شبکه اجتهاد: نقشآفرینی امام جواد علیهالسلام به منزله معیار برای شیعه از یک منظر و جهان اسلام از منظر دیگر، در قالبهای مختلفی بوده است که مهمترین آن را در مناظرههای علمی، تربیت شاگردان و بیان روایات میتوان ذکر کرد. اما مناظرههای امام که در منابع شیعی ذکر شده، حاکی از دانایی امام در علوم دینی و توانایی ایشان در مواجهه با مسائل روزآمد است. یکی از آن مناظرهها، گفتگوی عالمانه میان ایشان و یحیی بن اکثم بود. برابر روایتی مفصل از ریان بن شبیب، دستهای از عباسیان از اقدام مأمون برای تزویج دخترش به امام اظهار ناخرسندی کرده، آن …
توضیحات بیشتر »ولایتعهدی امام رضا(ع)؛ توطئه یا باور!
شبکه اجتهاد: مأمون عباسی نه از برای توطئهگری و نه از روی اعتقاد مذهبی شیعی، بلکه متأثر از فضای فکری سیاسی به امام رضا (ع) روی کرد. الف) جریانهای فکری سیاسی: در دوره حیات امام رضا (ع) سه جریان فکر سیاسی وجود داشته که در نحوه تعامل دستگاه حاکمه با آن حضرت و نیز واکنش ایشان تأثیرگذار بوده است؛ جریان امامت شیعی، جریان اعتزال و جریان حاکمیت موروثی. پیش از ورود به بحث توجه به دو نکته ضروری مینماید؛ اول آن که اندیشههای سیاسی یا جریانهای فکری سیاسی دوره مورد نظر چه بسا با آن چه در ادوار بعدی خودنمایی …
توضیحات بیشتر »اندر مصائب القاب/ سیدعلیرضا واسعی
شبکه اجتهاد: لقب دادن و ملقب شدن در میان ایرانیان، همانند دیگر اقوام سابقه زیادی دارد و گویا در همیشه تاریخ به عنوان یکی از شاخصههای شناخت افراد از آن استفاده میشد. لقبها گاه وجه سیاسی، گاه دینی، گاه اجتماعی و حتی گاهی اخلاقی داشته و جنبههای تفالی آن نیزمورد توجه زیاد برخی از حاکمان و قدرتمداران بود، چنان که برخی از القاب، مثل ذوالریاستین حکایت از ویژگی سیاسی یا اجتماعی فرد ملقب داشت و در مواقع بسیاری هم مایه فخر و مباهات و چه بسا مایه درآمد و انتفاعهایی بود. به همین سبب با رویکرد اخلاق دینی چندان سازگاری …
توضیحات بیشتر »نگاهی بخردانه به رفتاری نابخردانه/ سیدعلیرضا واسعی
شبکه اجتهاد: اقدام آگاهانه و عمدی آقای تبریزیان در سوزاندن کتاب پزشکیهاریسون که کتابی مرجع در حوزه پزشکی نوین است و نمایش آن در فضای مجازی، انتقادهای ریز و درشتی را از سوی افراد ریز و درشت بر انگیخت؛ برخی عمل او را نمادی از تقابل حوزه و دانشگاه، دستهای به منزله ناسازگاری دین و علم، عدهای برآمده جهالت و نادانی، گروهی ناشی از بازارخواهی و سودجویی، و … دانستند. در شبکههای اجتماعی نیز که خود عامل جدی در ترویج اقدام او بود، به انگ و اتهامهای زیادی نواخته شد، اما هنوز برای داوری منصفانه و مقرون به واقع باید …
توضیحات بیشتر »وابستگیهای بیرونی، مدرکگرایی و حفظ محوری، سه آسیب نظام آموزشی حوزه
واسعی وابستگیهای بیرونی حوزه، مدرک گرایی رو به گسترش، حفظ محوری و رتبه بندیهای صوری را از جمله اشکالات نظام آموزشی فعلی حوزه دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سید علیرضا واسعی رییس سابق پژوهشکده اسلام تمدنی در گفتوگویی، با اشاره به ایام ابتدایی سال تحصیلی جدید حوزههای علمیه به بیان نکاتی در باب نظام آموزشی حوزه پرداخت و اظهار داشت: نظام آموزشی حوزه که حاصل تجربه بومی شریعت مدارانه و تعهد محور بود، چند ویژگی مهم داشت که سوگمندانه امروز تا حد بالایی در حال تغییر بنیادی است و ضرورت دارد متصدیان امر به آن بیاندیشند. دانشیار پژوهشگاه علوم …
توضیحات بیشتر »آیا حرکت امام حسین(ع) در مقیاس احیای معیارهای تمدنی صورت پذیرفت؟
درباره انگیزه مخالفت و اعتراض امام حسین(ع) چندین نظریه بیان شده است و همه نظریات در یک امر مشترک هستند که امام برای اثبات حقانیت شیعه وارد عمل شده است و تمام هویت و حرکت به این خاطر بوده است که امام میخواسته است که شیعه را سرافراز کند و حق شیعه را بگیرد اما حرکت امام حسین(ع) فراتر از این قضایا بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، علیرضا واسعی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نشست «دمی با مکتب عاشورا» که به همت کانون بعثت اخلاق مشهد با حضور علاقهمندان برگزار شد، با اشاره به وجود واژههایی مانند …
توضیحات بیشتر »فخرالدین شادمان کیست و درباره تمدن چه میگوید؟
اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست علمی با عنوان «بررسی و نقد دیدگاه شادمان درزمینهی تسخیر تمدن فرنگی»، چندی پیش در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست، حجتالاسلام والمسلمین دکتر علی الهی تبار، دانش آموخته دوره دکترا از دانشگاه معارف اسلامی و دکتر سید علیرضا واسعی، رئیس سابق پژوهشکده اسلام تمدنی به سخنرانی پرداختند. دبیر علمی این جلسه، حجتالاسلاموالمسلمین دکتر یدالله حاجیزاده بود. افراط و تفریط در مواجهه با تمدن غرب در ابتدا دبیر جلسه گفت: بحث در مورد نوع تعامل و مواجهه با تمدن غرب است که طبیعتاً در این زمینه دیدگاههای …
توضیحات بیشتر »اندیشه تمدنی، صرفاً با کار علمی نهادینه نمیشود
اختصاصی شبکه اجتهاد: مدیریت پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان، ابتدای سال ۱۳۹۵، با اخذ مجوز رسمی از وزارت علوم، به پژوهشکده اسلام تمدّنی، ارتقا یافت و به یکی از معدود مراکزی تبدیل شد که تخصّصا به مباحث علمی حول محور «اسلامی تمدّنی» میپردازد. با دکتر سید علیرضا واسعی، مدیر پژوهشکده و پژوهشگر قدیمی علوم اسلامی، از توفیقات و کاستیهای پژوهشکده و برنامههای آن برای آینده سخن گفتیم.
توضیحات بیشتر »