شبکه اجتهاد: استاد علیاکبر رشاد در سخنان خود، نظرات قابل تاملی درباره مقاصد الشریعه و تأثیر آن بر علوم اسلامی و انسانی مطرح کردهاند. در این دیدگاه، مقاصد الشریعه، نهتنها بهعنوان معیاری برای تمایز علوم اسلامی از غیر اسلامی مطرح شده، بلکه بهعنوان ابزاری برای مهندسی و تولید علوم انسانی اسلامی معرفی گردیده است. با احترام به تلاشهای استاد گرانمایه، …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
وظایف مردم و قوای سهگانه برای تحقق شعار سال
رهبر معظم انقلاب اسلامی در اولین روز سال نو در دیدار با هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم، سنت ایرانیان مبنی بر آغاز سال نو با دعا و توسل و اجتماع در مراکز متبرک را نشانه نگاه معنوی ملت به عید نوروز خواندند و با تبیین آثار دعا و استقامت در پیروزیهای بزرگ جبهه حق در طول تاریخ، سال گذشته …
Read More »پیام نوروزی رهبر انقلاب به مناسبت حلول سال جدید/ ۱۴۰۴، سال «سرمایه گذاری برای تولید»
رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت آغاز سال ۱۴۰۴ هجری شمسی، سال جدید را سال «سرمایهگذاری برای تولید» نام نهادند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به تقارن آغاز سال نو با شبهای قدر و ایام شهادت امیرمؤمنان حضرت علی علیهالسلام، ابراز امیدواری کردند برکات لیالی قدر و توجهات مولای متقیان شامل حال مردم عزیز …
Read More »نقدی بر دیدگاه محقق داماد؛ آیا عدالت عرفی میتواند معیار تغییر احکام شرعی باشد؟
اظهارات اخیر استاد سیدمصطفی محقق داماد درباره مسئله حجاب و جایگاه احکام شرعی در قانونگذاری، موجی از واکنشها را در محافل دینی و علمی به همراه داشته است. وی با استناد به منابع تاریخی و فقهی، بر عدم اجبار قانونی حجاب در زمان پیامبر اسلام (ص) تأکید کرده و نسبت به پیامدهای الزام برخی احکام بدون مقبولیت اجتماعی هشدار داده …
Read More »از دریای دانش تا جرعهای ناب: جلد پنجم «جرعهای از دریا» و ارجنامه «جامع علم و عمل» منتشر میشود
مدیر مؤسسه کتابشناسی شیعه بهمناسبت یکصدمین بهار عمر شریف استوانه فقاهت و وارستگی آیتالله سید موسی شبیری زنجانی، از چاپ پنجمین جلد مجموعه پرمخاطب «جرعهای از دریا» و انتشار «تحریر ثانی جرعهای از دریا» در سه جلد و نیز ارجنامه «جامع علم و عمل» به «اجتهاد» خبر داد که مقالات نخبگان حوزوی و دانشگاهی در پاسداشت یک قرن تلاش علمی …
Read More »اقتصاد در تنگنا؛ نیاز به مدیریت جهادی و نظارت مؤثر است/ به مسئول صداوسیما وقت ملاقات ندادم چون تأثیری ندارد!/ بنام فرهنگ و کار مذهبی خلاف آن را انجام میدهند
آیتالله حسین نوری همدانی در دیدار با جمعی از فعالان فضای مجازی، با اشاره به تأثیر فضای مجازی بر افکار عمومی، خواستار تلاش جوانان متدین برای مقابله با شبهات شد و با انتقاد از ضعف نظارت اقتصادی و عملکرد برخی مسئولان، حل مشکلات مردم را نیازمند مدیریت جهادی و بهرهگیری از نیروهای متخصص و متدین دانست. انتقاد از برنامههای صدا …
Read More »اجتهاد بانوان در حوزههای علمیه خواهران: گذار از چالشهای نگرشی به افقهای نوین تربیت مجتهدین زن
استاد الهی خراسانی پیشنهاد داد: برای حوزه خواهران، تشکیل یک شورای فقهی برجسته برای حل مسائل فقهی به صورت جمعسپاری میتواند راهکار مناسبی باشد. در ابتدا نیازی به کار اجتهادی نیست و اولویت باید با مسائل اختصاصی بانوان باشد. این رویکرد به اعتمادسازی کمک میکند و اگر با قوت عمل شود، همان آقایانی که مدعی اجتهادند، خواهند فهمید که دیدگاه …
Read More »اعتبار روایات کافی؛ بررسی چهار نظریه/ چرا برخی فقها به برخی احادیث اعتماد نکردند؟
