عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه مهمترین پرسش درباره این قاعده آن است که چگونه میتوان دلیل عقلی مربوط به آن و مفاد قاعده را با تکیه بر دلایل عقلی تبیین کرد، افزود: معتقدم با تکیه بر مبانی قرآنشناسی میتوان دلایل عقلی مناسبی ارائه کرد که مبنای مفاد نوینی برای این قاعده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علیاصغر هادوینیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در کرسی «نگاهی نو به مفاد قاعده لاضرر با تکیه بر مبانی انسانشناسی قرآن کریم»، گفت: قاعده لاضرر بازگشت به دلیل عقلی و ارتکاز عقلایی دارد …
توضیحات بیشتر »قاعدهای که فقها هزار سال بر اساس آن فتوا دادهاند
کتاب «قاعده لاضرر»؛ تقریرات دروس خارج استاد شیخ هادی نجفی از علمای شهر اصفهان، اثری است که به کوشش سید مرتضی سجادی تدوین و منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از قواعد معروف فقهی که در ابواب مختلف به آن استناد میشود و آثار فراوانی را به دنبال دارد قاعده لاضرر است. اهمیت این قاعده به عنوان یکی از قواعد اساسی و بنیادین به حدی است که در بیشتر ابواب فقه اعم از عبادات و معاملات مورد استناد و استفاده قرار گرفته است و حتی از آن به اصول القانون یاد کردهاند. اهمیت این قاعده به حدی است که بسیاری …
توضیحات بیشتر »تأسیس اصل در مسائل کلان فقهی – اقتصادی با قاعده لاضرر و تطبیق آن بر مسأله خلق پول
به نظر میرسد که حتی اگر نتوانیم اثبات کنیم که خلق پول و بانکداری خصوصی اعتباری حرام قطعی هستند، بایستی اصل را بر منع بگیریم، و جاری کردن اصل برائت در خلق پول یک ساده انگاری و اشتباه فاحش است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سیونهمین عصرانه علمی مدرسه تخصصی فقه امام کاظم (علیهالسلام) با ارائه مقاله علیرضا زینلی زاده با حضور طلاب و دانشپژوهانه این مدرسه تخصصی برگزار شد. در این نشست حجتالاسلام دکتر محسن خاکی به داوری پرداخت که خلاصهای از اهم سخنان تقدیم خوانندگان فرهیخته میگردد. زینلی زاده: در بحث تقابل الضررین، قول قویتر، اجرای قواعد باب تزاحم است. …
توضیحات بیشتر »«لاضرر» و تطبیقات آن در فقه
کتاب «لاضرر و تطبیقات آن در فقه» اثر حسین قدیری توسط انتشارات بوستان وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب در باب «قاعده لاضرر» نوشته شده که از مهمترین و کاربردیترین قواعد فقهی است. در بخش اول کتاب، بررسی مفهومی این قاعده و خصوصیات آن صورتبندی شده و آرای پنجگانه بزرگان شیعه در معنای لاضرر آمده است. بنابر این گزارش، در بخش دوم و سوم، مواردی که فقها در ابواب مختلف فقه، به مدد این قاعده فتوا داده و یا آن را در مسئلهای بررسی کردهاند، به رشتۀ تحریر …
توضیحات بیشتر »پیامدهای رویکرد حکومتی در اجتهاد
در این دیدگاه تلاش میشود تا احکام فقهی بر محوریت حکومت و نظام سیاسی اداره کننده جامعه، استنباط شود. این دیدگاه ضمن استواری بر مبانی خاص خود، پیامدهایی را در اجتهاد به همراه دارد که با پیامدهای رویکرد غیرحکومتی متفاوت است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی جستارهای فقهی و اصولی (ویژه تابستان ۹۶) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، با مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم به همراه یادداشت سردبیر با عنوان «پول مجازی و چالشهای فقهیِ پیشروی» منتشر شد. این شماره فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، دربردارنده مقالاتی چون …
توضیحات بیشتر »تعارض میان قاعده تسلیط و لاضرر در فقه محیط زیست
ایازی یا "قاعده لاضرر" که در مسئله حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن کاربرد دارد، مبنای فقهی استواری برای قانونگذاری و اجرای قانون به شمار میرود و بنابر آن، هرگونه تصرف و تغییر در جامعه انسانی و طبیعت که موجب تضییع حقوق دیگران شود، از نظر اسلام ممنوع و مردود است.
