بایگانی برچسب: سید هادی طباطبایی

مروری بر سه کتاب منتشرشده درباره‌ی حضرات آیات سیدمحمدتقی خوانساری، احمد خوانساری و علامه طباطبایی شبکه اجتهاد: مرزبان ایمان و یقین؛ عنوان کتابی است که در احوالات آیت‌ﷲ سید محمدتقی خوانساری نگاشته شده است. در این کتاب ۷۶۰ صفحه‌ای، احوالات این عالم برجسته از زبان افرادی که ایشان را رؤیت کرده‌اند و یا ذکری از ایشان شنیده‌اند بازگو شده است. دکتر مهدی محقق از جمله افرادی است که در وصف سید محمدتقی خوانساری سخن گفته و عنوان کرده است که: اینجانب از میان تمام علمایی که در طول زندگی خود دیده‌ام، مرحوم سید محمدتقی خوانساری را یکی از با ابهت‌ترین …

شبکه اجتهاد: سید حسین طباطبایی بروجردی به اقامه جماعت ایستاده است. با محاسنی سپید و عمامه‌ای که گویی عظمتِ مرجعیت را نشان می‌دهد. سید پیش از اینکه به قامت مرجعیت در آیَد، چنین سیمایی نداشت. عمامه‌ای کبود بر سر می‌گذاشت. محاسنش را خضاب می‌کرد؛ اما اطرافیان گفتند که عمامه کبود و محاسن قرمز مناسب و برازنده شما به عنوان یک مرجع نیست. ایشان هم پذیرفت. عمامه‌ای مشکی بر سر گذاشت و محاسنش به سپیدی برگشت. این تغییر از زمانی آغاز شد که اقامه جماعت حرم حضرت معصومه (س) به ایشان پیشنهاد شد. سید صدرالدین صدر به عنوان یکی از مراجع …

شبکه اجتهاد: «هرگاه مجتهد متجدد متحرکی دست بالا بزند و جلو بیفتد، مؤمنین کثیری با اعتماد و میل و رغبت به دنبال آنها می‌آیند و صدها برابر آنچه به دولت‌ها می‌‌دهند، پول و کار و فکر و عشق در این راه صرف خواهند کرد».[۱] این سخنان مهندس مهدی بازرگان است که انتظار می‌بَرَد مراجع دینی پیشگام در فعالیت‌های اجتماعی و عمرانی شوند و عامه‌ مردم را نیز با خود همراه کنند. وی معتقد بود کوچکترین اقدام مراجع تقلید در فعالیت‌های عمرانی، رغبت مضاعفی را در سایر مردم ایجاد می‌‌کند. وی مثال‌هایی از فعالیت برخی روحانیون را پیش می‌‌کشید و عنوان …

شبکه اجتهاد: در اواخر عمر، نامش بیشتر بر سر زبان‌ها افتاده بود. فعالینِ خارج‌نشین هم بر سر سخنان و اندیشه‌ی او به مجادله برخاسته بودند. ماجرای حکم «مباهته» موضوعی شده بود که پای آیت‌الله محمد مؤمن قمی را به میان می‌کشید. برخی او را از قائلین و داعیه‌داران بهتان‌زنی به بدعت‌گذران می‌دانستند و بعضی او را بَری از این حکم می‌شمردند؛ حکمی که مکشوف نشد و استناد آن به آیت‌الله در ابهام ماند. گویی ابهام در منش و سلوک محمد مؤمن از همان روزهای نخست زندگی با او عجین بود. تاریخ تولدش را ۱۳۱۹ ثبت کرده بودند؛ اما خود بعدها به …

شبکه اجتهاد: در عرصه‌ فقه و فقاهت مؤلفه‌ای یافت می‌‌شود که گاه مانع از رأی شخصی و عمل به ادلّه‌ عقلی می‌شود. «قولِ مشهور» نزد فقها چنین است، می‌نگرند که دیگر فقهای سلف در باب یک رأی چه گفته‌‌اند و سپس می‌‌کوشند تا حتی‌المقدور پای از آن فراتر ننهاده و نظری مخالف با آن صادر نکنند. به عنوان نمونه بنگرید که آیت‌الله جوادی آملی – که می‌‌توان ایشان را یکی از فقها و فیلسوفانی دانست که بر عقل و عقلانیت تأکید بسیار دارد- چگونه در باب حکم بانوان، رأیی را بر می‌گزیند و آن را منتسب به یکی از علمای …

