«اتانازی»؛ قتل از روی ترحم در آیینه فقه

اتانازی مساعدت و سرعت بخشیدن به مرگ شخصی است که دچار بیماری علاج ناپذیر گشته، درد و مشقت شدیدی را تحمل می‌کند و به زودی خواهد مرد.

به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب قتل از روی ترحم (اتانازی) در آیینه فقه به قلم سید محسن مرتضوی پژوهشگر و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم از سوی انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) چاپ و منتشر شد.

«اتانازی» از مسائل چالش برانگیز در دنیای امروز است، موضوعی نویافته و جدید که از لحاظ جنبه‌های مختلف پزشکی، فقهی، حقوقی و قانونی نیازمند واکاوی‌های روشمند ‌است.

در این نوشتار حکم تکلیفی و احکام وضعی اتانازی در صور مختلف آن، مسائلی همچون جواز خودکشی، کمک به مرگ به بیماران لاعلاج، ترک معالجه و ادامه درمان و قطع دستگاه‌های احیا از بیماران در شرف مرگ و حدود وجوب حفظ نفس از دیدگاه فقه غنی و پویای شیعه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

تاکنون از این نویسنده تألیفاتی در حوزه مسائل مستحدثه پزشکی چون: «کالبدشکافی در آینه فقه»، «پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه» و «شبیه‌سازی انسان در آینه فقه» توسط انتشارات موسسه امام خمینی (ره) قم به چاپ رسیده است.

معرفی کتاب مشابه: همچنین در این موضوع اثر دیگری با عنوان «مسائل فقهی و حقوقی قتل از روی ترحم (اتانازی)» به قلم اسماعیل آقابابایی‌ بنی از سوی نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.

در معرفی این اثر آمده است: با آنکه اتانازی یا قتل از روی ترحم در برخی کشورها قانونی است، از نظر فقهی حرام شناخته شده و فتوایی بر جواز آن نداریم؛ با این حال برخی رویکردها و خلأهای قانونی می‌تواند در عمل به رواج اتانازی منجر گردد؛ مانند: انتفای قصاص و دیه در صورت رضایت قبلی مجنی‌علیه بر قتل بنا بر برخی آرای فقهی و ظاهر مواد قانونی، فقدان صراحت قانونی بر جرم بودن معاونت در خودکشی، انتفای مجازات قتل عمد طبق ظاهر قانون و بنابر برخی آرای فقهی در مواردی که قتل از طریق ترک فعل به انجام رسد، امکان ترک درمان در مواردی که بیمار رضایت بر درمان را اعلام نمی‌دارد، موارد تزاحم در حفظ جان که گاه معیار مشخصی برای تشخیص اهم ندارد و عدم لحاظ جنبه عمومی برای قتل جز در موارد خاص. در کتاب قتل از روی ترحم موارد فوق بررسی و راهکارهایی برای ممانعت عملی از ترویج اتانازی پیشنهاد شده است.

بخش‌های اصلی این کتاب عبارتند از: «فصل اول: موضوع شناسی گفتار»، «فصل دوم: مبانی حقوقی و قوانین»، «فصل سوم: احکام تکلیفی اتانازی»، «فصل چهارم: احکام وضعی و مجازات مرتکب اتانازی».