اسلام با مسئله تنوع دیدگاههای سیاسی در دولت اسلامی چگونه برخورد میکند؟ آیا صاحبان آرای گوناگون، آزادی طرح نظریات خود را در دولت اسلامی دارند؟ آیا ولی امر آزادی انتخاب و پیروی از اندیشههای مختلف در مورد مسائل عمومی را به توده مردم میدهد؟ ضوابط اجرایی که در برابر این واقعیت امت را از لغزش محفوظ میدارد چیست؟… شبکه اجتهاد: …
Read More »دیدگاه و گزارش
اختیارت حاکم اسلامی در وضع احکام متغییر با نگاه به احکام زنان
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه علامه طباطبایی دایره اختیارات حاکم اسلامی را در وضع قوانین متغییر در حیطه احکام مباح دانسته و بیان کرده که حاکم اسلامی میتواند حکم مباح را ممنوع یا مقید کند، گفت: ما معتقد هستیم که مبنای اختیارات حاکم اسلامی در وضع قوانین متغییر حتی در حیطه احکام مباح قاعده …
Read More »نگاهی به پروژه «روایات سیاسی غررالحکم»
پژوهش «روایات سیاسی غررالحکم» درصدد است با گزینش روایات عرصه سیاست و حکومت، از کتاب «غررالحکم»، و با دسته بندی و ایجاد نظام منطقی برای این روایات، نظامی از روایات تخصّصی گستره سیاست و حکومت را در راستای اداره مطلوب حکومت اسلامی، به محققان، سیاستمداران، کارگزاران و حاکمان اسلامی ارائه نماید. به گزارش شبکه اجتهاد، پروژه «روایات سیاسی غررالحکم» درصدد …
Read More »کسى که ولایت میکند، فقیه است یا فقه؟
بحث درباره این مطلب است که آیا ولایت با «فقه» است یا «فقیه»؟ یعنى در سرپرستى و ولایت جامعه، کسى که ولایت میکند، فقیه است یا فقه؟ پاسخ این پرسش، به چگونگى برداشت ما از «ولایت فقه» و «ولایت فقیه» بر میگردد. شبکه اجتهاد: آنچه پیش روست مقالهای است که از سخنرانی حجتالاسلام و المسلمین سید محمد مهدی میرباقری استاد …
Read More »طرح «امامت و امارت»، جمهوری اسلامی در مقیاس کوچک
اینکه یک کشور ۸۰ میلیوننفری را به فقیه بدهند راحتتر است یا یک روستای ۵۰۰ نفری را؟ اگر آنجا ناممکن است، در اینجا نیز ناممکن است؛ اگر امکان آن در استان نباشد، به طریق اولی در کشور هم ممکن نیست. اینکه یک روحانی فقیه بیاید زمام اقتصاد، سیاست و … همگی را بگیرد؛ چرا این را در قانون اساسی آوردید؟ …
Read More »حق مقاومت و نافرمانی مدنی در جامعه اسلامی قابل اثبات است؟
حجتالاسلام ورعی استاد حوزه و دانشگاه معتقد است با استناد به پارهای از آیات قرآن، روایات و سیره معصومین(ع) میشود حق مقاومت و نافرمانی مدنی را در جامعه اسلامی اثبات کرد. اما حجتالاسلام محمدی معتقد است باید بین نافرمانی مدنی تفکیک قائل شویم. به گزارش شبکه اجتهاد، مناظره علمی «حق انتقاد در حکومت اسلامی» با حضور حجتالاسلام دکتر علی محمدی، …
Read More »تشخیص موضوعات مستنبطه، شأن مرجع اعلم است
شبکه اجتهاد: تذکر بیسابقه یک مرجع تقلید به شورای نگهبان، مبنی بر عدم دخالت در کار مرجعیت، حادثهای غیرمنتظره در مجامع فقهی و حوزوی بود. در این رابطه، با آیتالله محمدعلی گرامی قمی، از اساتید باسابقه در حوزه علمیه قم گفتگو کردیم. او در این گفتگو، نظرات جالبی را در دفاع از مرجعیت بیان کرد. به نظر حضرتعالی، بهطورکلی، موضوعشناسی …
Read More »دارندگان «ولایت» در فقه متفاوتاند/ بعد از انقلاب منظور از «ولایت فقیه»، ولایت بر زعامت بوده است
حجتالاسلام والمسلمین ارسطا با بیان اینکه بعد از انقلاب منظور از ولایت فقیه، ولایت بر زعامت بوده است، به بررسی دو معنا برای اصطلاح ولایت مطلقه پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا در چهارمین جلسه از دوره آموزشی مبانی ولایت فقیه که در مرکز همایشهای غدیر برگزار شد، اظهار داشت: یکی از مباحث قانون اساسی، مسأله ولایت …
