قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / بایگانی برچسب: انتخاب سردبیر

بایگانی برچسب: انتخاب سردبیر

فقه حکمرانی و الزامات چهارگانه؛ از ابطال اومانیسم تا نگرش سیستمی

فقه حکمرانی و الزامات چهارگانه؛ از ابطال اومانیسم تا نگرش سیستمی

استاد درس خارج حوزه علمیّه مشهد بر این باور است که ورود فقه به عرصه حکمرانی، بیش از آنکه نیازمند استنباط احکام جدید باشد، محتاج بازاندیشی در مبانی معرفتی، روش‌ها و قواعدی است که بتواند فقه را از ساحت نظری به میدان عمل رهنمون سازد. این مهم، بدون تفکیک دقیق میان «فقه سیاست»، «فقه حکومت» و «فقه حکمرانی» و درک الزامات هر یک، به سرانجام مطلوب نخواهد رسید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی زمانی‌فرد، استاد درس خارج حوزه علمیه مشهد، در نشستی علمی که چندی قبل از سوی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (ص) برگزار شد، به …

توضیحات بیشتر »

اجماع مراجع تقلید، پاسخی قاطع با حفظ اتحاد ملی

در پی حمله ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی به خاک ایران و شهادت جمعی از فرزندان این مرز و بوم، مراجع عظام تقلید با صدور پیام‌هایی، ضمن محکومیت این اقدام تروریستی، خواستار انتقام سخت و پشیمان‌کننده از عاملان این جنایت شدند. این بیانیه‌ها، بار دیگر بر ضرورت وحدت ملی و هوشیاری در برابر توطئه‌های دشمنان تأکید کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ساعات اولیه بامداد امروز، ملت ایران و آزادگان جهان شاهد گستاخی بی‌حد و حصر رژیم اشغالگر صهیونیستی بودند که با تجاوز به حریم هوایی و حمله به مناطق مسکونی در کشور عزیزمان، فاجعه‌ای انسانی رقم زد. این حمله بزدلانه و …

توضیحات بیشتر »

دست قدرتمند نیروی مسلح جمهوری اسلامی رژیم صهیونی را رها نخواهد کرد، باذن‌الله

دست قدرتمند نیروی مسلح جمهوری اسلامی رژیم صهیونی را رها نخواهد کرد، باذن‌الله

در حملات دشمن، تنی چند از فرماندهان و دانشمندان به شهادت رسیدند. جانشینان و همکاران آنان بی‌درنگ وظائف خود را پی خواهند گرفت انشاء‌الله. رژیم صهیونی با این جنایت، برای خود سرنوشت تلخ و دردناکی تدارک دید و آن را قطعاً دریافت خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، اقدام تجاوزکارانه و ماجراجویانه رژیم صهیونی در بامداد جمعه ۲۳ خردادماه در حمله به بخش‌هایی از کشور شامل مناطق غیرنظامی و نظامی، به شهادت و مجروحیت جمعی از هموطنان عزیز از جمله زنان و کودکان و تعدادی از فرماندهان نیروهای مسلح منجر شد. در پی این جنایت، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم …

توضیحات بیشتر »

تأکید امام بر «اسلامی بودن» مجلس، نشانه‌ی جایگاه والای آن است/ انقلابی‌گری فقط سروصدا کردن نیست/ نماینده باید خود را پاسخگو در قبال خدا و قانون بداند

تأکید امام بر «اسلامی بودن» مجلس، نشانه‌ی جایگاه والای آن است/ انقلابی‌گری فقط سروصدا کردن نیست/ نماینده باید خود را پاسخگو در قبال خدا و قانون بداند

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای صبح امروز در دیدار نمایندگان مجلس، با اشاره به «بایدها» و «نبایدها»ی نمایندگی، ابتدا ۶ نکته‌ کلّی را درباره‌ رفتار و گفتار نمایندگان برشمردند و سپس در ادامه، به ۵ مسئله‌ مصداقی در حوزه‌ کارکردهای تقنینی و نظارتی مجلس اشاره کردند که رعایت آن‌ها برای تحقق اهداف کلان کشور ضروری است. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب صبح امروز در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مجالس قانون‌گذاری دنیا را از لحاظ وزن حقوقی مشابه دانستند اما تأکید کردند: معیار اصلی قضاوت درباره مجالس جهان، وزن حقیقی یعنی «اهداف، جهت حرکت و مواضع» مجالس است …

