برای تأثیرگذاری نجف روی معادلات مذهبی و سیاسی آینده عراق، باید دید چه مدلهایی وجود دارد. وجود یک ولی فقیه، یا یک مرجعیت فعال با نگاه بین المللی، یا مراجع متکثر و احیانا ناهماهنگ که دیدگاههای متفاوتی در باره مسائل سیاسی روز داشته باشند و شاید مدلهای دیگر. مدل آیتالله سیستانی در عراق تا این لحظه جواب داده و به …
Read More »Tag Archives: رسول جعفریان
نظام اسلامی با فقه میماند نه با تاریخ/ استناد به نقلهای تاریخی، فقه را از دایره عمل خارج میکند/ تاریخ را با معیارهای اصولی در مسیر استنباط فقهی قرار دهیم
استاد رسول جعفریان معتقد است ما برای استقرار نظام اسلامی در دراز مدت به فقه و حقوق نیاز داریم نه به تاریخ. این که ما اراده کردهایم برای شرعی نشان دادن کارها به نقلهای تاریخی استناد کنیم، یک ضرر مهمش آن است که به ازای آن، فقه را از دایره عمل بیرون کردهایم. فقه اهل احتیاط و دقت است، اما …
Read More »اسدالله ممقانی و گزارش رساله دین و شؤون و طرز حکومت در شیعه
اسدالله ممقانی (۱۲۶۴ ـ ۱۳۴۹ ش) از تحصیل کردگان نجف و از شاگردان آخوند خراسانی بود که در جریان انقلاب مشروطه به استانبول رفت و مدتها در آنجا به فعالیتهای سیاسی و علمی مشغول بود. بعدها به ایران برگشت و در دستگاه قضایی دولت پهلوی تا وزارت پیش رفت. وی دارای رساله مسلک الامام فی سلامه الاسلام و رساله دین …
Read More »سیدمرتضی نقطه اوج عقلگرایی در تفکر شیعی/ نقد روایات ضد عقل
شبکه اجتهاد: سید مرتضی، نقطه اوج عقل گرایی در تفکر شیعی است، به طوری که بسیاری از آراء او متمایز از پیشینیان بود و بعد از او هم، برخی از آنها به فراموشی سپرده شده و کنار گذاشته شد. در این نوشته، خاستگاه عقل گرایی سید مرتضی از نظر توجه به مبحث معرفت شناسی توسط وی به عنوان رکن اول …
Read More »از هر طرف که رفتم جز حیرتم نیفزود/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: نوشتار ذیل نگاهی است که مدلهای مختلف برخورد ما با غرب، و آنچه که کتاب عصر حیرت در این میانه عرضه میکند. ۱- همه ما میدانیم در صد و پنجاه سال گذشته، گیر ما سر مفهوم مدرنیته است. البته که همه چیز تغییر کرده است. زبان عوض شده، مناسبات اجتماعی و سیاسی تغییر کرده و افکار بشدت عوض …
Read More »چرا انکار حدیث غدیر برای مخالفان ممکن نشد؟
بی مهری سیاسی که عامل غفلت امت اسلامی از این حدیث در دوران ۲۵ ساله خلافت خلفای نخست بود، با طرح آن از سوی علی علیه السلام در مسجد کوفه، در آغاز ورود به این شهر در سال ۳۶ و پس از پایان جنگ جمل، تا اندازه ای جبران شد. امام در این ماجرا که به روایت «مناشده حدیث غدیر» …
Read More »مبارزه با عقل در اعتقادیههای اصحاب حدیث در قرن سوم و چهارم
این متن، گزارشی از مجلد اول کتاب شرح اصول اعتقاد اهل السنه و الجماعه، از طبری لالکائی (م ۴۱۸) است، معتقداتی که متعلق به اصحاب الحدیث بوده و طی قرنهای سوم و چهارم به تدریج شکل گرفته و در رسالهها و کتابهای اعتقادیه ارائه شده است. این آثار و از جمله همین کتاب، منبع مهمی برای شناخت تاریخ تفکر و …
Read More »بنام عقل، به کام اخباری گری/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: انقلاب معرفتی وحید بهبهانی، به رغم آن که در ظاهر، در نقد یک جریان قدیمی با عنوان اخباری گری بود، و اما فی الواقع، تلاشی برای باز کردن مسیر برای سازگاری بیش از پیش دین با امر دنیا و عرف بود. دقیقا همین نکته بود که بسیاری از اخباریها را نگران میکرد، نگران این که علم اصول، در …
Read More »دانلود کتاب «هادی نامه»؛ ارجنامه استاد خسروشاهی
فایل PDF ارجنامه مرحوم حجتالاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی با عنوان «هادی نامه» با مقالاتی از اساتید و اندیشوران، به کوشش حجتالاسلام دکتر رسول جعفریان در دسترس علاقهمندان قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «هادی نامه» که به منظور گرامیداشت مقام علمی و فرهنگی مرحوم استاد سیدهادی خسروشاهی تهیه شده است، شامل ۵۴ مقاله از سوی اساتید و اندیشوران حوزه …
Read More »نکتههایی درباره خاطرات آیتالله امینی؛ چهرهای که همیشه فرهنگی و علمی ماند
این متن، شرح احوال و نکاتی است درباره خاطرات مرحوم آیتالله ابراهیم امینی است که به عنوان مقدمه در کتاب جشننامه ایشان منتشر شد. شبکه اجتهاد: آیتالله حاج شیخ ابراهیم امینی (م ۱۳۰۴ش) از چهرههای مطرح فرهنگی حوزه علمیه قم هست که در مقام یک روحانی بلند پایه همیشه با تودههای مردم در ارتباط بوده و در جهت ترویج عقاید …
Read More »«هادی نامه»؛ ارجنامه مقام علمی و فرهنگی استاد خسروشاهی
ارجنامه مرحوم حجتالاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی با عنوان «هادی نامه» با مقالاتی از اساتید و اندیشوران، به کوشش حجتالاسلام دکتر رسول جعفریان تهیه و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این ارج نامه که به منطور گرامیداشت مقام علمی و فرهنگی مرحوم استاد سیدهادی خسروشاهی تهیه شده است، شامل ۵۴ مقاله از سوی اساتید و اندیشوران حوزه دین و اندیشه …
Read More »بحران کرونا، حوزه علمیه و کشمکشهای علم و دین
بحث از کرونا و بالا گرفتن مساله طب سنتی و مدرن، دشواریهای فهم علمی در ایران و تأثیرش بر عقب برخی ماندگیها، و همین طور حاشیههایی که برای مبحث علم و دین ایجاد شده، در این گفتگو مورد توجه قرار گرفته است. رسول جعفریان میگوید: ایران امروز ما در برخی زمینهها دوقرن از علم دنیا عقب است. او با طرح …
Read More »مسئولیت مدیریت حوزه علمیه در قبال افراد غیرمسئول در امور پزشکی/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: در شرایط فعلی، به رغم تلاشی که مراکز رسمی دولتی و به طور کل حاکمیتی در مسیر تأمین سلامت مردم بر اساس اصول علمی میکنند، همچنان مداخلاتی از سوی افراد غیر مسئول و از جمله کسانی که خود را حکیم سنتی از میان روحانیون و جز آنها میخواهند، صورت میگیرد. بسیاری از این مدعیان طب سنتی، با استفاده …
Read More »توضیحی درباره یک اقدام افراطی و زشت/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: اقدام شرم آور یک روحانی مروج طب سنتی به اسم طب دینی، با آتش زدن یک کتاب علمی با نام طبهاریسون ـ بر اساس فیلمی که انتشار یافته ـ کار زشتی است که هیچ دانش دوستی، در هیچ سطحی، آن را نمیپذیرد. متاسفانه این شخص، سالهاست با استفاده از باورهای عامیانه در میان مردم، تلاش در ترویج بافتههای …
Read More »سفر «از شیطان تا میکروب» با رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: از شیطان تا میکروب، مسیر سختی نیست اگر با رسول جعفریان همنوا و همافق باشیم؛ پژوهشگری که پروژه فکری چندسال اخیرش مباحث پیرامون فقدان تولید علم (بهمعنای ساینس) و به تبع آن ضعف رویکرد علمی در تمدن ایرانی ـ اسلامی بوده است. از نظر استاد جعفریان ما هیچ نقشی در راهبری جریان علمی بشر نداشته و نداریم. تمدن …
Read More »استادی که از دستمان رفت/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: استاد عزیز مرحوم علامه سید جعفر مرتضی در سال ۱۳۶۴ ق / ۱۳۲۴ش در روستای عیتا الجبل در جنوب لبنان به دنیا آمد. در هیجده سالگی در نجف، طلبگی را آغاز کرد و بعد از شش سال، یعنی سال ۱۳۸۸ ق / ۱۳۴۷ به ایران آمد. این اقامت تا سال ۱۳۷۱ ادامه داشت و در این سال به …
Read More »پیشبینی مسیر فتوا و ولایت در آینده
حجتالاسلام پارسانیا گفت: کتاب «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» مسیر آینده فتوا و ولایت را قابل پیشبینی میکند که با ارائهای که از تاریخ آن داشته، میتوان تصور کرد که در آینده چه خواهد شد و نهادهایی که به وجود آمده چه دگردیسیهایی را خواهند داشت که میتواند موضوع پروژههای بعدی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست نقد و بررسی …
Read More »یک کسی عاشورا را از دست ما نجات دهد!/رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: این روزها، بهوفور شاهد تحلیلهای اجتماعی سیاسی متفاوت از عاشورا هستیم و میدانیم، سالهاست، هر کسی با استناد به جملهای از امام حسین (ع) یا رفتاری از آن حضرت، یک تفسیر سیاسی خاصی ارائه میکند. این در حالی است که غالب این عبارات یا گزارشها، هنوز از نظر تاریخی، نقادی نشده است؛ اما صرف نظر از آن، هیچگاه …
Read More »چرا با طب سنتی ـ اسلامی و مقولات ترکیبی «علم و دین» مخالفم؟/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: آنچه بنده را به نتایجی برای مخالف با طب سنتی رسانده است، اساسا خود این بحث نبوده است. بلکه در درجه نخست، حساسیت من، روی بحث رابطه علم و دین در تمدن اسلامی بود. بحث مهمی که به نظرم، میبایست درباره آن، تحقیقات تازهای مبتنی بر میراث مخطوط و بازخوانی متون گذشته داشته باشیم. کاری که روشنفکران عرب …
Read More »رویکرد عقب ماندگی درمانی ما با طرح پزشکی سنتی ـ اسلامی/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: برخورد ما با پزشکی نوین از میانه عصر قاجار که با دانشهای جدید آشنا شدیم تا زمانی که بهداشت اسلامی درست کردیم و سپس به سمت طب اسلامی رفتیم، سه مرحله را پشت سر گذاشته است: مرحله اول ورود اطلاعات پزشکی و پذیرش آن بدون ایراد اشکال. مرحلهای که فقط آثار پزشکی فرنگی بدون اشاره به طب قدیم، …
Read More »انفتاحی یا انسدادی برای یافتن راه حلهای نو
شبکه اجتهاد: چندی قبل در یک گروه حوزوی گفتگوی مکتوبی بین حجتالاسلام رسول جعفریان و مهدی نصیری پیرامون «اخباری و اصولی؛ فقه و تمدن سازی» صورت گرفت و طرفین در صدد پذیرش یا رد و نقد همه مدعیات مطرح شده نبودهاند و هر کس بیشتر بر بیان ایده خود متمرکز بود. آنچه در پی میخوانید متن این گفتگو میباشد. رسول …
Read More »آیا حمام، اسلامی میشود؟/ امکان و امتناع تمدن تراز دین
اخیراً گفتگویی مکتوب میان حجتالاسلام رسول جعفریان و مهدی نصیری در مورد تمدن سازی شکل گرفت که در آن امکان و امتناع تمدن تراز دین مورد بررسی قرار گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر گفتگویی مکتوب میان حجتالاسلام رسول جعفریان و مهدی نصیری در مورد تمدن سازی است که در ادامه میخوانید؛ چطور میشود حمام را اسلامی کرد؟ …
Read More »هدف از بعثت یا زیباترین آیت قرآنی/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: بعثت یا برانگیختگی راهی است که خداوند از آن مسیر، پیامش را توسط رسولانش برای مردم میفرستد. پیامی که هدف آن تهذیب بندگان [یزَکِّیهِم]، آموختن آیات الهی و حکمت به ایشان [یعَلِّمُهُمُ]، برداشتن زنجیرها [یضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ]، و ارائه تصویری از یک زندگی اخلاقی بر اساس اسوه بودن رسول الله است [لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ …
Read More »سریالِ تاریخیِ انقلابی و غیرانقلابی/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین رسول جعفریان، نویسنده و استاد تاریخ دانشگاه تهران طی یادداشتی که در فضای مجازی منتشر شده است به تجربه انقلابی و غیرانقلابی در میان روحانیت از گذشته تا به امروز پرداخته است که میخوانید. ۱- مرور بر تحولات نزدیک به یک سال اخیر در قم، تقابل دو طرز فکر را نشان میدهد. عدهای که بر اساس …
Read More »یادداشتی از یک عالم عصر صفوی در باره مرز احکام شرعی و عرفی/ رسول جعفریان
مناسبات میان علما و اعتراضات آنها بر یکدیگر و پاسخهایی که میدهند، روشنگر نکات جالبی است. در این یادداشت، دوستی از علما، دوست دیگرش را به خاطر برخی از کارهایش عتاب کرده و او پاسخ داده و در این پاسخ تفکیکی میان احکام جاری در زندگی بدست داده که جالب است. شبکه اجتهاد: تأمل در این که کدام حکم شرعی …
Read More »چند استفتای جالب توجه از وحید بهبهانی/ رسول جعفریان
استفتائات علما، علاوه بر آن که از جنبه فقهی اهمیت دارند، به دلیل توجه به مسائل جاری اجتماعی و حقوقی و سیاسی، حاوی نکاتی هستند که بکار تحقیقات تاریخی هم میآیند. طبعا اگر این استفتائات از چهرههای برجسته باشد، از جنبههای دیگری هم مهم خواهند بود. در اینجا برخی از این استفتائات را از یک نسخه خطی از مرحوم وحید …
Read More »چهرهای موثر در تاریخ تحولات فکری قم/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: دیشب (شامگاه ۲۴ بهمن ماه ۹۷) خبر درگذشت دوست دیرین، دانشی مرد، جناب آقای محمد جواد صاحبی را شنیدم. نخستین بار در سال ۶۱ ایشان را در مرکز تحقیقاتی سپاه دیدم که مقالاتی درباره جنبشهای اسلامی برای مجله پیام انقلاب مینوشتند. همان ساختمانی که آقای گنجی و باقی و شماری دیگر هم در آن بودند و هر کدام …
Read More »یکبار دیگر با مسأله وحدت حوزه و دانشگاه!/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: جدایی حوزه و دانشگاه با تأسیس دارالفنون آغاز شد. طلاب به مدرسه مروی میرفتند و دانشجویان به دار الفنون. مشکل اصلی در تفاوت نگاههای معرفتی آنها به دانش و فن بود. اصلا ممکن نبود جای آنها را عوض کرد یا آنها را با هم به یک مدرسه برد. به علاوه، موضوعات مورد علاقه آنها هم متفاوت بود. البته …
Read More »پانزده سال مرجعیت مطلق آیتالله بروجردی ۱۳۲۵ تا ۱۳۴۰
شبکه اجتهاد: تاریخ ایران همواره محل تلاقی نیروهای مختلف سیاسی بوده که هر کدام مشروعیت خود را از طریقی بدست آورده و در صحنه عمل، تلاش کردهاند تا در مقایسه با قدرتها و نیروهای دیگر، موقعیت خویش را حفظ کنند. توازن این نیروها به لحاظ منبع مشروعیت و قدرت و نیز عقل و درایت آنها در برخورد با دیگران، دو …
Read More »تأسیس تمدن مهم، اما تداوم آن مهمتر است/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: برخی از دوستان ما که خود را تئوریسین تمدن نوین اسلامی میدانند، از تحقق طلیعههای آن تمدن سخن میگویند. خواستم عرض کنم، تغییر و تحول در جامعه برای رسیدن به نقطه اوج عزت قوانین خاص خود را دارد که اگر رعایت نشود، به جای اوج عزت، در حضیض ذلت فرو خواهد رفت. صد البته، اگر شناخت درست از …
Read More »