Read More »متلاشی شدن «حوزه نجف» نتیجه چه بود؟
اگر حوزه نجف متلاشی شد اگر این همه علمای بزرگ در نجف به شهادت رسیدند در نتیجه چه بود؟ مگر در نتیجه سیاست ورزی حاکمین ظالمشان نبود؟ مگر میتوان خود را از سیاست دور نگه داشت بعد دین را حفظ کرد؟ این چه تفکری است، چگونه میتوان از سیاست دور ماند و دین را سالم نگه داشت؟ به گزارش شبکه …
Read More »تجدد، عقبماندگی و مفهوم تمدن در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی
ترتیب آنچه را که فرهنگ و تمدن مینامیم، میباید تعریفی و سطح توقعی و جایگاهی در این تحول انقلابی داشته باشد. پرسش ما این است که نسبت میان این دو انقلاب با مفهوم «تمدن» آن هم مدنیت مطلوب و نامطلوب چیست؟ نسبت این دو انقلاب، با وضعی از مدنیت که مورد تنفر و انتظار بوده، چگونه بوده است؟ به گزارش …
Read More »تقریر بنیادهای نظری «شیخ جعفر کاشف الغطاء» در سیاست و حکومت
در این تحقیق پیش از ورود به مباحث نظام سیاسی به بازخوانی و تشریح زندگی و شخصیت علمی و فکری شخصیت مورد نظر و تبیین اوضاع سیاسی- اجتماعی زمانه وی پرداخته میشود و سپس در طلیعه اندیشههای سیاسی وی به تقریر بنیادهای نظری ایشان اقدام خواهد شد تا در پرتو این بنیادها اندیشهها و دیدگاههای کاشف الغطا در زمینه سیاست …
Read More »حکم شرعی با مراجع تقلید، بررسی شرعی قوانین با شورای نگهبان
تا کنون موردی نبوده که از فقهای شورای نگهبان مسألهای شرعی پرسیده شود و آنها پاسخ داده باشند، در این جا شورای نگهبان هیچ کاره است، ما یک مورد این کار را نکرده و نمیکنیم اما درباره مقررات و قوانین وظیفه داریم که بررسی کنیم که با شرع مخالفت دارد یا خیر. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمد مؤمن عضو …
Read More »اهل سنت به رغم داشتن میراث اندیشه سیاسی نتوانسته انقلاب کند
احمد رهدار در همایش سید قطب با بیان اینکه جهان اهل سنت به رغم داشتن میراث اندیشه در حوزه سیاسی نتوانسته انقلاب کند و به تغییر غیر خشن سیاسی نائل شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر احمد رهدار، رئیس مؤسسه فتوح اندیشه در دومین روز همایش بازخوانی و بررسی دیدگاههای سید قطب که به همت کانون اندیشه جوان، …
Read More »بررسی مُدعای ثبوت نسبت به عدم باور آخوند به حاکمیت سیاسی فقیهان
آنچه در این نوشتار محور بحث قرار میگیرد، دیدگاه آخوند خراسانی درباره مشروعیت حکومت در عصر غیبت و بهطور خاص، حاکمیت سیاسی فقیهان است. این مسأله، بهویژه با توجه به برخی نوشتههایی که در آنها نسبت به تفسیر و توضیح دیدگاه ایشان به اشتباه قضاوت شده است، اهمیت بیشتری مییابد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بررسی اندیشه سیاسی مرحوم آخوند ملامحمد …
Read More »قضات نباید روح عدالت را فداى قانون کنند/ عدالت از مهمترین دغدغههاى شارع مقدس است
اگر بخواهیم بگوییم قضات نباید روح عدالت را فداى قانون کنند باید قضات در مقام عمل بتوانند به نحوى اصول قانون اساسى را در احکام خود اعمال کنند و به روح عدالت رجوع کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه برگزاری سلسله نشستها و میزگردهای علمی در دانشگاه عدالت، به همت معاونت علمی اداره کل پژوهش، دهمین نشست علمی با …
Read More »نائینی مشروطه را نظام ایدهآل نمیدانست/ هنر امام(ره) بازخوانی فقه بدون افتادن در ورطه التقاط بود