توضیحات بیشتر »

دو خسران در سپهر اجتهاد: غیبت فلسفهٔ شریعت و فلسفهٔ فقه/ راهی به‌سوی فقهی زنده و زمان‌شناس

دو خسران در سپهر اجتهاد؛ غیبتِ فلسفهٔ شریعت و فلسفهٔ فقه/ افقی به‌سوی فقهی زنده و زمان‌شناس

شبکه اجتهاد: فلسفهٔ شریعت، گمشده‌ای اصیل در منظومه معرفت دینی ماست؛ نه یک زینت نظری، بلکه بنیانی گفتمانی برای فهمِ شریعت و بازسازی عقلانیت فقهی. در روزگاری که فقه گرفتار تکرار قواعد و فروبسته در دایره فروع شده، بازگشت به چراییِ تشریع، نسبتِ شریعت با انسان، و هدف‌مندی احکام، ضرورتی دوچندان یافته است. این نوشته، با تأکید بر بحران غیبت دوگانه‌ی «فلسفهٔ شریعت» و «فلسفهٔ فقه»، بر آن است تا نشان دهد فقه، بدون ادراکِ حکمتِ تشریع، نه توان پاسخ‌گویی به تحولات زمانه دارد و نه مجال حضور در صحنه تمدن. آنچه در پی می‌آید، دعوتی است به تأمل در …

توضیحات بیشتر »

تعقل فقیهانه بر مدار تعاملات انسانی

تعقل فقیهانه بر مدار تعاملات انسانی؛ مروری بر ۱۰۰۰ جلسه درس خارج فقه ‌التعامل و‌التعایش

پس از برگزاری هزار جلسه درس خارج با موضوع «فقه‌ التعامل و‌التعایش مع مختلف الملل و النحل»، استاد محمد عندلیب همدانی در گزارشی علمی، بخشی از دستاوردهای این مسیر فقهی را مرور کرده است؛ مسیری که در آن «تعقل فقیهانه» به‌عنوان روشی نوین و پاسخ‌گو در کانون اجتهاد قرار گرفته و ظرفیت‌های فقه امامیه در عرصه‌های بینافرهنگی، بین‌المللی و بین‌الادیانی به محک تأمل و استنباط نهاده شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در طول تاریخ حوزه‌های علمیه، تلاش برای ارتقاء فقه شیعه از وضعیت انفعالی به جایگاه پاسخ‌گو و تمدن‌ساز، همواره دغدغه شماری از فقها و اندیشمندان برجسته بوده است. …

توضیحات بیشتر »

بازخوانی سه بُعد شخصیت شیخ اعظم انصاری؛ ما کجا ایستاده‌ایم؟

بازخوانی سه بُعد شخصیت شیخ اعظم انصاری؛ ما کجا ایستاده‌ایم؟

استاد سید محمدرضا سیستانی در سخنانی، به بازخوانی سه بُعد اساسی از شخصیت فقیه سترگ شیخ انصاری پرداخت. او بُعد علمی شیخ را در آثار بی‌بدیلی همچون رسائل و مکاسب و تأثیر ماندگار آن بر نظام آموزشی حوزه‌ها برجسته کرد. در بُعد عقلی و تدبیری، از نقش ایشان در تثبیت مرجعیت عامه، مواجهه حکیمانه با بحران‌های اجتماعی زمانه، و ایستادگی در برابر دربار و نفوذ دولت‌های بیگانه سخن گفت. در بُعد اخلاقی و تقوایی نیز نمونه‌هایی از زهد، پارسایی و بی‌اعتنایی وی به مال و مقام را یادآور شد و در پایان، مخاطبان را به تأمل در این پرسش برانگیخت …

توضیحات بیشتر »

بازخوانی تخصیص قرآن به خبر واحد

بازخوانی تخصیص قرآن به خبر واحد؛ سیر تاریخی و تحلیل تطبیقی میان امامیه و احناف

در نسبت پرچالش میان «قطعیت قرآنی» و «ظنیت خبر واحد»، نظریه تخصیص قرآن به خبر واحد، به نقطه‌ای کانونی در منازعات اصولی بدل شده است؛ مسئله‌ای که صرفاً یک نزاع فنی نیست، بلکه گره‌گاه تقابل دو نظام معرفتی و دو رویکرد هرمنوتیکی به منابع دین است. شیخ حیدر حب‌الله در نشست علمی اخیر خود، با نگاهی تطبیقی و تحلیلی، ریشه‌های این نزاع را در تفکیک میان «قطع عرفی» و «قطع منطقی»، و همچنین در تفاوت تلقی‌ها از ماهیت تخصیص – از «بیان» تا «نسخ جزئی» – بررسی کرده و تصویری از چگونگی شکل‌گیری نظام‌های متفاوت اصولی، ارائه می‌دهد؛ تصویری که …

