دیدگاه و گزارش

همزمان با آغاز اکران چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، دو پرونده مهم و کاربردی با عنوان «مبادی فقه هنر» و «فقه نمایش» با آثاری از اساتید صاحب‌نظر و اندیشوران حوزه و دانشگاه از سوی «شبکه اجتهاد» رونمایی شد. این پرونده‌ها به تحلیل و بررسی تعامل میان شریعت و هنر پرداخته و در کنار تحلیل‌های عمیق، پرسش‌هایی تازه و …

یک دیدگاه معتقد است که تفاوتی میان فیلم و غیر فیلم ندارد؛ یعنی همانگونه که اصل تشبه مرد به زن حرام است، وقوع چنین تشبّهی در فیلم نیز حرام است و فرقی نمی‌کند که پوشش شرعی را رعایت کرده باشد یا نه. دیدگاه دوم این است که تشبه مرد به زن، در عالم واقع حرام است اما در عالم نمایش …

برخی از فقها گفته‌اند اگر موی وصل شده از موی زن اجنبیه دیگری باشد پوشاندن آن، واجب و نگاه‌کردن به آن حرام است، امّا اگر از موی مرد یا موی حیوان یا الیاف مصنوعی باشد حرام نیست. به قائل این سخن دست نیافتم امّا در کتاب‌های مختلف فقهی مطرح و در بیشتر موارد، مورد انکار قرار گرفته است. اختصاصی شبکه …

اگر پوشاندن کلاه‌گیس واجب باشد، باید پوشاندن لباس زیبا نیز بر زنان واجب باشد و این امری است که هرچند به‌صورت حکم استحبابی و توصیه اخلاقی در کلمات فقها وجود دارد؛ ولی فتوا به آن دشوار است. به همین دلیل، اکثریت فقها احتیاط کرده‌اند و از فتوای صریح خودداری ورزیده‌اند. اختصاصی شبکه اجتهاد: سال‌هاست که استفاده از کلاه‌گیس برای بانوان …

مشهور فقها نگاه‌کردن بدون قصد لذت به زنان اهل ذمه بلکه مطلق زنان کافر را جایز دانسته‌­اند. در روایتی  هم که در این مورد وجود دارد، تعبیر «علج» به‌کاررفته است. عِلج به معنی کافر است و شامل اهل کتاب و غیر اهل کتاب می­‌شود؛ بنابراین نمایش بدون حجاب زنان غیرمسلمان به‌گونه‌ای که موجب اشاعه فحشا و اثاره شهوت نوعی نشود، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: هم هنر، امری دیرین است و هم دانش فقه؛ اما «فقه هنر» از ابواب فقهی نوپدید به شمار می‌آید. مراد از نوپدید بودن این باب فقهی البته، نوپدید بودنِ تمام مسائل آن نیست؛ چرا که بسیاری از مسائل آن نظیر موسیقی، مجسمه‌سازی، آواز و … در کتب فقهی نظیر مکاسب محرمه، قرن‌هاست که مورد گفتگو و بحث …

اگر نمایش مسابقه کشتی یا فوتبال مردان در رسانه فوائدی در راستای رسالت رسانه داشته باشد و مثلاً باعث ایجاد نشاط در جامعه شود، در چه صورت می‌توان آن را مصداق اعانه بر تحریک شهوت نامحرم تلقی کرد و ممنوع دانست؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌ والمسلمین باستانی، سال‌هاست که در حوزه علمیه قم به تدریس می‌پردازد و هم اکنون نیز …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه‌ به ارتباط جدی میان رسانه و هنر، تفکیک این دو از یکدیگر بسیار دشوار است. اما حتی اگر چنین چیزی ممکن نیز باشد، اما نمی‌توان منکر ارتباط وثیق و تأثیرگذاری این دو در یکدیگر گردید. به همین مناسبت، علاوه بر کتاب‌شناسی فقه هنر، کتاب‌شناسی فقه رسانه نیز از نگاه شما می‌گذرد؛ چرا که به نظر …

اگر فقه هنر را بالمعنی الاخص، یعنی به معنای هنرهای نمایشی در نظر گرفتیم؛  مثلاً وقتی می‌گوییم هنرپیشه، ذهن‌ها به سمت بازیگری، اعم از تئاتر و فیلم و سریال و سینما می‌رود؛ در این صورت، بازیگری بایدها و نبایدهایی دارد. حرکات و سکنات بازیگر زن، آرایش‌کردن او، اینکه چه کسی او را آرایش کند، دیالوگ‌هایی که باید بگوید، همه اینها …

اختصاصی شبکه اجتهاد: هنر یکی از شاخصه‌های مهم و فراگیر جهان مدرن است که دارای ظرفیت‌ها و کارکردهای فراوان در عرصه حیات اجتماعی و سیاسی‌اند. ازآنجاکه در جهان سنّت هنر به شکل امروزی مطرح نبوده لامحاله بررسی‌های فقهی نیز در باره آنها شکل نگرفته است. در جوامع امروزی اما پرداختن به مسائل هنر یک امر اجتناب‌ناپذیر است به همین دلیل …

حدود هجده سال قبل به همراه دوستی که ایشان هم مثل خودم خوشنویس بودند، خدمت آیت‌الله سبحانی رسیدیم. من خدمت ایشان عرض کردم که من چند سالی است که طلبه شده‌ام و دغدغه‌ام این است که آیا باید خوشنویسی را کنار بگذارم و فقط به درس و بحثم برسم؟ یا اینکه در کنار درس، خوشنویسی هم انجام دهم؟ ایشان فرمودند: …

اگر در دهه‌های آتی کسانی به طور جد مدعی شوند که تبلیغات یا بازاریابی، هنر است؛ در آن صورت چه معانی اجتماعی‌ای از این رابطه بیرون می‌آید و فقیهان چه بایدها و نبایدهایی در این زمینه دارند؟ آیا اساساً با تشدید سکولار شدن جوامع، اظهارنظر در این موضوعات علیه اصل دین و گرایش مردم به آن ارزیابی می‌شود؟ آیا یک …

اختصاصی شبکه اجتهاد: هنر هم از زاویه دانش فقه، با چالش‌ها و پرسش‌های زیادی مواجه است و هم از منظر دانش حقوق. در این میان اما نگاشته‌های زیادی دررابطه‌با فقه و حقوق هنر نگاشته نشده است. در سال‌های اخیر اما تلاش شده تا مکتوبات بیشتری دراین‌رابطه تولید شود. در زیر، نمایه مقالات فقهی و حقوقی هنر، از نگاه شما می‌گذرد. …

مجموعۀ نمایشیِ «بازی مرکب» با نگاهی شرق به غرب، سعی در توصیف بخشی از انگاره‌هایی دارد که حقوق‌دانان با آن مواجه‌اند؛ ازجمله آنکه به‌نقد نظام سرمایه‌داری می‌پردازد که اتفاق جدیدی محسوب نمی‌شود؛ چراکه پس از استقرار جهانی آن نظام، بسیاری آثار مکتوب و نمایشی نقادانه تولید شده است؛ اما توجه به دو نکته در حوزۀ حقوق عمومی، بر جذابیت موضوع …

مدرسه اسلامی هنر، یک نهاد برآمده از حوزه علمیه قم است که به طور تخصصی به نسبت «دین و هنر» می‌پردازد. این مدرسه تا کنون سه همایش ملی تحت عنوان «فقه هنر» را با همکاری دیگر مراکز فقهی و با دبیریِ علمی استاد ابوالقاسم علیدوست، برگزار کرده است. نوشته پیش‌رو گزارش اجمالی مجموعه مقالات دومین همایش فقه هنر است که …

مدرسه اسلامی هنر، نهادی برآمده از حوزه علمیه قم است که به طور تخصصی به نسبت «دین و هنر» می‌پردازد. این مدرسه تا کنون سه همایش ملی تحت عنوان «فقه هنر» با همکاری دیگر نهادهای دینی با دبیریِ علمی استاد ابوالقاسم علیدوست، برگزار کرده است. نوشته پیش‌رو گزارش مجموعه مقالات «نخستین همایش فقه هنر» است که دی‌ماه ۱۳۹۳ در شهر …

مدیریت حوزه‌های علمیه با ایجاد ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند، حرکت تحولی در حوزه هوش مصنوعی را در سال‌های اخیر آغاز کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، تحولات اخیر در حوزه هوش مصنوعی و نقش برجسته این فناوری در آینده زیست بوم بشر، مدیران حوزه‌های علمیه را بر آن داشته تا با راه‌اندازی ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه، در زمینه‌های …

فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان، همه ساله در دسامبر منتشر و به معرفی نخبگان جهان اسلام بر طبق شاخصه‌های مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام: The Royal Islamic Strategic Studies Centre و مؤسسه آل البیت الملکیه للفکر الاسلامی: The Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought :RABIIT در اَمان پایتخت اُردن با مشارکت «دانشگاه جورج تاون» ایالت واشنگتن دی. سی آمریکا …

حسین سیمایی صراف وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سفر به شهر قم با تنی چند از علما و مراجع عظام تقلید، دیدار و گفت وگو کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر حسین سیمایی و هیئت همراه با حضور در بیوت مراجع با آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، آیت‌الله جعفر سبحانی و آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی دیدار …

نشست علمی با موضوع «معیار تبویب فقه فرهنگ، هنر و رسانه» با ارائه‌ی حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید میرخندان و نقد حجت‌الاسلام والمسلمین جعفر نجفی بستان در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام میرخندان با اشاره به اینکه برای تبویب فقه فرهنگ، هنر و رسانه باید معیاری در دست باشد که بتوان این امر را تحقق …

حجت‌الاسلام سید محمدمهدی رفیع‌پور با اشاره به ادله فقهی مرتبط با حکم موتورسواری بانوان معتقد است: فرقی نمی‌کند زن، ترک موتور بنشیند یا راکب موتورسیکلت باشد. اگر از نظر پوشش و حجاب مشکل داشته باشد هر دو دارای اشکال است و اگر پوشش، صحیح و کامل باشد در هر دو صورت بدون اشکال است و منع شرعی وجود ندارد. به …

شبکه اجتهاد: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) بر اساس این اندیشه شکل گرفت که از ماشین یا همان کامپیوتر، که چند ده سال بود به تدریج وارد زندگی روزانه انسانها شده بود، در کار تحقیق و جستجو استفاده شود. روشن است که ورود کامپیوتر، ابعاد مختلف زندگی بشر را متحول کرد، و حالا با امکاناتی که داشت، آمده بود …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، عمده نیاز علوم اسلامی را به هوش مصنوعی در دو حوزه دانست و گفت: عمده نیاز ما به هوش مصنوعی در دو حوزه نشر اطلاعات و تولید اطلاعات است. در حوزه نشر اطلاعات اسلامی در سه حوزه نیاز بیشتری احساس می‌شود: ۱. احکام شرعی، ۲. مباحث فلسفی و کلامی و ۳. مشاوره‌های …

شبکه اجتهاد: هوش مصنوعی شاخه‌ای از علوم رایانه‌ای است که هدف از آن شبیه سازی هوش انسانی است؛ فکر کردن منطقی و انسانی ویژگی هوش مصنوعی می‌باشد؛ باید توجه داشت که هوش مصنوعی سخت‌افزار نیست بلکه الگوریتم و برنامه‌ای است که داده‌ها را بر اساس الگوریتم تحلیل می‌کند، بنابراین یک نوع تولید را محقق می‌کند. هوش مصنوعی به چهار دسته …

حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه؛ دبیر شورای عالی انقلاب، در مراسم افتتاحیه مدرسه تابستانه «هوش مصنوعی» که از سوی مؤسسه عالی‌فقه و علوم‌ اسلامی، برگزار شد، گفت: بعضی از کشورها از این ابزار برای تجسس در زندگی خصوصی افراد استفاده‌‌ می‌کنند، در صورتی که در حکمرانی فقهی این‌گونه است‌ که‌ از هوش مصنوعی برای صیانت از حریم خصوصی افراد استفاده‌‌ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نخستین گام برای شناخت موضوع، آن است که مشخص سازیم منظور از جریان شناسی و پیشینه مبارزه با آسیب‌های فرهنگ عاشورا چیست؟ و درصد کاوش چه محدوده زمانی هستیم. بنابراین، در ابتدای بحث، روشن می‌سازیم که منظور، مبارزه با آن‌ها به عنوان یک سنت اجتماعی خاص است. محدوده زمانی آن را نیز، آغاز نخستین حرکت‌های روشن فکری …

شبکه اجتهاد: ماجراهای حداقل دو سال گذشته به‌خوبی نشان می‌دهد که نهادهای مختلف جمهوری اسلامی، مخصوصاً نهادهای فرهنگیِ آن در حوزۀ حجاب، دچار کاستی‌های فراوانی هستند. جمهوری اسلامی از یک سو، به‌دلیل گره‌خوردنِ حجاب شرعی با احکام شریعت اسلام و پذیرفتنِ اسلامی سیاسی و آموزۀ امر به‌معروف و نهی از منکر و به‌تبع، قانونی‌بودنِ حجاب شرعی در ایران، نمی‌تواند از …

شبکه اجتهاد: دین با شگفتی‌هایی مواجه است، همان‌طور که در قرآن کریم آمده است: «فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ». اگر اصحاب دین از فناوری به شکل علمی، عمیق و معاصر بهره‌برداری کنند، فرآیند شگفت‌زدگی کفر در این عصر به‌طور عمیق‌تر و گسترده‌تری انجام خواهد شد. فناوری که گاهی به عنوان تهدیدی برای دین در نظر گرفته می‌شود، در واقع ابزاری قدرتمند و …

حجت‌الاسلام والمسلیمن محمد عشایری منفرد در نشست علمی «مسأله بودگی فقهی پدیده مد و فشن» که به همت مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قم برگزار شد، مد و پوشش را با ساحت‌های جدیدش، مساله دانش فقه دانست و اظهار کرد: با قاعده اصاله الاباحه نمی‌توان از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این …

شبکه اجتهاد: نظام انقلابی ما طرح نرم افزاری عجیبی دارد. دنیای امروز پر است از دو گانه‌های ظاهرا غیر قابل جمع. مثل اینکه چگونه می‌توان همان زمان که به دنیا می‌پردازیم و در حال آباد کردن دنیاییم، همان زمان در کار آخرت باشیم و سلوک و معنویت؟ رجالٞ لا تلۡهیهمۡ تجرهٞ ولا بیۡع عن ذکۡر ٱلله کسانی که همان موقع …