Tag Archives: انتخاب سردبیر

«فقه خانواده» باید جایگاه شایسته خود را بیابد/ موضوع درس آینده را به مباحث خانواده اختصاص می‌دهم

«فقه خانواده» باید جایگاه شایسته خود را بیابد/ موضوع درس آینده را به مباحث خانواده اختصاص می‌دهم

آیت‌الله مرتضوی شاهرودی گفت: همان‌گونه که پس از انقلاب مباحث فقهی مهمی همچون حدود و دیات احیا شده و مورد اهتمام حوزه‌های علمیه و جامعه قرار گرفت، موضوع «فقه خانواده» نیز می‌تواند جایگاه شایسته‌ی خود را بیابد.

Read More »

دفاع تمام قد شاهرودی از متن‌های موجود در «اصول فقه»

اختلاف بین حقوق مسلمان و کافر، طبیعی و لازمه ذومراتب بودن انسان است

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمد باقری شاهرودی استاد سرشناس و قدیمی سطوح عالی حوزه علمیه قم، عمر خود را صرف تدریس و تحقیق در کتب حوزوی نموده است. عضو سابق حلقه استفتاء مرحوم آیت‌الله تبریزی بهترین لذت خود را در زندگی، کنکاش و تحقیق در این عرصه می‌داند. به نظر وی، آسیب‌شناسی کتب حوزوی ملازم با تغییر آن‌ها نیست. …

Read More »

در مجازات، معیار، بلوغ جسمی و سن تکلیف نیست

نهی از عمل اصحاب رس، به جهت جشن گرفتن نوروز نیست/ مبلغان دینی نباید فرصت نوروز را تبدیل به تهدید کنند/ نهی قرآن از خندیدن، به معنای مرجوحیت شادی نیست

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدعلی ایازی، اگرچه بیشتر به‌عنوان قرآن‌پژوه شهره است، اما تحقیقات او در اصول و فقه، کمتر از پژوهش‌های قرآنی‌اش نیست. عضو هیئت‌ علمی دانشگاه علوم و تحقیقات، به جهت تألیفات فقهی و قرآنی متعدد و مباحث اجتماعی و همچنین رساله‌ای که در رابطه با «ارتداد» نگاشته است، او یکی از افراد شایسته‌ای است که می‌تواند در رابطه با مجازات کودکان زیر ۱۸ سال، اظهار نظر کند.

Read More »

تمدن اسلامی، تنها تمدن شیعی نیست

مهدی مهریزی

اشاره: حجۀالاسلام مهدی مهریزی، پژوهشگر قدیمی و پرکار حوزه علمیه قم و متخصص عرصه‌های مختلف فقه و حدیث است. او همچنین نظرات خاصی در رابطه با تمدن اسلامی دارد که کمی متفاوت با قرائت رسمی است.

Read More »

«شهید ثانی»، پژوهشی در زندگی، کارنامه علمی و روزگار او

شهید ثانی، پژوهشی در زندگی کارنامه علمی و روزگار او

مهاجرت عالمان عاملی را باید از زاویه انتقال سنتی فقهی با ویژگی‌های خاص آن مورد توجه قرار داد که به سرعت در مراکز علمی ایران رواج یافت. شواهدی دلالت بر این دارد که آنان در مناقشه‌های کلامی و مذهبی صفویه با عثمانی از شاهان صفوی حمایت کرده و نقش مهمی در این خصوص ایفا کرده اند، اما به دلیل پراکنده بودن این نوع مدارک، چندان مورد توجه قرار نگرفته است.

