رئیسجمهور آمریکا در یکی از اظهاراتش گفت ایران باید تسلیم بشود. «تسلیم بشود»! بحث غنیسازی دیگر نیست، بحث صنعت هستهای نیست، بحث تسلیم ایران است. البتّه این حرف برای دهان رئیسجمهور آمریکا خیلی بزرگ است. ایرانِ باعظمت، ایرانِ با این تاریخ، ایرانِ با این فرهنگ، ایرانِ با این عزم پولادین ملّی، اسم «تسلیم» برای یک چنین کشوری مایهی استهزاء کسانی …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
سیاست خارجی اسلامی؛ از عزت تا دفاع از مستضعفان: تبیین اصول امام خمینی (ره) در پرتو فقه حکومتی
از دیدگاه امام خمینی (ره)، فقه برنامهای جامع برای اداره زندگی است و حکومت به عنوان یکی از احکام اولیه اسلام، بر تمام احکام فرعی مقدم است. این نگاه، بنیان سیاست خارجی جمهوری اسلامی را بر اصول ایجابی و سلبی خاصی استوار میسازد؛ از جمله اصل عزت و کرامت مبتنی بر استقلال، روابط حسنه و مسالمتآمیز، نفی سبیل، و ضرورت …
Read More »چالشهای توسعه فقه سیاسی در جمهوری اسلامی: موانع فکری از نگاه امام خمینی (ره)
از نگاه امام خمینی (ره)، فقه حکومتی، رویکردی متفاوت و فراتر از صرف فقه سیاسی است و توسعه آن در جمهوری اسلامی با موانع فکری جدی روبروست. تفکر جدایی دین از سیاست، ناکارآمدی فقه در حل مسائل نوظهور سیاسی، و خطر سیاستزده کردن فقه، از جمله این چالشهاست. همچنین، نادیده گرفتن کارکرد عقل و فلسفه توسط جریان اخباریگری و سطحینگری …
Read More »کارآمدی در گرو تخصصگرایی، نه عرفیسازی ویژگی فقه حکومتی امام خمینی (ره)
فقه سیاسی امام راحل، فقهی تخصصگراست و مشارکت متخصصان در نظام اسلامی، بر اساس مبانی روششناختی ایشان، نه به معنای عرفیسازی حکومت، که اقتضای کارآمدی فقهی در مرحله امتثال است. جایگاه اهل فن و کارشناسان در ساختار حکمرانی اسلامی، ضمن رد انگارههای ناکارآمدی فقه در اداره جامعه و عرفیسازی حکومت به نام فقه، نه به معنای عبور از فقه، بلکه …
Read More »عقل؛ شالوده فقه حکومتی امام خمینی (ره): حکومتداری و قواعد فقهی در پرتو خرد اجتهادی
در منظومه فقه سیاسی امام خمینی (ره)، عقل نه صرفاً ابزاری برای استنباط احکام، بلکه شالودهای استوار برای بنای حکومت اسلامی و تبیین ولایت مطلقه فقیه به شمار میرود. از دیدگاه ایشان، حکومت، جزء جداییناپذیر دین است و فقه در بستر آن، به شبکهای به هم پیوسته از احکام بدل میشود که میتواند حتی بر قواعدی چون «لاضرر» نیز حکمی …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه محرم ۱۴۴۷ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »حمایت قاطع مراجع تقلید، علمای ایران و جهان اسلام از رهبر انقلاب در برابر تهدیدات یاوهگویانه ترامپ
در روزهای اخیر، تهدیدات یاوهگویانه رئیسجمهور آمریکا علیه مقام معظم رهبری، موجی عظیم از حمایت قاطع مراجع تقلید، علمای اعلام و شخصیتهای دینی سراسر جهان و حتی رهبران ادیان و اقلیتهای دینی ایران را به دنبال داشته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در چرخهای از وحشت و درماندگی که رژیم صهیونیستی و حامیان آمریکاییاش پس از شکستهای مداوم در منطقه …
Read More »بیانیه مهم رهبران ادیان و اقلیتهای دینی ایران درباره نفرت پراکنی و تهدید ترامپ نسبت به رهبر انقلاب اسلامی
رهبران ادیان و اقلیتهای دینی ایران با صدور بیانیهای نفرت پراکنی و تهدید رئیس جمهور متوهم امریکا و نخست وزیر رژیم صهیونیستی نسبت به رهبر فرزانه انقلاب ایران حضرت آیتالله خامنهای ابرازداشتند و تاکید نمودند اقدامات و تهدیداتی از این دست، مصداق روشنی از نفرتپراکنی بوده و موجب جریحه دارشدن احساسات دینی ایران، و منطقه و تمامی آزادیخواهان و شرافتمندان …
