در چهارمین و پنجمین هماندیشی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی، اساتید حاضر به بررسی فرآیندهای کاربردیسازی علوم اسلامی پرداختند. مباحث نشست دوم این هماندیشی، از الزامات و روشهای تبدیل معارف اسلامی به کاربستهای عملی تا چالشها و راهکارهای تحقق حکمرانی دینی در بستر تمدن نوین اسلامی را در بر گرفت. سخنرانان با تأکید بر نقش زیستبوم علمی، نظام روششناسی و …
Read More »Tag Archives: عبدالحمید واسطی
رابطه فقه نظام و علوم انسانی اسلامی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: نمیتوانیم علوم انسانی اسلامی را با فقه یکی بدانیم چون علم فقه دنبال پیدا کردن حکم شرعیِ فرعی، ولی علوم انسانی اسلامی دنبال توصیف، تبیین و پیشبینی افعال انسانی و البته تجویز در این زمینه است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مسعود فیاضی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …
Read More »مذاق شارع تا به مصادیق میدانی نرسد دقیق نخواهد شد
استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن اشاره به فرآیند کشف مذاق شارع تصریح کرد: بحث مذاق شارع مفهومی عام و کلی تلقی شده است تا به مصادیق میدانی نرسد دقیقسازی نخواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «روششناسی کشف مذاق شارع» با سخنرانی حجتالاسلام و المسلمین عبدالحمید واسطی، استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدرس دروس …
Read More »ماهیتشناسی الگوریتم اجتهاد/ عبدالحمید واسطی
شبکه اجتهاد: اگر استنباط (اجتهاد در اصطلاح فقهی)، تلاش معرفتی روشمند برای کشف موجّه «حُکم» در مورد «فعل مکلف» باشد و اگر عملیات استنباط و اجتهاد (فرآیند استنباط)، فعل و انفعالاتی باشد که فقیه برای کشفِ نظر شارع، به صورت مرحله به مرحله انجام میدهد تا از نقطه شروع (مواجه با مسئله)، به نقطه پایان (صدور فتوا) برسد؛ و اگر …
Read More »«الگوریتم اجتهاد»، تلاشی برای دقیقسازی و شاخصسازی فرآیندهای استنباط فقهی
مولف کتاب «الگوریتم اجتهاد» گفت: در کتاب «الگوریتم اجتهاد» تلاش شد تا میان کارکرد الگوریتمها و عملیات استنباط فقهی ارتباط برقرار شود و مسیر قدم به قدمی که فقهاء در استنباط حکم طی میکنند تبیین شود و البته این تبیین براساس مبانی اصول فقهی و با استفاده از عملیات میدانی خودِ فقهاء صورت گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب …
Read More »الگوریتم اجتهاد؛ روششناسی استنباطی در سه محور مسئلهیابی، دلیلیابی و قرینهیابی
کتاب «الگوریتم اجتهاد» اثر استاد عبدالحمید واسطی تلاش میکند تا مراحل قدم به قدم دستیابی به فهم موجه از دین را مبتنی بر اصول و فقه جواهری ارائه کند و در هر مرحله شاخصهای اعتبارسنجی دادهها و پردازشها نیز به تفصیل مورد بررسی قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلد اول کتاب «الگوریتم اجتهاد؛ روششناسی استنباطی در سه محور مسئلهیابی، …
Read More »آرمانشهراندیشی و آرمانشهرنویسی حوزوی کاملا مغفول است
استاد واسطی با بیان اینکه آرمانشهراندیشی و آرمانشهرنویسی حوزوی کاملا مغفول است، تصریح کرد: فقه آرمانشهر با فقههای مضاف دیگر مانند فقه بورس و فضای مجازی و فرهنگ و … متفاوت است و حالت رویکردی دارد و باید بتوانیم از تدوین ادله برای تعریف مدل استفاده کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحمید واسطی، عضو هیأت علمی گروه منطق …
Read More »کاربرد «مقبوله عمر بن حنظله» در انتخاب اصلح در انتخابات/ عبدالحمید واسطی
شبکه اجتهاد: انتخابها یک تصمیمگیری هستند و تصمیمگیریها تابع برآیند نفع و ضررها هستند؛ این برآیندگیری با دست یابی به «نقطه بهینه» حاصل میشود. در دانشهای مختلف، مدلهایی برای چگونگی تصمیم گیری بهینه ارائه شده است که از جمله آنها مدل تصمیم چندمعیاره با معیارهای کِیفی است که دارای طیف و مراتب باشند (فازی باشند). در چنین مدلی، پس از …
Read More »هویت اصلی فقه تمدنی، فقه فرآیندی است/ درک از مقیاس کلان؛ اصلیترین اهرم برای شکلگیری فقه تمدنی است/ مرکز ثقل اجتهاد تمدنی، تلاش برای استنباط حکم فرآیندهاست
