قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب (صفحه 4)

همه مطالب

نکاتی پیرامون قاعده ملازمه و درک عقل نسبت به ملاکات احکام شرعی/ محمدجواد لطفی

نکاتی پیرامون قاعده ملازمه و درک عقل نسبت به ملاکات احکام شرعی/ محمدجواد لطفی

شبکه اجتهاد: این یادداشت به نکاتی چند پیرامون قاعده ملازمه و درک عقل نسبت به ملاکات احکام شرعی، ناظر به مناظره اخیر اساتید معظم علیدوست و اسلامیان اشاره کرده است که در ادامه از نگاه می‌گذرد. ۱. اظهارنظر در رابطه با قاعده ملازمه و کاربست فقهی آن بدون در نظر گرفتن مبانی اصولی و کلامی مؤثر در آن، امری غیر قابل قبول است؛ از جمله اینکه آیا فقیه و محقق، در مسأله حجیت قطع همچون مشهور اصولیان قائل به حجیت ذاتی آن است؟ (از هر سببی که حاصل آید) یا همانند بعضی از اخباریون بین قطع حاصل از کتاب و سنت …

توضیحات بیشتر »

بدون حکمرانی دینی، دولت اسلامی محقق نمی‌شود/ نقش حوزه‌های علمیه در تحقق حکمرانی دینی/ هفت ویژگی کلیدی کارگزار دینی

بدون حکمرانی دینی، دولت اسلامی محقق نمی‌شود/ نقش حوزه‌های علمیه در تحقق حکمرانی دینی/ هفت ویژگی کلیدی کارگزار دینی

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: دولت اسلامی زمانی محقق می‌شود که حکمرانی دینی در تمام سطوح مدیریتی کشور پیاده‌سازی شود، حکمرانی دینی نیازمند کارگزارانی است که به اصول شرعی پایبند باشند و مدیریت را بر اساس حلال و حرام دینی انجام دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی ظهر یکشنبه در مراسم اختتامیه مدرسه زمستانه «فقه حکمرانی» در مشهد به تبیین جایگاه حکمرانی دینی در ساختار نظام اسلامی و چالش‌های پیش‌روی تحقق کامل دولت اسلامی پرداخت و اظهار کرد: بدون تحقق حکمرانی دینی و حضور کارگزاران متعهد به اصول شرعی، گام سوم انقلاب اسلامی، یعنی تشکیل …

توضیحات بیشتر »

انقلاب اسلامی و تحولی نوین در فقه شیعه؛ از نظریه‌پردازی تا اجرا

انقلاب اسلامی و تحولی نوین در فقه شیعه؛ از نظریه‌پردازی تا اجرا

انقلاب اسلامی ایران که به رهبری امام خمینی(ره) شکل گرفت و به پیروزی رسید، جامعه را با مسائل جدیدی روبه‌رو ساخته. اداره جامعه از سوی فقیهی آگاه و براساس قوانین اسلامی، بستری را فراهم آورد که به پیدایش مسائل جدیدی انجامید. پس نیازهای تازه‌ای شکل گرفت که حکومت خواه‌ناخواه باید با آن روبه‌رو می‌شد. بنابراین، فقها باید درباره انطباق این مسائل با احکام اسلامی، فکر می‌کردند. حل این مسائل، شکوفایی فقه و کشف ظرفیت بالای آن را درپی داشت. مجموعه این موارد سبب شد حوزه‌های علمیه و فقها طی چند دهه اخیر، به این مباحث ورود پیدا کنند و به‌همین‌ترتیب …

توضیحات بیشتر »

تعرب بعد از هجرت حرام است/ مبادا در اثر اخلال، عدلی فراموش بشود/ حکم عادله برکتش بیش از باران چهل شبانه روزه است

تعرب بعد از هجرت حرام است/ مبادا در اثر اخلال، عدلی فراموش بشود/ حکم عادله برکتش بیش از باران چهل شبانه روزه است

