Tag Archives: انتخاب سردبیر

عدالت در خانواده، نه تنها یک اصل بنیادی، بلکه پایه‌ای برای مفاهیم عمیق‌تری چون محبت، کرامت و رشد اعضای خانواده است. این رویکرد، در برابر تفسیرهای سطحی از نابرابری جنسیتی، بر لزوم درک عمیق از مبانی بینشی و فقهی برای حل چالش‌های خانواده تأکید می‌کند. سیستم قانون‌گذاری و حقوق زن نیز باید مبتنی بر پشتوانه‌های حکیمانه الهی باشد تا به …

بحث عدالت در مطالعات اسلامی، اغلب به تحسین کلی این مفهوم یا بازگویی روایات محدود شده و کمتر به یک نظریه جامع و ساختارمند تبدیل گشته است. این وضعیت، لزوم تبیین اصول، معیارها و پیامدهای عملی عدالت را برای نظریه‌پردازی در حوزه‌های کلان اجتماعی برجسته می‌سازد. به علاوه، اصرار بر سنجش تک‌تک احکام شرعی با مفهوم عدالت، می‌تواند به چالش‌هایی …

استاد حوزه علمیه مشهد، توسعه دانش فقه به صورت کنونی را مطلوب ندانست و اظهار داشت: در روزگار ما با افزودن کلمه فقه به ابتدای هر کلمه‌ای، انشعاب و برجسته سازی ابواب فقه دنبال می‌شود. آیا قاعده‌ای در این رابطه وجود ندارد؟ آیا به واقع می‌توان فقه الصلاه، فقه الصوم، فقه الاعتکاف، یا فقه الجهاد، فقه الدفاع، فقه المقاومه، و …

مسئله «ماهیت حکم شرعی» از بنیادی‌ترین و اثرگذارترین مباحث علم اصول است؛ موضوعی که استاد مهدی زمانی‌فرد با بازخوانی دیدگاه‌های رایج و تحلیل آرای فقهایی چون محقق اصفهانی، آیت‌الله خویی و امام خمینی، به تبیین نظریه «اعتباری بودن حکم شرعی» پرداخت و از آن دفاع کرد؛ مبنایی که به‌گفته وی، می‌تواند ساختار علم اصول و شیوه استنباط فقهی را به‌گونه‌ای …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد بیان کرد: آیت‌الله مروارید قائل به نظریه موسّع در مصلحت بود، اما از آن در چارچوب متقن و محدود استفاده می‌کرد. یعنی مصلحت برای ایشان ابزاری برای توجیه احکام نبود، بلکه دلیلی برای تحلیل روایت، برداشت حکم، و سنجش اعتبار نقل بود. از این منظر، استاد مروارید با تفکر (تفویض مطلق احکام …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، با تأکید بر اینکه می‌توان روش اجتهاد را در چارچوب تعبد به کلمات وحی توسعه داد، تأکید کرد: مسیرهایی همچون کشف ملاک، فقهی‌سازی نظام‌های اقتصادی غرب و توسعه منابع استنباط بدون پشتوانه معتبر، نه در فقه سابقه دارند و نه راه‌گشا خواهند بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در مواجهه با تحولات روزآمد …

آیا وجود ارتکاز در عصر حاضر، ملازم با وجود آن در عصر معصوم (ع) نیز هست؟ صرف وجود یک ارتکاز در زمان حال، لزوماً به معنای وجود آن در عصر ائمه (ع) نیست. به عنوان مثال، در عصر حاضر، بانک به عنوان یک شخص حقوقی پذیرفته شده است، در حالی که در عصر معصوم (ع) چنین نهادی وجود نداشته است. …

بزرگان ما، علمای ما چیزی به نام احکام حکومتی یا حتی حکم حکومی به معنای مصطلح فعلی ندارند. این‌ها در بحث قضا، هنگامی که حکم قضایی را مطرح می‌کنند، اصطلاحی به نام حکم حاکم را ذیل حکم قضایی می‌آورند و از یک جنس می‌دانند؛ با این تفاوت که اگر در فصل خصومت باشد، آن را حکم قضایی می‌گویند و اگر …

برای اداره جامعه اسلامی نمی‌توان صرفاً به فتوا اکتفا کرد و نیازمند قانون‌گذاری هستیم. معنای این سخن، نارسا بودن فتوا نیست، بلکه فتوا اصولاً برای اداره جامعه به معنای نظام‌سازی کلان طراحی نشده است. اگر بخواهیم بر طبق فتوای مورد قبول هر شخص – اعم از اجتهادی یا تقلیدی – زندگی مردم را اداره کنیم، نخستین گام منجر به اختلال …

رهبر انقلاب، بنای جمهوری اسلامی را بر دو پایه «دین» و «دانش» خواندند و گفتند: مردم و جوانان ایران با تکیه بر این دو پایه دشمن را در میدان‌های مختلف به عقب‌نشینی وادار کردند و از این پس نیز همین‌گونه عمل خواهند کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، به مناسبت چهلمین روز شهدای جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی برضد ملت …