آنچه در بحث فقه تمدنی بیان میشود ابداً ساختارشکنی ندارد بلکه فقاهت موجود را ضروری و حیاتی میداند و برای رسیدن به استنباط در مقیاس تمدنی بستههای تکمیلی تعریف میکند؛ و این هم بدین معنا نیست که فقاهت کنونی ناقص است بلکه بهواسطه مطرح شدن مساله مستحدثی با عنوان «چگونگی تمدنسازی» که مقیاس آن و فروعاتش صِرفا در مقیاس تکلیفی …
Read More »روششناسی استظهار از ادله/ مراحل چهارگانه پروژه الگوریتم اجتهاد
پروژه الگوریتم اجتهاد در چهار مرحله تعریف شده است؛ ۱- الگوریتم «مسأله شناسی، دلیل یابی و قرینه یابی» ۲- الگوریتم استظهار مدلول انفرادی ادله ۳- الگوریتم جمع ادله ۴- الگوریتم اجرای اصول عملیه. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی با موضوع «روششناسی استظهار از ادله (کشف مدلول انفرادی ادله نقلی)»، به همت گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و …
Read More »هویت درس خارج، پژوهشی است نه آموزشی/ پیشنیاز یک درس خارج، روش تحقیق و روش تفکر است/ موضوع بسیاری از درس خارجها موضوعات مبتلابه حکومتی باشد
پیشنیاز یک درس خارج، روش تحقیق و روش تفکر است، گاه سروران و افاضل محتواهای خوبی را دارند ولی همهاش بصورت ناخودآگاه است و در سیر آزمون و خطا به دست آمده است و چون قدم به قدم، الگوریتمی و روشمند و خودآگاه نیست، نحوه تعمیم، نحوه انتقالش به دیگران، نحوه استفاده در حل مسئله، به نقصانها و خلاهایی دچار …
Read More »روش شناسی اجتهاد تمدنی
داعیه تمدن سازی اسلام و مواجهه با نیازها در مقیاس اجتماعی و بین المللی، سبب شده است تا تلاش برای استخراج دیدگاه اسلام در مقیاس جمعی و با رویکرد استخراج «فرآیندها»، مورد توجه جدی قرار بگیرد. ضرورت «حجت بودن» برای استناد به دین، سبب تمرکز بر روش شناسی چنین تلاشی شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، صد و هجدهمین شماره …
Read More »دانش هوش مصنوعی به دنبال استخراج فرآیند تخصص از متخصص است
حجتالاسلام واسطی گفت: دانش هوش مصنوعی به دنبال استخراج فرآیند تخصص از متخصص و چگونگی استفاده از اطلاعات، دادهها و عمل گرها برای رسیدن به تصویر بهینه است. به گزارش شبکه اجتهاد، ششمین پیش نشست نخستین همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی با موضوع «هوش مصنوعی، ادیان الهی و آینده بشریت، الگوریتم اجتهاد» با حضور حجتالاسلام والمسلمین عبدالحمید واسطی، …
Read More »سه گلوگاه برای گسترش قلمرو اجتهاد
مسأله مقاله این است که قلمرو اجتهاد، عملاً منحصر به «احکام فعل مکلف» شده است، آیا ظرفیت فقه، واقعا به همین مقدار است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست و دومین شماره فصلنامه تخصصی «مبانی فقهی حقوق اسلامی» به صاحبامتیازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران و مدیرمسئولی سیدمحمدرضا آیتی و سردبیری علیرضا فیض در ۲۴۸ صفحه چاپ و …
Read More »اگر در مقام و شأن فتوا بودم، به طور قطع ترجمه کتابها را برای حوزه علمیه حرام اعلام میکردم
استاد رشاد با بیان اینکه با رایج شدن کتابها و روشهای جدید، سهم طلبه در تحصیل صفر شده و در حالی که ادبیات عرب نماد درس حوزه علمیه بوده است، امروز متون به صورت ترجمه در دسترس است، اذعان کرد: خسارت آثار سوء ترجمهها و تلخیصها به گونهای است که اگر من در مقام و شان فتوا بودم، به طور …
Read More »الگوریتم اجتهاد فقیهیار است و مانع خلاقیت فقیه نمیشود
الگوریتم اجتهاد مانع خلاقیت فقیه نمیشود؛ چون فقیه مبنای اصلی خود و خرده مبناها را بر اساس ابتکارات خود ارائه میکند و الگوریتم اجتهاد برای او یک سیستم و فرآیند کشف حکم است و نهایتا باز هم این فقیه است که حکم را کشف میکند نه سیستم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحمید واسطی در پنجمین کارگاه آموزشی پژوهشی …
Read More »«روش نظریهپردازی شبکهای» در بوته نقد
در صورت شفافسازی در روش قدمبهقدمِ تولید و ارزیابی یک نظریه، میتوان به جهشی در تولید نظریهها و جهشی در اعتبارسنجی نظریهها امیدوار بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «روش نظریهپردازی شبکهای» به همت گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با ارائه حجتالاسلام والمسلمین دکتر عبدالحمید واسطی و با حضور ناقدان حجتالاسلام والمسلمین دکترعلیرضا …
Read More »فقه فرایندی بهمثابه فقه تمدنی، الزامی برای تمدن سازی نوین اسلامی/ عبدالحمید واسطی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مقارن با ورود به چهل و یکمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، سی و هفت نفر از پژوهشگران حوزه تمدن نوین اسلامی با رهبر معظم انقلاب دیدار کردند. متن زیر چکیده سخنان ارائه شده در این جلسه با موضوع « فقه تمدنی، چیستی و چگونگی» است که مورد توجه و عنایت حضرت آیتالله خامنهای قرار گرفت. فقه تمدنی، …
Read More »نگاهی به ابعاد و انواع تحولات فقه پس از انقلاب
همایش «انقلاب اسلامی و تحول فقه» به همت مرکز مدیریت حوزه علمیه تهران و با حضور و سخنرانی استاد علیاکبر رشاد و استاد ابوالقاسم علیدوست و همچنین حججاسلام احمدعلی یوسفی و عبدالحمید واسطی در محل مسجد امام حسین(ع) تهران برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این همایش که بهعنوان سرآغازی برای برگزاری سلسلههمایشهای مختلف حوزه در این زمینه بود، …
Read More »«الگوریتم اجتهاد»، مراحل دستیابی و چگونگی فرآیند استنباط؛ در بوته نقد
استاد واسطی معتقد است براساس الگوریتم اجتهاد میتوان عملکرد استنباطی هر فقیه را اعتبار سنجی کرد؛ یعنی اگر اجتهاد به صورت الگوریتمی اکتشاف شود؛ از عملکرد میدانی فقها به اضافه دقیق سازی منطق استنباط در اصول فقه، فقیهیار و ابزاری برای جلوگیری از خطای فقیه حاصل میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «الگوریتم اجتهاد» به همت گروه منطق …
Read More »ملاحظهای در باب دیدگاه آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی/ عبدالحمید واسطی
شبکه اجتهاد: گفتاری از آیتالله حاج شیخ جواد فاضل لنکرانی، در مراسم بزرگداشت آیتالله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، در دانشگاه مفید قم، در ۸ آذر ۹۷ منتشر شد، ایشان در بخشی از سخنان خود چنین بیان داشته است: «ما این مقدار که در فقه کار کردیم چیزی به نام نظام نداریم، نظام اقتصادی، نظام سیاسی، نظام قضایی، نباید این عنوان چشم …
Read More »حوزههای علمیه برمدلهای عملیاتی منطبق با فقه جواهری متمرکز باشند
مدیر موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلامی گفت: حوزه علمیه اگر بخواهد در آینده به سمتی حرکت کند که بتواند اعمال مهندسی فکری، فرهنگی داشته باشد باید روی مدلهای عملیاتی بر اساس فقه جواهری و حکمت شیعی متمرکز باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین واسطی، مدیر موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلامی در نشست تخصصی «حوزه علمیه …
Read More »کار اصلی فقیه در فقه تمدنی، ارائه مدلهای پاسخگوی نیازهای بشر است
یک پژوهشگر حوزوی گفت: برای دستیابی به نقشه تمدن اسلامی ابتدا پارادایم شبکه دین را تولید کنیم و مبانی علم دینی را بدست آوریم و پارادایم علم دینی را ارائه دهیم
Read More »گامی نو در روششناسی استنباط فقهی
اختصاصی شبکه اجتهاد: روشهایی که در این رساله بهصورت بستههای روشی، عرضه شده است، تلاشی برای دقیقسازی و شاخصسازی در فرآیندهای استنباط در سه محورِ «مسئله شناسی، دلیلیابی و قرینهیابی» است که در ۱۴ بستۀ روشی که حاوی ۱۲۰ دستورالعمل علمی برای رسیدن به استنباط روشمند میباشد، ارائه شده است.
Read More »گزارش تصویری/ چهارمین رساله سطح ۴ حوزه علمیه خراسان دفاع شد
به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین رساله سطح ۴ حوزه علمیه خراسان (دکتری) با عنوان «روششناسی استنباط فقهی در سه محور مسالهشناسی، روش دلیلیابی و روش قرینهیابی» به قلم حجتالاسلام والمسلمین حمید واسطی، راهنمایی حجتالاسلام والمسلمین علیاکبر رشاد، مشاوره حجتالاسلام والمسلمین حمید درایتی و با داوری حجتالاسلام والمسلمین محسن ملکی و حجتالاسلام والمسلمین رضا حق پناه؛
Read More »الگوی اجتهاد سیستمی برای تولید علم دینی/ دنبال ساختارشکنی در حوزه نیستیم
یکی از لوازم حوزه تمدنساز این است که تحصیل و تدریس و تحقیق در حوزه معطوف به تمدنسازی باشد و برنامه و متون درسی حوزه نیز باید ناظر به این وظیفه تدوین بشود، همچنین شاخص و حداقل اجتهاد بر اساس فقه جواهری باید به دست آید. ما به دنبال ساختارشکنی در حوزه نیستیم و نمیخواهیم کار جایگزین در حوزه انجام …
Read More »