Read More »

درآمدی بر مبانی و آسیب‌ شناسی رویکردها و روش‌های اصول فقه

جُستارهای فقهی اصولی در گام هشتم

در این مقاله تلاش شده است از دریچه «فلسفه علم اصول» ضمن اشاره به مبانی روش‌ها و رویکردهای موجود دانش اصول؛ آسیب شناسی اجمالی از رویکردها و روش‌های این دانش نیز ارائه گردد تا زمینه برای بازخوانی در عرصه‌هایی که نیازمند به تحول اند فراهم تر گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی جستارهای فقهی و اصولی …

Read More »

جایگاه روش‌ مقارن در متون درسی حوزه کجاست؟

صحیح نیست بگوییم علما و بزرگان حوزه با تحول و نوآوری در متون مخالف هستند/ لزوم پرهیز از اقدامات شتاب‌زده در تغییر متون آموزشی

اختصاصی شبکه اجتهاد: دفتر تدوین متون درسی حوزه علمیه، سال‌هاست که به غرض تدوین متونی جدید برای فصول درسی حوزه‌های علمیه تشکیل شده است. کتاب‌هایی که این دفتر تاکنون موفّق به تدوین آن شده است البتّه کمتر در مجامع حوزوی مورد اقبال قرار گرفته‌اند.

Read More »

در تمام نصوص دینی یک روایت متقن در مذمت عقل نداریم

وجود نظام در شریعت و فقه در کشاکش اثبات و نفی

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با انتقاد از بی‌مهری به تأثیر عقل در استنباط احکام شرعی، گفت: در تمام نصوص دینی یک روایت متقن در مذمت عقل نداریم و کسانی که مدعی ناتوانی عقل در درک احکام هستند این ادعای خود را در نوشته‌هایشان نقض کرده‌اند.

Read More »

اصول ‌فقه فعلی، نظام‌ ساز نیست!

آینده حوزه را فقاهت ترسیم‌ می‌کند/ نامگذاری مکتب قم و مکتب نجف، مثبت یا منفی؟

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده «الذریه ‌النبویه» در حوزه علمیه قم و پایه‌گذار گروه فقه تخصصی خانواده در جامعه ‌المصطفی ‌العالمیه است.

Read More »

بررسی فقهی رؤیت هلال ماه در مذاهب اسلامی و روایات

شبکه اجتهاد: در نوشتار حاضر دیدگاه فقها درباره ثبوت رؤیت هلال ماه مورد بررسی قرار گرفته است. آیا رؤیت هلال در یک شهر، برای ثبوت ماه در شهرهای دیگر کافی است یا فقط برای ثبوت ماه در شهرهای هم افق کفایت می‌کند؟ فقها در این باره اختلاف نظر دارند. آیت‌الله خویی در تحریر محل نزاع در این مسئله می‌نویسد:

Read More »

روش مقارن، احداث دلیل یا ترمیم ادلّه پیشین؟

آیت‌الله خوئی هیچ‌گاه مخالف انقلاب نبود/ برخی افراد شئون مرجعیت را نمی‌شناسند/ بستن فضای سوءظن از سوی بدخواهان از ضرورت‌های بسیار جدی فرارروی شیعه است

اختصاصی شبکه اجتهاد: سؤال مهمی که در رابطه با روش مقارن در اصول‌فقه و فقه مطرح است، این است که آیا این روش، ادلّه جدید را برای فقه شیعی به ارمغان می‌آورد یا آن‌که به ترمیم و تکمیل ادلّه آن می‌پردازد. این پرسش را با حجت‌الاسلام‌ والسلمین احمد مبلغی، رئیس سابق دانشگاه ادیان و مذاهب و از پیشگامان تقریب مذاهب در حوزه علمیّه در میان گذاشتیم.

Read More »

استنباط نظامات اجتماعی وظیفه حوزه و اجرای آن با دولت است/ فقه نظام برخواسته از مبنای ولایت است

استنباط نظامات اجتماعی وظیفه حوزه و اجرای آن با دولت است/ فقه نظام برخواسته از مبنای ولایت است

حوزه باید نظام فرهنگ و نظام اقتصادی را در همه شاخه‌ها استنباط کند و بعد از دولت‌ها مطالبه که این نظام را پیاده کند. امیدواریم کنگره «فقیه فقه نظام» بستر مناسبی فراهم کند و یک موج گسترده فکری در حوزه به پرسش‌های نظام بماهو نظام راه بیفتد.

