شبکه اجتهاد: دوره پودمانی پیشرفته اقتصاد به همراه آیین رونمایی از محصولات جدید هیئت اندیشه ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان با حضور آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی، استاد برجسته حوزه علمیه مشهد، حجتالاسلام والمسلمین سید مصباح عاملی، مدیر حوزه علمیه خراسان و استاد محسن اراکی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آغاز به کار کرد. …
Read More »همه مطالب
فتوای طبی، بدون رعایت منطق اجتهاد، خلاف شرع، عقل و علم است/ فسق عالم دینی جرم مضاعف است
رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: اگر کسی بطور غیرعلمی که جان انسانها را به مخاطره میافکند تجویز طبی کند و بر اثر آن جسم و جان افراد لطمه ببیند مرتکب جرم شده و ضامن است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیاکبر رشاد در درس خارج فقه القضاء در مبحث «وظاف قضائی ولی امر»، در واکنش …
Read More »جدایی دین از سیاست در مردمسالاری دینی معنایی ندارد/ حضور مردم در صحنه حکومت به نحو شرط واجب است و ترک آن معصیت
مردمسالاری دینی در مقابل دموکراسی غربی و مخالف با هر چهار مبنای اساسی آن است. اولاً جدایی دین از سیاست در مردمسالاری دینی معنایی ندارد. در مرتبه دوم، اومانیسم است که مردمسالاری دینی انسانمحور نیست بلکه اراده و خواست خداوند مطرح است. در مرحله سوم، عقل محوری است که در نگاه مردمسالاری دینی، عقل در کنار وحی ارزشمند است؛ و …
Read More »طرح حلقههای علمی، از موفقترین طرحهای دفتر تبلیغات بود/ بسیاری از پژوهشگران و اساتید فعلی حوزه، خروجی حلقه افق هستند/ از هویت دادن به طلبه تا ایجاد فضای آزاداندیشی
اختصاصی شبکه اجتهاد: طرح نشستهای هماندیشی مراکز تربیت محقق با عاملیت موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا «ع» از سال ۱۳۹۸ با سفارش میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی و با هدف استفاده از ظرفیت معاونین پژوهش مراکز تخصص سطوح عالی کشور، آغاز به کارکرد و جلساتی هم به بررسی آسیبها و چالشهایی درزمینه تربیت محقق برگزار شد. جلسه حاضر، …
Read More »از کلینی تا خمینی؛ از نگرش فرهنگی تا نگرش سیاسی به دین/ سید محمدحسین متولی امامی
شبکه اجتهاد: همواره تاریخ فقه شیعه از کلینی تا خمینی (ره)، به مسأله ولایت فقیه توجه داشته است. اما چه شد که تنها امام خمینی توانست این ایده را به یک امر سیاسی واقعی تبدیل کند ولی دیگر فقیهان، از چنین قدرت و توانی برخوردار نبودهاند؟ بخشی از جواب، به شرایط سیاسی، تاریخی و ظرفیتهای اجتماعی ارتباط دارد. در برخی …
Read More »فقه حکومتی، فقه آیندهنگر و دورانساز است/ چالشهای موجود به لحاظ تئوریک در برابر فقه الحکومه
حجتالاسلام نوایی با اشاره به نقش فقه حکومتی در ادامه جریان و روند تاریخی حکومت اسلامی، اظهار کرد: فقه حکومتی در مقام اجرای حکومت باید به آینده بیندیشد و لذا فقه حکومتی فقه آیندهنگر است، آیندهساز است، دورانساز است، آینده را میسازد، آینده را تنظیم میکند؛ زیرا که فقیه عادل در دوره غیبت وارث انبیاست که علمش را از نبی …
Read More »نگاهی به اندیشه امام در سیاست خارجی؛ منافع جهان اسلام بر منافع شیعی مقدم است
تفاوت امام با سایر علما و مراجع در این بود که ایشان ناظر به تحقق میاندیشیدند، حضرت امام علمِ بدون تحقق را اصلا به رسمیت نمیشناسند؛ آرمانهای امام هم وقتی ناظر به تحقق باشند به حقیقت میپیوندند. همچنین ایشان به لوازم تحقق هم پایبند هستند. حضرت امام گفتههای سایر علما را عمل میکردند. شبکه اجتهاد: در سال ۱۳۴۱ ایشان فرمودند …
Read More »ارجحیت قانون بر فتوا در حکومت اسلامی!
