بایگانی برچسب: حمیدرضا تمدن

به گزارش شبکه اجتهاد، حمیدرضا تمدن، پژوهشگر و دانشجوی سال آخر دکتری فقه و حقوق دانشگاه امام صادق(ع)، به بهانه مناقشات جاری درباره چند همسری در یادداشتی «کابردپذیری نگاه تاریخی در استنباط احکام از آیات قرآن» را بررسی کرد. مسأله چند همسری(تعدد زوجات) همواره در کشاکش نفی و اثبات موافقان و مخالفان قرار داشته و دانشوران از دریچه علوم انسانی گوناگون همچون جامعه شناسی، حقوق، روانشناسی و… به آن نگریسته اند. این مناقشات و گفتگوها در علوم اسلامی و به طور مشخص علم فقه و تفسیر، به دلیل آن که پای متن و آیه قرآن به میان می‌آید رنگ و …

شبکه اجتهاد: از چند سال گذشته که جریان نواندیشی دینی در جهان عرب توجهم را به خود جلب کرد‌ و مطالعه نوشته‌های پیشگامان آن همواره یکی از علاقه‌هایم بوده است دریافتم که نقد برخی آثار و شخصیت‌ها و یا دفاع از آنها در بیشتر موارد به نماد نواندیشی و سنت گرایی تبدیل شده است.(گرچه استثنائاتی همچون مصطفی عبدالرازق هم دارد که مثلا با وجود گرایش‌های نواندیشی، به دفاع از شافعی پرداخته و او را نماد عقل گرایی پیش از ورود فلسفه به جهان اسلام‌ می‌داند.) یکی از این شخصیت‌ها که همواره مورد مناقشه دو جناح قرار گرفته، امام شافعی و اثر مهم …

شبکه اجتهاد: شاید کسانی که با کتب فقهی و اصولی گوناگون سروکار داشته‌اند همچون راقم این سطور با مسائل یا پرسش‌هایی روبه‌رو شده‌اند که تناقض میان آن‌ها در نگاه نخست عجیب و البته آزار دهنده بوده است. به‌عنوان مثال در این سال‌ها دو پرسش همواره ذهنم را به خود مشغول کرده است: ۱- چرا هیچ‌یک از فقیهانی که از محذور «لزوم تأسیس فقه جدید» سخن گفته‌اند مقصود خود را از این عبارت بیان نکرده‌اند؟ مگر فقیهانی همچون وحید بهبهانی یا شیخ انصاری یا در دوران معاصر، آیت‌الله خویی دستگاه فقاهتی جدید و در برخی موارد، مخالف مشهور‌ ارائه نکرده‌اند؟ مگر …

شبکه اجتهاد: با شروع تابستان تصمیم گرفتم به سبب کسب آمادگی لازم جهت تدریس درس «تاریخ فقه و اصول فقه» در یکی از مراکز آکادمیک در سال تحصیلی جدید، قدری بیشتر با آثاری که در این زمینه نوشته شده و البته همواره یکی از علاقه‌مندی‌های پژوهشی‌ام به شمار می‌رفته است انس بگیرم. ابتدا تلاش کردم تا آثاری که به زبان فارسی در این زمینه نوشته شده است را جمع آوری کنم که برخی را در این مجال نام می‌برم: ۱- تاریخ فقه و فقها، اثر دکتر ابوالقاسم گرجی ۲- ادوار اصول فقه اثر دکتر ابوالقاسم گرجی ۳- تاریخ فقه و …

اندیشه اصلاح گری دینی در عصر جدید در جهان اسلام به بازنگری در اندیشه‌های دینی توجه نشان داد که مجموع آن‌ها را می‌توان در اصلاح بر پایه نقد عمل مسلمانان، نقد آموزه‌های مذهبی سنتی و نقد روش‌ها و رویکرد‌های سنتی خلاصه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پژوهشگر و دانشجوی دکترای فقه و حقوق دانشگاه امام صادق (ع) در نشست «مطالعات میان رشته‌ای فقهی در جهان غرب» که در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد؛ بیان کرد: متاسفانه تا کنون تحقیق جامعی درباره شناخت جریان‌‌های تجدد خواه و رویکرد‌‌های نواندیشی دینی در جهان عرب انجام نگرفته است و بیشتر آنچه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از موضوعاتی که طی چند سال گذشته همواره مورد توجه قرار داشته و هر کسی از منظر خود سعی در پرداختن و پاسخگویی به آن را داشته است و با این حال نتوانسته جای خود را در اصول فقه و دروس خارج باز کند، مبحث «ثابت و متغیّر» و موضع گیری دین و شریعت نسبت به آن است. گرچه سخن گفتن از زمینه‌های تاریخی ورود این مسأله به جهان اسلام خود تحقیقی جداگانه را می‌طلبد اما می‌توان از دو عامل عمده در پرداختن به مسائلی مانند آن سخن گفت: الف) عامل دفاعی ب) عامل بنائی در …

