آموزهها و معارف دین اسلام برای هدایت انسانها و جامعه بشری به سوی کمالات دنیوی و اخروی تنظیم شدهاند. این آموزهها هرچند در تقسیمبندی علوم، هر یک عهدهدار تامین بخشی از کمالات و برنامههای سعادت انسان هستند، لکن نمیتوانند جدا از هم و یا در تضاد و تناقض با یکدیگر باشند. آشنایی هرچه بیشتر با آموزههای دینی بهویژه آموزههایی که …
Read More »Tag Archives: استنباط حکم شرعی
آیا تاریخ در استنباط احکام نقش دارد؟
فقه مبانى تاریخى دارد و فقیه باید از این مبانى آگاه باشد. تاریخ دو معنا دارد: الف) یک وقت مىخواهیم تکامل فقه بعداز پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم را قرن به قرن مطالعه کنیم که نام این علم، «ادوار فقه» است. ادوار جمع دوره است و اهلسنت مىگویند: فقه شش دوره دارد، اما شیعه معتقد به …
Read More »راهکارهای ارائه شده برای افعل تفضیل، به سست شدن معنای آن منجر شده است
به نظرم در فرمایشات آقای عالمزاده باید دوباره به آن توجه بشود این است که افعل تفضیل اصلاً حتی در اسلوب عرفیاش، نهفقط در اصطلاحات روایی، بهطور طبیعی حیثی است. لااقل غالباً حیثی است. وقتی در بیانات عرفی میگوییم که بهترین راننده کسی است که نگذارد آب در دل مسافرها تکان بخورد، بهترین راننده کسی است که وقتی میخواهد راه …
Read More »کشف معنای صیغهی تفضیل، تناقضهای روایی را برطرف میکند
کرسی ترویجی «کاوش در مفاد صیغه تفضیل در آموزههای اخلاقی دینی» در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست، حجتالاسلاموالمسلمین محمد عالم زاده نوری، به عنوان ارائه دهنده و حجتالاسلام امیر غنوی و حجتالاسلام محمد عمومی به عنوان ناقد حضور داشتند. دبیر علمی این جلسه، جناب آقای حسین مرادی بود. به گزارش …
Read More »شتر، تغییر کارکرد داده و فرآیند تولید پارچه عوض شده است!
نه مفهوم شتر عوض شده است و نه مصداق آن تغییر کرده، ولی همین موجود تغییر ناکرده در ظاهر و در لغت و در مفهوم، در کارکرد تغییر پیدا کرده است. شتر وقتی دیه قرار داده شد که مربوط به قبل از اسلام بود و در اسلام سنت شد، شتر حیوانی بود که بار میبرد و مَرکب بود و شیر …
Read More »سومین سمینارنقش ادبیات عربی در فرایند استنباط
شبکه اجتهاد: اختتامیه اولین جشنواره ادبی سید علیخان مدنی و سومین سمینارنقش ادبیات عربی در فرایند استنباط با حضور علما، اساتید، صاب نظران و طلاب حوزه علمیه از سوی پژوهشکده ادیب فقه جواهری در سالن همایشهای مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد. در این همایش آیتالله رضا استادی، آیتالله علیرضا اعرافی و حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست به ارائه سخن …
Read More »مصادیق نهگانه نیاز فقیه به علم کلام
عقل حکم میکند تکلیف بلابیان، قبیح است. این برائت عقلی است. اما این که این حکم عقل در کجا امضا شده است، بحثی کلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله جعفر سبحانی در بررسی دلایل نیازمندی علم فقه به علم کلام تصریح نمودند: فتوا دادن فقیه بدون استمداد از کلام و به عبارت دیگر استنباط احکام بدون استفاده از علم …
Read More »تأثیر نسخـه شناسـی در فرایند اجـتـهاد
تا حد امکان از تصحیح اجتهادی پرهیز کنیم تا اینکه بر متن اصلی روایت تحفظ صورت گیرد، به جهت اینکه در برخی موارد یک کبری کلی و قاعده کلیه منوط به نسخه است و تحفظ بر متن اصلی در نسخهشناسی و تصحیح متون بسیار حائز اهمیت است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله نشستهای علمی مدرسه فقهی امام محمدباقر(ع)، بیست …
Read More »بررسی جایگاه خطابات مقاصدی در فقه شیعه
جایگاه خطابات مقاصدی در فقه شیعه با ارائه ابوالحسن حسنی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و سه دیدگاه فقهای شیعه در این زمینه بیان شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «بررسی جایگاه خطابات مقاصدی در فقه سیاسی شیعه» با ارائه ابوالحسن حسنی از سوی گروه فقه سیاسی انجمن علمی مطالعات سیاسی حوزه علمیه چندی پیش در ساختمان انجمنهای …
Read More »عدم رویکرد تربیتی در استنباط احکام، بیتوجهی به هدف نهایی معارف اسلام است
حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهیخراسانی در درس خارج «امربهمعروف و نهی از منکر با رویکرد تربیتی و حکومتی» گفت: بیتوجهی به رویکرد تربیتی در استنباط و تبیین احکام یعنی بیتوجهی به هدف نهایی تمام معارف اسلام است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این استاد حوزه در ابتداء با بیان اینکه دو معنای رایج برای اصطلاح «فقه تربیتی» به کار رفته است، افزود: …
Read More »از «قواعد مهجور» و «شعارات بیسند» تا «کارکردگرایی شریعت»
در فقه، اصل اولی این است که دنبال اسناد باشیم؛ یعنی احکام را طبق ادله به دست بیاوریم؛ منتهی ما در فرآیند استنباط از اسناد، نمیتوانیم «مقاصد»، «مطبوع بودن» و «قابلیت اجرا» را نادیده بگیریم. اینها هیچکدام سند فتوا نیستند ولی در فهم اسناد اثر میگذارند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مدرسه مبارکه حضرت امام حسن مجتبی (علیهالسلام) مشهد چندی پیش …
Read More »سابقه و ثمرات نگرش تاریخی در استنباط فقهی
نقش تاریخ در فقه و اصول، قطعا نقش بسیار مؤثری است؛ البته در نجف، هیچگاه عنصر تاریخ در فقه لحاظ نمیشد؛ بیشتر در اصول و تجربیات، ذهنیات و احتمالات بود. اما در حوزه علمیه قم که متأثر از آیتالله بروجردی است، یکی از همتهای ایشان این بود که عنصر تاریخی را در فقه و حتی در اصول جاری کنند. ورود …
Read More »تأسیسی بودن زبان شارع لازمه اصول فقه احکام حکومتی
اگر اصول فقه موجود در پی ارتقاء از سطح احکام فردی و حداکثر اجتماعی به سطح احکام حکومتی است چارهای از این که در مقیاس فهم نیز قائل به ارتقاء شده و قدم در عرصه پذیرش تاسیسی بودن زبان شارع در منطق تفاهم و روند حجیت بگذارد، ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام علی میثمی تهرانی دانش آموخته سطح چهار …
Read More »از تئوریهای حقوق مدنی فرانسه تا استنباط احکام فقهی
این همایش نیازهای حقوق مدنی به ویژه مسئولیت مدنی را روشن میکند و فقها میتوانند با رویکرد نوین به فقه نظر کنند و از دل فقه احکامی برای کاربرد در مسئولیت مدنی استخراج کنند. این مهمترین ثمرهای است که این همایش میتواند داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین همایش ملی «فقه پویا» با حضور اساتید، صاحبنظران و دانشجویان در …
Read More »