حجتالاسلام ارسطا گفت: وقتی جامعه با یک حاکمیت دینی شکل میگیرد، باید برای تدوین قانون واحد در آن جامعه راهکاری بیاندیشیم و بدانیم که وجود فتاوی، ما را بینیاز از وجود قانون نمیکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا در نشست علمی با عنوان «ظرفیتهای حقوق اسلامی برای پاسخگویی به مسائل روز» که به همت مرکز مطالعات جهان اسلام …
Read More »دیدگاه فقهی شیعه و عامه درباره استخراج بیت کوین/ ضرب دراهم و دنانیر در زمان ائمه(ع) از انحصارات حاکمیت نبوده است
اولین بیان در عدم مشروعیت استخراج بیت کوین که جمعی از علمای اهل سنت قائل بودند، این است که میگویند استخراج بیت کوین انتشار پول است و انتشار پول از حقوق مختص حاکمیت است، تعبیر امام المسلمین، لذا استخراج بیت کوین، توسط دیگران صحیح نیست و حرام است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد جواد مروی، در ادامه جلسات درس خارج …
Read More »اجتهاد روشمند یکی از دغدغههای رهبر انقلاب است/ لزوم توجه به روششناسی در کوتاه کردن فرایندهای استنباطی
مسئول مرکز نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه خراسان با تأکید بر این موضوع که نظامات دموکراسی تفاوت جوهری با نظام سیاسی اسلامی دارند، گفت: فقهای حکومت نگر با اجتهاد پاسخگو باید از برداشتهای شخصی خارج شوند و اجتهاد روشمند که یکی از دغدغههای مقام معظم رهبری است را، تدوین کنند. همچنین معاون آموزش حوزه علمیه خراسان، بیان کرد: وجود …
Read More »روایات حجاب را باید با توجه به فرهنگ جنسیتی عصر نزول بررسی کرد
عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده معتقد است: روایات را باید با توجه به فرهنگ جنسیتی عصر نزول بررسی کرد. مثلا در عصر نزول کسی برای ازدواج به سراغ زنان بالای پنجاه سالگی نمیرفت ولی امروزه ممکن است در این سن هم ازدواج صورت گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام امیر مهاجر میلانی استاد یار گروه فقه و حقوق …
Read More »اجتهاد عقلانی و سنجیده؛ لنگرگاه پشتیبانی فقه سیاسی شیعه
حجتالاسلام سیدباقری معتقد است که اجتهاد عقلانی و سنجیده لنگرگاهی است که میتواند به صورت دقیق فقه سیاسی شیعه و نظام جمهوری اسلامی را پشتیبانی کند و به صورت منظم متحول و فقه شیعه را در یک روند منظم و منطقی متحول کند؛ فقه شیعه بعد از انقلاب نیز با این رویکرد سازوکارهایی مانند حضور مصلحت و عقلانیت و بهرهگیری …
Read More »گذار از فقه فردی به فقه نظام، رمز تحقق دولتسازی اسلامی/ درباره موانع نظری تحقق عدالت
ما تاکنون نگاه فردی به مسائل داشتهایم، در حالی که ما امروز باید یک نگاه ساختاری به مسائل داشته باشیم، از موضع حکمرانی به مسائل نگاه کنیم نه از موضع یک تجویز شخصی. متاسفانه باید بگویم ما فعلا در زمینه «فقه نظام» که بتواند از یک موضع فقهی، شاخص تعیین مصادیق عدالت و ناعدالتی باشد، دچار فقر تئوریک هستیم. به …
Read More »واکاوی پویایی فقه از رهگذر مقاصد شریعت در «پژوهشنامه متین»
هشتاد و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه متین» به صاحبامتیازی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «تدوین الگوی توسعه سرمایه اجتماعی در دانشگاهها با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره)»، «پویایی فقه از رهگذر مقاصد شریعت با نظری بر آرای امام خمینی(ره)»، «قانون حاکم بر وصیت در …
Read More »برآمدن حوزههای علمیه سلفی؛ دلائل و پیآمدها
با مدرن شدن و زیاد شدن ثروت نفت، نوعی ناسیونالیسم سعودی و ناسیونالیسم دینی شکل میگیرد. از اواخر دهه ۶۰، هم ثروت هست و هم نوعی ناسیونالیسم دینی ایجاد شد برمحور وهابیت نجدی و این وهابیت، نهادها و تشکیلات آموزشی و تبلیغی خود را سامان داد و به کشورهای دیگر رفت. همتای طبیعی آنها سلفیهایی بودند که در کشورهای دیگر …
Read More »ظرفیت شناسی علم اصول در تولید علوم انسانی/ علیرضا اعرافی
شبکه اجتهاد: علم اصول یکی از مهمترین علوم اسلامی است که شاید بالندگی و پویایی او در بین علوم اسلامی در قله باشد. در مورد ظرفیتشناسی علم اصول، چند سؤال اساسی مطرح میباشد: ۱- مبانی علم اصول در بحثهای علوم انسانی چه تأثیری میتواند داشته باشد؟ ۲- روش شناسی علم اصول چه دستاوردهایی در مباحث علوم انسانی خواهد داشت؟ ۳- …
Read More »آیتالله گلپایگانی در فتوا به قول مشهور اهمیت میداد/ خلاف شرع را میدید بازگو میکرد/ بیشترین تأیید را از نظام داشت و بیشترین کمک را به امام (ره) کرد
آنچه در درس آیتالله گلپایگانی نمود داشت، گاهی مسئلهای را دنبال میکرد و پس از بررسی اقوال و ادله، نظرش بهجایی منتهی میشد، منتهی میگفت این قول، خلاف مشهور است. چون رأی خود را خلاف مشهور میدید، خیلی برایش مشکل بود که خلاف آن فتوا بدهد، لذا احتیاط میکرد. از این جهت احتیاطهایی که در حاشیه عروه و وسیله النجاه …
Read More »حاکم و حکومت در نظام سیاسی اسلام
کتاب «حاکم و حکومت در نظام سیاسی اسلام، به ضمیمه کتاب بازجویی در اسلام»، اثر استاد احمد عابدی توسط نشر معارف بهزیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقه برنامه زندگی انسان از گهواره تا گورو جوابگوی نیاز بشری در ساحتهای فردی و اجتماعی اعم از فرهگی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی است. با وجود هزار و اندی سال از …
Read More »نقد فرضیه عرفى شدن دین
شبکه اجتهاد: عرفى شدن دین یا فقه، نخستین بار در غرب و نسبت به دین مسیحیت مطرح شد. پس از انقلاب اسلامى ایران و حاکمیت احکام و قوانین اسلامی در جامعه، عدهاى به این فکر افتادند که چگونه مىتوان فقه یا دین را در جامعه عرفى کرد؟ پیش از ورود به بحث ذکر این نکته ضروری است که بررسی سیره …
Read More »استمرار سنت فقهی/ولائی آیتالله بروجردی در تراز ملی جمهوری اسلامی
شبکه اجتهاد: به تازگی یادداشتی درباره سیره مرحوم آیتالله بروجردی (ره) در یکی از گروههای مجازی مشاهده کردم و از جهاتی، تحلیل این یادداشت برای من اهمیت پیدا کرد. یک جهت آن اشارهای است به بخشی از سنت فقهی آیتالله بروجردی [۲] به مثابه مرجع عالیقدر و مطلق در دورهای از تاریخ معاصر که مقارن با نهضت امام خمینی (ره) …
Read More »امام تحول؛ از فهم فقاهتی تا جهان وطنی/ مصباحالهدی باقری
شبکه اجتهاد: امام خمینی (ره)، ذهنی چندلایه داشتند. هم در مسیر سلوک و عرفان نظری و عملی، درسآموخته و مربی شده بودند، هم در فلسفه به غایهالمنتهایی دست یافته بودند، هم فقیهی متبحر و پیشرو بودند، هم ادیبی کارآزموده و هم آشنا به موضوع تشکیلات و تعاملات. همه اینها، امام را در تلاقی بینظیری در تقاطع حکمت و عرفان و …
Read More »نگاه جدید به احکام خانواده بر مبنای ارتباط فقه و اخلاق/ بررسی امکان بازتعریف برخی احکام خانواده با استناد به آیه حسن معاشرت
حجتالاسلام احمدیان با اشاره به آیات «قوامیت مردان» و «حسن معاشرت زنان» در قرآن کریم و با تأکید بر لزوم در نظر گرفتن توأمان این آیات بر مبنای ارتباط میان فقه و اخلاق، در تدوین احکام و قوانین خانواده، گفت: با استناد به «حسن معاشرت» میتوان برخی احکام را بازنگری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام عبدالرسول احمدیان، در نشست …
Read More »یاران حَضر، همراهان سفر؛ گزارشی از سفر جمعی از علمای مشهد به تهران و دیدار با امام خمینی
شبکه اجتهاد: پانزدهم بهمن ماه بود؛ یعنی درست نیمی از زمستان سرد سال ۵۷ سپری شده بود و نیمی در پیش. مدارس، مساجد، بازارها، دانشگاهها و همه کشور، در یک اعتراض مدنی و هماهنگیِ مردمی تعطیل شده بود؛ شاه از ایران رفته بود، نظام ستمگرش در آستانه فروپاشی قرار داشت و با آمدن امام خمینی به تهران، جان تازهای به …
Read More »تخصصی شدن فقه، اتقان بیشتر در ابواب را رقم میزند/ موفقیت نظام اسلامی به موفقیت در نظریات فقهی گره خورده است
ضرورت راهاندازی مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی در واقع تربیت نیرویهای ممحض و متخصص در ابواب مختلف فقهی است. اگر فقه تخصصی شد، قهراً از هر باب، علم در آن متقنتر، عمیقتر و با ژرفنگری بیشتری مورد نگرش، بحث و مداقه قرار میگیرد و در نتیجه اتقان مباحث بالا میرود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه فقههای تخصصی …
Read More »موفقیتهای دارالحدیث در توسعه حدیثپژوهی در کشور
رئیس مؤسسه دارالحدیث با بیان اینکه توفیقات فعالیتهای حدیثپژوهی و ایجاد مؤسسه دارالحدیث فقط مدیون عنایت و لطف خداوند است، گفت: امروز متون حدیثی دانشگاهها به حوزه و دارالحدیث سپرده شده است. ۲۲ اثر به عنوان کتاب درسی در دانشگاهها تدریس میشود و وزارت علوم، هم بحث تدوین متون درسی حدیثی را به دانشگاه قرآن و حدیث سپرده است. به …
Read More »رونمایی از نسخ مکاسب و صلاه به خط شیخ مرتضی انصاری
همزمان با روز بزرگداشت شیخ مرتضی انصاری، در هفتاد و دومین برنامه سهشنبه های علمی فرهنگی آستان قدس رضوی دو نسخههای خطی مکاسب و صلاه، به خط شیخ مرتضی انصاری معرفی و رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز نسخ خطی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، دارای مصاحف شریف و نسخه های خطی بسیار ارزشمندی در …
Read More »فراخوان مقالات همایش ملی «اجتهاد عقلگرا» در هشت محور
فراخوان مقالات همایش ملی اجتهاد عقلگرا (نقش عقل در استنباط علوم اسلامی و انسانی) به همت گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجتالاسلام دکتر محمدحسن قدردان قراملکی عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین پژوهی و دبیر علمی همایش ضمن اعلام این خبر گفت: همایش ملی اجتهاد عقل گرا به همت …
Read More »روحانیت مشهد در تب و تاب انقلاب؛ تصاویری که تاکنون ندیدهاید
شبکه اجتهاد: شهر مشهد به لحاظ بافت مذهبی فرهنگی و اجتماعی خویش، همواره در جنبشهای استقلالطلبانه و دینی تاریخ معاصر پیشتاز بوده است. پس از آغاز نهضت امامخمینی در دهه ۴۰ نیز، حوزه علمیه، مراجع و عالمان و نیز مردم این شهر به این حرکت حقطلبانه واکنشی مثبت نشان دادند و از آن حمایت کردند. از نیمه دوم دهه ۴۰ …
Read More »بررسی و تحلیل مبانی مشروعیت «ولی عرفی» در فقه
یکی از نهادهای پربسامد که در ابواب مختلف فقهی مورد توجه است، نهاد «ولایت» است. از میان مصادیق ولی، «ولی عرفی» کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و علاوه بر ضرورت تبیین ماهیت، بررسی ادله مشروعیت ولایت آن نیز امری لازم است. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش آن است که مبانی مشروعیت ولی عرفی چیست؟ شبکه اجتهاد: …
Read More »امام موسی صدر با شاه ملاقات کرده است!
نشریه «عهد» در شمارهی جدید خود با آثار و گفتاری از محمدعلی مهتدی، مهدی فیروزان، مهدی چمران و شریف لکزایی؛ به واکاوی شخصیت و اندیشه امام موسی صدر پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شصت و هشتمین شماره دوهفته نامه علمی-فرهنگی «عهد» ویژه واکاوی سیره و اندیشه امام موسی صدر به همت خانه طلاب جوان قم منتشر شد. در این …
Read More »