توضیحات بیشتر »بازیهای رایانهای و قاعده لاضرر / سید مهدی نریمانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجۀالاسلام دکتر سید مهدی نریمانی، پژوهشگر فقه و استاد دانشگاه مفید، در این یادداشت، امکان تمسک به قاعده لاضرر برای اثبات حرمت استفاده از بازیهای رایانهای آسیبزا و احیاناً حرمت خرید و فروش و ترویج و نشر آنها را بررسی میکند.
توضیحات بیشتر »خریدوفروش بازیهای رایانهای آسیبزا، حرام است
اختصاصی شبکه اجتهاد: تصور عمومی بسیاری از اهالی فرهنگ، آسیبزا بودن تمام یا حداقل بخشی از بازیهای رایانهای برای کاربران است. درستی یا نادرستی این تصور، در خلال مطالب این مجله مورد بحث قرار میگیرد. موضوع مهم این است که برفرض ضرررسان بودن یک بازی رایانهای، آیا قاعده لا ضرر شامل آن شده و آثار ترتب آن، مانند بطلان خریدوفروش و ... واقع میشود یا خیر.
توضیحات بیشتر »واکاوی «قاعده لاضرر» در دفتر آیتالله سیستانی
شبکه اجتهاد: سلسله نشستهای علمی شبهای ماه مبارک رمضان با موضوع «قاعده لاضرر»، با سخنرانی آیتالله مهدی مروارید استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، در محل دفتر حضرت آیتالله سیدعلی سیستانی در حال برگزاری است.
توضیحات بیشتر »سلسله نشستهای علمی بسوی «اجتهاد» در مشهد
شبکه اجتهاد: سلسله نشستهای علمی بسوی «اجتهاد» با موضوع «قاعده لاضرر»، با سخنرانی آیتالله مروج قزوینی استاد مطرح حوزه علمیه و مؤلف شرح تمهید الوسایل، ساعت ۲۲:۳۰ شبهای ماه مبارک رمضان، در موسسه علمی پژوهشی الهادی (علیهالسلام) واقع در مشهد خیابان آیتالله بهجت، ۸٫۱، پلاک ۴۱۵ در حال برگزاری است.
توضیحات بیشتر »حق آیندگان از منابع زیرزمینی
اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف»(۵) از لحاظ فقهی، منابع زیرزمینی هر کشور متعلق به مردمان و ساکنان همان کشور است یا آنکه محدودههای قراردادی سرزمینی منجر به اختصاص آن به کشور خاصی نشده و متعلق به تمام مردم جهان است؟ یکی از چیزهایی که معلوم نیست مبدأ آن از کجاست، همین منابع زیرزمینی است. مثلاً فرض کنید گاز زیرزمینی که مشترک بین ایران و عراق است. نمیتوان گفت که مبدأ آن از ایران بوده است یا از عراق، و مثل آب نیست که بگوییم از سرچشمه بالا دارد میآید. در یک چنین چیزهایی باید قاعدتاً خودشان به …
توضیحات بیشتر »مقایسه تطبیقی «اصل ضرر» و «قاعده ضرر» در توجیه مداخله کیفری
اصل منع ایراد ضرر به غیر در حقوق آنگلو-آمریکایی در میان اصول رقیبی همچون پدرسالاری و اخلاقگرایی قانونی، بارها به چالش کشیده شده و توانسته است همچنان و علیرغم انتقادات وارد، بهعنوان یک اصل موجه در مداخله دولت به توجیه چرایی تحدید آزادیهای فردی در قالب یک نظام کیفری حداقلی ادامه حیات دهد. اخیراً برخی حقوقدانان مسلمان مدعی شدهاند که قاعده لاضرر در فقه اسلامی، ظرفیت توسعه به منظور طرح یک اصل اولی برای مداخله کیفری دولت بر مبنای این قاعده را دارد. تحلیل اصل ضرر و قاعده لاضرر و فروکاستن آن دو به ارکان تشکیلدهنده و مدعاهای اصلی نشان میدهد که قاعده لاضرر به دلیل تفاوت مبنایی با اصل ضرر، توان مشروعیتبخشی به مداخله کیفری را ندارد.
توضیحات بیشتر »برگزاری نشست «نظریه تقلب نسبت به قانون و رابطه آن با قاعده لاضرر»
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با همکاری دانشگاه قم نشست علمی «نظریه تقلب نسبت به قانون و رابطه آن با قاعده لاضرر» را چهارشنبه ۲۰ آبان برگزار می کند.
توضیحات بیشتر »