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با بیان اینکه هنر امام(ره) بازخوانی فقه بدون افتادن در ورطه التقاط بود، گفت: نظریه مردمسالاری دینی که هم مشروعیت و هم منشا قدرت نظام را تامین میکند با بازخوانی درست و گفتمان مطلوب، قابل عرضه به دنیاست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی امروز …
Read More »بررسی فقهی تعارض خواست اکثریت و اقلیت در نظام اسلامی
سخاوتی در بررسی فقهی تعارض خواست اکثریت و اقلیت در نظام اسلامی گفت: منظور ما از اکثریت به معنای ارجحیت نیست بلکه هدف اهم و مهم است؛ اکثریت در دموکراسی نصف به علاوه یک است و در فقه شیعی مبانی مختلفی وجود دارد که فقها نیز خیلی به آن نپرداخته اند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین نصرالله سخاوتی در …
Read More »پارسانیا: نزاع مشروطه و مشروعه بر سر ولایت فقیه نبود/ ثبوت: عدم باور آخوند به حکومت اسلامی در عصر غیبت
حجتالاسلام پارسانیا با بیان این که در زمان مشروطه علما درباره اصل تشکیل ولایت فقها مخالفتی نداشتند بلکه درباره امکان اجرا و مصادیق حرف داشتند، گفت: آخوند خراسانی ولایت فقیه را قبول داشته، ولی درباره شدن یا نشدن آن نظر متفاوتی داشته است. این در حالی است که به اعتقاد اکبر ثبوت، آخوند اعتقادی به حکومت اسلامی در عصر غیبت …
Read More »نائینی بین دولت جدید، ملیت ایرانی و مذهب تشیع آشتی برقرار کرد
مرحوم نائینی میگوید عبور از سلطنت به دوران مدرن، منع شرعی ندارد بلکه با حمایت شرعی نیز مواجه است. او دولتهای سلطنتی را دولت نمیبیند و معتقد است که ذات دولت، امانتی است و از ابتدا مشروطه بوده است؛ بنابراین مرحوم نائینی بین دولت جدید و ملیت ایرانی و مذهب تشیع آشتی برقرار میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین …
Read More »«مرابطه»، تنها از دولت اسلامی نیست بلکه از بلاد اسلامی است
مرابطه در اصطلاح قرآن کریم یعنی مرزبانی از سنگرهای ایدئولوژیک اسلام، مرزبانی از باورها و ارزشهای اسلامی به همراهی رهبر جامعه اسلامی. اما در اصطلاح فقهی، مرابطه، مرزبانی فیزیکی و دیده بانی صِرف است؛ یعنی باید یک عده در مرز وظیفه دیدبانی را برای جلوگیری از نفوذ دشمن بر عهده بگیرند و در صورت نفوذ، اعلام بکند تا بشود با …
Read More »ورود به مسائل مستحدثه، کار هر فقیهی نیست/ چرایی اختلاف نظر فقها در کیفیت نظارت فقیه بر حکومت
فقه اسلامی، احکام سیاسی را نیز در برمیگیرد؛ اختلاف فقها در وجود فقه سیاسی در اسلام وعدم انسداد فهم فقیه از این مسائل نیست، بلکه در این است که آیا حکومت و اجراء احکام الهی شأن فقیه است یا او هم مثل سایر مکلفین، از باب امر به معروف و نهی از منکر حق ورود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »مبانی حاکمیت و الگوهای دولت در فقه معاصر شیعه
زمانی میتوانیم از پیشرفت صحبت کنیم که نخستین گامها پیشرفت را در مشروطه دنبال کنیم. دولت مشروطه دولتی است که در تاریخ تحقق داشته، ملی است و در عین حال اسلامی نیز هست. یعنی تجربه تاریخی دارد، به حقوق مردم توجه دارد و در چارچوب دستگاههای فقهی قرار میگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «مبانی حاکمیت و الگوهای دولت در …
Read More »دلائل مخالفین و موافقین تشکیل حکومت در عصر غیبت
اگر شرایط قیام فراهم شد و رهبری قیام به دست یک مرجعیت تقلید باشد و زمینه سازی ظهور باشد، روایتی نداریم که بگوید این قیامها جایز نیست؛ بلکه برعکس آن، روایاتی هست که میگوید در عصر غیبت قیامهایی اتفاق میافتد که آن قیامها زمینه ساز ظهور حضرت مهدی(ع) میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین نشست علمی «حکومت دینی و کارآمدی …
