بایگانی برچسب: هادی سروش

شبکه اجتهاد: بعد از گلایه از فقیهانِ اهل سنت که نگاهی به فقه امام صادق (ع) ندارند، گلایه‌ای از خودی‌‌ها هم هست که امروز در برخی مسائل یا سخت گیری‌‌های شدیدی ‌می‌شود مانند قصه رویت هلال و یا در «فقه سیاسی» تصمیماتی اتخاذ ‌می‌شود و گرچه با فقه توجیه ‌می‌شود ولی دلنشین نبوده و پاسخگویِ نیازها و شبهات نیست و برای فرار از پاسخ؛ تمسک به ادعاهایی چون حقِ اِعمال ولایت و یا ادعای اتصال حاکمان به عالَم غیب و مانند آن ‌می‌شود و نتیجه‌ای جز «فقه گریزی» نخواهد داشت! فقه اهلبیت؛ فقه امام صادق(ع) فقه شیعه به عنوان فقه …

شبکه اجتهاد: اول خرداد؛ روز بزرگداشت صدرالمتالهین معروف به ملاصدرا است. در اندیشه سیاسی وی، سیاستمدارانِ منافق با لباس فقه و شریعت وارد میدان سیاست‌ می‌‌شوند و اخلاق را نابود‌ می‌‌کنند! وی در کتاب مهم «الشواهدالربوبی» می‌گوید: «سیاست ورزی که بیرون از مرز شریعت باشد مانند بدن بدون روح است؛ والسیاسهُ المجرّدهُ عن الشّرع کجسد لا روحَ فیه.» طبق بیان ملاصدرا؛ «سیاست بدون شریعت»، یعنی؛ سیاست ورزی بدون رعایت دستورات دینی در بخش حلال و حرام خدا که حاوی عدالت و حق مداری و دوری از دروغ، اختلاس، بیت‌المال خواری، تهمت و حذف رقیب از عرصه سیاسی و مانند آن …

شبکه اجتهاد: گرچه در دید اولیه شاید نوشتن و گفتن، در این موضوع تکراری باشد، اما از آنجا که معاندین شرک آلود بودنِ نیات خود را در کسوت توحید، مخفی می‌کنند و دائما اباطیل خود را تکرار می‌کنند، برماست که سخن حق را نیز تکرار کنیم. ساختمان و بنای بر قبور صالحان و اولیاء از سه منظر کاملا قابل تثبیت است. از نظر قرآن در جریان نزاع میان مسیحیان و مشرکان در مورد اجساد اصحاب کهف، برخی گفتند مقبره، یا دیواری جلوی درب غار آنها ساخته شود: «فَقَالُوا ابْنُوا عَلَیهِمْ بُنْیانًا» (کهف/۱۸، ۲۱) تا از دید مردم مخفی بمانند. برخی …

حجت‌الاسلام ‌هادی سروش، با تأکید بر اینکه تا به امروز ظرفیت‌های دانش وسیع و پخته فقه مغفول مانده و از امکانات آن به طور کامل بهره گیری نشده است، گفت: امروز به تقویت شاخصه‌های مهمی در فقه احتیاج داریم که این شاخصه‌ها «توجه به آیات قرآن»، «تلفیق قواعد و روایات»، «عقل و بنای عقلا»، «شریعت سهله و سمحه» و «تقویت روابط میان فقها و روشنفکران» هستند. این استاد حوزه و پژوهشگر علوم دینی معتقد است که درس خارج استوار بر متن است، اما با پژوهش جدید و نگاه‌های نقادانه همراه می‌باشد؛ از سوی دیگر همه پژوهش‌ها و نقادی‌ها نسبت به …

امام معتقد است فقه می‌تواند تمام معضلات را حل کند و جهان را اداره کند. اما در لابه‌لای عبارت‌ها سه نکته مهم را مورد توجه قرار می‌دهد تا فقه بتواند جهان را اداره کند؛ اول توجه به زمان و مکان است که مربوط به داخل کشور است و باید زمان‌شناس و مکان‌شناس باشیم. دومین نکته، شناخت جهان است و سومین نکته شناخت سیاست‌های حاکم بر جهان است که یک فقیه باید اینها را خوب بداند.  به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «نگاهی دوباره به منشور روحانیت»، به همت مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، برگزار شد. در ادامه متن سخنان …

