سؤال اصلی این پژوهش این است: گفتمان جمهوری اسلامی ایران در قبال جنبشهای اسلامی ایران در قبال جنبشهای اسلامی طی چهار دهه گذشته چه ویژگیهایی داشته و چگونه شکل گرفته است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «جمهوری اسلامی ایران و جنبشهای اسلام گرا؛ از شیفتگی اولیه تا مواجهه گزینشی» نوشته یحیی فوزی به تازگی توسط پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شد. در ماههای بعد از انقلاب ایران، بحث از چگونگی حمایت از جنبشهای اسلامی، به عنوان کارگزاران پیشبرد اسلام سیاسی در منطقه، یکی از مباحث مهم انقلابیون در ایران بود و دلبستگیهای فکری و سیاسی آنها به این …
توضیحات بیشتر »جمهوری اسلامی ایران و فقه معاصر/ سید مجتبی امین جواهری
شبکه اجتهاد: نظام جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و با گذشت ۱۴ قرن از حیات پیغمبر اکرم (ص) در ایران استقرار یافت. شاید بزرگترین چالش نظری و عملی این نظام از جنبههای ایدئولوژیک و در نسبت خود با اسلام، مربوط به مقوله «زمان» و «تحولات تاریخی انسان» باشد. جمهوری اسلامی برخواسته از دو ادعای اساسی است: اولاً خود را اسلامی میخواند و ثانیاً برای رفع نیازهای اساسی انسان مدرن، راه حل دارد. این دو ادعا امروزه در محافل علمی با اصطلاح «دین حداکثری» تقریر میگردد. مسألهای که با در نظر گرفتن دو ادعای فوق …
توضیحات بیشتر »جمهوری اسلامی از نگاه استاد شهید آیتالله مطهری
شبکه اجتهاد: امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب اسلامی و بنیان گذار نظام جمهوری اسلامی ایران، برای نخستین بار در تاریخ بیستم مهرماه ۱۳۵۷ از نظامی با نام «جمهوری اسلامی» سخن گفت و در روزهای بعد در تبیین آن اظهار داشت: «اما جمهورى، به همان معنایى است که همه جا جمهورى است. لکن این جمهورى بر یک قانون اساسىاى متکى است که قانون اسلام است. اینکه ما جمهورى اسلامى مىگوییم براى این است که هم شرایط منتخب و هم احکامى که در ایران جارى مىشود اینها بر اسلام متکى است، لکن انتخاب با ملت است و طرز جمهورى هم همان …
توضیحات بیشتر »جریانهای عمدهی اهلسنت در دوران معاصر/ اسلامگرایان اهلسنت، برای ایران، همپیمان تاکتیکی هستند نه همپیمان راهبردی
اسلامگرایان اهلسنت، برای ایران، همپیمان تاکتیکی هستند نه همپیمان راهبردی. بر این اساس، در صورتی که منافعشان ایجاب کند با نظام ایران همپیمان میشوند و هنگامی که متحدی قویتر از ایران در منطقه پیدا کنند، با آن همپیمان میشوند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی با موضوع «الگوی بایسته جمهوری اسلامی جهت تعامل با اسلامگرایان اهل سنت» با حضور دکتر مسعود اسداللهی، کارشناس مسائل غرب آسیا، در مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه برگزار گردید. دکتر اسداللهی در ابتدای این نشست، جریانهای عمدهی اهلسنت در دوران معاصر را در چهار دسته، تقسیمبندی کردند: الازهر، تصوف، اسلامگرایان و سلفیها. سپس …
توضیحات بیشتر »بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران بهویژه جوانان/ آغاز فصل جدید جمهوری اسلامی
به مناسبت چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و ورود جمهوری اسلامی به فصل جدیدی از زندگی، حضرت آیتالله خامنهای در بیانیهای مهم و راهبردی با تشکر از حضور سرافرازانه و دشمنشکن مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن، به تبیین ویژگیهای مسیر پر افتخار پیموده شده در چهل سال گذشته و برکات خیرهکننده انقلاب اسلامی در رساندن ایران عزیز به جایگاه شایسته ملت پرداختند و با تأکید بر امید واقعبینانه به آینده و نقش بیبدیل جوانان در برداشتن گام بزرگ دوم به سمت آرمانها، خطاب به جوانان و آیندهسازان ایران مقتدر، الزامات این جهاد بزرگ را در ۷ سرفصل اساسی بیان کردند. …
