کتاب «حیلههای شرعی ناسازگار با فلسفه فقه» به دلیل استقبال زیاد مخاطبان برای دومین بار توسط بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی تجدید چاپ شد. به گزارش شبکه اجتهاد، هدفمندی یکی از ویژگیهای برجسته نظام تشریعی و هدف قانون یا فلسفه فقه از اولیات باب تشریع است. اگر دو ویژگی نظام قانون اسلام، یعنی هدفداری و همخوانی درونی را بنگریم به پدیداری به نام روح قانون یا فلسفه فقه راه خواهیم یافت. آیا قانون میتواند در درون خود بندها یا بخشهایی داشته باشد که با این روح ناهمگونی و ناسازگاری کند یا آن را به کلی فرو پاشاند؟آیا آنچه در …
توضیحات بیشتر »حسین صابری
دکتر صابری در سال ۱۳۴۵ در شهرستان گناباد و در خانوادهای متوسط به دنیا آمد. دوره دبستان و راهنمایی را در نوقاب ـ از توابع گناباد ـ و مقطع متوسطه را در رشته اقتصاد اجتماعی دریکی از دبیرستانهای گناباد پشت سرگذاشت. ?در سال ۶۳ در آزمون ورودی دانشگاهها رتبه اوّل منطقه ۳ را احراز کرد و در دانشگاه تهران رشته علوم سیاسی و همزمان با آن در دانشگاه امام صادق(ع) و علوم اسلامی رضوی پذیرفته شد؛ اما از این میان، دانشگاه رضوی را به دلیل ماهیت حوزوی که داشت برگزید و بدینسان تحصیلات حوزوی خویش را در این دانشگاه که …
توضیحات بیشتر »بررسی قاعده «یُغتفر فی الدوام ما لایُغتفر فی الابتداء» در فقه اسلامی
در فقه اسلامی با عبارت هایی از جمله «یغتفر فی الدوام (البقاء، الاستدامه) ما لایغتفر فی الابتداء» مواجه می شویم که از سیاق آن این گونه برمی آید که این عبارت، نزد فقها به عنوان قاعده ای مشهور و مقبول مورد لحاظ واقع شده است. لکن پس از بررسی ردپای این عبارت در کتب فقه و قواعد فقه به نظر می رسد در خصوص خاستگاه اصلی این عبارت و حتی استقلال آن، وحدت نظری وجود ندارد. برخی آن را ذیل قواعد «الدفع اقوی من الرفع» یا «التابع تابع» و یا «المانع طاری» ذکر کرده اند و برخی نیز از آن در مبحثی مستقل نام برده اند. در انتها پس از تحلیل و بررسی گفته ها در خصوص این عبارت و بیان ادله، به نظر می رسد می توان به عنوان نتیجه، آن را نه ذیل قواعد سه گانه مذکور بلکه به عنوان قاعده ای مستقل لحاظ کرد مبنی بر اینکه آنچه ابتدا به آن حرام و ممنوع است در ادامه، دوام و بقای آن حرام و ممنوع نیست.
توضیحات بیشتر »بررسی تطبیقی دو قاعده جب و عفو عمومی از منظر فقه و حقوق
یکی از قواعد فقهی برای کفاری که مسلمان می شوند قاعده جب است این قاعده مبنای رحمت و رافت اسلامی برای نفی مجازات از کافرانی است که مسلمان می شوند. از سوی دیگر عفو عمومی اقدامی است که به منظور محو کردن و زدودن از حافظه قانون نسبت به برخی از جنبه های رفتار مجرمانه ارتکابی توسط مجرم صورت می گیرد، این عفو غالباً به گروه هایی از مردم اعطا می شود که مرتکب جرایم سیاسی شده باشند. این دو مقوله از ادبیات نظری متفاوت برخودار هستند، اما تشابه هایی نیز بین این دو مفهوم وجود دارد. لذا در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف، مقایسه و بررسی تطبیقی قاعده جب با عفو عمومی از جنبه های مختلف فقهی و حقوقی، به بررسی آن ها در سه حوزه اصلی تعاریف و مفاهیم، ادله و مستندات و قلمرو پرداخته ایم. نتایج حاصله در این پژوهش نشان می دهد که رابطه این دو از منظر اشکال چهارگانه منطقی، عموم و خصوص من وجه می باشد.
توضیحات بیشتر »بررسی فقهی احکام قبله
شماری از ابواب فقه به نوعی با مسئله قبله مرتبط میشوند و در آنها رعایت قبله به صورت الزامی یا توجهای مطلوب است، اعم از این که استقبال یا استدبار واجب، یا حرام، یا مستحب و یا مکروه باشد. از سویی تشخیص قبله نیز از مباحث دیرین فقهی است و در این فرایند روشهای گوناگون مورد بحث بوده و هست. پایاننامه حاضر به بررسی این دو مهم پرداخته و کوشیده است تحلیل جامع در این باره ارائه دهد. روش پژوهش در این پایاننامه کتابخانهای و تحلیل دادهها نیز به نسبتی به روش توصیف، تبیین و مقایسه است قلمرو بررسی نیز آثار فقهی امامیه به طور خاص است، هر چند در مواردی به منابع از اهل سنت نیز مراجعه شده است.
توضیحات بیشتر »