شیخ مفید و شیخ صدوق، به برخی از روایات کافی عمل نکردهاند. محقق حاجی نوری معتقد است که عدم عمل این بزرگان به دلیل وجود روایات معارض بوده است و اینکه در متن روایات کافی تعارضی وجود داشته باشد، این امر لزوماً نافی اعتبار کلی کتاب نیست؛ اما برخی از بزرگان، از جمله آیتالله شبیری زنجانی، بر این باورند که …
Read More »فقه الگوریتمی؛ از کاشت تراشه تا قضاوت ماشینی؛ الزامات اجتهاد نوین در عصر هوش مصنوعی
نشست تخصصی هوش مصنوعی و علوم اسلامی با تأکید بر ضرورت برنامهریزی ملی و ورود فقیهان به مباحث اخلاقی-فقهی این فناوری برگزار شد. اساتید با اشاره به فرصتهایی مانند هوش مصنوعی حاکمیتی، گرافدانش و کاربردهای آموزشی-ترویجی، هشدار دادند غفلت از این فناوری، تهدیدات امنیتی و وابستگی دیجیتال به دنبال دارد. پیشبینی ظهور نسل کامپوزیت هوش مصنوعی، طرح مفاهیمی مانند آواتارهای …
Read More »ضرورتِ تدوین «فقهِ هوش مصنوعی» برای عبور از پیچیدگیهای عصر دیجیتال/ چالشهای فقهی هوش مصنوعی چیست؟
در پنجمین هماندیشی توسعه علوم اسلامی، اساتید برجسته حوزه و دانشگاه، چالشهای ناگفته هوش مصنوعی در قلب علوم اسلامی را واکاوی کردند. از مسئولیت مدنی رباتها تا بازتعریف مفاهیمی چون “اراده آزاد” و “مسئولیتپذیری” در فقه، از دغدغههای اخلاقی نقض حریم خصوصی تا پرسشهای اعتقادی درباره خلق “انسان مصنوعی”، این نشست علمی صحنه رویارویی سنت و فناوری بود. آیا هوش …
Read More »چه کشورهایی شنبه، روز اول ماه مبارک رمضان است؟
شماری از کشورهای عربی و اسلامی از جمله عربستان، مصر، امارات، قطر، کویت، لبنان، عمان، فلسطین، سوریه، یمن، اردن، بحرین، مالزی، تونس فیلیپین، برونئی، موریتانی، هرات افغانستان، کردستان و اهلسنت عراق اعلام کردهاند که فردا شنبه نخستین روز ماه مبارک رمضان است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دیوان عربستان در بیانیهای گزارش داد دیوان عالی در عربستان پس از رویت هلال …
Read More »تلسکوپ در برابر چشم عادی: چالش فقهی رویت هلال در عصر تکنولوژی
با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی، استفاده از ابزارهای علمی مانند تلسکوپ برای رویت هلال به یکی از مسائل مهم فقهی تبدیل شده است. در نشست «بررسی فقهی رویت هلال با چشم مسل» دو دیدگاه اصلی مطرح شد: موافقان و مخالفان رویت هلال با چشم مسلح. هر دو طرف به ادله شرعی و روایات استناد کردند، اما در نحوه …
Read More »مضاربه در بانکها، راهحلی برای رفع ربا نیست/ نفی علم اقتصاد اسلامی و اثبات نظام اقتصادی اسلامی
علم اقتصاد به معنای راههای علمی برای مبارزه با تورم برای ایجاد رونق اقتصادی امری است که احدی ادعای وجود آن در اسلام را ندارد؛ چرا که علم اقتصاد ناشی از تجربه است. لکن نفی وجود مکتب اقتصادی و نظام اقتصادی در اسلام صحیح نیست؛ بالاخره اسلام وراء احکام تعبدی خود، ارزشهایی در مسائل اقتصادی مطرح کرده است شبکه اجتهاد: …
Read More »تقاطع فناوری و فقه: آیا علوم اسلامی سهامدار انقلاب هوش مصنوعی میشود؟
اساتید حاضر در نشست اول پنجمین هماندیشی «توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی» که به موضوع ظرفیتها و چالشهای هوش مصنوعی در علوم اسلامی» اختصاص داشت، با تأکید بر لزوم گذار از نقش مصرفکنندگی به «سهامداری فعال» در فناوری، به واکاوی فرصتهایی همچون پردازش زبانهای دینی، تحلیل نسخ خطی، شبکههای دانشی و حتی مهندسی فقه شخصیشده پرداختند. در کنار این ظرفیتها، …
Read More »تبدیل دانش به عمل؛ چگونه فناوری و علوم اسلامی میتوانند زندگی را متحول کنند؟
نشست سوم چهارمین هماندیشی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی با حضور اساتید به بررسی موضوعات کلیدی همچون «روش کاربردیسازی علوم اسلامی»، «فناوریهای تبدیل معارف اسلامی به کاربستها»، «نظامسازی در علوم» و «نقش علوم اسلامی در زندگی فردی و اجتماعی» پرداخت. سخنرانان این هماندیشی، از جمله استاد مجتبی الهی خراسانی، استاد محمد قطبی، استاد رضا اسلامی، استاد علیرضا پیروزمند و استاد …