توضیحات بیشتر »

سه مقطع درسی، یک منظومه اجتهادی در علم اصول

سه مقطع درسی، یک منظومه اجتهادی در علم اصول

در دهمین نشست از «تأمّلات علمی» که با محوریت کتاب «تعارض الأدله و اختلاف الحدیث» برگزار شد، پژوهشی مستند پیرامون تقریرات سه دوره درس خارج حضرت آیت‌الله سیستانی در یکی از مباحث کلیدی علم اصول ارائه گردید. حجت‌الاسلام سید مسعود مرتضوی با تحلیل تطبیقی این تقریرات، سیر تحول روشی و محتوایی آن‌ها را بررسی کرد و گزارشی تفصیلی از روند تدوین کتاب «المنهج فی علم الاصول» و پشت‌صحنه علمی آن ارائه داد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دهمین نشست از سلسله‌نشست‌های «تأمّلات علمی» با محوریت کتاب ارزشمند «تعارض الأدله و اختلاف الحدیث» با حضور اساتید و فضلای حوزه علمیه مشهد در …

توضیحات بیشتر »

تحقق فقه حکمرانی نیازمند روش‌شناسی فراتر از اجتهاد متعارف است/ چگونه فقه می‌تواند ساختار و سیاست عمومی تولید کند؟

تحقق فقه حکمرانی نیازمند روش‌شناسی فراتر از اجتهاد متعارف است/ چگونه فقه می‌تواند ساختار و سیاست عمومی تولید کند؟

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد که برای تحقق فقه حکمرانی، نیازمند روش‌شناسی خاصی هستیم که فراتر از اجتهاد متعارف – برای کشف حکم مطلوب- است. این روش‌شناسی باید به شناخت «انسان محقق» – وضع موجود- بپردازد که در علوم انسانی غربی برای تغییر انسان به کار می‌رود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد عبدالحسین خسروپناه در مدرسه «فقه حکمرانی» با موضوع «چیستی و قلمرو فقه حکمرانی» که با حضور طلاب و فضلای مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ص) مشهد برگزار شد، به بررسی ابعاد، تفاوت‌ها، و الزامات فقه حکمرانی پرداخت و به تجربه‌ی فقدان الگوهای تئوریک در حوزه‌ی حکمرانی …

توضیحات بیشتر »

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه ذی‌حجه ۱۴۴۶ قمری در ایران

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی …

توضیحات بیشتر »

فقه بدون منظومه، شریعت بدون کرامت!/ با فقه تکه‌تکه نمی‌توان در دنیا سربلند بود/ فقه بدون عقلانیت، شایسته شریعت پیامبر(ص) نیست

فقه بدون منظومه، شریعت بدون کرامت!/ با فقه تکه‌تکه نمی‌توان در دنیا سربلند بود/ فقه بدون عقلانیت، شایسته شریعت پیامبر(ص) نیست

الآن فضا به‌گونه‌ای شده که بعضی تلاش می‌کنند اثبات کنند: نه «عقل» توانایی درک دارد، نه «مقاصد» باید لحاظ شود، نه خداوند در تشریعش عادل است، نه نظام فقهی داریم؛ فقط با احکام اتمیکِ بریده بریده مواجه‌ایم که باید به هر قیمتی به آن‌ها عمل شود! به گزارش خبرنگار اجتهاد، در سنت فقهی امامیه، استنباط احکام شرعی بر پایه متون معتبر دینی، اصول عقلایی، و قواعد اجتهادی دقیق استوار است. بااین‌حال، در سده‌های اخیر و به‌ویژه در تعامل با چالش‌های نوپدید اجتماعی، توجه به «مقاصد شریعت» به‌عنوان یکی از ظرفیت‌های نظام‌مند در فهم و تفسیر شریعت، نزد برخی اندیشوران فقهی …

توضیحات بیشتر »