مطلب اساسی آن است که یکی از گناهان کبیره که در صدر اسلام مطرح بود تعرب بعد از هجرت است. این تعرب بعد از هجرت در بیان نورانی پیغمبر(ص) است که مستقیماً به وجود مبارک امیرالمؤمنین فرمود «لَا تَعَرُّبَ بَعْدَ الْهِجْرَهِ». بیان نورانی امام صادق(ع) است که صریحا تعرب بعد از هجرت را نهی کردند. در مکتوب رسمی امام رضا(ع) است که تعرب بعد از هجرت را نهی کردند. تعرّب یعنی جاهلیت قبل از اسلام را کسی دوباره بخواهد بپذیرد این جزء معاصی کبیره است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله جوادی آملی در پیامی به مناسبت ۲۲ بهمن ماه، سالگرد …

توضیحات بیشتر »

حوزه تا آنجا که ممکن است باید روش سنتی خود را حفظ کند/ انتخاب آزاد استاد از افتخارات حوزه است/ اصلاح حوزه باید گام‌به‌گام و سنجیده باشد

حوزه تا آنجا که ممکن است باید روش سنتی خود را حفظ کند/ انتخاب آزاد استاد از افتخارات حوزه است/ اصلاح حوزه باید گام‌به‌گام و سنجیده باشد

حوزه تا آنجا که ممکن است باید روش سنتی خود را حفظ کند و از ویژگی‌های مخصوص آن مثل مباحثه که در تفهیم درس نقش مهمی دارد، استفاده شود.‌ همچنین یکی از افتخارات همیشگی حوزه، استاد انتخابی بوده و امروز هم این موضوع باید به قوت خود ادامه داشته باشد باید به همه اساتید توجه شود و بتوانند شاگرد تربیت نمایند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدمهدی شب‌زنده‌دار عضو جامعه مدرسین و دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه با حضور در بیت آیات ناصر مکارم شیرازی و جعفر سبحانی با این مراجع دیدار و گفتگو کرد. آیت‌الله مکارم شیرازی در این …

توضیحات بیشتر »

استقلال عقل در کشف ملاکات احکام شرعی؛ تحلیل مبانی، استدلال‌ها و چالش‌ها

استقلال عقل در کشف ملاکات احکام شرعی؛ تحلیل مبانی، استدلال‌ها و چالش‌ها

محور اصلی گفتگوی دو استاد برجسته خارج فقه و اصول، استاد اسلامیان و استاد علیدوست، بررسی استقلال عقل در استنباط احکام شرعی بود. این مناظره در فضایی علمی و با حضور اساتید و فضلای حوزه شکل گرفت و مباحث مطرح شده دارای جنبه‌های استدلالی بود که در ادامه به‌تفصیل بررسی می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتمین کرسی گروه اصول فقه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با عنوان «نقد استقلال عقل در استنباط مقاصد الشریعه» با شرکت گسترده اساتید، طلاب و محققین برگزار شد. در این برنامه علمی استاد علیرضا اسلامیان به عنوان ارائه دهنده، استاد ابوالقاسم علیدوست به عنوان ناقد و …

توضیحات بیشتر »

جریان شناسی کریم شاه الحسینی؛ اسلام سکولار یا اسلام سنتی؟

جریان شناسی کریم شاه الحسینی؛ اسلام سکولار یا اسلام سنتی؟

شبکه اجتهاد: بامداد ۱۷ بهمن ۱۴۰۳ رسانه‌های معتبر غربی خبر فوت چهل و نهمین امام شیعیان اسماعیلی را منتشر و دقیقا غروب همان روز خبر نص رحیم شاه الحسینی – امام پنجاهم- رسانه‌ای شد. این اطلاع رسانی، پرده از این حقیقت برداشت که کریم شاه الحسینی ایرانی الاصل (انجدان محلات) بیش از آنکه در وطنش آشنا باشد، در غربت از وطن شناخته شده و حکایتگر از چهره‌ای متمایز از او در اسلام شناسی است. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در مورد جریان شناسی فکری آقاخانیه خواهیم پرداخت. یکم: تاریخ آقاخانیه یک مقطع ویژه از تاریخ پرفراز …

توضیحات بیشتر »

