همه مطالب

نظر به اهمیت فقه در زندگی و زیست مؤمنانه و نگاهِ دین‌شناسانۀ امام موسی صدر، فقاهت او محل توجه و شاید به تعبیر دقیق‌تر، محل پرسش بوده است. برای پاسخ به این نیاز سه منبع مهم در اختیار ماست: ۱- تقریرات و تألیفات فقهی و اصولی امام صدر؛ ۲- آنچه در گفتارها و نوشتارهای ایشان فقهی یا ناظر بر فقه است؛ ۳- تاریخ شفاهی. برای رسیدن به نگاه و آرای فقهی امام موسی صدر باید این هر سه منبع در کنار یکدیگر دیده و خوانده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب بر مبنای اهمیت موضوع فقه در زندگی و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بدون تردید، امر به معروف و نهی از منکر از اصول قطعی فقه اسلامی است. بلکه فراتر از فقه، این مسأله تضمین کننده حیات اجتماعی بشریت است. تصور این که بدون رسالت عمومی تمام مردم و مسئولیت و مقاومت همه نسبت به گسترش فساد، با قانون و حکومت می‌توان از اضمحلال انسان و حکومت پیشگیری شود تصوری باطل است. ازاین‌رو پایه امر به معروف و نهی از منکر مقوله‌ای فرافقه است. بدون آن هیچ حکم دیگری باقی نمی‌ماند. منظور این قلم از سرنوشت‌ساز بودن آن همین است که بود و نبود اصل اجتماعیت انسانی در گرو وضعیت …

بسیاری از مشکلاتی که نظام سیاسی ما در امروز از آن رنج می‌برد و باعث عدم اجرای سیاستهای متقن و اصولی ولی فقیه در سطح جامعه و روابط بین الملل می‌گردد، بخاطر همین تفکیک قوا و دادن قدرت به افراد بدون صلاحیت است. کمااینکه ایشان انتخاب رئیس بر اساس رأی اکثریت را مخالف تعالیم ارزشمند دینی می‌دانستند که در کتب مختلف بدان اشاره نموده‌اند. اختصاصی شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله سید محمدحسین حسینی طهرانی، معروف به علامه طهرانی، فیلسوف و مجتهدی است که همواره در میانه نزاع قدیمی فلاسفه و مکتب تفکیک قرار داشته است. در میان زوایای مختلف شخصیتی وی …

وجوب رعایت یک مباح امکان دارد در جامعه حتی اهم از وجوب رعایت یک واجب باشد، چراکه عدم رعایت وجوب آن مباح ممکن است به جامعه آسیب بزند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین نشست از ایده‌گفتارهای فقه حکومتی با عنوان «منطق تزاحم واجبات شرطی در قانون‌گذاری» به همت «دبیرخانه هم‌اندیشی فقه حکومتی» با حضور و ارائه حجت‌الاسلام ‌والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان، عضو هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق، یکشنبه ۱۴/۷/۹۸ در شهر قم برگزار شد. در ابتدای نشست حجت‌الاسلام علی‌اکبریان به این نکته اشاره کرد که گاهی در حکومت اسلامی قانون‌گذار مجبور می‌شود از مُرّ حکم اولیه اسلام تخطی کند و …

شبکه اجتهاد: نوید کرمانی پژوهشگر و روزنامه‌نگار ایرانی‌تبار ساکن آلمان و کاندیدای ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۶ در این کشور، پس از سفر به عراق و دیدار با علما و مراجع نجف، مشاهدات خود را در مجله دیر اشپیگل آلمان منتشر کرد و پس از آن ترجمه فرانسوی‌اش در نشریه کوریه انترناسیونال انتشار یافت. روزنامه لبنانی النهار نیز متن گزارش وی را با ترجمه ناسرین ناضر به چاپ رسانده است.

بر اساس تقریر جدید از نظریه خطابات قانونی، تحت عنوان احکام قانونی، اشکالات وارد بر آن رفع و میان این نظریه و نظریه رقیب یعنی خطابات شخصی سازگاری ایجاد می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، صد و هفتهمین شماره از فصلنامه «فقه و اصول» (تابستان ۹۸) به صاحب امتیازی دانشگاه فردوسی مشهد، مدیر مسئولی محمدتقی فخلعی و سردبیری محمدتقی فخلعی، با هشت مقاله علمی پژوهشی در ۱۷۳ صفحه چاپ و منتشر شد. در این شماره از فصلنامه «فقه و اصول» مقالاتی با عناوین «نظریه خطابات قانونی؛ افقی تازه در تحلیل ماهیت حکم شرعی» نوشته حمید درایتی و بلال شاکری؛ «بیان و …

