اختصاصی شبکه اجتهاد: قسمت اول مناظره، با سخنان دکتر سروش درباره غیراخلاقی و ناکارآمدی فقه شروع شد. استاد علیدوست با تفکیک برخی از گزارههای فقهی (مانند شروط صحت نماز و صحت وضوء) از بنیاد دانش فقه و نظام فقاهت که اخلاقگرا است، بطلان اتهام تهی بودن نظام فقه از اخلاق را تبیین کرد. او با ذکر گزارههای اخلاقی دانش فقه …
Read More »Tag Archives: فقه و عرف
عرفی شدن فقه در جایی معنا دارد که اصول و ضوابط اجتهاد رعایت نشده است/ صعب و سخت شدن دین غیر از عرفی شدن است و راحتی مردم، معنایش عرفی شدن نیست
عرف تخصص کافی برای استنباط در فقه را ندارد و از قواعد و اسلوب اجتهاد پیروی نمیکند و هرچه خود میپسندد را نتیجه میگیرد. این اختصاص به عرف جامعه هم ندارد؛ بلکه یک متخصص و پژوهشگر نیز بعد از استدلالهای فقهی دقیق ممکن است نتیجهای بگیرد که عرف میگوید و حتی تصریح بدان کند که عرف چنین میپسندد؛ لذا این …
Read More »توسعه معنایی عرف در فقه/ تعریف جامع و مانع از عرف نداریم
مشاور عالی رئیس مجمع جهانی اهل بیت (ع) با بیان اینکه تعریف واحدی در فقه برای عرف بیان نشده است، گفت: اگر عرف را چیزهایی بدانیم که در فطرت به ودیعت نهاده شده، جایگاه خاص و ویژه برای خودش پیدا میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «جایگاه عرف در فقه»، با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین احمد احمدیتبار، استاد حوزه علمیه قم …
Read More »نقد مرجعیت عرف در استناد
حجتالاسلام پورصدقی با درک ضرورت مسئله و درک عدم صلاحیت عرف بر مرجعیت چنین امری و همچنین یافتن مرجع دارای صلاحیت طبق قواعد و ضوابط مدون فقهی و اصولی، مرجعیت عرف را مورد انتقاد قرار داده و عقلاء بما هم عقلاء را بهعنوان تنها مرجع شایسته برای تعیین استناد میپذیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از دیدگاه عقل و شرع ظلم …
Read More »مرجعیت عرف در تطبیق مفاهیم بر مصادیق/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: یکی از بنیادیترین مباحث پیرامون عرف، مرجعیت عرف در تطبیق مفاهیم عرفی بر مصادیق است؛ مبحثی که در برخی تحقیقات بین آن و موضوع مرجعیت عرف در تعیین مفاهیم فرق گذاشته نشده است. در این مقاله تلاش شده است با بحث پیرامون کارایی و کاربرد عرف در انطباق مفاهیم بر مصادیق، حوزه علمی آن را از کاربرد عرف …
Read More »نقد فرضیه عرفى شدن دین
شبکه اجتهاد: عرفى شدن دین یا فقه، نخستین بار در غرب و نسبت به دین مسیحیت مطرح شد. پس از انقلاب اسلامى ایران و حاکمیت احکام و قوانین اسلامی در جامعه، عدهاى به این فکر افتادند که چگونه مىتوان فقه یا دین را در جامعه عرفى کرد؟ پیش از ورود به بحث ذکر این نکته ضروری است که بررسی سیره …
Read More »کاربرد عرف در فقه و استنباط احکام شرع
همان قدر که سهم عرف و عادت در شریعت و دخالت فهم آن در استنباط احکام امری مسلم روشن و مقبول همگان است، تعیین دقیق این دخالت و فهم صحیح آن امری مبهم و بحثدار است؛ از این رو بسیاری از اظهار نظرهایی که دربارهی نقش و تاثیر عرف در این زمینه شده خالی از افراط و تفریط نیست. اختصاصی …
Read More »عرف نمیتواند میزانی برای تعیین موسیقی حرام باشد