ارتش یک نفره!/ علی‌اصغرهمایون

ارتش یک نفره!/ علی‌اصغرهمایون

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد ابوالقاسم علیدوست، بازیگری غیرقابل چشم پوشی و عنصری تأثیرگذار در حوزه علمیه قم است. چه او را دوست داشته باشیم و چه دوست نداشته باشیم، نمی‌توان از تأثیرگذاری او بر حوزه علمیه قم و دانش فقه، چشم پوشی کرد. او سالهاست که با سلاح دانش و راهبرد گفتگو، به بیان نظرات خویش پرداخته است. استاد قدیمی و نویسنده کم‌نویس اما تأثیرگذار حوزه علمیه قم، همواره در مرز دانش حرکت کرده است؛ چه زمانی که از عقل و عرف سخن گفت، چه وقتی که پای مصحلت را به دانش فقه باز کرد و چه آن هنگام که …

توضیحات بیشتر »

کتاب سال حوزه برگزیدگان خود را شناخت

کتاب سال حوزه برگزیدگان خود را شناخت

بیست و هشتمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات برتر حوزه در قم با معرفی برترین‌ها، به کار خود پایان داد. به گزارش شبکه اجتهاد، بیست و هشتمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات برتر حوزه امروز با حضور استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور و همچنین استاد سیدهاشم حسینی بوشهری در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد. پس از سخنرانی استاد اعرافی، گزارش دبیر و سخنرانی استاد حسینی بوشهری آیین تجلیل از برگزیدگان این همایش برگزار و برگزیدگان تجلیل به عمل آمد. در بخش کتب حوزوی، دو اثر ۱۲ جلدی درس نکاح از دروس …

توضیحات بیشتر »

حوزه‌ی پسا انقلاب و بلوغ علمی و شخصیتی

حوزه‌ی پسا انقلاب و بلوغ علمی و شخصیتی

شبکه اجتهاد: در روزهایی که شهر قم شاهد برگزاری برنامه‌های جشن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بود، دو استاد برجسته حوزه علمیه استاد ابوالقاسم علیدوست و استاد علیرضا اسلامیان در سالن فقاهت مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، یکی از جدی‌ترین مناظرات پیرامون مسائل فقهی را برگزار کردند. مناظره‌ای که نشان می‌داد دو نظر کاملا متفاوت و متعارض بر سر یک میز به بحث و گفت‌وگو نشسته‌اند و قاطعانه از مبانی و نظرات خود دفاع می‌کنند. این در حالی است که حوزه علمیه قم، قریب به نیم قرن پیش براساس ارائه‌ی نظری در قالب کتاب شهید جاوید شاهد سخت‌ترین عرصه‌های تقابل قرار …

توضیحات بیشتر »

«فقه مقاصدی» یا «مقصدبسنده» مورد تایید ما نیست/ امام (ره) و آیت‌الله سیستانی در برخی موارد از رویکرد مقاصدی در استنباطات فقهی خود بهره برده‌اند/ ضرورت لحاظ نصوص مقاصدی در فرآیند اجتهاد در کنار سایر ادله‌ی شرعی

«فقه مقاصدی» یا «مقصدبسنده» مورد تایید ما نیست/ امام (ره) و آیت‌الله سیستانی در برخی موارد از رویکرد مقاصدی در استنباطات فقهی خود بهره برده‌اند/ ضرورت لحاظ نصوص مقاصدی در فرآیند اجتهاد در کنار سایر ادله‌ی شرعی

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: در فقه امامیه، نه نظریه‌ی «مقاصد بسنده» (که نصوص را کنار گذاشته و صرفاً بر مقاصد تکیه می‌کند) مورد پذیرش است، و نه فقه مقاصدی به معنای رایج در اندیشه‌ی برخی اهل سنت، بلکه آنچه مورد تأکید است، ضرورت لحاظ نصوص مقاصدی در فرآیند اجتهاد و استنباط احکام در کنار سایر ادله‌ی شرعی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «بازتبیین و آسیب‌شناسی اندیشه کارکرد نصوص مبیّن اهداف عالی و مقاصد شریعت در استنباط احکام» با ارائه استاد ابوالقاسم علیدوست در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد، این استاد عالی …

توضیحات بیشتر »