شبکه اجتهاد: یکی از مسائلی که اسلام پژوهان غربی در مسیر مطالعات خود همواره به آن توجه داشته‌اند همانا «مشابهت‌های میان فقه اسلامی با قوانین سایر ادیان و سرزمین‌ها» است. البته اینگونه به نظر می‌رسد که گرایش «خاستگاه یابی» برای تعالیم دینی و خصوصاً آموزه‌های اسلامی، جزئی جدایی ناپذیر از مطالعات اسلامی در مغرب زمین است و حتّی برخی همچون ویلیام گراهام (قرآن پژوه دانشگاه هاروارد) سنّت خاورشناسی را همواره بر همین روال دانسته‌اند. [۱] (به عنوان یک نمونه می‌توان به کتاب “بازتاب‌های کلام اسلامی در فلسفه یهودی” هری ولفسون اشاره کرد که ریشه و خاستگاه بسیاری از عقاید اسلامی …

حمیدرضا تمدن با اشاره به اینکه مدعیان طب اسلامی به حوزه تکوین و تشریع توجه نداشته و مواجه علمی و محققانه با روایات طبی ندارند، گفت: حق نداریم به استناد یک روایت نسخه ای عمومی را بچیپیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سال‌های گذشته عده‌ای با نام متخصص «طب اسلامی» به درمان مردم پرداخته‌اند و ضمن نفی طب جدید و تمامی دستاوردهای بشری به استناد برخی روایات طبی داروها و شیوه‌های درمانی متفاوتی را به عنوان جایگزین پزشکی مدرن برای مراجعان خود توصیه و تجویز می‌کنند. برای بررسی این موضوع و تحلیل مبانی این اشخاص با حمید رضا تمدن،  پژوهشگر مطالعات …

شبکه اجتهاد: یکی از مسائلی که اسلام پژوهان غربی در مسیر مطالعات خود همواره به آن توجه داشته‌اند همانا «مشابهت‌های میان فقه اسلامی با قوانین سایر ادیان و سرزمین‌ها» است. البته اینگونه به نظر می‌رسد که گرایش «خاستگاه یابی» برای تعالیم دینی و خصوصاً آموزه‌های اسلامی، جزئی جدایی ناپذیر از مطالعات اسلامی در مغرب زمین است و حتّی برخی همچون ویلیام گراهام (قرآن پژوه دانشگاه هاروارد) سنّت خاورشناسی را همواره بر همین روال دانسته‌اند. [۱] (به عنوان یک نمونه می‌توان به کتاب “بازتاب‌های کلام اسلامی در فلسفه یهودی” هری ولفسون اشاره کرد که ریشه و خاستگاه بسیاری از عقاید اسلامی …

شبکه اجتهاد: آنچه نگارنده طی پژوهش‌های خود بدان دست یافته، این است که «فقه‌پژوهی» افزون بر آنکه در یک چارچوب عام به‌عنوان شاخه‌ای از مطالعات اسلامی مورد بررسی قرار گرفته، دست کم در شروع خود نیز به ‌گونه‌ای خاص دارای ارتباط تنگاتنگ با مبحث تاریخ‌گذاری حدیث است. بدین‌سان «گلدزیهر» یا «شاخت» که بیشتر تلاش‌هایشان معطوف به بررسی اصالت روایات بوده، هنگام تاریخ‌گذاری احادیث بناچار با روایات فقهی نیز روبه رو شده و آن‌ها را مورد گفت‌وگو و دقت‌نظر قرار داده‌اند. به‌طورکلی، در مورد فقه اسلامی در غرب و تعیین خاستگاه و اصالت آن، کار به‌طور عمده با «زاخائو» و «گلدزیهر» …