شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
در پی تداوم جنایات ضدبشری رژیم صهیونیستی در غزه، حضرت آیت‌الله نوری همدانی در دو موضع‌گیری، ضمن صدور بیانیه‌ای خطاب به علمای اسلام و دولت‌های مسلمان، و نیز ارسال نامه‌ای رسمی به رهبر کاتولیک‌های جهان، بر ضرورت واکنش فوری، وحدت دینی، و ایفای نقش فعال علمای دین و رهبران ادیان در دفاع از مظلومان تأکید کرد. ایشان با با بیان اینکه اگر انبیای الهی همچون حضرت موسی(ع)، حضرت عیسی(ع) و حضرت محمد(ص) حضور داشتند آیا مشاهده این همه رنج و مصیبت را تحمل می‌کردند؟ خواستار اقدام مؤثر رهبران دینی در توقف این نسل‌کشی شد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، با اوج‌گیری بحران انسانی در غزه و ادامه محاصره و بمباران‌های بی‌وقفه توسط رژیم صهیونیستی، واکنش‌های علما و نهادهای دینی جهان اسلام مورد توجه و انتظار جدی افکار عمومی و وجدان‌های بیدار جهانی قرار گرفته است. در این میان، حضرت آیت‌الله حسین نوری همدانی، از مراجع تقلید حوزه علمیه قم، با صدور بیانیه‌ای تفصیلی خطاب به امت اسلامی، و نگارش نامه‌ای سرگشاده به رهبر کاتولیک‌های جهان، دو بُعد از مسئولیت دینی در برابر فاجعه غزه را برجسته کرده‌اند: مسئولیت درون‌اسلامی در قبال مظلومیت فلسطین، و مسئولیت ادیان الهی در دفاع از کرامت انسانی.
ایشان در بیانیه خود با تکیه بر آیات قرآن و مبانی فقه اجتماعی، بر لزوم صدور فتواهای حمایتی، مقابله با عادی‌سازی روابط، و بسیج ظرفیت‌های دینی و رسانه‌ای در دفاع از مردم فلسطین تأکید کرده‌اند. هم‌زمان، در نامه‌ای خطاب به پاپ لئون چهاردهم، رهبران ادیان ابراهیمی را به هم‌افزایی در محکوم‌کردن جنایات صهیونیست‌ها و مقابله با خشونت سازمان‌یافته علیه غیرنظامیان فراخوانده‌اند. این دو متن، تبلور فقه مقاومت و کرامت انسانی در برابر آزمونی تاریخی برای ادیان و ملت‌هاست.
متن کامل بیانیه آیت‌الله نوری همدانی پیرامون مسائل در حال وقوع غزه بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
ملت‌های شریف جهان اسلام!
علمای اعلام!
دولت‌های مسلمان و آزاداندیش!
«وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوکُمْ فِی الدِّینِ فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ» (انفال ۷۲)
بار دیگر وجدان بشریت و فطرت‌های پاک، در برابر جنایتی هولناک و ننگین از سوی رژیم کودک‌کش صهیونیستی به لرزه درآمد. غزه مظلوم، اکنون نه تنها در آتش بمباران‌های بی‌امان می‌سوزد، بلکه در حلقه محاصره غذایی، دارویی و انسانی نیز گرفتار آمده است. گرسنگیِ گسترده، شهادت مظلومانه کودکان، زنان، سالخوردگان و بیماران و صحنه‌های دلخراش جان دادن بی‌دفاع مردم بیگناه، دل هر انسان آزاده‌ای را به درد می‌آورد.
این اقدامات، نه‌تنها مصداق بارز نسل‌کشی و جنایت جنگی است، بلکه با هیچ معیار انسانی، حقوقی، شرعی و بین‌المللی قابل توجیه نیست. فریاد مظلومیت مردم غزه، امروز آزمون بزرگی برای علمای اسلام، رهبران کشورهای اسلامی و نهادهای بین‌المللی است.
در روزگاری که فریاد مظلومیت ملت فلسطین، به‌ویژه در غزه، به گوش جهانیان رسیده، وجدان‌های بیدار انسانی در سراسر جهان، از ظلم آشکار رژیم صهیونیستی بر مردم بی‌دفاع به خشم آمده‌اند. در این میان، وظیفه‌ای سنگین بر دوش علمای دین و دولت‌های اسلامی است؛ چرا که نه تنها بر اساس معیارهای انسانی، بلکه به حکم قرآن و سنت، موظف به دفاع از مظلوم و مقابله با ظلم‌اند.