Read More »امام(ره) مسئله دولت ـ ملت را با «ولایت فقیه» حل کرد
حجتالاسلام پارسانیا گفت: اگر ما ولایت فقیه نداشتیم، بالطبع فاصله و گسل دولت-ملت حل نشده بود و در جنگ هشت ساله ما قطعا شکست میخوردیم. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسات آموزشی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی، در دفتر تبلیغات اسلامی، نمایندگی تهران، با حضور اساتید و صاحب نظران حوزه علوم انسانی برگزار شد. حجتالاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، رئیس قطب …
Read More »گستره ولایت فقیه و حریم خصوصی شهروندان
بین گونههای نظام سیاسی و خاستگاه مشروعیّت آن، با گستره اختیارات ولی فقیه، ارتباط وثیق برقرار است. از این روی، بین ولایت انتصابی(مطلقه، عامّه) و ولایت انتخابی و ولایت مستند به حسبه، تفاوت جدّی وجود دارد. لذا در گستره اختیارات حکومتی باید، سراغ مشروعیّت نظام سیاسی و خاستگاه مشروعیّت نظام سیاسی رفت. به گزارش شبکه اجتهاد؛ نشست علمی «گستره ولایت …
Read More »مهاجرت نخبگان از منظر «فقه سیاسی» بررسی شد/ خروج از جامعه ولایی نوعی شرک است!
به ادعای یک پژوهشگر در کرسی ترویجی پژوهشگاه فقه نظام: خروج از جامعه ولایی، شرک در طاعت و جزو گناهان کبیره است! به گزارش شبکه اجتهاد؛ سومین کرسی ترویجی پژوهشگاه فقه نظام با ارائه حجتالاسلام مجید رجبی، نقد حجتالاسلام دکتر علی رضائیان استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و دبیر علمی حجتالاسلام مهدی جعفرزاده، در جمع فضلای حوزه و دانشگاه …
Read More »مأخذشناسی بیانات رهبر انقلاب در موضوع «فقه حکومتی»
عناوین و موضوعات ذیل، محصول کاوشی مختصر در بیانات مقام معظم رهبری میباشد که همگی پیرامون فقه حکومتی میباشد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجتالاسلام یحیی عبداللهی پژوهشگر مرکز علوم نوین اسلامی(معنا) و محقق در زمینه مباحث فقه حکومتی یادداشتی را در باب مأخذشناسی بیانات مقام معظم رهبری در موضوع «فقه حکومتی» در اختیار وسائل قرار داده است تا علاقهمندان و …
Read More »در حکومت اسلامی هر فقیهی حق قضاوت ندارد/ تأثیر زمان و مکان در فتوا از باب تزاحم است
از مرحوم حاج احمدآقا شنیدم که امام فرمودند: اگر این آهنگ را رادیوی جمهوری اسلامی پخش کند، اشکالی ندارد، امّا اگر همین آهنگ را کشور دیگری پخش کند، حرام است. مرحوم حاج احمدآقا به بنده گفتند: ما نفهمیدیم چرا؟ ولی امام اینگونه میفرماید. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدمهدی شب زندهدار استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و …
Read More »مبانی و اصول فقهی حاکم بر سیاست خارجی
توجه به فقه اساسا به معنای مخالفت با تفکرات مدرن که به عقل بهای زیادی میدهند نیست/ «جمهوری اسلامی» اصلی ترین گزاره فقه سیاسی کشور است/ هیچ اندیشهای به اندازه اسلام به جمهوریت، آراء و نظر مردم و خرد جمعی نخبگان جامعه میدان نداده است/ ارتباط بین فقه و سیاست میتواند مصلحت و منافع ملی را از منظر دین به …
Read More »رویکردهایی که انرژی زیادی از ظرفیتهای سیاسی حوزه گرفت
بعد از انقلاب تصور میکردیم که جمهوری اسلامی نیازمند یک نظریه مستحکم در باب مشروعیت سیاسی است، البته این تحلیل درست بود؛ اما ما دو دهۀ اول انقلاب، وقتمان را مصروف تبیین مبنای این مشروعیت کردیم، ما نیازی نداشتیم این همه وقتمان را صرف این بحث کنیم؛ مثلاً خیال میکردیم اگر این نظریه را خوب تبیین نکنیم حکومت دینی در …
Read More »