Read More »اُف بر وجدانهای خفته و حکومتهای خودباخته و سردمداران جیرهخوار
آیتالله اشرفی شاهرودی در بیانیهای شدیداللحن، حمله رژیم صهیونی به ایران و جنایات اخیر این رژیم علیه مردم بیگناه را محکوم کرد و از وجدانهای بیدار جهان خواست در برابر ظلم و تجاوز سکوت نکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی (از شاگردان ارشد آیتالله خویی و امام خمینی) در بیانیهای، با استناد به آیات قرآنی و آموزههای …
Read More »فقه حکمرانی و الزامات چهارگانه؛ از ابطال اومانیسم تا نگرش سیستمی
استاد درس خارج حوزه علمیّه مشهد بر این باور است که ورود فقه به عرصه حکمرانی، بیش از آنکه نیازمند استنباط احکام جدید باشد، محتاج بازاندیشی در مبانی معرفتی، روشها و قواعدی است که بتواند فقه را از ساحت نظری به میدان عمل رهنمون سازد. این مهم، بدون تفکیک دقیق میان «فقه سیاست»، «فقه حکومت» و «فقه حکمرانی» و درک …
Read More »اجماع مراجع تقلید، پاسخی قاطع با حفظ اتحاد ملی
در پی حمله ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی به خاک ایران و شهادت جمعی از فرزندان این مرز و بوم، مراجع عظام تقلید با صدور پیامهایی، ضمن محکومیت این اقدام تروریستی، خواستار انتقام سخت و پشیمانکننده از عاملان این جنایت شدند. این بیانیهها، بار دیگر بر ضرورت وحدت ملی و هوشیاری در برابر توطئههای دشمنان تأکید کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در …
Read More »دست قدرتمند نیروی مسلح جمهوری اسلامی رژیم صهیونی را رها نخواهد کرد، باذنالله
در حملات دشمن، تنی چند از فرماندهان و دانشمندان به شهادت رسیدند. جانشینان و همکاران آنان بیدرنگ وظائف خود را پی خواهند گرفت انشاءالله. رژیم صهیونی با این جنایت، برای خود سرنوشت تلخ و دردناکی تدارک دید و آن را قطعاً دریافت خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، اقدام تجاوزکارانه و ماجراجویانه رژیم صهیونی در بامداد جمعه ۲۳ خردادماه در …
Read More »تأکید امام بر «اسلامی بودن» مجلس، نشانهی جایگاه والای آن است/ انقلابیگری فقط سروصدا کردن نیست/ نماینده باید خود را پاسخگو در قبال خدا و قانون بداند
حضرت آیتالله خامنهای صبح امروز در دیدار نمایندگان مجلس، با اشاره به «بایدها» و «نبایدها»ی نمایندگی، ابتدا ۶ نکته کلّی را درباره رفتار و گفتار نمایندگان برشمردند و سپس در ادامه، به ۵ مسئله مصداقی در حوزه کارکردهای تقنینی و نظارتی مجلس اشاره کردند که رعایت آنها برای تحقق اهداف کلان کشور ضروری است. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم …
Read More »دو خسران در سپهر اجتهاد: غیبت فلسفهٔ شریعت و فلسفهٔ فقه/ راهی بهسوی فقهی زنده و زمانشناس
شبکه اجتهاد: فلسفهٔ شریعت، گمشدهای اصیل در منظومه معرفت دینی ماست؛ نه یک زینت نظری، بلکه بنیانی گفتمانی برای فهمِ شریعت و بازسازی عقلانیت فقهی. در روزگاری که فقه گرفتار تکرار قواعد و فروبسته در دایره فروع شده، بازگشت به چراییِ تشریع، نسبتِ شریعت با انسان، و هدفمندی احکام، ضرورتی دوچندان یافته است. این نوشته، با تأکید بر بحران غیبت …
Read More »تعقل فقیهانه بر مدار تعاملات انسانی
پس از برگزاری هزار جلسه درس خارج با موضوع «فقه التعامل والتعایش مع مختلف الملل و النحل»، استاد محمد عندلیب همدانی در گزارشی علمی، بخشی از دستاوردهای این مسیر فقهی را مرور کرده است؛ مسیری که در آن «تعقل فقیهانه» بهعنوان روشی نوین و پاسخگو در کانون اجتهاد قرار گرفته و ظرفیتهای فقه امامیه در عرصههای بینافرهنگی، بینالمللی و بینالادیانی …
Read More »بازخوانی سه بُعد شخصیت شیخ اعظم انصاری؛ ما کجا ایستادهایم؟