شگفتی از ایشان است که ده‌ها سال است بر اسلام رحمانی و محوریت محبت و حق و اخلاق در مناسبات دینی- اجتماعی وسیاسی گام نهاده، اتهام خشونت و قدرت طلبی و خشیت پروری به اسلام زند! به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ هادی سروش مدرس و پژوهشگر حوزه علمیه در یادداشتی به سخنرانی اخیر عبدالکریم سروش درباره قدرت و دین پاسخ داده است: عبدالکریم سروش در سخنرانی اخیرشان با ارائه چند آیه‌ی تقطیع شده از قرآن کریم و پاره‌ای روایاتِ غیرمستند؛ اسلام و قرآن و پیامبر (ص) را به “قدرت و خشیت و خشونت” مرتبط نموده است. چند نکته اجمالی و …

شبکه اجتهاد: گرچه برخی فقیهان اجرای حد را مربوط به زمان معصوم می‌دانند و در عصر غیبت، حداکثر قائل به تعزیر مجرم هستند، دو فقیه مهم قرن ششم، ابن ادریس حلی و ابن زهره و نیز میرزای قمی و از معاصرین؛ آیت‌الله سیداحمد خوانساری و آیت‌الله صانعی به این نظر گرایش دارند. اما مشهور و اکثر فقیهان اجرای احکام شرعیه مانند اعدام در عصر غیبت را باور دارند. برخی از آنان؛ غیراز روایات، به دو دلیل عقلانی تمسک می‌کنند؛ اولاً؛ احکام اسلام در حکومت دینی باید پیاده شود و از آن جمله اجرای حدود شرعیه در مورد مجرمان است و …

شبکه اجتهاد: بی‌مهری‌ها به فقه محدود به این روزها نیست؛ هزار سال پیش غزالی گفت: فقه از علوم معنوی و اُخروی نیست و یک دانش دنیوی است. و امروز آمده‌اند و می‌گویند؛ «فقه نه تنها از علوم اخروی نیست بلکه از علوم دنیوی هم نیست چون اساسا بی‌فائده است»! و گفتند؛ «فقه با تکنولوژی و ساختار زندگی فردی و اجتماعی سازگار نیست و برخی احکامش دارای قبح اجتماعی است و امروز مردم را به بی‌دینی فقهی کشانده»! و سخنانی از این دست که همواره می‌خوانیم و می‌شنویم. به باور این قلم، اگر «واقعیت فقه» به‌درستی دریافت شود تمام این بی‌مهری‌ها …

شبکه اجتهاد: در عبور روزگار همواره حادثه‌ها و اتفاق‌هایی در زندگی بشر پیش‌ می‌‌آید که کارشناسان مربوطه بر اساس تجربه و آزمایش و فریضه‌های علمی به ارائه راهکار‌ می‌‌پردازند. در این روزها، کشور عزیز ما مواجه است با بیماری کرونا و متخصصین و کارشنان مربوطه به صراحت اعلام کردند از هر گونه تجمع و اجتماعات پرهیز شود تا از شیوع این بیماری جلوگیری شود. اینجا؛ برخی به ظاهر متدینین با مسلک«تقدیرگرایی» دست روی دست‌ می‌‌گذارند و‌ می‌‌گویند؛ خدا خواسته و بس! برخی دیگر باتمسک به برخی روایات ضعیف السند، ارائه نسخه‌ می‌‌کنند و منکر طب جدیدند. و برخی راه مقابله …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در این روزها بحث چند همسری در فضای ایران داغ شده است. البته که این موضوع، دارای چنان اهمیتی است که در صورت عدم رعایت جوانب مربوطه؛ از نگاه شهید استادمطهری «بدنام کردن اسلام» است؛ و از نگاه ‌آیت‌الله جوادی آملی «برهم زدن اساس دین» است. اجازه دهید در ضمن چند مطلب، موضوع را ارزیابی نماییم. مطلب اول؛ چند همسری در قرآن استدلال به قرآن برای اثبات چند همسری: ‌«فَانکِحُوا مَا طَابَ لَکُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَهً»(نساء/۳) مفاد آیه این است با آن زنانی که می‌پسندید ازدواج کنید. دو، یا سه …

