در تاریخ ایران، همواره سیاست و دین همزاد بودهاند. شما به هر سو که میروید، میبینید که همیشه از دل سیاست، دیانت درآمده و از دل دیانت، سیاست خارج میشود. این دو هیچگاه در اندیشه ایرانی از هم جدا نشدهاند. حتی وقتی یونانیان به ایران آمدند، آن حکمرانی پسا اسکندر هم یک وجه دینی پیدا کرده بود. به گزارش شبکه اجتهاد، بهطورقطع، نهضتی که امام خمینی (ره) در پیوند میان سیاست و فقه به راه انداختند، نقطه عطفی در میان نظریات حکومت در فقه شیعی بود. بااینحال، اما آیا حکومت و سیاستورزی فقهی، برای ما ایرانیان امری بدیع و نوظهور …
توضیحات بیشتر »شیخ انصاری سطح موفقی از رویکرد مدرسی به فقه را ایجاد کرد/ ادبیات مؤثری در توضیح روششناسی مدرسی حاکم بر فقه نداریم
مدیر امور بین الملل پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر با بیان اینکه فقه، بزرگترین نظام الهیات معطوف به عمل است، اظهار کرد: اگر چنین نظام الهیات معطوف به عملی در بین شیعه شکل گرفته که در دنیا بینظیر است، حتماً منطقی روششناختی هم در پشت آن وجود دارد که باید شناخته شود ولی ما این کار را نکردهایم و این ناکامی، معرف یک کوررنگی ناخواسته است که بدون آن که بدانیم و دریابیم، نتوانستهایم آغاز و خاتمه آن را مشخص کنیم و دریابیم. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عبدالمجید مبلغی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در سلسله …
توضیحات بیشتر »لوازم کشف شبکه مسائل در خصوص فقههای معاصر
نویسنده کتاب «نظریه شبکه مسائل» گفت: اگر عملکرد فقهای معاصر در پرداختن به فقههای تخصصی را بررسی کنیم از مجموعه عملکرد این فقها، میتوانیم به روشی برای کشف شبکه مسائل در خصوص فقههای معاصر دست پیدا کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «روش تدوین شبکه مسائل فقههای معاصر» از سوی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر با همکاری میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد. حجتالاسلام والمسلمین ایمان کاظمیمقدم؛ نویسنده کتاب «نظریه شبکه مسائل» در این نشست به سخنرانی پرداخت و گفت: در خصوص موضوعی که بنده ارائه میدهم یعنی روش تدوین شبکه مسائل فقههای معاصر باید بگویم …
توضیحات بیشتر »فقه معرّف دستگاه فاهمه ایرانی است
شبکه اجتهاد: فکر میکنم برای شناخت دستگاه فاهمه ایرانی برخلاف غرب به دیسیپلین فقه نیاز داریم. اگر ما فقه را درنیابیم، درکی از چند و چون تولید آگاهی میان خود درنخواهیم یافت. چرا باید به فقه بپردازیم؟ مگر فقه چه کاری انجام میدهد؟ شاید کسی به من بگوید مگر چشم خود را بر این بستهای که بخشی از مردم فقهاندیش و فقهباور نیستند و به فقه به مثابه یک منبع برای رفتار خود نگاه نمیکنند. از سر ناآگاهی این سخن را بیان نمیکنم. از آن نظر فقه را به عنوان دستگاه فاهمه ایرانی مطرح میکنم که فقه این کارکرد را …
توضیحات بیشتر »تأثیر مدرنیته بر متون درسی و علوم حوزوی
ایبسا بتوان گفت که تنها حوزه علمیه شیعیان در نجف و قم بود که همچنان از نظام مدرسی تغذیه کرد، بهره گرفت و سبک زندگی ویژه قابل توجهی را در ابعاد گسترده کلمه تا به امروز حفظ و ضبط نمود. متولیان در تکنوکراتیک و بوروکراتیک کردن حوزه اشکالی مهم را در کار خود وارد کردند. ایشان این تجربه و جذابیتهای ناشی از همسازی به لحاظ تاریخی رشد یافته آن با نیازهای زیست حوزوی را به جدّ نگرفتند و بسیاری از ویژگیهای آن را به راحتی کنار گذاشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، تاثیرات متقابل مدرنیته و حوزههای علمیه را از زوایای …
توضیحات بیشتر »بازتاب دو رویکرد محافظهکار و حکومتی در فقه سیاسی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ضمن اشاره به دو الگوواره تعطیل و حکومت در سیره امام علی(ع) نشان داد که چگونه این دو الگوواره مانند دو رشته مفتول، پیکره فقه سیاسی شیعه را سامان داده و در طی تاریخ نوسان داشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «تبارهای فقه سیاسی شیعه در رفتارهای سیاسی امام علی(ع)» با سخنرانی عبدالمجید مبلغی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در محل پژوهشگاه برگزار شد که گزیده آن را در ادامه میخوانید؛ بحثم را با یک مقدمه روششناختی در باب بحث پراهمیت تبارشناسی آغاز میکنم؛ اینکه آیا …
توضیحات بیشتر »ضرورت تاریخپژوهی پایهای فقه و دشواریهای سنخشناسانه پیش روی آن/ عبدالمجید مبلغی
شبکه اجتهاد: فقه، برخلاف آن چه ممکن است در نگاه نخست به نظر آید، دانشی است به جد معطوف به عمل و جهان بیرون. چهبسا این دانش، بیش و پیش از هر دانش دیگری در تاریخ اسلام، با واقعیات بیرونی آغشته و در ارتباط با آن پرورده است. در واقع بافتار نظری و ساختار روش شناختی فقه در پیوند با عرصه واقعیت شکل گرفته است؛ حتی، در نگاهی تبارشناسانه، میتوان ادعا کرد وجوه متافیزیکال فقه (چونان یک اپیستمه تاریخی از جنس آگاهی کلاسیک در ادیان ابراهیمی)، در تعاقب سرشت عمل محور این دانش گسترده است و از منطق فیزیکالی تاثیر …
توضیحات بیشتر »