حل معضلات اقتصادی و اجتماعی با رویکردهای فقهی متعارف یا متصلب امکان‌پذیر نیست؛ نه می‌توان با اصول عملیه نظام اقتصادی اسلام را گره‌گشا بود و نه با عدول از اصول فقه، به حل مسائل حاکمیتی دست یافت. اندیشه‌ای منجمد و یخ‌زده که از آن نظام‌سازی برنمی‌آید، هرگز پاسخگوی نیازهای تمدنی نوین نخواهد بود. همچنین، فقه بدون منظومه و درک کرامت …

سیره بنابر اتفاقاتی که در جامعه بشری می‌افتد بروز و ظهور پیدا می‌کند و چه‌بسا عقلاً ملاک و مصلحتی را که می‌فهمند ظنی و یا اشتباه بوده و ملاک واقعی غیرازآن باشد یا لااقل ملاک نزد شارع، غیرازآن باشد. در سیره عقلاییه، بیع صبی ممیز صحیح و نافذ است، درحالی‌که شارع شرط دیگری مثل بلوغ را نیز به آن اضافه …

در پی تداوم جنایات ضدبشری رژیم صهیونیستی در غزه، حضرت آیت‌الله نوری همدانی در دو موضع‌گیری، ضمن صدور بیانیه‌ای خطاب به علمای اسلام و دولت‌های مسلمان، و نیز ارسال نامه‌ای رسمی به رهبر کاتولیک‌های جهان، بر ضرورت واکنش فوری، وحدت دینی، و ایفای نقش فعال علمای دین و رهبران ادیان در دفاع از مظلومان تأکید کرد. ایشان با با بیان …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …

موسیقی می‌تواند به عنوان «مخدر» یا «اسباب عقب نگه داشتن» عمل کند که این «یک موضوع جدید است» و در زمان فقهایی چون شیخ انصاری، صاحب جواهر و مرحوم نراقی چنین موضوعی مطرح نبوده است. در مقابل، موسیقی می‌تواند «یک ابزاری در خدمت تبلیغ» و «امواج هدایت» باشد که این نیز «یک موضوع جدید است». دومین عنصر جدید، مسئله «دفع …

حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی با واکاوی دقیق و نوآورانه رویکرد روش‌شناسانه آیت‌الله سیستانی در مواجهه با تعارض روایات، نشان داد که کتاب «المنهج فی علم الأصول» علاوه بر بازخوانی هوشمندانه مبانی قدما، مسیر نوینی در علم اصول و فقه معاصر گشوده است. رویکردی که بر مطالعه تاریخی و ادبی دقیق احادیث، تحلیل سیاق و زمینه‌های تقنینی کلمات معصومان(ع) متکی است …

سال‌هاست از فقه حکومتی و لزوم آن سخن به میان می‌آید، اما چرا محصول تلاش فقها همچنان بر روش‌های مرسوم پیشین استوار است؟ ریشه این چالش را باید در عدم تولید روش‌هایی یافت که تمایز لازم را ایجاد نمایند. این موضوع به ویژه در اصول فقه نمود می‌یابد، زیرا تا زمانی که بنیان‌های اصولی متحول نگردد، تلاش‌ها برای نیل به …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه مسئولان باید با قوت و روحیه کامل به کار خود ادامه دهند، گفتند: همه بدانند که خداوند طبق آیه «وَ لَیَنصُرَنَّ اللهُ مَن یَنصُرُه»، نصرت خود را بر ملت ایران و ذیل نظام اسلامی و چتر قرآن و اسلام تضمین کرده و این ملت یقیناً پیروز خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر …

فقه حکمرانی، افقی تازه در فقه اسلامی است که نه تنها مرزهای مدیریت خرد و کلان را درمی‌نوردد، بلکه با دیدگاهی فراکلان، مسیر تمدن‌سازی و اقامه توحید را برای جامعه ترسیم می‌کند. این فقه نوظهور، رسالت خطیر تعیین تکلیف حکمران در بستر متغیر و معارض جامعه را بر عهده دارد و مشروعیت خود را از قاعده‌مندسازی تدابیر رهبری و ارائه …

در مواجهه با تهدیدات علیه رهبر معظم انقلاب اسلامی، بازخوانی عالمانه فقه سیاسی شیعه، نه‌تنها ضرورتی راهبردی بلکه وظیفه‌ای دینی، عقلانی و تمدنی است؛ فقهی که با پشتوانه عقل، نقل و تجربه تاریخی، توانایی ارائه پاسخ‌های قاعده‌مند در برابر تعرض به جایگاه ولی امر مسلمین را دارد. اساتید حوزه در تحلیل‌های خود ضمن هشدار نسبت به سبک‌سازی جایگاه رهبری در …

شبکه اجتهاد: اگر از نسبتِ فلسفه فقه و اصول فقه سخن می‌گوییم، نخست باید سنخ‌شناسی کنیم، که بدون آن، تشابه در کارکرد، ما را به خلط در هویت خواهد کشاند. فلسفۀ فقه و اصول فقه از دو سنخ‌اند؛ از دو ریشه، دو منظر، دو شیوه. یکی ناظر از بیرون است، و دیگری ساکن در درون. یکی دانش درجه‌دوم است که …

