Tag Archives: فقه مقاصدی

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: در فقه امامیه، نه نظریه‌ی «مقاصد بسنده» (که نصوص را کنار گذاشته و صرفاً بر مقاصد تکیه می‌کند) مورد پذیرش است، و نه فقه مقاصدی به معنای رایج در اندیشه‌ی برخی اهل سنت، بلکه آنچه مورد تأکید است، ضرورت لحاظ نصوص مقاصدی در فرآیند اجتهاد و استنباط احکام در کنار سایر …

خلاصه آرای فقهی بنده با همین رویکرد در سایت شخصى من منتشر شده است. حدود ۳۰۰ فتوا در این مباحث ممکن است مخالف مشهور و منسجم با مزاج مقاصد الشریعه باشد، البته این فتاوا بر اساس تطبیق قواعد و کاملا منضبط است چون من به این نتیجه رسیده‌ام که رهایی از این پنج‌گانه یعنی اجماع، شهرت، خبر واحد، تسامح در …

شاید نزدیک‌ترین شخص به این نگاه مقاصدی به‌لحاظ نظری در شخصیت‌ فقهی امام خمینی(ره) باشد، زمانی که می‌گوید این احکام جزئی چیزی جز تجلیاتی برای احکام حکومتی نیستند. البته امتداد این سخن را ما در مثل تحریر الوسیله یا دیگر کتب فقهی ایشان نمی‌بینیم. شبکه اجتهاد: فقه المقاصد، علل الشرایع، مقاصد الشریعه و مذاق شارع و واژگانی از این دست …

به نظر بنده اگر دیدگاه ما درمورد قیاس عوض شود آفاق جدیدی جلوی ما گشوده می‌شود. به همین دلیل شاید یکی از اسباب اساسی که سخت است نظریه مقاصد در فضای شیعی احیا بشود، دیدگاه شیعه در قضیه قیاس است. شبکه اجتهاد: فقه المقاصد، علل الشرایع، مقاصد الشریعه و مذاق شارع و واژگانی از این دست روایت از مسئله‌ای مهم …

استاد محقق داماد در بیان مثالی ساده در فقه مقاصدی می‌گوید اگر شلاق زدن به خانم بی‌شوهری که ارتباط نامشروع داشته است موجب شهرت و رسمی شدن فاحشه‌گری او شود، این کار خلاف است. وی همچنین بیان داشت که ازدواج دوم مرد در صورت ضرر روحی و روانی به زن اول او باطل است. شبکه اجتهاد: فقه مقاصدی در یک …

شبکه اجتهاد: نخست باید توجه کنیم که رویکرد مقاصدی با آن رویکرد تفسیری که قصد‌گرایی نامیده می‌شود، متفاوت است. در قصدگرایی که رویکردی است در هرمنوتیک و تفسیر متن و می‌توان گفت رویکرد غالب پذیرفته شده در سنت اصول فقه است، مفسر باید تلاش کند به قصد صاحب متن دست پیدا کند. این رویکرد در برابر طیفی از رویکردهایی قرار …

در آثار مرحوم امام، اصفهانی، سید یزدی، شهید اوّل، مرحوم حکیم، سیستانی و… آثاری از تمسک به مقاصد را مشاهده می‌کنید. مثل مستمسک، ج۹، ص۷۰ که مرحوم حکیم در اشکال به صاحب عروه، تمسک به مقاصد داشته است؛ یا مرحوم امام مثلاً در بحث حیل ربا از مقاصد استفاده می‌کند و آن را رافع ظلم  نمی داند چرا که عدم …

گرچه بحث از مقاصد، امری است که باید مورد اهمیت واقع شود اما واقع مطلب این است که احراز این شرایط آنقدر عرصه را ضیق می‌کند که احتمال وجود مقاصد به عنوان مقاصد قطعی و معتبره را در فقه بسیار کم می‌کند و به نظر می‌رسد که عنوان فقه مقاصدی در امامیه بزرگ‌نمایی شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنجمین …

اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از برگزاری چند نشست از سلسله نشست‌های علمی فقه مقاصدی توسط گروه عصرانه علمی مدرسه علمیه امام کاظم (ع)، حمیدرضا تمدن، پژوهشگر حوزه دین، در این رابطه یادداشتی را در شبکه اجتهاد منتشر کرد. (بخوانید). در واکنش به این یادداشت، حمزه بحرانی، مدیر گروه عصرانه علمی این مدرسه، جوابیه‌ای داده است که بی کم و کاست، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چند روز پیش بود که متوجّه شدم سلسله نشست‌هایی با عنوان «فقه مقاصدی» در مدرسه تخصصی فقه امام کاظم(ع) در حال برگزاری است و هر هفته یکی از پژوهشگران حوزوی در این زمینه به ارائه یافته‌های خود می‌پردازد. این اقدام گرچه دیر انجام گرفته اما در عین حال از آن جهت که بالأخره میان برنامه ریزان دروس …