مدیر گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، در نشست تخصصی این گروه به تبیین جایگاه علم رجال و نیاز به آن در اعتبارسنجی روایات پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید محمدجواد سید شبیری، مدیر گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، در نشست تخصصی این گروه ضمن تبیین جایگاه علم رجال و نیاز به آن در اعتبارسنجی روایات، به کتاب «مُعْجَمُ رجالِ الْحَدیث» از آیت‌الله خوئی(ره) اشاره کرد و گفت: در مقدمه این کتاب به برخی از مباحث کلیات علم رجال و موضوعاتی از جمله نیاز به علم رجال، عدم قطعی بودن کتب اربعه و ملاک …

زیارت و پیاده‌روی مراسم اربعین دیگر از جنبه استحباب همانند دیگر زیارات، خارج شده و به نماد اقتدار و عظمت اهل‌البیت (علیهم‌السلام) و تبلیغ ارزش‌‌‌‌ها و فضایل و احیای امر خاندان عصمت و طهارت تبدیل شده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید منیر خباز، استاد عرب زبان حوزه علمیه قم و شاگرد مطرح آیت‌الله سیستانی در نوشتاری به کسانی که با قلم و زبان در ماهیت و مراسم زیارت اربعین شک و شبهه ایجاد می‌کنند، پاسخ گفت. بسم‌الله والصلاه والسلام على المصطفى وآله الطاهرین. بی‌شک زیارت اربعین به خودی خود و فی‌نفسه دارای مزیت و فضیلت و دارای مرجوحیت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از فقهای بزرگ و با عظمت معاصر آیت‌الله حاج سید ابوالقاسم خویی (رحمه‌الله‌علیه) است. ایشان در شب نیمه رجب سال ۱۳۱۷ هق در شهر خوی و در بیت علم و سیادت و تقوا متولد شد. پدر ایشان علامه آیت‌الله سید علی‌اکبر خویی از اساتید سطوح عالیه فقه و اصول حوزه علمیه خوی بود. آیت‌الله خویی در تألیفات متعدد خود از پدر خویش تعبیر به «علامه» نموده و برخی از دروس سطح را نزد ایشان فرا گرفته است. آیت‌الله سید علی‌اکبر خویی اواخر عمر در مشهد زندگی نمود و به وجود فرزندش افتخار می‌کرد. دوران کودکی و …

۲۱ تن از اقتصاددانان و اساتید بانکداری اسلامی در نامه‌ای خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نسبت به ایرادات فاحش طرح بانکداری جدید هشدار دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، این اقتصاددانان حوزوی و دانشگاهی با اشاره به سخنان الیاس حضرتی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره بررسی طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران در این کمیسیون، ایرادات این طرح را موارد زیر عنوان کرده‌اند: عدم بهره‌گیری از ظرفیت جامعه نخبگانی در تدوین طرح، تقابل و اختلاف در میان تدوین‌کنندگان طرح، عدم توجه به مشکلات ساختاری، عدم حل مشکل صوری‌سازی، قانونی کردن اخذ جریمه تأخیر، عدم ارائه راهکار قابل قبول برای حل معضل …

مدیر جامعه‌الزهراء(س) با بیان اینکه فقه بدون پاسخگویی به مسائل زمانه دفن می‌شود، تصریح کرد: پژوهشی که جدا از نیاز مردم و فارغ از آن‌ها باشد و از عواطف، احساسات و آراء و نظرات ایشان به دور باشد، نمی‌تواند پژوهش موفقی باشد؛ زیرا پژوهش و دانش باید درمان درد مردم باشد و دارویی که با توجه به درد مردم نسخه نشده باشد موفق نخواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود مدنی چندین دهه است که در حوزه علمیه حضور فعالی دارد و به تدریس و پژوهش مشغول است. وی در سال‌های اخیر مدیریت جامعه الزهراء(س) را بر عهده …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه فعالیت مراکز تربیت قاضی مطلوب نبوده است گفت: قوه قضاییه باید قضاتی را تربیت کند که قدرت و درک کافی از مباحث فقهی داشته باشند و در گام دوم انقلاب، قوه قضاییه باید به جایگاه فقهی خود بازگردد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی،‌ عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در دیدار اعضای انجمن وکلا و مشاوران قوه قضاییه با اشاره به اینکه قوه قضاییه باید بزرگ‌ترین مانع بروز فساد در کشور باشد، اظهار کرد: به نظر بنده فعالیت مراکز مختلف تربیت قاضی در طول سال‌های گذشته در مجموع …