توضیحات بیشتر »آیا روابط فرهنگی و دانشگاهی با عربستان به دور از تنشهای سیاسی مقدور است؟
باید در نظر داشت که عربستان فقط و صرفا وهابیت و وهابیگری و تولید شبهات ضدشیعی و تکفیر نیست گرچه اینها جنبههای پررنگ و حقیقی جاری در آن است. از این رو به نظر میرسد باید با بررسیهای دقیق امکان تطبیق مدل تفکیک مقوله حج از روابط سیاسی را این بار در حوزههای فرهنگی و دانشگاهی به دست مطالعه و سنجش و آزمون سپرد. شبکه اجتهاد: نماینده ولی فقیه و سرپرست حجاج ایرانی روز جمعه هشتم تیرماه در همایش آموزشی توجیهی زائران حج تمتع استان تهران گفته است: “درست است که ایران و عربستان روابط سیاسی ندارند اما ما حج …
توضیحات بیشتر »آسیب شناسی قانون گذاری در نظام جمهوری اسلامی ایران
از میان رویکردهای مختلف که در زمینه قانون گذاری مطرح شد تنها رویکردی که میتواند در عصر حاضر مبنای قانون گذاری قرار بگیرد، رویکرد کسانی است که ضمن پرهیز از افراط و تفریطهای رویکردهای دیگر، نگرش نظام مند به دین، اصول گرایی در حوزه فهم دین و توسعه گرایی در حوزه تحقق دین، تکامل در روش اجتهاد و تجدید نظر در روش علوم را موردتوجه قرار داده اند و در دیدگاه آنان همه تلاشها در جهت پی ریزی تمدن نوین اسلامی سامان مییابد. به گزارش شبکه اجتهاد از وسائل، خلاصهای از کتاب «فقه و قانون گذاری، آسیب شناسی قانون گذاری …
توضیحات بیشتر »رابطه حق حاکمیت، دموکراسی و مردمسالاری دینی
خدا انسان را برای رسیدن به کمالات والا آفریده است. راه رسیدن به آن کمالات، حرکت صحیح انسانها در مسیر حق و تکلیف است. حق تعیین سرنوشت، یکی از حقوق طبیعی انسانهاست که خدای متعال به آنها عطا کرده است. استیفای صحیح این حق در پوشش حق تعیین حاکم، یکی از مراحل مهم رشد و تکامل انسانها در جامعه بشری است. دین اسلام به عنوان بهترین راهنما برای سعادتمندی فردی و اجتماعی بشر است. مردم، هم در عصر حضور پیشوای معصوم(ع) و هم در عصر غیبت نقش مؤثری در تشکیل حکومت دارند. حق تعیین سرنوشت در عصر حضور پیشوای معصوم(ع) به مردم این حق را میدهد که آنها امر حکومت و تدبیر امور اجتماعی خویش را بهدست شخص غیر معصوم نسپارند، بلکه از روی آگاهی و با اختیار، پیشوایان معصوم را انتخاب کرده و آنان را اسوه زندگی خود قرار داده و از آنها بهطور کامل پیروی کنند. مردم بر اساس حق تعیین سرنوشت خویش در عصر غیبت، با شرکت مستقیم یا غیر مستقیم[i] در انتخابات تعیین رهبری، در صدد استیفای حق خویش برآمده و از میان کسانی که دارای شرایط عمومی رهبری در عصر غیبت هستند را انتخاب میکنند. این نوع مردمسالاری در جهان، بهترین نوع مردمسالاری است که امروزه در ادبیات سیاسی به آن مردمسالاری دینی گفته میشود. تنها نمونه عملی این نوع حکومت مردمسالار در جهان معاصر، با عنوان جمهوری اسلامی ایران بهطور بالنده به حیات خود ادامه میدهد.
توضیحات بیشتر »تأثیرات فقه سیاسی شیعه بر جمهوری اسلامی ایران
تأملات نظری فقها در این دوره و بهویژه ارائه نظریه ولایت فقیه و بیان ارکان حکومت اسلامی از سوی امام خمینی، بستر مناسبی را برای تعامل افکار، مهیّا کرد؛ لذا تأثیرات فقه سیاسی بر جمهوری اسلامی ایران از تشکیل نظام تا تکمیل ساختارهای نظام سیاسی و در واقع، درهمتنیدگی فقه سیاسی با نظم سیاسی جدید، موضوع مهمی است که این نوشتار، بدان خواهد پرداخت. شبکه اجتهاد: فقه سیاسی، تأثیرات فراوانی ـ در ابعاد مختلف ـ بر جمهوری اسلامی ایران داشته و موجب شده، زمینه شکلگیری نظام سیاسی جدید بر پایه مبانی فقه شیعه، پدید آمده و تئوری اداره جامعه سیاسی …
توضیحات بیشتر »