Read More »کاربردیسازی علوم اسلامی؛ از استنباط فقهی تا حکمرانی تمدنی
در چهارمین و پنجمین هماندیشی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی، اساتید حاضر به بررسی فرآیندهای کاربردیسازی علوم اسلامی پرداختند. مباحث نشست دوم این هماندیشی، از الزامات و روشهای تبدیل معارف اسلامی به کاربستهای عملی تا چالشها و راهکارهای تحقق حکمرانی دینی در بستر تمدن نوین اسلامی را در بر گرفت. سخنرانان با تأکید بر نقش زیستبوم علمی، نظام روششناسی و …
Read More »تفسیر «تسنیم»؛ ثمره چهار نسل اندیشه و نقد علمی است/ نظام باید بر پایه عقلانیت باشد، تنها عالم شدن کافی نیست/ امامت مهجور است؛ اگر امامت درست شد، عقل و علم زنده میشود
آیتالله جوادی آملی مولف تفسیرشریف تسنیم، پس از رونمایی از ۸۰ جلد تفسیر تسنیم، به نقش حوزههای علمیه در ترویج معارف قرآنی اشاره کرده و تفسیر «تسنیم» را محصول تلاشهای حوزه دانست و اظهار داشت: بدون تردید این کار، کار حوزه است، بنده یک نفر در برابر این گروه با عظمت هستم. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش بین المللی تفسیر …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه مبارک رمضان ۱۴۴۶ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »حوزه علمیه وامدار آیتالله جوادی است/ کاری کنید مراجعه به تفسیر یک فرهنگ بشود/ تفسیر تسنیم یک «المیزان» امروز است
رهبر انقلاب، با تجلیل از شخصیت ممتاز آیتالله جوادی آملی مفسّر بزرگ قرآن کریم و صاحب تفسیر تسنیم، حوزه علمیه را وامدار مجاهدت این عالم فرزانه در ممارست بیش از ۴۰ ساله برای تحقیق و تدریس و تألیف تفسیر تسنیم دانستند و افزودند: البته فعالیتهای آیتالله جوادی آملی در زمینه علوم عقلی و نقلی و کارهای فقهی، فلسفی و عرفانی …
Read More »علوم اسلامی در مسیر کاربردیسازی؛ اساتید چه گفتند؟
اساتید حاضر در هماندیشی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی، مباحثی همچون روشهای کاربردیسازی علوم اسلامی، چالشها و الزامات آن، آیندهپژوهی در فقه، نقد رویکردهای سنتی در حقوق و مجازات، نقش علوم اسلامی در حکمرانی و توسعه، و ارتباط آن با سایر علوم؛ به تبادل نظر پرداختند. حاضران ضمن بررسی ابعاد مختلف این موضوع، بر ضرورت نگاه جامع، تقسیم کار علمی، …
Read More »هماندیشیِ توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی در قاب تصویر
چهارمین و پنجمین هماندیشیِ توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی با بررسی دو موضوع «روش کاربردیسازی در علوم اسلامی» و «ظرفیتها و چالشهای هوش مصنوعی در علوم اسلامی» با حضور متخصصان برجستۀ علوم اسلامی در مشهد برگزار شد تا بستری برای تبادل اندیشهها، شناسایی و ارائه راهکارهای نوین در مسیر پیشرفت علوم اسلامی فراهم گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اگرچه اصطلاح …
Read More »ظرفیتها و کاستیهای فقه موجود برای فقه حکمرانی
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد گفت: فقه حکمرانی نیازمند بازنگری، توسعه و نوسازی است تا بتواند به نیازهای پیچیده و نوظهور جامعه امروز پاسخ دهد. این امر مستلزم شفافسازی فرایندهای استنباط، تقویت موضوعشناسی، توسعه مبانی و پیشفرضها، توجه به مسائل کلان و نظامسازی و اجرای فقه در جامعه است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «ظرفیتها و …
Read More »نقش مردم در اقتصاد اسلامی؛ از اطاعت تا نصرت/ آیا مردم فقط مجری قوانین هستند؟
