حجتالاسلام قاسمی با بیان اینکه بدون حضور مردم حکومت مستقر نمیشود، گفت: در نظریۀ کفایت نه تنها نقش مردم در حاکمیت نادیده گرفته نمیشود، بلکه ضرورت نیاز به مردم برای نقش آفرینی سیاسی مورد تأکید است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمد قاسمی، عضو شورای علمی گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، در نشست کرسی علمی ترویجی «نظریه کفایت در حوزه مشروعیت سیاسی» که به همت گروه فقه السیاسه در محل مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) برگزار شد، به بیان دیدگاه خود با موضوع «کفایت مردمی تفسیری نو از نظری نصب الهی در حوزه مشروعیت سیاسی» …
توضیحات بیشتر »مشروعیت حکومت در اسلام از منظر اهل سنت و شیعه
کتاب «مشروعیت حکومت در اندیشه سیاسی اسلام» به قلم سمیر ساسی(نویسنده تونسی و عضو گروه پژوهشی «پدیده دین در تونس»)، پژوهش در «فقه سیاست مشروع» و «مفاهیم مشترک بین سنی و شیعه» را بررسی میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، موضوع نظام حکومت در اسلام، از جمله مهمترین موضوعاتی است که در قالب پژوهش در «فقه سیاست مشروع» بدان پرداخته شد، به طوری که دیدگاههای مختلفی درباره سازماندهی حکومت در اسلام و قدرت در حکومت اسلامی و نیز تفاوت حکومت در متون تاسیسی و واقعیت امروزین بروز کرد، اما زوایای پرداختن به این مسئله و اختلاف مذهبی و سیاسی و اشکال …
توضیحات بیشتر »زعامت سیاسی فقیه در اندیشه آیتالله خویی
اگر یک فقیه ولایت مطلقه فقیه را بپذیرد، زعامت سیاسی را هم پذیرفته است. اما اگر یک فقیه، ولایت مطلقه را نپذیرد، بدین معنا نیست که زعامت سیاسی فقیه را هم نپذیرفته است، بلکه ممکن است زعامت سیاسی را از راه دیگری – غیر از دلیل ولایت مطلقه – اثبات کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و مؤلف کتابها و مقالات متعدد در حوزه اندیشه سیاسی اسلام در مقاله پیشروی، به استنباط نظر آیتالله خویی در رابطه با زعیم سیاسی جامعه پرداخته و بیان میکند: …
توضیحات بیشتر »کارآمدی، مشروعیت ثانویه حکومت/ شش بحرانی که حکومتها با آن مواجه هستند
اگر کشور جمهوری اسلامی ایران از نظام مکتبی و فرهنگی خودش نتواند خوب دفاع کند و به جریان رفاه نسبی و به وجود آوردن طبقه متوسط اجتماعی و رفاه اقتصادی متمرکز بشود، این خطر جدی برای جمهوری اسلامی وجود دارد که از درون استحاله شود؛ یعنی اولویت نظام و مطالبات و نیازهای مردم از نیازهای فرهنگی و مکتبی به نیازهای مادی و اقتصادی و عمومی عوض بشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین جلسه از دوره دانشافزایی «ولایتفقیه» ویژه مدرسین علوم عقلی و فقه و اصول حوزه علمیه خراسان و مبلغان دینی، به همت دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با حضور …
توضیحات بیشتر »چرایی عدم مشروعیت حکومتها
نشست علمی «چرایی عدم مشروعیت حکومتها» به همت موسسه حفظ و نشر آثار امام خمینی(ره) در قم با سخنرانی حججاسلام والمسلمین مسیح بروجردی، کاظم قاضیزاده، دکتر داود فیرحی، و دکتر سید صادق حقیقت برگزار شد. در ادامه، گزارشی از این نشست به نقل از مباحثات را میخوانید. حجتالاسلام مسیح بروجردی: بحث چرایی عدم مشروعیت حکومتها، یکی از مباحث پایهای و مهم فقه سیاسی ماست که کمتر به آن توجه شده است. آنچه که بنده مطرح میکنم فقط از جنبههای فقهی خواهد بود و تلاش می کنم که ناظر به نظرات مرحوم امام خمینی باشد. در ابتدا به سه مقدمه اشاره …
توضیحات بیشتر »نقش آراء مردم در مشروعیت نظام سیاسی اسلام
شبکه اجتهاد: در پی مباحثی که بهتازگی دربارهی دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی در موضوع نقش آراء مردم در مشروعیت نظام سیاسی مطرح شده است، این نوشتار، بیانات و دیدگاههای معظمله را پیرامون مسئلهی ولایت و حکومت اسلامی و نقش مردم در آن بهطور خلاصه بررسی کرده است.
توضیحات بیشتر »نقد نظریهی انتخابی بودن ولی امر/ علیاکبر رشاد
شبکه اجتهاد: در قبال پرسش از «منشأ مشروعیت» حکومت دینی، و «مبدأ جواز یا استحقاق حکمرانی زمامدار» اسلامی در غیبت رهبری معصوم، دو پاسخ، در میان ارباب نظر و اصحاب سیاست در روزگار ما مطرح است:
توضیحات بیشتر »چه شیعه و چه سنی نقشی در تعیین حاکم ندارند/ مشارکت مذاهب مختلف در فرآیندهای سیاسی به کارآمدی نظام میافزاید
اختصاصی شبکه اجتهاد: نقش و سهم مذاهب در انتخاب حاکمیت و فرآیندهای سیاسی چیست؟ این مسئله موجب شد مصاحبهای کوتاه با حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا بهروزی لک، استادیار گروه آموزشی علوم سیاسی در دانشگاه باقرالعلوم(ع)، داشته باشیم. او صاحب پنج کتاب و نزدیک به پنجاه مقاله درزمینهی علوم سیاسی، انقلاب اسلامی و مهدویت است
توضیحات بیشتر »اعمال قدرت حاکمیت بدون پشتیبانی مردم بیمعناست/ مشروعیت در برپایی حکومت کفایت نمیکند
مردم در مورد حکومت فاعل هستند و با رویکرد قدرتبخشی و یاریرساندن به حاکم میتوانند برپایی حکومت را به دنبال داشته باشد به همین علت میثاق اطاعت در قرآن کریم به عنوان یکی از عناصر اصلی حکومت نام برده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محسن اراکی در سومین نشست فقه حکومتی که در سالن اجتماعات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم برگزار شد، با بیان اینکه حکومتها نیازمند قدرت هستند، اظهار کرد: مشروعیت در عدالت ریشه دارد به همین علت حکومت مشروع باید عادل باشد و برقراری نظم و عدالت اجتماعی را مورد توجه قرار دهد. وی …
توضیحات بیشتر »گستره ولایت فقیه و حریم خصوصی شهروندان
بین گونههای نظام سیاسی و خاستگاه مشروعیّت آن، با گستره اختیارات ولی فقیه، ارتباط وثیق برقرار است. از این روی، بین ولایت انتصابی(مطلقه، عامّه) و ولایت انتخابی و ولایت مستند به حسبه، تفاوت جدّی وجود دارد. لذا در گستره اختیارات حکومتی باید، سراغ مشروعیّت نظام سیاسی و خاستگاه مشروعیّت نظام سیاسی رفت. به گزارش شبکه اجتهاد؛ نشست علمی «گستره ولایت فقیه و حریم خصوصی شهروندان» به همت گروه فقه سیاسی انجمن مطالعات سیاسی حوزه، اداره همکاریهای علمی و پژوهشی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دبیرخانه کرسیهای نظریه پردازی، نقد و مناظره، با ارائه حجتالاسلام …
توضیحات بیشتر »ادله امام خمینی(ره) در نفی شبهه مشروعیت حاکمان جائر
به گفته سیدسجاد ایزدهی، امام خمینی(ره) با ادله خویش شبهه مشروعیت حاکمیت حاکمان جور را نفی میکنند و میفرمایند: «اینها… دو تا روایت از این طرف از آن طرف میگردند پیدا میکنند که خیر «با سلاطین مثلاً بسازید، دعاکنید به سلاطین» این خلاف قرآن است». به گزارش شبکه اجتهاد در دیدگاه شیعه حکومت مشروع تنها حکومت پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) و درزمان غیبت امام عصر(عج) حکومت نائبان آن حضرت است و حکومتهایی غیر از این، نامشروع هستند، با این حال حاکمانی بر اساس برداشتهای ناصحیح از مبانی دینی و فقهی و القای آن در سطح جامعه توانستند حکومت خود را …
توضیحات بیشتر »ولایت فقیه با موافقت مردم تحقق مییابد
آیتالله مصباح یزدی مشروعیت حکومت را از سوى خدا و نقش مردم در زمان غیبت را تحقق بخشیدن به حکومت دانست و گفت: فقیه در زمان غیبت حق ولایت دارد این حق با موافقت مردم تحقق مىیابد. شبکه اجتهاد: آیتالله محمد تقی مصباح یزدی، در نشستهای علمی با حوزویان و دانشگاهیان به پارهاى از پرسشهاى طرح شده در این محافل پاسخ داده است. از اهم این پرسش ها، مساله حکومت اسلامی و رابطه آن با رای مردم و مواردی از این دست است. آن چه در ادامه تقدیم علاقمندان به مباحث فقه حکومتی میشود، پاسخ رییس موسسه آموزشی و پژوهشی …
توضیحات بیشتر »بررسی جایگاه فقهی حق رأی و تبیین نظریه مشروعیت حکومت
کارشناسان در این میزگرد علمی، علی رغم این که در مبانی مشروعیت حکومت و نقش مردم در آن با یکدیگر اختلاف نظر دارند، اما متفق القولند که حتی هیچ حاکم برحقی، حق اِعمالِ استبداد و اِجبارِ مردم به پذیرش حکومت دینی را ندارد. به عبارتی دیگر معتقدند حکومت مستبدانه دینی بر مردم، از منظر فقه شیعه مطرود است. شبکه اجتهاد: در روزگار کنونی، حق رأی نه حقی فردی برای افراد جامعه، بلکه به عنوان مبنای مشروعیت ساختارهای سیاسی شناخته میشود. در دنیای امروز اگر نظامی این حق را به رسمیت نشناسد، برای اثبات مشروعیت خود با مشکلات متعددی مواجه میشود. …
توضیحات بیشتر »