وظیفۀ علمای دین در این شرایط حساس و تاریخی این است که با صدور فتواهای حمایتی و دعوت به وحدت در برابر دشمن مشترک و نیز محکومیت صریح رژیم صهیونیستی و هرگونه عادی‌سازی روابط با آن گام‌های نقش آفرین و موثری را بردارند. تشویق مردم به حمایت مادی و معنوی از ملت فلسطین و همچنین استفاده از تریبون‌های نماز جمعه و جماعات و بهره گیری از ظرفیت‌های حوزوی و دانشگاهی رسانه‌ها برای بیدارسازی امت اسلامی از وظایف خطیر دینی ، سیاسی و اجتماعی همه ما است و طبعا غفلت و تسامح از آن عقوبت دنیوی و اخروی را در پی خواهد داشت.
دولت‌های اسلامی نیز نه تنها بر اساس همبستگی دینی، بلکه از منظر انسانی و حقوق بشری موظف‌اند در برابر جنایات جنگی رژیم اشغالگر قدس موضعی قاطع اتخاذ کنند. متأسفانه، در بسیاری از موارد، شاهد سکوت یا حتی همکاری برخی دولت‌ها با این رژیم بوده‌ایم. از دولت‌های اسلامی انتظار می‌رود روابط دیپلماتیک خود را با رژیم صهیونیستی قطع یا تعلیق کنند و ازظرفیت نهادهای بین‌المللی برای محکوم‌سازی و مجازات این رژیم بهره گیرند. و همچنین کمک‌های انسان‌دوستانه و پزشکی به مردم غزه ارسال نموده و حمایت از مقاومت مشروع مردم فلسطین را در دستور کار قرار خود دهند.
بی‌تفاوتی علمای دین و دولت‌های اسلامی، نه تنها موجب استمرار ظلم می‌شود، بلکه به تضعیف جایگاه اسلام در سطح جهانی می‌انجامد. وحدت اسلامی و بیداری امت، تنها در سایه اقدام عملی و حمایت واقعی از مظلومان شکل می‌گیرد. نسل جوان مسلمانان نیز عملکرد علمای دین و رهبران سیاسی را با دقت رصد می‌کنند و سکوت را نشانه‌ای از نفاق یا ضعف اراده دینی می‌دانند.
اکنون زمان آن فرا رسیده است که همه نیروهای صادق جهان اسلام، اعم از علما، روشنفکران، و دولت‌مردان، با کنار گذاشتن اختلافات داخلی، به وظیفۀ اسلامی و انسانی خود در قبال مردم غزه عمل کنند. بیداری امت اسلامی، نیازمند فریاد عدالت‌خواهی و اقدام هماهنگ است.
فاجعۀ غزه، نه تنها یک بحران انسانی، بلکه آزمونی تاریخی برای جهان اسلام است. علمای اسلام باید نقش پیشگامان این حرکت بیداری را ایفا کنند و دولت‌های اسلامی نیز باید ثابت کنند که شایستۀ نام «اسلامی» هستند. اگر امروز در قبال خون‌های پاک ریخته شده سکوت شود، فردا نوبت سرزمین‌های دیگر خواهد بود. ما یقین داریم که وعده الهی در نصرت مظلومان و سقوط ظالمان، تخلف‌ناپذیر است: «إِنَّهُ لا یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ» (انعام، ۱۳۵)
والسلام علیکم ورحمه الله و برکاته
نامه آیت‌الله نوری همدانی به پاپ لئون چهاردهم؛ رهبر کاتولیک‌های جهان که توسط سفیر محترم جمهوری اسلامی ایران در واتیکان تقدیم شد.
بسم الله الرحمن الرحیم
عالیجناب پاپ لئون چهاردهم؛
رهبر کاتولیک‌های جهان
با سلام و احترام
همان گونه که استحضار دارید، کرامت انسانی به معنای شرافت، بزرگی و ارزش ذاتی انسان، یکی از مفاهیم بنیادین در ادیان الهی است. ادیان ابراهیمی جملگی بر جایگاه والای انسان تاکید ورزیده‌اند و انسان را موجودی دارای ارزش ذاتی و ظرفیت‌های روحانی می‌دانند که به صورت خاصی از سوی خداوند آفریده شده است. همه ادیان الهی اصل برابری، آزادی، مسئولیت پذیری و حقوق انسانی را تایید نموده و تبعیض نژادی، قومی و طبقاتی را شدیدا نفی می‌کنند.
بدیهی است ادیان الهی، با وجود تفاوت‌های اعتقادی، در تاکید بر کرامت ذاتی انسان مشترکند. این کرامت نه تنها بنیان حقوق انسانی است، بلکه زمینه ساز تعامل اخلاقی و انسانی میان پیروان ادیان مختلف می‌باشد. در جهانی که خشونت و تبعیض رو به افزایش است، بازگشت به این اصل مشترک می‌تواند راهی مطلوب برای همزیستی مسالمت آمیز و تفاهم میان ادیان باشد.
همان گونه که می‌دانید غزه، سرزمین محاصره‌شده‌ای است که امروز به نماد مظلومیت انسان در برابر ظلم و بی‌عدالتی بدل شده است. در حالی که جهان شاهد مرگ روزانه کودکان، زنان و مردان بیگناه بر اثر گرسنگی، تشنگی و کمبود دارو است، رژیم صهیونیستی با ادامه محاصره کامل غزه و منع ورود غذا و کمک‌های بشردوستانه، فاجعه‌ای بی‌سابقه در تاریخ معاصر رقم زده است. این رفتار نه تنها از منظر انسانی، بلکه از نگاه دینی، اخلاقی و حقوق بین‌المللی کاملاً مردود و محکوم است.
اسلام دین رحمت و انسان‌دوستی است و آزار رساندن به بی‌گناهان، به ویژه کودکان و زنان، شدیداً نکوهش شده است. در تعالیم مسیح نیز کمک به گرسنگان و نیازمندان یک وظیفه الهی است. در تورات نیز بر عدالت و مهربانی با دیگران تأکید فراوان شده است. از منظر ادیان الهی، محروم کردن مردم از غذا، ظلمی فاحش در برابر خواست الهی است.
از منظر اخلاق انسانی و وجدان بیدار هم محاصره صد‌ها هزار نفر بیگناه از جمله زنان و کودکان و اعمال فشار و هجوم ددمنشانه بر آنان و جلوگیری از رسیدن غذا و دارو به ایشان، خطایی نابخشودنی است. اخلاق انسانی بر پایه کرامت ذاتی انسان بنا شده است. هر انسان بی‌گناهی، صرف‌نظر از ملیت، دین یا نژاد، سزاوار زندگی شرافتمندانه است. محروم‌سازی عامدانه یک جمعیت از غذا، آب و دارو، جنایتی علیه وجدان بشر و نافی اصول بنیادین همزیستی انسانی است. رفتار رژیم صهیونیستی با مردم غزه نه تنها غیراخلاقی و غیرانسانی، بلکه بر اساس اسناد معتبر حقوق بین‌الملل جنایت جنگی محسوب می‌شود.
رفتار ظالمانه و غیرانسانی رژیم صهیونیستی در ممانعت از ورود غذا و اقلام حیاتی به مردم غزه، نقض صریح اصول دینی، انسانی، اخلاقی و حقوق بین‌الملل است. این اقدام نه تنها شایسته محکومیت جهانی است، بلکه مستحق پیگرد و مجازات بین‌المللی نیز می‌باشد. اکنون وظیفه همه انسان‌های آزاده، سازمان‌های حقوق بشر، نهادهای دینی و ملت‌های جهان است که در برابر این جنایت خاموش نباشند و صدای مظلومان غزه باشند.
اینجانب ضمن تحسین از مواضع جناب عالی در مسئله فلسطین که در خطابه اخیر، نگرانی خود را از وضعیت فاجعه بار انسانی مردم غزه ابراز نموده اید و آن را وضعیتی دانسته اید که بهای دردناک آن به ویژه بر دوش کودکان، سالمندان و بیماران است. از سوی دیگر از جامعه بین المللی درخواست کرده‌اید که به حقوق بشر دوستانه پایبند باشد و به وظیفه حفاظت از غیر نظامیان، ممنوعیت مجازات جمعی، استفاده بی رویه از زور و جابجایی اجباری جمعیت احترام بگذارد.
عالیجناب
اکنون آنچه در غزه در حال وقوع است قطعا با هیچ یک از موازین دینی، انسانی و اخلاقی قابل تصور نیست. هر روز ده‌ها کودک به خاطر قحطی و گرسنگی جانشان را از دست می‌دهند و یک نسل کشی آشکار است و دل هر انسان آزاده‌ای را جریحه دار می‌سازد. در این اوضاع هولناک اگر انبیای الهی همچون حضرت موسی(ع)، حضرت عیسی(ع) و حضرت محمد(ص) حضور داشتند آیا مشاهده این همه رنج و مصیبت را تحمل می‌کردند؟ یا صرفا نظاره گر این نوع رویداد‌های خشن و غیر انسانی بودند و هیچ گونه واکنشی از خود نشان نمی‌دادند؟
امید است جناب عالی و دیگر رهبران دینی در پیشگیری از این نوع جنایات ضد بشری توسط رژیم صهیونیستی اقدامات موثر و نقش آفرین انجام دهند.
عالیجناب
در پایان پیشنهاد می‌کنم، ادیان ابراهیمی ضمن محکومیت سو استفاده ابزاری از دین برای خلق فجایع پیش گفته ( تداوم ۸۰ سال جنایت به بهانه تشکیل دولت یهودی توسط صهیونیست‌های جنایتکار) ذیل چارچوبی هوشمند و جهانی، تمام ظرفیت خویش را برای ممنوعیت و محکومیت بکارگیری زور و خشونت از یک سو و نضج صلح و انسانیت از سوی دیگر بکار بندند.
حوزه علمیه مقدسه قم
حسین نوری همدانی