آنچه داریم «مسائل فقهی معاصر» است نه «فقه معاصر»! / فقه را با مسائل غیرمبتلابه فرد، جامعه و دولت فربه نکنیم/ تکثیر قواعد فقه محیط‌زیست، سودمند نیست

آنچه داریم «مسائل فقهی معاصر» است نه «فقه معاصر»! / تکثیر قواعد فقه محیط‌زیست، سودمند نیست

امروز یک رویکردی در حوزه علمیه ایجاد شده که تکثیر قواعد و ابداع قواعد جدید، یک ارزش محسوب می‌شود؛ با اینکه در بسیاری موارد، این قواعد، متداخل بوده یا صرفاً تغییر نام است و حقیقتاً قاعده نیست. در فقه محیط‌زیست پیشنهادم این است که به سراغ قواعد عقلایی برویم و با مطالعه تجربیات ارزشمند کشورها و دانشمندان این حوزه، فکری برای حل معضلات رو به تزاید زیست‌محیطی برداریم تا تکثیر قواعد فقهی. اختصاصی شبکه اجتهاد: محیط‌زیست اصلی‌ترین مسئله بشریت زمان حاضر است. به همین دلیل در دنیا کنوانسیون‌های متعددی در این زمینه تشکیل شده تا این بحران را مدیریت کند. …

توضیحات بیشتر »

فقه محیط‌ زیست بر مدار ضمان؛ به‌سوی فتاوای الزام‌آور در حفظ منابع طبیعی

فقه محیط‌ زیست بر مدار ضمان؛ به‌سوی فتاوای الزام‌آور در حفظ منابع طبیعی

استاد عزیزالله فهیمی، پیش‌گام فقه محیط‌زیست، معتقد است با تکیه بر قواعدی مانند «ضمان» و «لاضرر»، می‌توان فتاوای الزام‌آور برای حفظ طبیعت صادر کرد. او منابع طبیعی را «مال عمومی» می‌داند که تخریب آن، ضامن به‌بار می‌آورد؛ چنان‌که شهید صدر نیز تخریب مسجد را موجب ضمان دانسته است. فهیمی بر لزوم مردمی‌سازی فقه محیط‌زیست و ورود جدی فقها به این عرصه تأکید دارد و معتقد است با همین مبانی سنتی، می‌توان چارچوب‌های نوین زیست‌محیطی در فقه استخراج کرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر عزیزالله فهیمی، یکی از کسانی است که بیشترین تلاش را برای تأسیس فقه محیط‌زیست کرده است. این …

توضیحات بیشتر »

اکتفا به بدیهیات عقلایی در مفاهیم محیط‌ زیست اسلامی، منجر به احساس بی‌نیازی از دین می‌شود/ آیا دست فقه در مسئله محیط‌ زیست بسته است؟

اکتفا به بدیهیات عقلایی در مفاهیم محیط‌ زیست اسلامی، منجر به احساس بی‌نیازی از دین می‌شود/ آیا دست فقه در مسئله محیط‌ زیست بسته است؟

گاهی در نوشته‌های مربوط به مسائلی مثل محیط‌زیست – که ذهنیت عقلاً در آن شکل‌گرفته است – مبلغین دینی و مذهبی آموزه‌هایی را از متون دینی استخراج و برای مردم بازگو می‌کنند که از بدیهیات دریافت‌های مخاطب است؛ از همان دست گزاره‌هایی که به ارزش‌های کلی و اصیل اشاره دارند. در بلاغ و معرفی دین نمی‌توان به چنین گزاره‌هایی اکتفا کرد. بلاغ دین به این است که طبقه‌بندی این ارزش‌ها و أحیانا تعریف و تطبیق خاص دین از این ارزش‌ها را عرضه کنیم. اکتفا به بدیهیات در معرفی دین، آرام‌آرام این حس را در مخاطب ایجاد می‌کند که برای هدایت، …

توضیحات بیشتر »