روح اسلام و شریعت باید در مفاد قوانین ما تجلی پیدا کند/ پرداختن نامتوازن به برخی موضوعات از چالش‌های قانونگذاری است

روح اسلام و شریعت باید در مفاد قوانین ما تجلی پیدا کند/ پرداختن نامتوازن به برخی موضوعات از چالش‌های قانونگذاری است

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه روح اسلام و شریعت باید در مفاد قوانین ما تجلی پیدا کند، گفت: مهمترین ضرروت برای حاکمیت دین و تقویت اسلامیت نظام آن است که قانون و مجموعه مقررات برای اداره کشور باید در بستر اسلام، فکر دینی، فقه و شریعت اسلامی صورت بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد صادق آملی لاریجانی در دیدار رئیس و اعضای علمی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس خاطرنشان کرد: مرکز تحقیقات اسلامی مجلس به عنوان بازوی مشورتی قوه مقننه در دل حوزه‌های علمیه و به عنوان یک بال قوی مجلس شورای اسلامی باید تلاش کند تا …

توضیحات بیشتر »

فقه الاجتماع؛ کلید توسعه فقهی در جهان معاصر است / ولایت فقیه؛ نظامی مترقی، الگویی جهانی/ نظام‌سازی اسلامی؛ چرا فقه باید نقطه عزیمت باشد؟

فقه الاجتماع؛ کلید توسعه فقهی در جهان معاصر است / ولایت فقیه؛ نظامی مترقی، الگویی جهانی/ نظام‌سازی اسلامی؛ چرا فقه باید نقطه عزیمت باشد؟

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه تصریح کرد: اصلی‌ترین فقهی که باید به دنبال توسعه آن باشیم، مسأله فقه الاجتماع یا فقه نظام است. تنظیم روابط در عرصه اجتماع، سیاست، اقتصاد و… باید بر اساس روش‌های علمی انجام شود. اگر حوزه‌ها این روابط را تبیین نکنند، قطعا منجر به انزوای حوزه می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، اختتامیه ششمین همایش کتاب سال حکومت اسلامی (سه‌شنبه ۱۵ بهمن ۱۴۰۳) با سخنرانی استاد محسن اراکی، استاد عباس کعبی و استاد محمود رجبی در مدرسه عالی دارالشفاء قم برگزار شد. آیت‌الله محمدعلی موحدی کرمانی، رئیس مجلس خبرگان رهبری، به ششمین همایش کتاب سال حکومت اسلامی …

توضیحات بیشتر »

آیا گفتمان امام (ره) در حوزه مهجور است؟

آیا گفتمان امام (ره) در حوزه مهجور است؟

شبکه اجتهاد: گاهی شنیده می‌شود که گفتمان امام‌ (ره) در متن حوزه امتداد پیدا نکرده و حوزه علمیه قم به عنوان مادر انقلاب دچار بلیه “نجفی شدن” گشته و طبیعتا برای این بیماری باید دنبال راه حلی بود. به نظر نگارنده، این تصوربا واقعیت حوزه قم مطابق نیست و دال مرکزی گفتمان انقلاب بیش از هر زمانی در حوزه معاصر ریشه دوانده و بذری که در این زمین بارور به دست مبارک امام پاشیده شد، امروز به نهال‌های بالنده تبدیل شده است. اگرچه حوزه‌های علمیه در امتداد مهجوریت تاریخی خود و در همه‌ی این قرن‌هایی که قرار نبود شریعت در …

توضیحات بیشتر »

برگزاری ۱۱۰ درس خارج فقه با موضوعات روز/ فقه معاصر باید در دانشگاه هم جا باز کند

برگزاری ۱۱۰ درس خارج فقه با موضوعات روز/ فقه معاصر باید در دانشگاه هم جا باز کند

حجت‌الاسلام اثنی عشری با بیان اینکه در سال تحصیلی ۱۴۰۳ شاهد برپایی ۱۱۰ جلسه درس خارج فقه معاصر هستیم که موضوعات جدید را بررسی می‌کنند، گفت: این دستاوردها باید در قالبی ارائه شود که در دانشگاه‌های ما هم قابل استفاده بوده و در فضا و ادبیات دانشگاهی ما جا باز کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین اثنی عشری، ضمن اشاره به تاریخچه و نحوه ایجاد تحول اجتهادی در جریان فقهی حوزه‌ها‌ی علمیه، اظهارکرد: دفتر فقه معاصر در راستای اجرای فرمایشات مقام معظم رهبری و تاکیدات ایشان طی چندین سال و همچنین تاکیدات دیگر بزرگان حوزه پس از چند سال …

توضیحات بیشتر »

اکران فقه در صحنه هنر؛ انتشار دو پرونده ویژه در فقه هنر و نمایش

اکران فقه در صحنه هنر؛ انتشار دو پرونده ویژه در فقه هنر و نمایش

همزمان با آغاز اکران چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، دو پرونده مهم و کاربردی با عنوان «مبادی فقه هنر» و «فقه نمایش» با آثاری از اساتید صاحب‌نظر و اندیشوران حوزه و دانشگاه از سوی «شبکه اجتهاد» رونمایی شد. این پرونده‌ها به تحلیل و بررسی تعامل میان شریعت و هنر پرداخته و در کنار تحلیل‌های عمیق، پرسش‌هایی تازه و چالش‌برانگیزی را در این عرصه مطرح می‌کنند که امید می‌رود می‌رود زمینه‌ساز گشایش مسیرهای جدید برای گفتگو و پژوهش‌های آتی در این حوزه گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هنر و فقه، هر دو ریشه‌ای کهن دارند، اما ترکیب این دو …

توضیحات بیشتر »

نمایش‌گری یا نمایاندن؛ مسئله این است!/ مصطفی دُرّی

نمایش‌گری یا نمایاندن؛ مسئله این است!/ مصطفی دُرّی

اختصاصی شبکه اجتهاد: اضافه‌کردن واژه «فقه» به ابتدای واژه «نمایش»، همان‌طور که بارها در همین نگاشته مورد تصریح قرار گرفت، اصلاً به این معنا نیست که «فقه نمایش» را به‌مثابه یک باب فقهی می‌انگاریم، بلکه در حال حاضر و با حجم مسائلی که دارد، به‌روشنی، نمی‌توان آن را یک باب فقهی انگاشت، بلکه صرفاً سرفصلی از یک باب فقهی است. فقه نمایش البته آنجا که به نفس مقوله نمایش می‌پردازد ذیل فقه هنر قرار می‌گیرد و آنجا که عرضه نمایاندن (=اکران) آن موردتوجه واقع می‌شود، زیرمجموعه فقه رسانه می‌گردد. لکن درهرصورت، لازم است مراد از این واژه و گستره مسائل …

توضیحات بیشتر »

در مسئله پوشش بانوان، تفاوتی بین تصویر و عالم خارج وجود ندارد

در مسئله پوشش بانوان، تفاوتی بین تصویر و عالم خارج وجود ندارد

یک دیدگاه معتقد است که تفاوتی میان فیلم و غیر فیلم ندارد؛ یعنی همانگونه که اصل تشبه مرد به زن حرام است، وقوع چنین تشبّهی در فیلم نیز حرام است و فرقی نمی‌کند که پوشش شرعی را رعایت کرده باشد یا نه. دیدگاه دوم این است که تشبه مرد به زن، در عالم واقع حرام است اما در عالم نمایش و فیلم، حکم متفاوتی دارد. بر اساس دیدگاه نخست، اگر مردی نقش زنی را بازی کند قاعدتاً جواز ندارد اما اگر مبنای دوم را بپذیریم، علی المبنی مشکلی پیش نمی‌آید. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید میرخندان، سال‌هاست که …

توضیحات بیشتر »

نظرات فقها در مورداستفاده زنان از کلاه‌گیس در معرض دید مردان

نظرات فقها در مورداستفاده زنان از کلاه‌گیس در معرض دید مردان

برخی از فقها گفته‌اند اگر موی وصل شده از موی زن اجنبیه دیگری باشد پوشاندن آن، واجب و نگاه‌کردن به آن حرام است، امّا اگر از موی مرد یا موی حیوان یا الیاف مصنوعی باشد حرام نیست. به قائل این سخن دست نیافتم امّا در کتاب‌های مختلف فقهی مطرح و در بیشتر موارد، مورد انکار قرار گرفته است. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از روش‌های نمایش زنان مسلمانی که در نقش بانوان بی‌حجاب به ایفای نقش می‌پردازند، استفاده از کلاه‌گیس برای ایشان بوده است. استفاده از کلاه‌گیس البته اختصاص به این مورد نداشته و انگیزه‌های مختلفی برای نمایش بانوان با کلاه‌گیس …

توضیحات بیشتر »

استفاده زنان از کلاه‌گیس در معرض دید مردان

استفاده زنان از کلاه‌گیس در معرض دید مردان

اگر پوشاندن کلاه‌گیس واجب باشد، باید پوشاندن لباس زیبا نیز بر زنان واجب باشد و این امری است که هرچند به‌صورت حکم استحبابی و توصیه اخلاقی در کلمات فقها وجود دارد؛ ولی فتوا به آن دشوار است. به همین دلیل، اکثریت فقها احتیاط کرده‌اند و از فتوای صریح خودداری ورزیده‌اند. اختصاصی شبکه اجتهاد: سال‌هاست که استفاده از کلاه‌گیس برای بانوان مرسوم است. ورود کلاه‌گیس به آرایش بانوان در هنرهای نمایشی نیز سابقه طولانی دارد. پس از انقلاب اسلامی اما این پرسش مطرح شد که آیا استفاده زنان از کلاه‌گیس، به‌نحوی‌که حجابی برای پوشش آن نداشته باشند، در هنرهای نمایشی جایز …

توضیحات بیشتر »

نظرات فقها در مورد نمایش بانوان بدحجاب و بی‌حجابِ ایرانی و غیرایرانی، در رسانه

نظرات فقها در مورد نمایش بانوان بدحجاب و بی‌حجابِ ایرانی و غیرایرانی، در رسانه

مشهور فقها نگاه‌کردن بدون قصد لذت به زنان اهل ذمه بلکه مطلق زنان کافر را جایز دانسته‌­اند. در روایتی  هم که در این مورد وجود دارد، تعبیر «علج» به‌کاررفته است. عِلج به معنی کافر است و شامل اهل کتاب و غیر اهل کتاب می­‌شود؛ بنابراین نمایش بدون حجاب زنان غیرمسلمان به‌گونه‌ای که موجب اشاعه فحشا و اثاره شهوت نوعی نشود، مطلقاً جایز است. اختصاصی شبکه اجتهاد: آیا نمایش بانوان بی‌حجاب و بدحجاب در رسانه، جایز است؟ این پرسش تنها اختصاص به بانوان مسلمان یا ایرانی ندارد، بلکه در بسیاری از تولیدات تصویری، چه در قالب هنرهای نمایشی و چه در …

توضیحات بیشتر »

سرمقاله پرونده «مبادی فقه هنر»

سرمقاله پرونده «مبادی فقه هنر»

اختصاصی شبکه اجتهاد: هم هنر، امری دیرین است و هم دانش فقه؛ اما «فقه هنر» از ابواب فقهی نوپدید به شمار می‌آید. مراد از نوپدید بودن این باب فقهی البته، نوپدید بودنِ تمام مسائل آن نیست؛ چرا که بسیاری از مسائل آن نظیر موسیقی، مجسمه‌سازی، آواز و … در کتب فقهی نظیر مکاسب محرمه، قرن‌هاست که مورد گفتگو و بحث فقه‌پژوهان قرار گرفته‌اند؛ بلکه نوپدید بودن فقه هنر، به معنای پرداخت به آن، به‌عنوان یک باب فقهی و یک «کلّ» است. نوبودن این باب فقهی در کنار ناشناخته بودنِ ابعاد، بایسته‌ها و چیستی دقیق آن، موجب شد تا مجله الکترونیکی …

توضیحات بیشتر »

فقه هنر در مذاهب اهل سنت/ محمد قدرتی

فقه هنر در مذاهب اهل سنت/ محمد قدرتی

اختصاصی شبکه اجتهاد: جایگاه هنر در فقه اسلامی همواره موضوع بحث و بررسی بوده است. فقهای مذاهب مختلف اسلامی، از جمله مذاهب اربعه اهل سنت (حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی)، با استناد به قرآن، سنت، اجماع و قیاس، به تبیین حدود و شرایط مشروعیت هنر پرداخته‌اند. این نوشتار با هدف بررسی تطبیقی جایگاه هنر در فقه مذاهب اهل‌سنت، به تحلیل دیدگاه‌های فقهی درباره هنرهای مختلف مانند موسیقی، نقاشی، مجسمه‌سازی و تئاتر می‌پردازد و وجوه اشتراک و افتراق میان این مذاهب را روشن می‌سازد. دیدگاه‌های مذاهب مختلف اسلامی مانند شیعه، حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی، درباره هنر متفاوت است. به عنوان …

توضیحات بیشتر »

بدون نظر به مقاصد شارع، نمی‌توان حکم پوشش را به‌درستی بیان کرد

بدون نظر به مقاصد شارع، نمی‌توان حکم پوشش را به‌درستی بیان کرد

اگر نمایش مسابقه کشتی یا فوتبال مردان در رسانه فوائدی در راستای رسالت رسانه داشته باشد و مثلاً باعث ایجاد نشاط در جامعه شود، در چه صورت می‌توان آن را مصداق اعانه بر تحریک شهوت نامحرم تلقی کرد و ممنوع دانست؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌ والمسلمین باستانی، سال‌هاست که در حوزه علمیه قم به تدریس می‌پردازد و هم اکنون نیز درس خارج فقه و اصول وی در این حوزه برپاست. او سال‌هاست که به مسائل نوپدید نیز علاقه‌مند شده است و در این عرصه‌ها نیز به تدریس و پژوهش می‌پردازد. با او از حکم نمایش برهنه یا نیمه‌برهنه بدن مردان …

توضیحات بیشتر »

پاپ و مرجعیت

پاپ و مرجعیت

پاپ و مرجعیت: نگاهی تحلیلی به دیدار پاپ با آیت‌الله سیستانی، نوشتۀ حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مسجدجامعی، سفیر اسبق ایران در واتیکان و مراکش، اثری در تحلیل یکی از مهم‌ترین رویدادهای دینی و اجتماعی در دوران معاصر است. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب، با نگاه عمیق و چندجانبه، به بررسی ابعاد گوناگون دیدار تاریخی میان پاپ فرانسیس، رهبر کلیسای کاتولیک، و آیت‌الله سیستانی، یکی از برجسته‌ترین مراجع شیعه، پرداخته است. این دیدار که در شرایطی بحرانی و در فضای سیاسی، اجتماعی و دینی پیچیدۀ عراق صورت گرفت، پیام‌هایی جهانی برای تقویت صلح، همزیستی مسالمت‌آمیز و همبستگی انسانی داشت. کتاب با …

توضیحات بیشتر »

انحصار صدور فتوا در الازهر و جرم انگاری آن توسط سلفی‌ها و اخوان المسلمین

انحصار صدور فتوا در الازهر و جرم انگاری آن توسط سلفی‌ها و اخوان المسلمین

مصر در حال تصویب قانونی است که صدور فتوا توسط افراد غیر متخصص را جرم‌انگاری شود. این اقدام در حقیقت محاصره‌ فکری جریان‌های سلفی و اخوانی را تشدید خواهد کرد و نشان از تغییر اساسی در روابط «الازهر» با «سلفی‌ها» دارد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از وبسایت روزنامه العرب، مقامات دینی مصر، از جمله نظیر عیاد مفتى این کشور با اشاره به هماهنگی با الازهر و دیگر نهادهای دولتی، از تدوین این قانون خبر داده‌اند و جلسات متعددی در این خصوص برگزار شده است. هدف این قانون، مسدود کردن آخرین راه نفوذ افراد افراطی از طریق فتاوای غیرکارشناسی …

توضیحات بیشتر »