Read More »

فقه و ماهیت دولت اسلامی/ چالش‌های پیش روی نظام‌وارگی چیست؟

فقه و ماهیت دولت اسلامی/ چالش‌های پیش روی نظام‌وارگی چیست؟

ما ابتدا باید ابعاد نظام اجتماعی را کشف کنیم که آنها ابواب فقه اجتماعی ما خواهند بود، حال دولت مسئولیت اقامه این ابعاد را بر عهده دارد، اما این به معنای آن نیست که باید مباشرتا همه این ابعاد را خودش پیاده بکند. برخی را باید مباشرتاً و برخی را از طریق سیاستگذاری و برخی موارد را هدایت کند.

Read More »

«سایۀ میرزا»، تأثیر فکر نائینی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی

لزوم بازخوانی اندیشه‌های نائینی در بحث دوام و سقوط تمدن اسلامی/ نائینی معتقد بود آموزه‌های دینی ظرفیت همراهی حداقلی با مدرنیسم را دارد

خلاصه رأی عمده علمای نجف که در کتاب «تنبیه الأمه و تنزیه المله» انعکاس پیدا کرده است، تحدید و محدود کردن قدرت مطلقه سلاطین است. در آن زمان علما با سلطنت مطلقه قاجار مواجه بودند که به میل خود و تشخیص خود کشور را اداره می‌کردند و به هیچ قاعده و قانونی هم مقید نبودند.

Read More »

گامی نو در روش‌شناسی استنباط فقهی

گامی نو در روش‌شناسی استنباط فقهی

اختصاصی شبکه اجتهاد: روش‌هایی که در این رساله به‌صورت بسته‌های روشی، عرضه شده است، تلاشی برای دقیق‌سازی و شاخص‌سازی در فرآیندهای استنباط در سه محورِ «مسئله شناسی، دلیل‌یابی و قرینه‌یابی» است که در ۱۴ بستۀ روشی که حاوی ۱۲۰ دستورالعمل علمی برای رسیدن به استنباط روشمند می‌باشد، ارائه شده است.

Read More »

منظور از نظام سازی، کشف قانون است نه قانونگذاری/ سهم ورود فقیه و غیر فقیه در مسائل مشخص شود

منظور از نظام سازی، کشف قانون است نه قانونگذاری/ سهم ورود فقیه و غیر فقیه در مسائل مشخص شود

تمام عملیات استنباط، عملیات کشف است و فقیه هم در هر ساحتی قرار بگیرد، کاشف است و قانون‌گذار نیست./ برای حضور فعال در مطالعات میان رشته‌ای و مباحث نظام سازی باید سهم فقیه، از سهم دیگران معلوم بشود.

Read More »

پیشنهادی در پیشبرد فقه مقارن/ انزوای وهابیت در خلیج ‌فارس

حمایت از کالای ایرانی، حکم اولی فقهی ندارد/ ترجیح حمایت از کفار ایرانی نسبت به مسلمانان غیرایرانی، اقتضای شرائط امروز است

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمود مدنی بجستانی، اگرچه اصالتاً مشهدی است، امّا سابقه دو دوره نمایندگی ولی‌فقیه در حوزه کشورهای خلیج‌فارس، وی را به یکی از کارشناسان خبره این عرصه بدل کرده است

Read More »

بررسی زوایای موضوع شناسی «غنا» و «موسیقی»

بررسی زوایای موضوع شناسی غنا و موسیقی

امروزه مسائل مختلفی مانند سبک‌های مختلف آواز خواندن مطرح است و علاوه بر استفاده درمانی از موسیقی، در برخی از ورزش‌ها نیز از موسیقی استفاده می‌شود و مردم نیز این توقع را دارند که مشخص شود این موارد جایز است یا خیر. موسیقی تمام زندگی بشر را فرا گرفته و ما نیز باید کارهای مفصلی انجام دهیم.

Read More »

مشکلاتی مهم‌تر از تحول متون داریم

از کثرت دروس خارج فقه معاصر خوشحال نیستم!/ شیوه فعلی به مرور مراجع و اساتید بزرگ را به دروس فقه معاصر بدبین می‌کند/ اجلاس اساتید فقه معاصر برگزار شود

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجّت‌الإسلام والمسلمین سیّد حمید علوی‌آزیز، علاوه بر سال‌ها تدریس در حوزه علمیّه مشهد، هشت سالی است که در مرکز مدیریت حوزه علمیّه خراسان مشغول به فعالیت است.