شبکه اجتهاد: در معارف دینی ما شیعیان بحث «اجتهاد و تقلید» در دو علم «فقه و اصول» جایگاه مهمی دارد. تقلید از فقیهان از آن دسته معارفی است که محدود به کتاب‌های حوزوی نشده و در جامعه به شکل وسیعی مطرح است. از جمله معارف بلندی که از امام عسکری(ع) به یادگار به ما رسیده است، موضوع تقلید است که این قلم؛ گوشه‌ای از آن معارف را تقدیم می‌دارد. مطلب اول؛ امام عسکری(ع) فرمودند: «مراد از آیه ۷۸ سوره بقره؛’مِنْهُمْ أُمِّیُّونَ لَا یَعْلَمُونَ الْکِتَابَ إِلَّآ أَمَانِیَّ وَ إِنْ هُمْ إِلَّا یَظُنُّونَ’، آن عده‌ای از یهودیانند که از علمای خود تقلید …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در سراسر زندگی ۲۵۰ ساله معصومین (ع) به مواردی برمی‌خوریم که در طول تاریخ مورد سؤال بوده و همواره هست. سکوت ۲۵ ساله امام علی (ع)، صلح امام مجتبی (ع)، قیام امام حسین با زن و فرزند در یک نبرد نابرابر، قبول ولایت عهدی حضرت رضا (ع) و ازدواج امام جواد (ع) با دختر مأمون به نام ام الفضل از این سنخ ابهامات تاریخ است. در اینجا محققین ما یکی از دو راه را انتخاب کرده و پاسخ داده‌اند. اول گفته‌اند: این امور، از آنجا که با ظاهر شریعت نمی‌توانیم وفقش دهیم و از سویی ائمه اطهار …

شبکه اجتهاد: به نظر می‌رسد همه اوج حیات معنوی و سیاسی حضرت زهرا در دو کلمه از حضرت کاظم (ع) صادر شده است و آن این است؛ علی بن جعفر از بردارش موسی بن جعفر (ع) نقل می‌کند که امام فرمود: «ان فاطمه علیهاالسلام صدیقه شهیده – همانا حضرت فاطمه صدیقه‌‌‌ای بود که به مقام شهادت رسید».[کافی۳۸۱/۱] نام ‌‌‌”الصدیقه‌‌‌” صدّیق مبلغه در صدق است که ناظر به همه کمالات الهیه و معنویه است. و کسی که به چنین مرتبه برسد از آفات و آلودگی‌هائی نظیر گناه مصون خواهد بود و در شخصیت او زشتی و حلاف و و حتا اشتباه …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام ‌والمسلمین‌‌هادی سروش استاد حوزه و دانشگاه در نوشتاری با عنوان «اندیشه و گفتمانِ جهانی حضرت صادق (ع)؛ راهگشای امروز ما» آورده است: ۱) ایجاد فضای گفتگو و گردش اطلاعات در مهمترین مسائل سیاسی، اجتماعی و دینی در زمان حضرت صادق به لحاظ گشایش سیاسی که بعد از بنی امیه پیدا شد، توسعه و ارتباط علمی و گفتگو با بیرون از مرزها و باورهای خودی، فراهم آمد. این حرکت نو؛ که نه تنها مورد مخالفت امام صادق قرار نگرفت بلکه مورد استقبال قرار گرفت. این اتفاق زیبا به دوشکل پدیدار شد: الف) نشر و ترجمه متون خارجی که …

نویسنده و پژوهشگر دینی اهمیت و ارزش حجاب را در دو بُعد انسانی و معنوی مورد بررسی قرار داد و گفت: حجاب عامل صلاح، سعادت و رشد معنوی انسان است و از سوی دیگر سبب حفظ زن در مقابل انسان‌‌‌‌‌های هوسران و هنجارشکن اخلاقی خواهد شد، اما در جامعه‌ای که تهمت، حرمت شکنی و اختلاس وجود دارد تأکید و تأیید بر حفظ حجاب چندان موفق نخواهد بود، از سوی دیگر مردم توقع دارند دستگاه‌‌‌‌‌های ارشادی و حکومتی برخورد یکنواختی با اختلاس گران و بد حجابی داشته باشند. شواهد نشان‌‌‌‌‌ می‌دهد که زنان ما نسبت به ارزش و اهمیت حجاب آگاهی …

تمام درگیری انبیاء سرِ مسائل سیاسی بوده، نه سرِ برگزاری کلاس اخلاق! دلیل این‌همه اذیت پیامبر(ص) این بود که دنبال قدرت بود. حدیث شریف و مشهور «انّی بُعِثتُ لِاُتَمّمَ مَکارِمَ الاخلاق» از سند محکمی برخوردار نیست! اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان در مصلای تهران به مناسبت بزرگداشت رسول اکرم(ص) که از شبکه سوم سیما پخش می‌شد، پیرامون شخصیت رسول خدا(ص) و هدف از بعثت نبی گرامی اسلام برای مردم سخنرانی کرد. این سخنان به‌سرعت‌ در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شد و مورد بحث قرار گرفت تا جایی که برخی از اساتید حوزه و دانشگاه را برانگیخت تا به این سخنان …