاری حوزه به این شرح است: باسمه تعالی {یَأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا إِن تَنصرُوا اللَّهَ یَنصرْکُمْ وَیُثَبِّت أَقْدَامَکمْ …

همایش مشترک ایران و پاکستان با موضوع «شریعت اسلامی و قانون گذاری» دوشنبه گذشته با حضور آیت‌الله کعبی و جمعی از علمای برجسته کشور پاکستان در دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای این همایش حجت‌الاسلام دکتر مختاری رییس دانشگاه مذاهب اسلامی، ضمن خیر مقدم به میهمانان بیان داشت: در جمهوری اسلامی ایران قوانین برخاسته از …

آیت‌الله مکارم شیرازی ابراز داشت: مسؤولان مساله حجاب را به عنوان یک مساله امنیتی، قضایی اجتماعی و واقعی مرتبط با تمام جامعه حساب کنند، نه یک مساله صرفا شرعی. بدحجابی و بی حجابی تنها یک تکلیف شرعی نیست، چرا که نتیجه بسیار بدی همچون فساد اخلاق جوانان، متلاشی شدن خانواده‌‌‌‌ها، ارتباط‌‌‌‌های نامشروع و ارتکاب جنایات را درپی دارد. به گزارش …

این نوع اظهارنظرها از روی انصاف نیست. می‌گویند شیخ انصاری در فقه منبع پنجمی علاوه بر کتاب، سنت، اجماع و عقل داشت به نام انصاف و خیلی جاها گفته است “الانصاف یقتضی بها.” این نکته‌‌‌ای است که فقیه و صاحب نظر و مجتهد باید انصاف را رعایت کند و به فقهای شیعه نسبت ندهد. حتی در حد شهرت هم نمی‌توان …

در کلمات محسن کدیور سه اشتباه مشاهده می‌شود: نخست، عبارت «اللهم الا ان یقال» را که دلالت بر ضعف مطلب می‌کند، نادیده گرفته است و به همین دلیل انتساب دیدگاه جواز بهتان به محمد مؤمن نادرست است. دوم، روایت مورد بحث، تنها درباره اهل ریب و بدعت است نه دربارهٔ مخالفان سیاسی و در کلام محمد مؤمن هیچ اشاره‌ای به …

دوره دانش‌افزایی «ولایت فقیه» ویژه مدرسین علوم عقلی و فقه و اصول حوزه علمیه خراسان و مبلغان دینی، به همت دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با حضور اساتید مطرح حوزه و دانشگاه در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در آستانه بزرگداشت چهلمین سالروز انقلاب باشکوه اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با همکاری مرکز مدیریت …

معاونت آموزش و تحقیقات، معاونتی تازه تاسیس بود که پیش از آن با عنوان اداره کل شناخته می‌شد. ایجاد چنین معاونتی و تاکید بر اهمیت آن از سوی آیت‌الله شاهرودی بیانگر سطح علاقه ایشان به کار علمی در دستگاه قضایی بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حسین میر محمد صادقی حقوقدان، رئیس اسبق دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری قوه قضاییه …

شبکه اجتهاد: شهید صدر در نامه‌ای به یکی از شاگردانشان درباره آیت‌الله‌ سیدمحمود هاشمی شاهرودی گفته بودند آقای هاشمی شاهرودی رشد علمی شگفت‌انگیز و نبوغ‌آمیزی دارد؛ و درباره رابطه علمی میان خود و آیت‌الله‌ هاشمی گفته بودند: آقای ‌هاشمی شاهرودی به‌عنوان وجود من است. در تراز استاد آیت‌الله شهید صدر فقیهی اصولی و قوی در فقاهت و نظام سازی بودند …

شبکه اجتهاد: اخیرا مستندی با عنوان «بهتان برای حفظ نظام» از شبکه بی‌بی‌سی منتشر شد که در آن مشروع بودن بُهتان‌ به بدعت‌گزاران و مخالفان را نظر فقهیِ امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای دانسته و بهتان‌سازی را یک دستور دینی در برخورد با مخالفان نظام جلوه می‌دهد. اگرچه سازنده این مستند حسین باستانی است، ولی براساس تحلیل‌های محسن کدیور ساخته‌ …

در سال‌های اخیر ارتباطی با مجلس اعلا نداشتند، ولی رابطه دوستی همچنان ادامه داشت و کسانی که با ایشان هم‌سنگر بودند، همیشه در ارتباط بودند و راهنمایی‌ها را به خاطر تجربیاتی که داشتند به دیگران عنوان می‌کردند شبکه اجتهاد: شهید صدر او را ثمره وجودش نامیده بود. همین ارتباط ویژه با استاد موجب نقش‌آفرینی او در مبارزات علیه رژیم بعث …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی نیز همانند همه ابنای بشر و مسئولان نظام جمهوری اسلامی به پایان حیات ظاهری رسید و مبتنی بر فرهنگ عامه ایرانیان همه او را گرامی می‌دارند و محترم می‌شمارند؛ اما می‌توان مدعی بود که ایشان در منش سیاسی- دینی و سبک تعاملات حاکمیتی و مدیریتی از خصایص و ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد برخوردار بود؟ برای فهم این …

استاد علیدوست می‌گوید: اکنون در فرآیند قانون‌گذاری کشور، طرحمان به مجلس می‌رود، مجلس اظهار نظر می‌کند. در این فرآیند بعضی نمایندگان می‌گویند ما چون فیلتر شورای نگهبان را داریم، لزومی ندارد که حتی واضحات دینی را در نظر بگیریم. مجلس می‌گوید من خیالم راحت است چون اگر مصوبه خلاف شرع باشد، شورای نگهبان رد‌می‌کند. شورای نگهبان هم می‌گوید من براساس احکام …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله سید محمود‌‌هاشمی شاهرودی (۱۳۹۷-۱۳۲۷) که از سال ۱۳۷۸ ده سال رییس قوه قضائیه جمهوری اسلامی بود، زمانی که به ریاست قوه برگزیده شد اعتراض‌های بی‌سابقه‌ای به رویّه‌ قضایی دوره ده ساله آیت‌الله یزدی وارد کرد و گفت که یک «ویرانه» تحویل گرفته است. این سخن او موجی از امید در کشور ایجاد کرد، هرچند منجر به …