Read More »

حکومت اسلامی باید جلوی بی‌دینی مردم را بگیرد

حکومت اسلامی باید جلوی بی‌دینی مردم را بگیرد

منطق امروز دنیا این است که اگر امنیت و شکم مردم تأمین بشود، کفایت می‌کند و حکومت نباید به هیچ دیگر از امور مردم کاری داشته باشد. ما باید این را حل کنیم که چرا انقلاب کرده‌ایم؟ اگر انقلاب ما برای شکم بود که صدها هزار شهید لازم نداشت.

Read More »

ظرفیت‌شناسی و تدوین مواد فقهی در چارچوب‌های نظام‌حقوقی

از ظرفیت شناسی تا تدوین مواد فقهی در چارچوب‌های نظام حقوقی

استاد دانشگاه شهید بهشتی ضمن تأکید بر تجددی نظری در طرح‌های فقهی تصریح کرد: اگر بتوانیم مواد فقهی را در چارچوب‌های نظام مدون امروز قرار دهیم، نظام حقوقی اسلامی در کنار نظامات حقوقی دیگر تبلور بیشتری خواهد داشت.

Read More »

مبانی اخلاقی و فقهی ممنوعیت مطلق شکنجه

مبانی اخلاقی و فقهی ممنوعیت مطلق شکنجه

این پژوهش در حوزه فقه، با تکیه بر عمومات برخی از محکم ترین ادله فقهی همچون ادله احترام انسان، ادله ممنوعیت تنبیه و آزار و شکنجه، اصل برائت و قواعد اقرار، و نقد مبانی ادعایی تجویز شکنجه، ناتوانی این مبانی، بر تخصیص و نقض عمومات فوقانی حاکم در حیثیت و تمامیت جسمانی و روانی شهروندان را اثبات می‌کند.

Read More »

فقه مقارن به معنای تأسیس ادله جدید نیست

امام خمینی به‌هیچ‌وجه مباحث فلسفی را داخل فقه نمی‌کرد/ در کلاس درس امام، سکوت شاگردان معنایی نداشت/ با هر کسی در خصوص مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثه و مناظره نمی‌کرد

اختصاصی شبکه اجتهاد: سال‌ها حضور آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی در حوزه علمیّه مشهد، او را به یکی از بزرگان و زعمای این حوزه بدل نموده است. مستشکل درس حضرت امام (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه) این روزها علاوه بر تدریس خارج اصول، خارج فقه خود را به بررسی مسائل مستحدثه اختصاص داده است.

Read More »

اصول‌ فقه باید فرامذهبی شود

فقها باید به تک تک نتهای موسیقی ورود پیدا کنند!/ دوران «علامه»ها گذشته است/ «اجتهاد متوسط» را همه پذیرفته‌اند!

شبکه اجتهاد: حذف یا بقاء مباحث بی‌ثمر یا کم‌ثمر در دانش اصول، موضوعی است که به‌شدت مورد نزاع حوزویان است. حجت‌الاسلام والمسلمین علی شفیعی، سعی در اتّخاذ موضعی میانه دارد. مدیر گروه فقه‌کاربردی پژوهشکده اسلام‌تمدنی، مشکل دانش اصول را نه در حذف مباحث بی‌ثمره و نه در بقاء آن‌ها می‌داند. دغدغه او عدم هماهنگی مباحث فعلی دانش اصول با مقتضیات جوامع انسانی است.

Read More »

مروری بر پرونده «سیاست خارجی دولت اسلامی»

مروری بر پرونده «سیاست خارجی دولت اسلامی»

امروز برای مراکز علمی ما و مراکز علمی جهان روشن نیست که نظریه صلح در اسلام دقیقاً چیست؟ یعنی به شکل یک بسته علمی ارائه نشده است. همچنین مشخص نیست که از دیدگاه اسلامی جنگ چگونه تبیین می‌شود؟ ریشه‌های جنگ چیست؟

Read More »
Real Time Web Analytics