آغاز به کار بعثه مراجع معظم تقلید در موسم حج ۱۴۴۶ + دسترسی‌‌ها

آغاز به کار بعثه مراجع معظم تقلید در موسم حج 1446 + دسترسی‌‌ها

با آغاز موسم حج تمتع ۱۴۴۶، بعثه‌های مراجع معظم تقلید شیعه با استقرار در مدینه منوره و مکه مکرمه، فعالیت‌های تبلیغی، فقهی و معرفتی خود را آغاز کردند. هیئت‌های اعزامی آیات عظام مکارم شیرازی، نوری همدانی، جوادی آملی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی، سبحانی و دیگر مراجع تقلید، ضمن حضور میدانی در مناطق تعیین‌شده، به ارشاد، پاسخ به سؤالات شرعی و تبیین معارف دینی برای حجاج ایرانی و دیگر کشورها می‌پردازند. جزئیات برنامه‌ها، آدرس دفاتر و راه‌های ارتباطی هر بعثه در ادامه این گزارش آمده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، موسم حج، فرصتی بی‌بدیل برای حضور میدانی علمای دین در یکی …

توضیحات بیشتر »

آیت‌الله سیستانی فرمودند «روایات اهل بیت حجت است، اما هر روایتی باید بر قرآن عرضه شود تا اصالت دین حفظ گردد»/ حوزه نجف همچنان سرزنده، پرشور و پرتأثیر در جهان اسلام است

آیت‌الله سیستانی فرمودند «روایات اهل بیت حجت است، اما هر روایتی باید بر قرآن عرضه شود تا اصالت دین حفظ گردد»/ حوزه نجف همچنان سرزنده، پرشور و پرتأثیر در جهان اسلام است

آیت‌الله جوادی آملی در نخستین جلسه درس پس از بازگشت از سفر معنوی به عتبات عالیات، با اشاره به زیارت بارگاه‌های اهل‌بیت علیهم‌السلام و دیدار با حضرت آیت‌الله سیستانی، به نقش بی‌بدیل مرجعیت نجف در هدایت مؤمنین و صیانت از استقلال عراق پرداخت. وی ضمن تقدیم «تفسیر تسنیم» به آیت‌الله سیستانی، از تأکید ایشان بر عرضه روایات به قرآن برای صیانت از اصالت دین سخن گفت و حوزه نجف را «سرزنده، پرشور و پرتأثیر» در جهان اسلام خواند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله جوادی آملی، پس از بازگشت از سفر معنوی عتبات عالیات در جلسه درس امروز خود با اشاره …

توضیحات بیشتر »

نقد برخی جریان‌های فقهی در پرتو پیام رهبری/ فقه شیعه رمق خود را از دست می‌دهد اگر عقل و مقاصد شرعی کنار گذاشته شوند/ «فقه باید فقه بماند» به معنای توقف، حمله و هجمه نیست!

نقد برخی جریان‌های فقهی در پرتو پیام رهبری/ فقه شیعه رمق خود را از دست می‌دهد اگر عقل و مقاصد شرعی کنار گذاشته شوند/ «فقه باید فقه بماند» به معنای توقف، حمله و هجمه نیست!

استاد ابوالقاسم علیدوست در واکنشی تحلیلی به پیام رهبر معظم انقلاب پیرامون یکصدمین سالگرد تأسیس حوزه علمیه قم، با طرح سه‌گانه‌ی جریان‌های فقهی در حوزه، از غلبه‌ی قرائت‌های سطحی و تحجرگرایانه بر گفتمان اجتهادی انتقاد کرد و خواستار احیای عقلانیت، نشاط علمی و اجتهاد منضبط شد. او با تأکید بر ضرورت پیوند میان هویت فقه جواهری و مواجهه‌ی نو با مسائل معاصر، تصریح کرد که «حراست از فقه» با «رَمی و تیر و تبر و تشر و تبعید» محقق نمی‌شود، بلکه نیازمند بازآفرینی فضای گفت‌وگو و نوآوری در حوزه است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست امروز در پایان …

توضیحات بیشتر »

رهیافت میان‌رشته‌ای به امامت؛ تلاقی فقه، اصول و مواجهه با خوانش‌های نوپدید

رهیافت میان‌رشته‌ای به امامت؛ تلاقی فقه، اصول و مواجهه با خوانش‌های نوپدید

حجت‌الاسلام والمسلمین سید علیرضا سبزواری با تمرکز بر نسبت امامت با اصول فقه و دانش فقه، بر ضرورت بهره‌گیری از رهیافت‌های میان‌رشته‌ای در تحلیل مسائل بنیادین تأکید کرد؛ رویکردی که با عبور از قالب‌های صرفاً کلامی، تلاش دارد ابعاد معرفتی و فقهی امامت را در نسبت با نیازهای امروز و در چارچوبی تمدنی و مسئله‌محور بازخوانی کند. او همچنین با اشاره به استفاده اهل‌سنت از منابع فقهی و اصولی شیعه در مطالعات نوین خود، بر لزوم تقویت این رویکرد در فضای علمی حوزه تأکید نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید علیرضا سبزواری، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم …

توضیحات بیشتر »

الزامات و محدوده‌های مقام اجتهاد/ همان دلیلی که فقیه را به فحص در فروع ملزم می‌سازد، او را به استکشاف نظامات فرا می‌خواند

الزامات و محدوده‌های مقام اجتهاد/ همان دلیلی که فقیه را به فحص در فروع ملزم می‌سازد، او را به استکشاف نظامات فرا می‌خواند

مقام معظم رهبری در بیانات خویش با دقتی ژرف، الزامات و محدوده‌های مقام اجتهاد را به روشنی ترسیم نمودند و همچنین شرایط و ضوابط مقام تبلیغ را تشریح فرمودند. شاید مهمترین نکته توجه به این است که فقه ما نباید التقاطی شود. همانطور که امام در برهه‌ای فرمودند باید فقه، فقه جواهری باقی بماند. البته معنایش این نیست که در سطح جواهر بماند، فقه جواهری یعنی با روش صاحب جواهر، با روش شیخ انصاری و الا شما مکاسب را دیدید شیخ انصاری دائما به صاحب جواهر اشکال می‌کند. مسلم منظور حضرت امام ره این روشها بود. یعنی نکند فردا به …

توضیحات بیشتر »

امتداد اجتماعی احکام فقهی و امکان‌سنجی کاربست اقدام‌پژوهی برای آن

امتداد اجتماعی احکام فقهی و امکان‌سنجی کاربست اقدام‌پژوهی برای آن

چگونه می‌توان احکام فقهی را به رفتارهای جمعی و هنجارهای اجتماعی بدل کرد؟ این پرسش، محور اصلی چهل‌ودومین نشست از سلسله‌نشست‌های «یکشنبه‌های روش» بود که با ارائه‌ی حجت‌الاسلام والمسلمین محسن الویری و نقد دکتر کیومرث اشتریان، به بررسی امکان‌سنجی کاربست «اقدام‌پژوهی» در امتداد اجتماعی گزاره‌های فقهی پرداخت؛ رویکردی که تلاش دارد با عبور از مرزهای نظریه‌پردازی صرف، فقه را به عرصه کنش اجتماعی و سیاست‌گذاری اجرایی وارد کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقه اسلامی در کنار ظرفیت‌های استنباطی خود، همواره داعیه‌دار تنظیم زیست مؤمنانه فردی و اجتماعی بوده است. با این حال، یکی از چالش‌های پیش‌روی فقه اجتماعی، چگونگی تحقق …

توضیحات بیشتر »

وقتی فقه به میدان بازی و تربیت می‌رود؛ پیشنهاد پیمان‌نامه فکری کودکان در کنار تحلیل شرعی گیم

وقتی فقه به میدان بازی و تربیت می‌رود؛ پیشنهاد پیمان‌نامه فکری کودکان در کنار تحلیل شرعی گیم

حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی ترابی در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، با طرح دو مداخله علمی، از یک‌سو تفصیل فتوای جواز بازی‌های الکترونیکی و مبادلات وابسته به آن را ارائه کرد، و از سوی دیگر، با هشدار درباره تهدیدات الحادی و فکری متوجه نسل آینده، پیشنهاد تدوین پیمان‌نامه‌ای اسلامی برای حمایت از فکر و هویت اعتقادی کودکان را به همایش ارائه داد؛ پیشنهادی که با قدردانی رئیس مجمع جهانی فقه اسلامی روبه‌رو شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی ترابی در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، در کمیسیون «بازی‌های الکترونیکی و احکام فقهی مربوط به آن‌ها» و در …

توضیحات بیشتر »

بازخوانی فقه قضاء در پرتو هوش مصنوعی؛ از چالش مشروعیت تا معیار اطمینان/ فقه هوش مصنوعی میدان شتاب نیست

بازخوانی فقه قضاء در پرتو هوش مصنوعی؛ از چالش مشروعیت تا معیار اطمینان/ فقه هوش مصنوعی میدان شتاب نیست