استاد اراکی با تأکید براینکه اساس اقتصاد اسلامی باید بر سه اصل اساسی «همپیوندی حاکمیت و مردم»، «ممنوعیت انحصار» و «عدالت در بهرهبرداری از منابع» بنا شود، گفت: در این چارچوب، دولت اسلامی وظیفه دارد که در جهت هدایت و نظارت بر منابع طبیعی و فعالیتهای اقتصادی مردم حرکت کند، و از انحصار و تبعیض جلوگیری نماید. از سوی دیگر، …
Read More »فقه شیعه و حقوق شهروندی جهانی: ایدهآل یا امکانپذیر؟
فقه حقوق شهروندی اسلامی، از منبع وحی و الهی گرفته شده است درحالیکه سایر نظامات حقوق جهان، عمدتاً سکولار هستند؛ زیرا این نظامات بر خلاف نظام اسلامی، اساساً به دنبال مدیریت جامعه نیستند لذا نسخه و بیانی هم برای شیوه مدیریت اجتماع ندارند، درحالیکه کارویژه مهم نظام اسلامی، اداره جامعه بر اساس اندیشه توحیدی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه حقوق …
Read More »نظارهای بر یک مناظره
اختصاصی شبکه اجتهاد: جریان مناظره روز هفده بهمنماه ۱۴۰۳ در مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قم، بین دو تن از اساتید خارج فقه و اصول، اساتید معظم علیدوست و اسلامیان، با عنوان «بررسی نقش استقلالی عقل و تاثیرگذاری مقاصد شریعت در استنباط احکام»، با برخی حواشیِ خارج از موضوع، به ویژه در ده دقیقه پایانی همراه بود، که توقع …
Read More »بدون حکمرانی دینی، دولت اسلامی محقق نمیشود/ نقش حوزههای علمیه در تحقق حکمرانی دینی/ هفت ویژگی کلیدی کارگزار دینی
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: دولت اسلامی زمانی محقق میشود که حکمرانی دینی در تمام سطوح مدیریتی کشور پیادهسازی شود، حکمرانی دینی نیازمند کارگزارانی است که به اصول شرعی پایبند باشند و مدیریت را بر اساس حلال و حرام دینی انجام دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید احمد علمالهدی ظهر یکشنبه در مراسم اختتامیه مدرسه زمستانه «فقه …
Read More »انقلاب اسلامی و تحولی نوین در فقه شیعه؛ از نظریهپردازی تا اجرا
انقلاب اسلامی ایران که به رهبری امام خمینی(ره) شکل گرفت و به پیروزی رسید، جامعه را با مسائل جدیدی روبهرو ساخته. اداره جامعه از سوی فقیهی آگاه و براساس قوانین اسلامی، بستری را فراهم آورد که به پیدایش مسائل جدیدی انجامید. پس نیازهای تازهای شکل گرفت که حکومت خواهناخواه باید با آن روبهرو میشد. بنابراین، فقها باید درباره انطباق این …
Read More »تعرب بعد از هجرت حرام است/ مبادا در اثر اخلال، عدلی فراموش بشود/ حکم عادله برکتش بیش از باران چهل شبانه روزه است
مطلب اساسی آن است که یکی از گناهان کبیره که در صدر اسلام مطرح بود تعرب بعد از هجرت است. این تعرب بعد از هجرت در بیان نورانی پیغمبر(ص) است که مستقیماً به وجود مبارک امیرالمؤمنین فرمود «لَا تَعَرُّبَ بَعْدَ الْهِجْرَهِ». بیان نورانی امام صادق(ع) است که صریحا تعرب بعد از هجرت را نهی کردند. در مکتوب رسمی امام رضا(ع) …
Read More »حوزه تا آنجا که ممکن است باید روش سنتی خود را حفظ کند/ انتخاب آزاد استاد از افتخارات حوزه است/ اصلاح حوزه باید گامبهگام و سنجیده باشد
حوزه تا آنجا که ممکن است باید روش سنتی خود را حفظ کند و از ویژگیهای مخصوص آن مثل مباحثه که در تفهیم درس نقش مهمی دارد، استفاده شود. همچنین یکی از افتخارات همیشگی حوزه، استاد انتخابی بوده و امروز هم این موضوع باید به قوت خود ادامه داشته باشد باید به همه اساتید توجه شود و بتوانند شاگرد تربیت …
Read More »استقلال عقل در کشف ملاکات احکام شرعی؛ تحلیل مبانی، استدلالها و چالشها
محور اصلی گفتگوی دو استاد برجسته خارج فقه و اصول، استاد اسلامیان و استاد علیدوست، بررسی استقلال عقل در استنباط احکام شرعی بود. این مناظره در فضایی علمی و با حضور اساتید و فضلای حوزه شکل گرفت و مباحث مطرح شده دارای جنبههای استدلالی بود که در ادامه بهتفصیل بررسی میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتمین کرسی گروه اصول فقه …
Read More »