شبکه اجتهاد: کشف حلقه واسطی که بتواند همچون پلی میان مبانی و نظریه دولت در حکمت متعالیه ایجاد کند، در فهم ما از دولت راهگشاست. شاید بتوان در پاسخ به پرسش از دولت مطلوب در حکمت متعالیه گفت، چنان دولتی را باید بتوان “دولت متعالیه” نامید، بنابراین باید در پی بحث و گفت‌وگو از جزئیات آن بود. “دولت متعالیه” متصف و برگرفته از حکمت متعالیه است؛ مهم‌ترین ویژگی این دولت آن است که باید از دل جامعه برخیزد و غالب اعضای جامعه آن را پذیرا باشند؛ گو این که بتوان گفت منظور از برخاستن از دل جامعه همانا “جسمانی الحدوث” …

شبکه اجتهاد: تصوری عمومی در میان شماری از اهالی دانش‌های دینی وجود دارد که در تاریخ تشیع فقها با فلسفه مخالف و حتی خواندن و آموختن آن را نادرست و بل حرام می‌دانسته‌اند. این تصور افسانه‌ای بیش نیست. من به تاریخ قدیم تشیع کاری ندارم. حتی به زمان علامه حلی و شاگردانش هم کاری ندارم (در هر دو مورد می‌توان از نمونه‌های بسیار از اهتمام به فلسفه و دانش‌های عقلی سراغ گرفت). در همین چند قرن اخیر بسیاری از فقها و اصولیان در عین حال اهل فلسفه و بل فیلسوف و متفلسف به معنای متعارف در سنت اسلامی بوده‌اند. در …

شبکه اجتهاد: هفته گذشته مقام رهبری در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری مطلب مهمی را در خصوص نحوه مواجهه همه مراجع و نهادهای رسمی و غیر دولتی نسبت به حقوق عمومی شهروندان بیان داشتند. ایشان برای چندمین بار تصریح کردند که: «نگاه نظام اسلامی به حقوق عمومی آحاد مردم فارغ از مذهب و طایفه آنان را یکسان است و فارغ از اینکه یک فرد مسلمان است یا غیرمسلمان، و یا به نظام اسلامی وفادار است یا نیست، حقوق عمومی آن باید محفوظ باشد، مثلاً نباید در کشور ناامنی وجود داشته باشد، و باید آزادی و نگاه عادلانه برای همه …

آیت‌الله اعرافی با اشاره به پارادوکس مطرح در مورد وکالت گفت: امروزه در مورد وکالت این پارادوکس مطرح است که آیا وکیل باید منافع شخص موکل را به هر طریقی تامین کند و یا اینکه باید منافع عموم جامعه و حق و عدالت حقیقی را تامین کند، که در حوزه فقه وکالتی به این پارادوکس پاسخ داده می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی، در دیدار علی بهادری جهرمی رئیس مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه و هیئت همراه که در دفتر مدیر حوزه‌های علمیه برگزار شد به تبیین اهمیت و جایگاه نهاد قضا در ایجاد …

آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه توسعه درس و علم، توسعه اخلاق نیست، گفت: آنچه در آموزش و پرورش مطرح است این است که ما تعلیم را توسعه دادیم نه اینکه در کنار تعلیم، تربیت پیدا کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی چندی قبل در جلسه درس اخلاق خود در نمازخانه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با تاکید بر پیوند ناگسستنی اخلاق با فقه، اظهار داشت: مستحضرید که اخلاق در عین حال که از فقه تا حدودی جداست اما یک پیوند ناگسستنی با فقه دارد؛ در بحث‌های فقهی مثلاً می‌گویند فلان جا وضو واجب است، فلان …

کتاب «دانش تقریرنویسی؛ به ضمیمه روش حل مسأله فقهی» اثر جدید حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی، پژوهشگر و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «دانش تقریرنویسی؛ به ضمیمه روش حل مسأله فقهی» به قلم حجت‌الاسلام و المسلمین استاد محمدحسن ربانی بیرجندی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد گردآوری و توسط شرکت چاپ و نشر بین الملل چاپ و منتشر شد. بنابراین گزارش، این کتاب در دو بخش «دانش تقریر نویسی» و «مراحل روشمند حل مسائل فقهی» در ۱۷۶ صفحه به رشته تحریر در آمده و در اختیار علاقه …

عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر ضرورت بازنگری مجدد در رساله‌‌های عملیه، اظهار کرد: باید مسائلی را که کاربرد کمتری دارند جدا و در رساله‌‌های سطح بالاتری بیاوریم و به جای آن ضابطه‌‌های اخلاقی را به صورت شفاف به مردم آموزش دهیم. همچنین مسائل مستحدثی را که روزمره به آن نیازمندیم باید در رساله‌‌های عملیه بگنجانیم. به گزارش شبکه اجتهاد، اخلاق و فقه از جمله شاخه‌‌های مهم علوم اسلامی محسوب می‌‌شوند که همواره مورد توجه قرار گرفته‌‌اند و در طول تاریخ علمای اخلاق و فقهایی داشته‌ایم که به تألیف و تدریس در این حوزه پرداخته‌‌اند، اما اگر روی این …

استاد علیرضا اعرافی، در درس خارج فقه روابط اجتماعی گفت: کتابی که در فقه جای آن خالی است، «فقه روابط عام اجتماعی» است. این فقه و این کتاب در حقیقت متکفل بیان اصول و ضوابط و قواعد و احکام حاکم بر روابط یک انسان با انسان‌های دیگر با قطع‌نظر از این عناوین خاص است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه قم در درس خارج فقه روابط اجتماعی موضوع حب و بغض را مورد بررسی قرار داد. وی در ابتدا سه محور در این بحث مطرح کرد: محور نخست؛ مباحث و مسائل جدیدی در علوم، دانش‌ها و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: ۱۳ مهر روز هجرت تاریخی امام خمینی (ره) از نجف به پاریس می‌‌باشد. هجرتی که فصل تازه‌ای از هدایت‌‌های بی‌مانند امام امّت را در قامت یک مرجع دینی در ایجاد حکومت اسلامی رقم زد. در دوران حضور و اقامت امام در پاریس علاوه بر فعالیت‌های پررنگ سیاسی، نحوه مدیریت و رهبری امام به عنوان یک مرجع دینی عالم تشیع در یک کشور غیر اسلامی، حاوی نکات مهم و اثر‌بخشی از جهت تبلیغ دین مبین اسلام می‌باشد که می‌تواند چراغ راهی برای الگوگیری در مدیریت دینی بسیاری از حوزه‌های دینی قرار گیرد. در طول تاریخ اسلام نقش علما …

نماینده آیت‌الله سید علی سیستانی در کربلای معلی، در خطبه نماز جمعه دیدگاه مرجعیت عالی در قبال تحولات اخیر عراق را بیان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید احمد صافی، نماینده مرجع عالیقدر شیعیان در کربلای معلی، ظهر امروز در خطبه نماز جمعه در حرم مطهر امام حسین (ع) به بیان دیدگاه و موضع آیت‌الله سیستانی در قبال تحولات اخیر عراق پرداخت. متن خطبه نماز جمعه امروز در کربلای معلی به نقل از شفقنا به شرح ذیل است: بسم الله الرحمن الرحیم طی روزهای گذشته تعرض‌های غیر قابل قبول و محکوم به تظاهرکنندگان مسالمت آمیز، نیروهای امنیتی و …

امام موسی صدر به لبنان رفت تا در راه خدمت به شیعیان و نمایاندن چهره زیبای مکتب اهل بیت(ع) به دنیای آن روز قدم بردارد و در سه حوزه بازسازی هویت و انسجام شیعیان، پرچم داری حرکت گفتگوی ادیان و تقریب مذاهب و تأسیس جامعه مقاوم لبنانی کارهای جدی انجام داد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم رونمایی از «پایگاه تخصصی بازنمایی آثار امام موسی صدر» به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و با حضور آیت‌الله سید‌هاشم حسینی بوشهری عضو مجلس خبرگان رهبری و نائب رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک‌زایی، معاون پژوهش دفتر تبلیغات …

با توجه به معنای قانون، صدور احکام حکومتی توسط، ولی فقیه با مبانی اصل حاکمیت قانون، تعارضی ندارد؛ چرا که منظور از حاکمیت قانون، تحقق عدالت اجتماعی است و احکام حکومتی نیز در همین راستا و بر اساس همین مبنا، تبلور یافته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، «حاکمیت قانون» از مهمترین اصول مطرح و مورد قبول قوانین اساسی همه کشور‌های جهان است و مضمون این اصل، حاکمیت قوانین موجود در یک کشور می‌باشد که در نتیجه آن، همگان در برابر قوانین، مساوی خواهند بود. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز با تحدید وظایف و اختیارات کارگزاران و برابرشمردن آن‌ها با دیگر …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا با بیان اینکه فقه اجتماعی در کنار شخص، سه مکلف دیگر را نیز در نظر می‌گیرد، گفت: دولت، جامعه، اشخاص حقوقی نیز مکلف هستند؛ بنابراین مشکلاتی که در «فقه فردی» بروز پیدا می‌کند را می‌توان با نگاه «فقه اجتماعی» حل کرد.

فصلنامه تحلیلی ـ انتقادی حوزه (شماره ۳ و ۴) ویژه حوزه‌های دینی، از دوره جدید با شمارگان پیاپی ۱۷۸ و ۱۷۹، با عنوان «نماد روشن فکری حوزوی» با صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، و مدیرمسئولی دکتر سید عباس صالحی و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در طلیعه فصلنامه تحلیلی انتقادی حوزه می‌خوانیم: مجله حوزه، مولود حوزه پس از انقلاب است؛ که پرچم روشن فکری حوزوی را در سال‌های نخست انقلاب اسلامی برافراشت این مجله همراه با رسالتی متولد شد که انقلاب اسلامی بر دوش حوزویان نهاد. مجله حوزه هم پا و …

آیت‌الله نوری همدانی با تاکید بر اینکه به برکت نظام اسلامی نگاه نادرست به بانوان برداشته شد، گفت: امروزه شرایط برای پیشرفت بانوان در حوزه و دانشگاه فراهم است و زنان می‌توانند به جایگاه اجتهاد هم برسند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار مدیر جامعه‌الزهرا (س) و دست اندرکاران همایش کتاب سال بانوان با اشاره به نگاه متعالی اسلام به بانوان گفت: کار شما بسیار مهم و لازم است، بنده هم در این رابطه کتاب بانوان و اسلام را چندین سال قبل نوشتم، چرا که دیدم در دنیا نسبت به خانم‌ها قدرشناسی نشده بلکه همواره جهات …

مواضع فقهای شیعه در یکصد اخیر را می‌توان در سه گروه قرار داد. گروهی به شدت با آن مخالفت کرده و آن را غیرشرعی شمرده‌اند و اهل تصوف را تکفیر می‌کردند. گروه دوم با برخی نظرات تصوف همراه بودند و به دنبال استفاده از اندیشه‌های عرفانی در تفسیر متون دینی بودند. گروه سوم هم تصوف برای آن‌ها مساله نبوده و موضع روشنی را نمی‌توان به آن‌ها نسبت داد؛ اما به نظر می‌رسد بیشتر اختلافات بین فقهای موافق و مخالف بر سر مصداق صوفی و عدم تفکیک بین عرفان و تصوف است. لذا این تحقیق بر آن است تا مروری اجمالی …

درس خارج آیت‌الله علم الهدی با موضوع «فقه المقاومه» هر روز ساعت ۹ تا ۱۰ صبح در مدرس امام خمینی(ره) مدرسه علمیه عالی نواب برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد اسفندیاری، مدیر مدرسه علمیه عالی نواب گفت: درس خارج آیت‌الله سیداحمد علم الهدی، نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی، با موضوع «فقه المقاومه»، از ۷ مهر ۱۳۹۸ در مدرسه علمیه عالی نواب آغاز شده است. وی توضیح داد: با توجه به اینکه دین مبین اسلام دین خاتم و جامع بوده و متکفل پاسخ گویی به تمام نیازهای بشریت است، از این رو یکی از مباحث مستحدثه فقهی، …

اگر بخواهیم طلبه‌ای که هنوز درگیر سطح عالی حوزه است را درگیر مسائل تخصصی کنیم و تمرکز او را در تحصیل گام‌های اولیه فقه و اصول از بین ببریم، آن روش و سنت کهن آموزشی حوزه آسیب می‌بیند و طلبه نمی‌تواند آنچه که در نظام سنتی حوزه است کسب کند و به درجه احتهاد برسد و تسلط به مباحث فقه، اصول فقه و رجالی پیدا کند و نیز تجربه نشان داده است که ورود به حوزه‌های تخصصی در این مقطع موجب آسیب زدن به مباحث علمی و عدم‌شکوفایی ذهن اجتهادی طلبه می‌شود و مقدمات اجتهاد که اتفاقا بسیار سخت و …