استاد سید محمدرضا سیستانی در سخنانی، به بازخوانی سه بُعد اساسی از شخصیت فقیه سترگ شیخ انصاری پرداخت. او بُعد علمی شیخ را در آثار بیبدیلی همچون رسائل و مکاسب و تأثیر ماندگار آن بر نظام آموزشی حوزهها برجسته کرد. در بُعد عقلی و تدبیری، از نقش ایشان در تثبیت مرجعیت عامه، مواجهه حکیمانه با بحرانهای اجتماعی زمانه، و ایستادگی …
Read More »بازخوانی تخصیص قرآن به خبر واحد
در نسبت پرچالش میان «قطعیت قرآنی» و «ظنیت خبر واحد»، نظریه تخصیص قرآن به خبر واحد، به نقطهای کانونی در منازعات اصولی بدل شده است؛ مسئلهای که صرفاً یک نزاع فنی نیست، بلکه گرهگاه تقابل دو نظام معرفتی و دو رویکرد هرمنوتیکی به منابع دین است. شیخ حیدر حبالله در نشست علمی اخیر خود، با نگاهی تطبیقی و تحلیلی، ریشههای …
Read More »سه مقطع درسی، یک منظومه اجتهادی در علم اصول
در دهمین نشست از «تأمّلات علمی» که با محوریت کتاب «تعارض الأدله و اختلاف الحدیث» برگزار شد، پژوهشی مستند پیرامون تقریرات سه دوره درس خارج حضرت آیتالله سیستانی در یکی از مباحث کلیدی علم اصول ارائه گردید. حجتالاسلام سید مسعود مرتضوی با تحلیل تطبیقی این تقریرات، سیر تحول روشی و محتوایی آنها را بررسی کرد و گزارشی تفصیلی از روند …
Read More »تحقق فقه حکمرانی نیازمند روششناسی فراتر از اجتهاد متعارف است/ چگونه فقه میتواند ساختار و سیاست عمومی تولید کند؟
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد که برای تحقق فقه حکمرانی، نیازمند روششناسی خاصی هستیم که فراتر از اجتهاد متعارف – برای کشف حکم مطلوب- است. این روششناسی باید به شناخت «انسان محقق» – وضع موجود- بپردازد که در علوم انسانی غربی برای تغییر انسان به کار میرود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد عبدالحسین خسروپناه در مدرسه «فقه حکمرانی» …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه ذیحجه ۱۴۴۶ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »فقه بدون منظومه، شریعت بدون کرامت!/ با فقه تکهتکه نمیتوان در دنیا سربلند بود/ فقه بدون عقلانیت، شایسته شریعت پیامبر(ص) نیست
الآن فضا بهگونهای شده که بعضی تلاش میکنند اثبات کنند: نه «عقل» توانایی درک دارد، نه «مقاصد» باید لحاظ شود، نه خداوند در تشریعش عادل است، نه نظام فقهی داریم؛ فقط با احکام اتمیکِ بریده بریده مواجهایم که باید به هر قیمتی به آنها عمل شود! به گزارش خبرنگار اجتهاد، در سنت فقهی امامیه، استنباط احکام شرعی بر پایه متون …
Read More »آنچه داریم «مسائل فقهی معاصر» است نه «فقه معاصر»! / فقه را با مسائل غیرمبتلابه فرد، جامعه و دولت فربه نکنیم/ تکثیر قواعد فقه محیطزیست، سودمند نیست
امروز یک رویکردی در حوزه علمیه ایجاد شده که تکثیر قواعد و ابداع قواعد جدید، یک ارزش محسوب میشود؛ با اینکه در بسیاری موارد، این قواعد، متداخل بوده یا صرفاً تغییر نام است و حقیقتاً قاعده نیست. در فقه محیطزیست پیشنهادم این است که به سراغ قواعد عقلایی برویم و با مطالعه تجربیات ارزشمند کشورها و دانشمندان این حوزه، فکری …
Read More »فقه محیط زیست بر مدار ضمان؛ بهسوی فتاوای الزامآور در حفظ منابع طبیعی
استاد عزیزالله فهیمی، پیشگام فقه محیطزیست، معتقد است با تکیه بر قواعدی مانند «ضمان» و «لاضرر»، میتوان فتاوای الزامآور برای حفظ طبیعت صادر کرد. او منابع طبیعی را «مال عمومی» میداند که تخریب آن، ضامن بهبار میآورد؛ چنانکه شهید صدر نیز تخریب مسجد را موجب ضمان دانسته است. فهیمی بر لزوم مردمیسازی فقه محیطزیست و ورود جدی فقها به این …
Read More »اکتفا به بدیهیات عقلایی در مفاهیم محیط زیست اسلامی، منجر به احساس بینیازی از دین میشود/ آیا دست فقه در مسئله محیط زیست بسته است؟
گاهی در نوشتههای مربوط به مسائلی مثل محیطزیست – که ذهنیت عقلاً در آن شکلگرفته است – مبلغین دینی و مذهبی آموزههایی را از متون دینی استخراج و برای مردم بازگو میکنند که از بدیهیات دریافتهای مخاطب است؛ از همان دست گزارههایی که به ارزشهای کلی و اصیل اشاره دارند. در بلاغ و معرفی دین نمیتوان به چنین گزارههایی اکتفا …
Read More »آغاز به کار بعثه مراجع معظم تقلید در موسم حج ۱۴۴۶ + دسترسیها
با آغاز موسم حج تمتع ۱۴۴۶، بعثههای مراجع معظم تقلید شیعه با استقرار در مدینه منوره و مکه مکرمه، فعالیتهای تبلیغی، فقهی و معرفتی خود را آغاز کردند. هیئتهای اعزامی آیات عظام مکارم شیرازی، نوری همدانی، جوادی آملی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی، سبحانی و دیگر مراجع تقلید، ضمن حضور میدانی در مناطق تعیینشده، به ارشاد، پاسخ به سؤالات شرعی و …
Read More »آیتالله سیستانی فرمودند «روایات اهل بیت حجت است، اما هر روایتی باید بر قرآن عرضه شود تا اصالت دین حفظ گردد»/ حوزه نجف همچنان سرزنده، پرشور و پرتأثیر در جهان اسلام است
آیتالله جوادی آملی در نخستین جلسه درس پس از بازگشت از سفر معنوی به عتبات عالیات، با اشاره به زیارت بارگاههای اهلبیت علیهمالسلام و دیدار با حضرت آیتالله سیستانی، به نقش بیبدیل مرجعیت نجف در هدایت مؤمنین و صیانت از استقلال عراق پرداخت. وی ضمن تقدیم «تفسیر تسنیم» به آیتالله سیستانی، از تأکید ایشان بر عرضه روایات به قرآن برای …
Read More »نقد برخی جریانهای فقهی در پرتو پیام رهبری/ فقه شیعه رمق خود را از دست میدهد اگر عقل و مقاصد شرعی کنار گذاشته شوند/ «فقه باید فقه بماند» به معنای توقف، حمله و هجمه نیست!
استاد ابوالقاسم علیدوست در واکنشی تحلیلی به پیام رهبر معظم انقلاب پیرامون یکصدمین سالگرد تأسیس حوزه علمیه قم، با طرح سهگانهی جریانهای فقهی در حوزه، از غلبهی قرائتهای سطحی و تحجرگرایانه بر گفتمان اجتهادی انتقاد کرد و خواستار احیای عقلانیت، نشاط علمی و اجتهاد منضبط شد. او با تأکید بر ضرورت پیوند میان هویت فقه جواهری و مواجههی نو با …
Read More »رهیافت میانرشتهای به امامت؛ تلاقی فقه، اصول و مواجهه با خوانشهای نوپدید
حجتالاسلام والمسلمین سید علیرضا سبزواری با تمرکز بر نسبت امامت با اصول فقه و دانش فقه، بر ضرورت بهرهگیری از رهیافتهای میانرشتهای در تحلیل مسائل بنیادین تأکید کرد؛ رویکردی که با عبور از قالبهای صرفاً کلامی، تلاش دارد ابعاد معرفتی و فقهی امامت را در نسبت با نیازهای امروز و در چارچوبی تمدنی و مسئلهمحور بازخوانی کند. او همچنین با …
Read More »الزامات و محدودههای مقام اجتهاد/ همان دلیلی که فقیه را به فحص در فروع ملزم میسازد، او را به استکشاف نظامات فرا میخواند
مقام معظم رهبری در بیانات خویش با دقتی ژرف، الزامات و محدودههای مقام اجتهاد را به روشنی ترسیم نمودند و همچنین شرایط و ضوابط مقام تبلیغ را تشریح فرمودند. شاید مهمترین نکته توجه به این است که فقه ما نباید التقاطی شود. همانطور که امام در برههای فرمودند باید فقه، فقه جواهری باقی بماند. البته معنایش این نیست که در …
Read More »امتداد اجتماعی احکام فقهی و امکانسنجی کاربست اقدامپژوهی برای آن
چگونه میتوان احکام فقهی را به رفتارهای جمعی و هنجارهای اجتماعی بدل کرد؟ این پرسش، محور اصلی چهلودومین نشست از سلسلهنشستهای «یکشنبههای روش» بود که با ارائهی حجتالاسلام والمسلمین محسن الویری و نقد دکتر کیومرث اشتریان، به بررسی امکانسنجی کاربست «اقدامپژوهی» در امتداد اجتماعی گزارههای فقهی پرداخت؛ رویکردی که تلاش دارد با عبور از مرزهای نظریهپردازی صرف، فقه را به …
Read More »