به نظر می‌رسد در فتاوای دو مرجع بزرگ تفاوتی مشاهده می‌شود: یکی از مراجع بزرگوار این مسئله را توهین می‌داند، و دیگری این مسئله را تهدید و مصداق حرب می‌شمارد. اینکه تهدید رهبر معظم انقلاب توهین است یا خودش مستقیماً حرب و مصداق افساد فی الارض است، در این مسئله تفاوت ایجاد می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی تهدید …

در حالی که سال‌هاست حلقه‌های درسی و آثار علمی با عنوان «فقه‌الجهاد» در حوزه‌های علمیه جریان دارد، هنوز از «فقه‌الاسرائیل» به‌عنوان یک دستگاه فکری مستقل و مسئله‌مند خبری نیست. گویی رژیم صهیونیستی، با وجود همه‌ی جنایاتش، هنوز به‌صورت جدی وارد ذهن و میز اجتهاد فقهای ما نشده است. این خلأ فکری، نه‌تنها در فقه باقی مانده، بلکه در فرهنگ عمومی …

حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی تصریح کرد: حقوق بشری که غرب از آن دم می‌زند، مفهومی پوچ و توخالی است، آنان نه اعتقادی به کرامت انسان دارند و نه پایبند به اصولی که ادعا می‌کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در پیامی به دهمین کنفرانس بین المللی نقد حقوق بشر آمریکایی با تاکید بر این که نباید …

اساتید و فقهای حوزه علمیه تهران در این بیانیه تاکید کرده‌اند: ترامپ سفیه سفله و همپالگی صهیونی‌اش نتانیاهو، کافر حربی‌اند؛ «آمرِ سبب» و «عاملِ مباشر» چنین اعمال جنایت‌باری، «مفسد فی الأرض» و «مهدور الدّم» است. به گزارش شبکه اجتهاد، جمعی از اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیه تهران درباره‌ی حکم فقهی تهدید مرجع اعلای شیعه حضرت آیت‌الله خامنه‌‌ای بیانیه‌ای …

رئیس‌جمهور آمریکا در یکی از اظهاراتش گفت ایران باید تسلیم بشود. «تسلیم بشود»! بحث غنی‌سازی دیگر نیست، بحث صنعت هسته‌ای نیست، بحث تسلیم ایران است. البتّه این حرف برای دهان رئیس‌جمهور آمریکا خیلی بزرگ است. ایرانِ باعظمت، ایرانِ با این تاریخ، ایرانِ با این فرهنگ، ایرانِ با این عزم پولادین ملّی، اسم «تسلیم» برای یک چنین کشوری مایه‌ی استهزاء کسانی …

از دیدگاه امام خمینی (ره)، فقه برنامه‌ای جامع برای اداره زندگی است و حکومت به عنوان یکی از احکام اولیه اسلام، بر تمام احکام فرعی مقدم است. این نگاه، بنیان سیاست خارجی جمهوری اسلامی را بر اصول ایجابی و سلبی خاصی استوار می‌سازد؛ از جمله اصل عزت و کرامت مبتنی بر استقلال، روابط حسنه و مسالمت‌آمیز، نفی سبیل، و ضرورت …

از نگاه امام خمینی (ره)، فقه حکومتی، رویکردی متفاوت و فراتر از صرف فقه سیاسی است و توسعه آن در جمهوری اسلامی با موانع فکری جدی روبروست. تفکر جدایی دین از سیاست، ناکارآمدی فقه در حل مسائل نوظهور سیاسی، و خطر سیاست‌زده کردن فقه، از جمله این چالش‌هاست. همچنین، نادیده گرفتن کارکرد عقل و فلسفه توسط جریان اخباری‌گری و سطحی‌نگری …

فقه سیاسی امام راحل، فقهی تخصص‌گراست و مشارکت متخصصان در نظام اسلامی، بر اساس مبانی روش‌شناختی ایشان، نه به معنای عرفی‌سازی حکومت، که اقتضای کارآمدی فقهی در مرحله امتثال است. جایگاه اهل فن و کارشناسان در ساختار حکمرانی اسلامی، ضمن رد انگاره‌های ناکارآمدی فقه در اداره جامعه و عرفی‌سازی حکومت به نام فقه، نه به معنای عبور از فقه، بلکه …

در منظومه فقه سیاسی امام خمینی (ره)، عقل نه صرفاً ابزاری برای استنباط احکام، بلکه شالوده‌ای استوار برای بنای حکومت اسلامی و تبیین ولایت مطلقه فقیه به شمار می‌رود. از دیدگاه ایشان، حکومت، جزء جدایی‌ناپذیر دین است و فقه در بستر آن، به شبکه‌ای به هم پیوسته از احکام بدل می‌شود که می‌تواند حتی بر قواعدی چون «لاضرر» نیز حکمی …