تا یک وصف و عنوان (هرچند مهم) از سوی شارع مناط قرار نگیرد حکم مترتب نمی‌شود، می‌توان گفت که مقاصد تا لباس مناط بر تن نکنند حکمی بر آن مترتب نخواهد بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین نشست از سلسله نشست‌های فقه مقاصدی روزگذشته به همت معاونت پژوهش مدرسه فقهی امام کاظم علیه السلام قم برگزار شد. در جلسات سه‌گانه …

در قاعده «الخراج بالضمان» اگر نص‌بسند باشیم باید بگوییم تمام منافع کالایی که دزدیده شده است برای دزد محفوظ است چرا که در زمانِ غصب،ضمان این کالا به عهده این دزد بوده و طبق این روایت باید منافع – الخراج – نیز برای او باشد اما امام صادق در مقابل این استدلال ابوحنیفه نگفت که این حدیث سند ندارد و …

بعضی چنان به این مطالب می‌پردازند که انگار ما نمی‌دانستیم و اهل سنت به ما یاد داده‌اند در حالی که این مباحث از عصر ائمه علیهم السلام وجود داشته ولی فقهاء ما به دنبال آن نرفته‌اند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست دوم از سلسله نشست‌های تخصصی فقه مقاصدی، عصر دوشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۸ در مدرسه فقهی امام کاظم (ع) با …

سلسله نشست‌های تخصصی «فقه مقاصدی» با حضور اساتید حوزه علمیه قم در مدرسه تخصصی فقه امام کاظم(ع) برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین نشست از عصرانه‌های علمی مدرسه امام کاظم قم (ع) با ارائه حجت‌الاسلام مهدی گرامی‌پور برگزار شد. او در این نشست به تبیین طرح اولیه نظریه مقاصد الشریعه پرداخت که گزارش آن را در شبکه اجتهاد بخوانید. …

در بین علماء شیعه چیزی به‌عنوان مقاصد رواج نداشته است اما تعبیر علل – مثل علل الشرایع – در میان فقها امامیه مرسوم بوده؛ اما در حال حاضر توجه به مقاصد در استنباط از سوی برخی فقها و پژوهشگران زیاد شده است؛ از سردمداران مباحث مقاصدی در شیعه، شهید سید محمدباقر صدر است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین نشست از …

متاسفانه عده‌ای گمان می‌کنند که ما چون روحانی هستیم یا تعلق به نظام جمهوری اسلامی داریم که البته به این تعلق افتخار هم می‌کنیم، به این دلیل از علم دینی دفاع می‌کنیم. در حالی که من کاملاً روش‌مندانه و مستدل از این امر دفاع می‌کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین استاد عبدالحسین خسروپناه، رییس موسسه حکمت و فلسفه ایران، …

از جمله مبانی مهم در فقه مقاصدی اعتقاد به این قاعده کلی است که احکام الهی تابع مصالح و مفاسد می‌باشند؛ و در رابطه با تبیین و تفسیر نصوصی که در شریعت وارد شده است نیز رویکرد مقاصدی معتقد است که صاحب نص یا شارع، دارای مقاصد معین و اهداف مشخصی است که شارع خواسته است این اهداف را به مخاطب بفهماند و به آن‌ها به دیده اعتبار بنگرد؛

جایگاه خطابات مقاصدی در فقه شیعه با ارائه ابوالحسن حسنی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و سه دیدگاه فقهای شیعه در این زمینه بیان شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «بررسی جایگاه خطابات مقاصدی در فقه سیاسی شیعه» با ارائه ابوالحسن حسنی از سوی گروه فقه سیاسی انجمن علمی مطالعات سیاسی حوزه علمیه چندی پیش در ساختمان انجمن‌های …

اخوان‌المسلمین به آسان‌سازی احکام قائلند و از مذهب فقهی مشخصی پیروی نمی‌کنند. آنها به دلیل تقلید نکردن از فرد و مذهبی خاصّ و نیز به دلیل تسلّط نداشتن بر منابع اسلامی، به طور طبیعی به نوعی تشتّت آرا دچار شده‌اند، به نحوی که در میان آنها طیف‌های متنوع و گسترده‌ای، از گروه‌های کاملاً سنّتی تا غربگرای سکولار به چشم می‌خورد. …