آیتالله جناتی شاهرودی با بیان اینکه بعضی برای اثبات اعتبار عرف در تعیین موسیقی غنایی، به یک سری اخبار استدال کردهاند، اظهار داشت: نمیتوان عرف را میزان برای تعیین موسیقی حرام پذیرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله محمد ابراهیم جناتی در پاسخ به این پرسش که «برخی عالمان معتقدند میتوان از راه عرف، موسیقی غنایی حرام را مشخص نمود؛ آیا …
Read More »عرفی شدن برآیند اجتهاد و پاسخگویی به نیاز مسلمانان است/ سه تفسیر از عرفی شدن دین/ بین نواندیشان دینی و روشنفکران دینی تفاوت قائل میشوم
مدرس حوزه و دانشگاه گفت: عرفی شدن برآیند اجتهاد و پاسخگویی به نیاز یک مسلمان به تحولات و نیازهای بشر و شناخت مناسبات اجتماعی در تحولات انسانی است. به گزارش شبکه اجتهاد، عرفیشدن دین یکی از موضوعاتی است که اخیراً در حوزه دینپژوهی مطرح شده و درباره آن مقالات و کتابهای متعددی نگاشته شده است. برخی عرفی شدن را همچون …
Read More »«اندیشه عرفی» در مکتبشناسی فقهی آیتالله واعظزاده خراسانی
شبکه اجتهاد: مرحوم آیتالله واعظزاده خراسانی شاگرد نزدیک و ممتاز آیتالله بروجردی بهشمار میرود؛ فقیه بزرگی که میتوان او را به حق بنیانگذار مکتبی مهم و ممتاز در فقاهت و اجتهاد دانست. آیتالله واعظزاده به استاد خویش بسیار نزدیک بود و اعتقاد دارم مکتب فکری و فقهی او را بهدرستی در اندیشه و رفتار خویش نهادینه کرده بود. آیتالله واعظزاده …
Read More »بررسی ملاک مراجعه به عرف در موضوع شناسی فقهی
بر اساس نظر مرحوم نراقی هر آنچه که شارع متعال یا شریعت عهده دار شده است باید از زبان شارع آن را کشف کرد و در واقع تلقی شرعی باید به دست گرفت و این امر محدود به موضوعات مخترعه نمیشود؛ یعنی همان موضوعات عرفی نیز که مد نظر شارع قرار گرفتهاند ممکن است تغییراتی در آنها ایجاد شده باشد …
Read More »عرفی شدن فقه، مذموم نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین کاظم قاضیزاده، زاده ۱۳۴۰ تهران است. نبوغ او وقتی بیشتر نمایان شد که در ۱۶ سالگی به دانشگاه وارد شد و در رشته فیزیک مشغول به تحصیل گردید. وی پس از وقوع انقلاب فرهنگی، وارد حوزه علمیه قم شد و تاکنون نیز در آن ماندگار شده است.
Read More »مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ نهادی انقلابی یا ساختاری در راستای عرفی سازی دین؟!
تجربه مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام و راهبردهای کلان حاکم بر آن بهخوبی حکایت از آن دارد که مصلحتاندیشی نیز میبایست در چارچوب شرع مقدس و زیر پرچم انقلابی گری صورت بگیرد که از این رهگذر نیز نباید نگران زیر پا نهادن مقاصد شریعت باشیم.
Read More »عرفی شدن دین و فقه به واپسگرایی میانجامد نه پیشرفت
آیتالله سبحانی: عرفى شدن دین به معناى عقلایى شدن احکام مدنى و اجتماعى، سخن مسلکهای استعمارى همچون بهائیت است. بهائىها میگویند: «ما در مسائل اجتماعى و سیاست و نکاح، تابع «بیت العدل» هستیم». در آنجا عقلاى بهائیت جمع میشوند و سرنوشت اجتماع بهائىها را معین میکنند. بنابراین عرفى شدن به این معنا واپس گرایى است نه پیشرفت. به گزارش شبکه …
Read More »