استاد ابوالقاسم علیدوست در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، با تمرکز بر چالش‌های فقهی و اخلاقی هوش مصنوعی، نسبت به شتاب‌زدگی در تحلیل‌های فقهی هشدار داد و خواستار رویکردی روشمند، عمیق و احتیاط‌آمیز در مواجهه با این پدیده نوظهور شد. ایشان با نقد برخی استدلال‌های رایج در مقالات همایش، تأکید کرد که ورود فقه به عرصه هوش مصنوعی، نه تنها نیازمند اجتهادی دقیق، بلکه مستلزم بازخوانی مفاهیم بنیادین در حوزه قضاء و حقوق است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، در سخنانی با موضوع «احکام، …

توضیحات بیشتر »

صدای کودکان مظلوم غزه باید در اجتهاد فقهی طنین‌انداز شود/ پیشنهاد تشکیل دبیرخانه‌ای تخصصی در فقه اسلامی با محوریت مسائل کودکان

صدای کودکان مظلوم غزه باید در اجتهاد فقهی طنین‌انداز شود/ پیشنهاد تشکیل دبیرخانه‌ای تخصصی در فقه اسلامی با محوریت مسائل کودکان

بانو زهره صفاتی با تأکید بر ضرورت بازاندیشی فقهی در حوزه حقوق کودکان، خواستار تشکیل دبیرخانه‌ای تخصصی برای حمایت فقهی از کودکان در جهان اسلام شد. او با اشاره به همسانی تهدیدات علیه کودکان در کشورهای مختلف، تبادل تجربیات و هم‌افزایی علمی را راهی برای پاسخ به چالش‌های مشترک دانست و در پایان، با نگاهی انسانی، فاجعه غزه را نماد رنج کودکانه‌ای خواند که فقه معاصر نمی‌تواند از آن چشم بپوشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بانو مجتهده زهره صفاتی در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، در کمیسیون «مسائل نوظهور در زمینه حمایت از کودکان» سخنانی ایراد کرد و گفت: …

توضیحات بیشتر »

روایت تمدنی آیت‌الله سبحانی از مسیر اجتهاد؛ از مدینه تا فیضیه

روایت تمدنی آیت‌الله سبحانی از مسیر اجتهاد؛ از مدینه تا فیضیه

حضرت آیت‌الله سبحانی گفت: شهر قم به عنوان یک مرکز مهم علوم اسلامی از قرن سوم هجری تاکنون همواره یکی از مهمترین مراکز علوم اسلامی به ویژه علوم حدیث و فقه بوده است، با این حال پس از رکود علمی در دوران قاجاریه، شیخ عبدالکریم حائری مشهور به شیخ مؤسس با تأسیس حوزه علمیه قم بار دیگر مکان علمی این شهر را احیا کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله جعفر سبحانی در آیین افتتاحیه همایش بین‌المللی یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم و نکوداشت مرحوم آیت‌الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری به سخنرانی پرداخت. ایشان، با تاکید بر تاریخ‌نگاری عمیق …

توضیحات بیشتر »

الزامات پاسخ‌دهی فقیه به نیازهای امروز و نکاتی در شیوه کار کنونی حوزه/ فقه باید فقه بماند و نوفهمی تبدیل به ناخالص‌سازی شریعت نشود

الزامات پاسخ‌دهی فقیه به نیازهای امروز و نکاتی در شیوه کار کنونی حوزه/ فقه باید فقه بماند و نوفهمی تبدیل به ناخالص‌سازی شریعت نشود

رهبر معظم انقلاب در پیام به همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، با تأکید بر ضرورت تحول در علم فقه، خواستار پاسخگویی فقه شیعه به نیازهای پیچیده امروز، تبیین نظامات اجتماعی اسلامی و توجه به عناصر زمان و مکان در اجتهاد شدند تا حوزه علمیه در مسیر تمدن‌سازی اسلامی پیشرو باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، نقشه‌راهی برای تحول فقه شیعه در مواجهه با چالش‌های معاصر ارائه می‌دهد. این پیام با تبیین وظایف فقه در پاسخ به نیازهای فردی و اجتماعی، بر ضرورت نوآوری در استنباط احکام، توجه …

توضیحات بیشتر »

«حوزه پیشرو و سرآمد»؛ پیام حضرت آیت‌الله‌ خامنه‌ای به همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم

«حوزه پیشرو و سرآمد»؛ پیام حضرت آیت‌الله‌ خامنه‌ای به همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم

در شیوه‌ی کار کنونیِ حوزه، در بخش فقهی، توجّه کافی به این اولویّتها دیده نمیشود. گاه می‌بینیم برخی مهارتهای علمی که عموماً جنبه‌ی آلی و مقدّماتی برای رسیدن به حکم شرع را دارد یا بعضی موضوعات فقهی یا اصولی خارج از اولویّتها، فقیه و محقّق را با شیرینی وسوسه‌انگیز خود، چنان در خود غرق میکند که ذهن او را بکلّی از آن مسائل اصلی و اولویّت‌دار منصرف میسازد و فرصتهای بی‌جایگزین و سرمایه‌های انسانی و مالی را فدا میکند، بی‌آنکه در وانفسای هجوم کفر، کمکی به تبیین سبک زندگی اسلامی و هدایت جامعه برساند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌‌الله خامنه‌ای …

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی بازی‌های الکترونیکی باید مبتنی بر منظومه‌ای عالمانه و واقع‌نگر باشد/ در مواجهه با بازی‌های الکترونیکی، اجتهاد سطحی کارساز نیست

بررسی فقهی بازی‌های الکترونیکی باید مبتنی بر منظومه‌ای عالمانه و واقع‌نگر باشد/ در مواجهه با بازی‌های الکترونیکی، اجتهاد سطحی کارساز نیست

نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی در سخنانی درباره «بازی‌های الکترونیکی و احکام فقهی آن» با اشاره به پیچیدگی و درهم‌تنیدگی این بازی‌ها تأکید کرد: نمی‌توان با اجتهادهای ساده یا دیدگاه‌های سطحی درباره آن‌ها اظهار نظر کرد، بلکه لازم است از منظومه‌ای فکری و اجتهادیِ منسجم بهره گرفت؛ منظومه‌ای که هم به متون دینی توجه داشته باشد و هم به واقعیت‌های نوپدید جامعه، و میان این دو، پیوندی دقیق و عالمانه برقرار کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد احمد مبلغی در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی با تأکید بر مسئله فلسطین در سخنانی در محور «بازی‌های …

توضیحات بیشتر »

حج، محتوای صددرصد عبادی در قالبی صددرصد سیاسی است/ هیچ منفعتی برای دنیای اسلام بالاتر از اتحاد نیست / پنج نکته شنیدنی درباره فریضه حج

حج، محتوای صددرصد عبادی در قالبی صددرصد سیاسی است/ هیچ منفعتی برای دنیای اسلام بالاتر از اتحاد نیست / پنج نکته شنیدنی درباره فریضه حج

رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار دست‌اندرکاران حج و جمعی از زائران بیت‌الله الحرام، هدف پروردگار از مقرر کردن فریضه حج را ارائه الگویی کامل و جهت‌دهنده برای اداره بشریت خواندند و افزودند: ترکیب و هیأت ظاهری این فریضه، کاملاً سیاسی و محتوای اجزای آن کاملاً معنوی و عبادی است تا منافع همه بشریت تأمین شود و امروز بزرگترین منفعت امت اسلامی «اتحاد و هم‌افزایی» برای حل مشکلات جهان اسلام است که اگر این اتحاد بود، مسائلی چون غزه و یمن رخ نمی‌داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در آغاز سخنانشان با تسلیت مجدد به خانواده‌های …

توضیحات بیشتر »

درگاه جامع فقه معاصر؛ پلی به سوی حل چالش‌های فقهی عصر جدید

درگاه جامع فقه معاصر؛ پلی به سوی حل چالش‌های فقهی عصر جدید

فقه معاصر، در برابر پیچیدگی‌های زمانه‌ای ایستاده که هم فرصت تمدن‌سازی دارد و هم خطر بی‌اثری. در چنین دوره‌ای، بازاندیشی در نسبت فقه با قرآن، جامعه، قانون و حتی تمدن، دیگر یک ضرورت نظری نیست؛ بلکه پیش‌شرط حیات واقعی فقه است. در این میان، «درگاه جامع فقه معاصر» نه صرفاً یک ابزار فناورانه، بلکه تجلی یک تفکر نو در حوزه‌های علمیه است؛ تفکری که می‌خواهد فقه را از حاشیه زندگی به متن تحولات اجتماعی بازگرداند. رونمایی از این درگاه در شهر قم، فرصتی شد تا صاحب‌نظران برجسته حوزه، از ضرورت بازگشت به ظرفیت‌های اجتماعی قرآن و بازتعریف جایگاه فقیه در …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky