بایگانی برچسب: نقش زمان و مکان در اجتهاد

یکی از نوآوری‌های امام خمینی در عرصه فقاهت، گشودن افق‌های جدید در زمینه استنباط، با طرح مسئله نقش زمان و مکان در اجتهاد است. بااین‌که در آثار فقهای بزرگ شیعه در گذشته نیز اشاره‌هایی به این مسئله شده است؛ اما طرح روشن و دقیق و عملیاتی کردن آن در صحنه اجتماع از ابتکارات امام خمینی بود. خوانش و کاوش تاریخ اجتهاد خود گویای این مسئله است. شبکه اجتهاد: پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) و انقطاع وحی، بیشتر مسلمانان در رویارویی با پدیده‌ها و نیازهای جدید که حکم شرعی آن‌ها مشخص نبود؛ به قیاس و استحسان و مصالح مرسله پناه می‌بردند …

اساسا جمهوری اسلامی که حضرت امام اعلام کردند، بر اساس دخالت عنصر زمان و مکان در اجتهاد ایشان نسبت به موضوع دولت است. امروه موضوع دولت، حق شهروندان است و وقتی «شهروند» می‌گوییم، یعنی مسلمان و غیر مسلمان ندارد، قوم فارس، کرد، لر و بلوچ ندارد از این رو جکهوریت لازمه حکومت خواهد بود. امام هم بر همین اساس، حکومتی تشکیل دادند که ماهیت آن با حکومت‌های گذشته متفاوت است. البته برخی از فقها همین را برنتابیدند؛ چون نتوانستند عنصر تغییر موضوع را در عرصه‌های اجتماعی ببینند و نتوانستند با حضرت امام همراهی کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و …

«شیخ عبداللطیف دریان» مفتی لبنان گفت: تجدید فتوا در هر زمان و مکان امری ضروری است چرا که در غیر این صورت در استنباط به اجتهاد نیازی نبود. به گزارش شبکه اجتهاد، «شیخ عبداللطیف دریان» مفتی لبنان گفت: تجدید فتوا در هر زمان و مکان امری ضروری است چرا که در غیر این صورت در استنباط به اجتهاد نیازی نبود.  دریان با اشاره به اینکه اجتهاد در زمینه پاسخ دادن به نوازل و بلایای سخت، سرآمد اعمال فقها و علمای مسلمان است، در مراسم افتتاحیه کنفرانس جهانی «تجدید فتوا بین نظریه پردازی و کاربردی» که در قاهره در حال برگزاری …

شبکه اجتهاد: تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام شرعى، عامل مهمى است که حضرت امام خمینى(قدس سره) بر آن تأکید داشتند. در این مقاله توضیحاتى در کیفیت تأثیر آن دو عامل انجام گرفته است. جاى تردید نیست که شرایط زندگى که از آن به «زمان و مکان» تعبیر می‌کنند، در استنباط حکم شرعى از کتاب و سنّت تأثیر بسزایى دارد، ولى آنچه که مهم است، آشنایى با حدود تأثیر این دو عامل است. گاهى تصوّر می‌شود مسأله «ارث زن»، و یا «طلاق» و یا «دیه» او، مشکلى در جامعه پدید آورده و باید به کمک همین قاعده که مورد …

شبکه اجتهاد: بحث از تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام دینی همواره مورد کاوش و پرسش بوده است. برخی از روشنفکران، عنصر زمان و مکان را چنان برجسته می‌بینند که کمتر آموزه‌ای از متون کهن دینی را می‌توان در دنیای جدید به کار بست. آیت‌الله جعفر سبحانی از جمله مراجعی است که در آرای خود کوشیده اقتضائات دنیای جدید را نیز مورد توجه قرار دهد. وی پنج سال پیش در گفتاری با عنوان «تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام شرعی» اصول چهارگانه‌ای را بر‌شمرد تا مبانی شریعت را برای استنباط احکام در دنیای جدید تبیین کند. نخستین اصلی …

امام خمینی و نقش زمان و مکان در اجتهاد/ کرامت محوری در مبانی  فقهی امام خمینی/ امام و اهتمام به مصلحت مولی علیه/ شکوه مشارکت مردم در فقه سیاسی امام خمینی رحمه الله علیه/ خمینی کبیر و  قاعدۀ فقهی «وجوب حفظ نظام»/ قانون گرایی در اندیشه فقهی امام رحمه الله علیه. شبکه اجتهاد: همزمان با ایام سالگرد حضرت امام خمینی رحمه الله علیه ، مردم از گوشه و کنار و مناطق مختلف با حضور در  مرقد مطهر رهبر کبیر انقلاب با آرمان های امام امت عهد دوباره بستند.[۱] آن بنیان‌گذار انقلاب اسلامی که حرکتی عظیم در جامعه راه انداخت و …

همه موضوعات احکام می‌تواند تحت تاثیر زمان و مکان به معنای عام قرار گیرد و تغییر کند و وقتی موضوع و مصالح و ملاکات احکام تغییر کرد، ضرورتا حکم نیز تغییر می‌کند، چرا که نسبت موضوع به حکم، شبیه نسبت علت به معلول است و این شامل تمام احکام عبادی و معاملات به معنای اعم می‌شود. و فقط یک حکم تکلیفی ثابت داریم و آن وجوب حفظ اسلام است.

از مجموع بیانات حضرت امام این گونه می‌توان فهمید که در حل معضلات فقهی و قانونی ایشان دو نوع راه حل دارند: یکی مسأله ولایت فقیه و حکم حکومتی است و دیگری بحث زمان و مکان و تغییر در فتوا است. امام خمینی (ره) در جایی می‌فرمایند: اگر فقه‌تان را اندکی تغییر بدهید بعضی مشکلات حل خواهد شد.