شبکه اجتهاد: روز ۱۸ آذر سالروز ارتحال مرجع عالیقدر شیعه آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی می‌باشد. شخصیت ایشان در ابعاد مختلف حائز اهمیت و بحث و بررسی است. در این مطلب به بررسی مشی سیاسی ایشان پرداخته می‌شود. آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی از مراجع برجسته ‌عالم تشیع محسوب می‌شود. برخی ادعا کرده‌اند که آیت‌الله العظمی بروجردی گفته بود پس از ایشان، در احتیاطات به آیت‌الله گلپایگانی رجوع شود.[۱] حفظ شریعت، دغدغه اصلی آیت‌الله بود، همین مهم ایشان را به سمت و سوی مسائل سیاسی نیز می‌کشاند. مرحوم گلپایگانی دورانی سُکّان مرجعیت را بر شانه داشت که فعالیتهای اعتراضی علیه حاکمیت پهلوی، …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله قاضی طباطبایی در سال ۱۳۳۱ ق در تبریز زاده شد. تحصیلات مقدماتی در علوم دینی را از پدر و عمویش آموخته بود. پدرش مورد غضب حاکمیت پهلوی بود و رضا شاه، بارها او را تبعید کرد. گفته می‌شود که رضا شاه، حتی خانهٔ پدرش را تخریب کرده و به خیابان بدل کرده بود. محمدعلی قاضی طباطبایی نیز به مانند پدر قدم در راه روحانیت گذاشته بود. در قم از محضر حضرات حجت، صدر، بروجردی، گلپایگانی و امام خمینی کسب علم کرده بود. وی به محافل علمی قم بسنده نکرده و به نجف رفته بود. در آنجا از …

شبکه اجتهاد: قاضی محمد سعید العشماوی، روشنفکری مصری است که می‌کوشد تا رویکردی امروزی از متون دینی را ارائه کند. او به موضوعات چالش برانگیزی همچون جهاد و حجاب وارد شده و تفاسیر متفاوتی را عرضه کرده است. وی از منتقدان اصلی برداشت‌های سیاسی و حقوقی از متون دینی است. معتقد است که متون دینی، می‌باید اخلاق و معنویت را برای انسان به ارمغان آورند و هرگونه رویکرد سیاسی، سبب انحراف از روح کلام وحی است. العشماوی در عبارتی کلیدی عنوان می‌کند که “خداوند می‌خواست که اسلام دین باشد، اما آدمها از آن سیاست ساختند”. او با همین مبنا است …

سید‌‌‌هادی طباطبایی، نویسنده کتاب فقیهان و انقلاب ایران می‌گوید تعدد مراجع یکی از برگ‌‌‌های برنده جهان تشیع است که تعدد مراجع، می‌‌‌‌تواند مطابق با سنخ‌‌‌های مختلف روحی نیز باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، ماهنامه گزارش در شماره ۲۷۵ خود مصاحبهای با سید‌‌‌هادی طباطبایی انجام داده است. طباطبایی نویسنده کتاب فقیهان و انقلاب ایران است که اواخر سال ۹۵ منتشر شد و مورد استقبال قرار گرفت و اینک به چاپ چهارم رسیده است. وی اخیراً کتابی را با محوریت مباحث روشنفکری به رشته تحریر در آورده است. کتاب حدیث نواندیشان دینی که در زمان نمایشگاه کتاب امسال منتشر شد، اینک به …

شبکه اجتهاد: شاید اوج همدلی و هماهنگی مراجع عظام تقلید را در وقایع پیش از انقلاب، بتوان در ماجرای ۱۵ خرداد ۴۲ شاهد بود. غالب فقیهان به این وقایع واکنش نشان دادند. گفته می‌‌‌‌‌‌شود که آیت‌الله مرعشی نجفی اولین عالِمی بود که به اجتماع‌کنندگان و معترضین پیوست.‏[۱]‎ پس از ایشان هم اما بیانیه‌‌‌‌‌‌ها و اعتراضات از جانب مرجعیت بالا گرفت. آیت‌الله سید محسن حکیم که در نجف حضور داشت، پس از وقایع ۱۵ خرداد، نامه‌‌‌‌‌‌ای به علمای ایران نوشت و از آن‌ها خواست تا خاک ایران را به نشانه‌‌‌‌‌‌ی اعتراض ترک کرده و به نجف مهاجرت کنند. وی تلگرافی به …

شبکه اجتهاد: اگرچه بعد از برنامه‌‌‌‌‌های تلوزیونی به شهرت عمومی رسید، اما سید مهدی طباطبایی پیش از این‌ها در وادی علم و سیاست قدم گذاشته و با بزرگانی حشر و نشر داشت. تاریخ ولادتش را آبان‌ماه ۱۳۱۵ ثبت کرده بودند؛ اما خود می‌‌‌‌‌گفت که وقایع کشف حجاب در سال ۱۳۱۴ و تعقیب و گریزهای مردم در آن زمان را به خاطر دارد. در رفسنجان و در خانواده‌‌‌‌‌‌ای از صنف روحانیت زاده شده بود. پدر بزرگش ـ سید علی ـ از مجتهدین و از شاگردان آخوند خراسانی و سید کاظم یزدی بود. پدرش سید محمدحسین نیز در کسوت روحانیت بود. سید …

شبکه اجتهاد: جدال میان موسیقی و روحانیت گویی پایانی ندارد. بعد از این‌که ماجرای برگزاری کنسرت‌های موسیقی نقل محافل بود و پای برخی از مراجع را نیز به ماجرا کشاند، این بار طلبه‌‌ی جوانی، علیه کنسرت موسیقی اقدامی انجام داده و آتش مواجهه روحانیت و موسیقی را بار دیگر افروخته کرده است. مراجع عظام تقلید اما در خصوص حکم موسیقی، اختلاف دیدگا‌‌ه‌هایی دارند؛ برخی از آ‌ن‌ها، از حُرمت انواع موسیقی سخن گفته‌اند که آیت‌الله سید صادق روحانی از آن جمله است. ایشان در جلد دوم از کتاب منهاج الفقاهه با ذکر روایتی از امام رضا(ع) عنوان می‌‌کنند که موسیقی و …

شبکه اجتهاد: در رؤیایی دیده بود که جنگی سخت و طولانی در جنوبِ ایران درگرفته است؛ نخل‌ها شکسته و یکی از بستگانش به شهادت رسید‌ه‌­اند؛ لشکر ایران اما در این نبرد پیروز می‌شود. زمانی که آیت‌الله خمینی از ترکیه به نجف می‌­رود، این رؤیا را با وی در میان می­‌گذارد؛ «وقتی آن را برای امام بیان کردم، ایشان گفت لا حول ولا قوه الا بالله. از این رفتار امام حس کردم که باید امر مهمی در بین باشد. از ایشان توضیح خواستم، اما ایشان چیزی نگفتند. بعد از اصرارِ زیاد فرمودند چنین چیزهایی محقق می‌­شود. باز هم توضیح خواستم. ایشان …

تاریخ روحانیت شیعه، شایسته‌ی مطالعه و بازخوانی‌های مکرّر است. کتاب فقیهان و انقلاب ایران، گوشه‌ای از این تاریخ را روایت کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، «فقیهان و انقلاب ایران» نام یکی از کتاب‌های جدیدی است که انتشارات کویر منتشر کرده؛ کتابی که در آن مواجهه مراجع عظام تقلید با انقلاب اسلامی ایران به تصویر کشیده شده است. سید‌هادی طباطبایی مؤلف کتاب و از اعضای تحریریه «مباحثات» در این یادداشت به معرفی کتاب خود پرداخته است. «روی متحده» گفته است که تاریخ ایران، تاریخ علمای ایران است. سخن او پربی‌راه نیست. نقش علما و روحانیون در صحنه‌صحنه‌ی تاریخ ایران قابل …

التفات بر اقتضائات زمانه در فقه اسلامی، ذهن و ضمیر آیت‌الله هاشمی را به خود مشغول داشته بود. هاشمی با این نگاه به فقه بود که بر گوهر عقلانیت تأکید می‌کرد و دستاوردهای نوین را در اجتهاد نیز دخیل می‌دانست. شبکه اجتهاد: قبای سیاست چنان بر هاشمی رفسنجانی راست آمده بود که رویکردهای علمی و فقهی‌اش کمتر مورد توجه قرار گرفت. وی از ۱۴ سالگی به قم رفته و به تحصیل علوم دینی پرداخته بود. نمی‌شد که در محفل آیت‌الله‌العظمی بروجردی زانو زده باشد، انفاس امام خمینی بر جانش نشسته باشد، از محضر حضرات آیات محقق داماد، گلپایگانی و شریعتمداری …