دلالت‌های فقه الإجتماعی یک حدیث در الگوی تعامل اجتماعی/ امین کربلایی

دلالت‌های فقه الإجتماعی یک حدیث در الگوی تعامل اجتماعی/ امین کربلایی

شبکه اجتهاد: یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های پژوهشگران حوزه فقه اجتماعی، یافتن الگویی جامع و کارآمد برای تعاملات اجتماعی، به ویژه در جوامع چند فرهنگی است. روایات اهل بیت (ع) به ویژه روایتی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است، الگوی جامعی را برای کنشگری اجتماعی ارائه می‌دهد. این الگو می‌تواند به عنوان راهنمایی برای ایجاد نظم اجتماعی پایدار و ارتقای آن به کار گرفته شود. مقدمتا باید متذکر شد که در حوزه کنش اجتماعی، دو رویکرد عمده قابل تشخیص است: ۱. رویکرد عمومی نسبت به تعاملات کلی جامعه، أعم از گروه‌های موافق و مخالف فرهنگی، پرداخته و به …

توضیحات بیشتر »

طوفان الاقصی و بازاندیشی در فقه مقاومت/ محمد طالبی

طوفان الاقصی و بازاندیشی در فقه مقاومت/ محمد طالبی

اختصاصی شبکه اجتهاد: رویداد طوفان الاقصی صرفاً یک رویداد منطقه‌ای یا جهانی نبود؛ بلکه نقطه عطفی در تاریخ اندیشه فقهی محسوب می‌شود. پیش از آغاز عملیات طوفان الاقصی، رژیم صهیونیستی همواره با طرح دکترین ضاحیه، تهدید می‌کرد که در صورت هرگونه اقدام علیه امنیت خود، با تخریب گسترده زیرساخت‌های غیرنظامی و حیاتی واکنش نشان خواهد داد. با این حال، مقاومت فلسطین با آگاهی از این تهدید و آثار آن بر جامعه غزه، با اتکا بر محاسبات راهبردی و ارتکازات متفاوت فقهی، تصمیم به اجرای این عملیات گرفت. این تصمیم که با تأیید بعدی مراجع عالی‌قدر شیعه نیز همراه بود، نشان …

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی موضوعات اعتقادی؛ معنا و امکان‌ سنجی

بررسی فقهی موضوعات اعتقادی؛ معنا و امکان‌ سنجی

چاپ اول کتاب «بررسی فقهی موضوعات اعتقادی؛ معنا و امکان سنجی» اثر حاضر نوشته حسن حیدرزاده، در دبیرخانه حمایت از پژوهش‌های مورد نیاز نظام اسلامی تدوین و توسط «مؤسسه انتشارات حوزه‌های علمیه» به چاپ رسیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای توسعه مرزهای دانش فقه، لازم است با روش شناسی اجتهادی و استنباطی در حوزه علوم اعتقادی وارد شده و آن را از دریچه فقه به‌معنای اخص آن، مورد بررسی قرار داد و حکم شرعی تصرفات اختیاری متصور در اعتقادات (اکتساب، اجتناب، تشدید و تضعیف) را به‌دست آورد. به عبارتی دایره فقه اصطلاحی را که تنها به استنباط حکم …

توضیحات بیشتر »

کتاب‌شناسی فقه رسانه

کتاب‌شناسی فقه رسانه

اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه‌ به ارتباط جدی میان رسانه و هنر، تفکیک این دو از یکدیگر بسیار دشوار است. اما حتی اگر چنین چیزی ممکن نیز باشد، اما نمی‌توان منکر ارتباط وثیق و تأثیرگذاری این دو در یکدیگر گردید. به همین مناسبت، علاوه بر کتاب‌شناسی فقه هنر، کتاب‌شناسی فقه رسانه نیز از نگاه شما می‌گذرد؛ چرا که به نظر می‌رسد بدون بررسی منابع فقه رسانه، بحث در رابطه‌ با فقه هنر، ابتر خواهد ماند. ۱. مجموعه گفتارهای فقه رسانه و ارتباطات، علی نهاوندی، ویراستار: سید حمید حیدری ثانی، چاپ اول ۱۳۹۸، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، جلد یکم: ۳۸۳ …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky