همه مطالب

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، عمده نیاز علوم اسلامی را به هوش مصنوعی در دو حوزه دانست و گفت: عمده نیاز ما به هوش مصنوعی در دو حوزه نشر اطلاعات و تولید اطلاعات است. در حوزه نشر اطلاعات اسلامی در سه حوزه نیاز بیشتری احساس می‌شود: ۱. احکام شرعی، ۲. مباحث فلسفی و کلامی و ۳. مشاوره‌های …

روحانیون شیعه در برخی مناطق افغانستان اجازه فعالیت در مساجد را دارند، اما این فعالیت‌ها تحت پروتکل‌های خاص و محدودیت‌هایی انجام می‌شود. در برخی از مکان‌ها، روحانیون باید بسیار مراقب باشند، زیرا گروه‌های تندروی چون داعش و پیروان تفکر وهابیت، به دنبال بهانه و ایجاد مشکل هستند. متأسفانه از زمان حاکمیت طالبان تا چندی پیش به‌ویژه در شهرهایی مانند هرات، …

شبکه اجتهاد: خاندان حلبی از بیوتات مشهور شیعه کوفی است که بنا به گزارش نجاشی چون برای تجارت به حلب می‌رفته‌اند به حلبی شهرت یافته‌اند. (نک: رجال النجاشی، رقم: ۶۱۲) نام بسیاری از افراد این خاندان در مصادر رجالی ذکر شده است، مثل: أبو شعبه و پسرانش علی و عمر، ونوادگانش عبید الله، عبد الأعلی، عمران، محمّد، احمد. (نک: رجال …

آیت‌الله جوادی آملی در جلسه درس خارج فقه خود با اشاره به جامعیت شریعت اسلام و اصول کلی ارائه‌شده از سوی پیامبران و اهل بیت علیهم‌السلام، بر پویایی و توانایی فقه اسلامی در حل مسائل نوظهور تأکید کرد و گفت: حوزه‌های علمیه با گسترش اجتهاد، پایایی خود را در تمامی عرصه‌ها حفظ کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، ایشان با بیان …

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر اثرگذاری مقاصدالشریعه بر مسائل و موضوعات و اهداف علوم انسانی، گفت: در کاربست مقاصدالشریعه نباید به دام تفریط و نه افراط بیفتیم و این تصلب را هم نداشته باشیم که بگوییم مقاصد تاثیری در علوم ندارد. شبکه اجتهاد: مقاصد الشریعه کارکردهای معتبر دینی دارد و صرفا کارکرد آن معرفت‌شناختی نیست و …

شبکه اجتهاد: یکی از شیوه‌های مؤثر برای کشف روش اجتهادی یک فقیه آن است که بخشی از متن او را که گمان می‌رود حاوی عناصر فعال روشی باشد، انتخاب کرده و به تحلیل روش‌شناختی آن بپردازیم. به کارگیری این شیوه، قابل ارائه به هر کسی است که در حال فراگیری یا تدریس علوم حوزوی است. برای نمونه، در متون گوناگون …

شبکه اجتهاد: در نوشته‌ کوتاهی که دوباره در فضای مجازی با عنوان «فقیه قرن هشتم! اولین قائل به پوشش مو» و به نام امیرحسین ترکاشوند منتشر شده، آمده است که پیشینه بحث از موی سر زنان و وجوب پوشش آن به قرن هشتم برمی‌گردد و سابقه بیشتری ندارد. نخستین فقیهی که نوآوری کرده و به آن پرداخته و به پوشش …

حلقه مطالعاتی فقه‌پژوهی در مطالعات خاورپژوهان به زبان انگلیسی هر چهارشنبه ساعت ۱۶ به همت مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام و با ارائه مبلّغ بین الملل حجت‌الاسلام والمسلمین یحیی جهانگیری برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین اکبری شاهرودی مدیر دفتر ارتباطات‌ و همکاری‌های پژوهشی ملّی و بین المللی مرکز فقهی ائمه اطهارعلیهم‌السلام با اعلام این خبر گفت: با …

کتاب «رهیافتی نو به مقاصد شریعت در استنباط فقهی» اثر حامد فلاحتی درصدد پیشبرد اهداف و مقاصد شریعت، در فرایند استنباط حکم فقهی به عنوان یک مؤلفه مؤثر در معرفت فقهی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در حوزه فقه و پژوهش‌های فقهی یکی از موضوعات مهم و تاثیرگذار در روش‌شناسی استنباط، مساله مقاصد شریعت است، در دوران معاصر برخی فضلای …

استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد با تصریح بر اینکه مباحث روش‌شناسی در حوزه‌ها امر مغفولی است، گفت: حوزه به مباحث روشی نگاه استقلالی ندارد؛ در حالی‌که روش، هم به درستی کار و هم به صحت نتیجه و هم به کوتاهی فرایند کمک می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، بحث روش‌شناسی علوم از جهات مختلف دارای اهمیت است و باعث درک …

شبکه اجتهاد: با نظر به منابع تاریخی، پیرامون واقعه «فدک» چهار مرحله قابل تصور است: اعطاء فدک (ارثاً أو نحلهً)، غصب فدک، مطالبه فدک، ایراد خطبه. هر چهار مرحله از نظر اعتبار در غایت اتقان است. هم منابع اهل سنت و هم منابع امامیه از آنها پشتیبانی می‌کند. در این نوشتار توجهی مختصر به ایراد خطبه از سوی حضرت صدیقه …

آیت‌الله فاضل لنکرانی (ره) مثل بسیاری از بزرگان، دارای منهج فقهی است. اگر کسی منهج فقهی ایشان را پیدا کند به یک سلسله از گزاره‌ها، شاخص‌ها و مؤلفه‌ها می‌رسد که در یک نظام حلقوی کاملاً معنا می‌دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست به مناسبت ایام ارتحال آیت‌الله حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی (ره) ابعاد ناگفته‌ای از مبانی علمی …

کتاب «ساختار علم فقه» اثر سیدمحمدرضی آصف‌آگاه است که در پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۷۳۴ صفحه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، هر علمی نیاز به ساختاری منطقی منسجم متناسب با اهداف علم و نیازهای روز، نیازمند و پیشرو دارد. علم فقه از علومی است که …

شبکه اجتهاد: روایات معتبر عایشه بنت ابی بکر در مسائل و موضوعات مربوط به سبک زندگی و تعاملات خانوادگی رسول خدا (ص) به دلیل نقش همسری او و ارتباط نزدیک با پیامبر (ص) از اهمیت ویژه‌ای در بازنمایی رویکرد و نگرش رسول خدا (ص) دارد. تصویر عایشه از شخصیت و منزلت فاطمه (س) آینه‌ای گویا و بی‌نیاز از هرگونه توضیح …

شبکه اجتهاد: کمک به نظام‌سازی و تطبیق قوانین براساس مکتب اسلام ازجمله کارکردهای حوزه‌های علمیه است که نمونه آن در منصب فقهای شورای نگهبان نمود دارد. اما پایه‌ریزی بنای نظام جمهوری اسلامی نیز که در تدوین قانون اساسی متبلور شد، عمدتاً توسط علمای حوزه‌های علمیه انجام شده است. به بهانه روز قانون اساسی و سالگرد رسمیت یافتن قانون اساسى جمهورى …

شبکه اجتهاد: زهرای مرضیه سلام الله علیها، در واپسین روزهای حیات مبارک خود و در ضمن عیادتی که زنان مدینه از او داشتند، فرصت را غنمیت شمرد و در ادامه دو ماه روشنگری و تلاش شبانه‌روزی خود برای آگاه‌سازی مردم از خطای بزرگی که انجام دادند و انحرافی عظیم که در اسلام ایجاد کردند، در جمع زنان مهاجرین و انصار …

شبکه اجتهاد: مدیریت دانش به چگونگی تولید، گردآوری، ذخیره‌سازی، بازیابی، نشر و بکارگیری اطلاعات، اطلاق می‌شود. به‌تعبیر دیگر، مدیریت دانش، فرایند خلق، گردآوری، ذخیره، بازیابی و بکارگیری دانش و اطلاعات است. مدیریت دانش، رشته‌ای است که رویکردی یکپارچه را برای شناسایی، جمع‌آوری، ارزیابی، بازیابی و اشتراک‌گذاری تمام دارایی‌های اطلاعاتی، تجویز می‌کند. ضرورت استفاده از علم مدیریّت دانش، در دانش اصول …

کتاب «روش شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی» متکفل ارائۀ الگوی صحیح و ضابطه‌مند در استنباط آموزه‌های اخلاقی اسلامی بر پایۀ قرآن و حدیث است که به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی همدانی  (استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و دکترای ارتباطات) منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نگارنده پس از تألیف و انتشار بیش از ده مقاله در حوزۀ …

شبکه اجتهاد: ما در انقلاب و نظام اسلامی، با محوریت فقه و کارگزاری فقیه عادل در مسیر اداره کشور در سطوح و ساحات گوناگون، دارای نیازهای مختلفی هستیم. به‌عنوان مثال در سطح «فقه دولت» به‌عنوان شاخه‌‏ای مهم از فقه نظام سیاسی، در سه حوزه فقه تقنین، فقه تشکیلات و فقه کارگزار نیازمند تولید محتوا، طراحی ساختار و تربیت نیرو هستیم. …

شبکه اجتهاد: یکی از محورهای گفتگو میان استاد علیدوست و دکتر سروش دربارۀ فقه و اخلاق بود. آقای سروش بر تهی‌بودن فقه از اخلاق؛ بلکه ستیز این دو با هم پا فشرد و آقای علیدوست، افزون بر تبیین رسالت فقه، با نشان‌دادن نمونه‌هایی از پیوند فقه و اخلاق، کلیت ادعای آقای سروش را نادرست شمرد. مسئله، بودن گزاره‌هایی در فقه …

شبکه اجتهاد: ادعای اول من این است که گفتگو و مناظره عبدالکریم سروش و ابوالقاسم علیدوست بیش از آنکه نتیجه‌ای معرفتی را دنبال کند در مسیر احیای دو نهاد و جریان اندیشگی در ایران امروز بود؛ اسلام سیاسی فقاهتی و روشنفکری دینی. ادعای دوم: این دو جریان بیش از آنکه رقیب هم باشند هم‌خانواده هستند و کارکرد مثبت آن می‌تواند …

شبکه اجتهاد: رضوان‌مقام، آیت‌الله شهید سیدحسن مدرس‌، از علما و رجال‌ بزرگ‌ تاریخ‌ معاصر ایران است‌ که‌ جامع‌ جهات‌ دین‌ و سیاست‌ و جهاد و اجتهاد بود و تدریس‌ علم‌ دین‌ را با اهتمام‌ به‌ اصلاح‌ امور مسلمین‌، به‌‌نحوی‌ پخته‌ و مطلوب‌، یکجا جمع‌ کرده‌ بود. در علوم حوزوی، فقیهی صاحب‌نظر بود که در حوزه‌های نجف و اصفهان، رحل اقامت …

در تاریخ ایران، همواره سیاست و دین هم‌زاد بوده‌اند. شما به هر سو که می‌روید، می‌بینید که همیشه از دل سیاست، دیانت درآمده و از دل دیانت، سیاست خارج می‌شود. این دو هیچ‌گاه در اندیشه ایرانی از هم جدا نشده‌اند. حتی وقتی یونانیان به ایران آمدند، آن حکمرانی پسا اسکندر هم یک وجه دینی پیدا کرده بود. به گزارش شبکه …

مراجع عظام ضمن بیان دیدگاه‌ها و توصیه‌های خود در مورد سیاست خارجی کشورمان، رهنمودهای مهمی در خصوص تعامل جمهوری اسلامی ‌با کشورهای جهان و بویژه با کشورهای اسلامی و همسایه ارائه فرمودند و تاکید کردند در مذاکرات نباید خوش بینی و حسن ظن به طرف مقابل داشته باشیم و نباید یکبار دیگر فریب آمریکا را بخوریم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …

نشست علمی «بازدارندگی نظامی از منظر فقه، حقوق و روابط بین‌الملل با نظر به فتوای حرمت سلاح هسته‌ای مقام معظم رهبری مدظله العالی» توسط معاونت پژوهشی دانشکده معارف اسلامی و حقوق در سالن شهید مطهری (ره) برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین پورامینی، پژوهشگر فقه سیاسی و حقوق بین‌الملل و مدیر حلقه نظام‌پردازی اسلامی …

شبکه اجتهاد: تاریخ علم اصول فقه، ادوار گوناگونی را پشت سر نهاده و فراز و نشیب‌های علمی فراوانی داشته است. این علم با تلاش اندیش‌وران بزرگ توانسته است بر مانع‌های بی‌شماری فائق آید و به رشد و توسعه خود ادامه دهد تا آنجا که رشد و بالندگی این دانش در میان مجموعه علوم اسلامی شایان توجه و بایسته تحسین است. …

شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر در چهار محور کلّی سامان یافته است: ۱. ضرورت فقه معاصر؛ ۲. بیان وضعیت مطلوب فقه و بررسی وضعیت موجود؛ ۳. بررسی چالش‌های پیش روی فقه معاصر؛ ۴. ارائه راهکارهای مناسب جهت نیل به وضعیت مطلوب. ۱. ضرورت فقه معاصر ضرورت پرداختن به فقه معاصر، در سه محور قابل طرح است: الف‌. تغییر سبک زندگی امروز …

استاد حوزه علمیه مشهد گفت: تقریبا امروز هیچ کس مناقشه‌ای در اینکه زن می‌تواند مجتهد شود ندارد. یا اگر زن مجتهد شد می‌تواند خودش از خودش تقلید کند؟ در این بحث هم تقریبا کسی مخالف نیست. در بحث تقلید زن از زن مجتهد نیز نویسنده قائل به جواز است. حال طبق نظر کسانی که تقلید از اعلم را واجب می‌دانند …

شبکه اجتهاد: مفهوم معنویت، بر اساس آنچه در مطالعات معنوی (spiritual studies) مطرح می‌شود، قلمرویی گسترده و مطرح در حوزه‌های مختلفی است. شاید گسترده‌ترین کاربرد معنویت در حوزه زیستی ـ به معنای زیست معنوی ـ باشد که عبارت است از معنادادن به زندگی با هویتی ثابت و متعالی. رویکرد معنوی در زندگی، همواره نیاز طبیعی آدمی بوده و متولیان و …

شبکه اجتهاد: چندی پیش مناظره‌ای بین جناب دکتر عبدالکریم سروش و جناب استاد ابوالقاسم علیدوست در باب فقه و کارآمدی آن صورت گرفت که از این بابت از هر دو استادان تشکر و قدردانی می‌نمایم. در این مناظره مسائلی در باب فقه و علم فقه مورد گفتگو قرار گرفت و هر کدام از زاویه‌ای به این مسئله پرداختند. استاد علیدوست …