شبکه اجتهاد: محمد بن سلمان در مصاحبه خود با نشریه آمریکایی آتلانتیک، با اشاره به احادیث رسیده از پیامبر اسلام(ص) و عدم اثبات اعتبار اکثریت قریب به اتفاق آنها، این احادیث کماعتبار را منبع اصلی تفرقه در جهان اسلام برشمرد. این سخنان بن سلمان واکنشهای گستردهای را میان فعالان در شبکههای اجتماعی برانگیخت.
مجری در این مصاحبه از بن سلمان پرسید: «شنیدم مثلاً درباره اهمیت احادیث متواتر صحبت میکنید و این سطح از بحثهای مربوط به شریعت اسلامی چیزی نیست که معمولاً از یک ولیعهد یا یک پادشاه بشنویم».
بن سلمان در پاسخ گفت: «این منبع اصلی اختلاف در جهان اسلام بین مسلمانان افراطی و بقیه مسلمانان است. دهها هزار حدیث وجود دارد که بخش عمدهای از آنها ثابت نشده که از پیامبر صادر شده و عدهای برای اثبات دیدگاه خود از احادیث بسیار ضعیفی استفاده میکنند که صحت آنها ثابت نشده است.
بنابراین خداوند در قرآن به ما میفرماید که از تعالیم رسول خدا صلی الله علیه و آله پیروی کنید و مردم قرآن را مینوشتند و احادیث رسول را مینوشتند. رسول خدا به آنها دستور داد که در آغاز اسلام حدیث را مکتوب نکنند تا حدیث با قرآن آمیخته نشود، پس باید از صحت مبنا اطمینان حاصل کنیم و هنگامی که به احادیث رسول خدا استناد میکنیم، ما باید خیلی مراقب باشیم.
احادیث به سه دسته تقسیم شده است؛ اولاً، آنچه را که ما متواتر میگوییم، بدان معناست که بسیاری از مردم از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدند و افراد کمی این احادیث را از این جمعیت بسیار نقل کردهاند و افراد کمی از آن گروه دوم شنیدهاند و این مستند شده است و این احادیث سند بسیار قویای دارد و ما باید از آنها پیروی کنیم و تعداد این احادیث حدود ۱۰۰ حدیث است.
دسته دوم خبرهای واحد است که شخصی آن را از پیامبر شنیده و شخص دومی از شخص اول شنیده تا اینکه برسیم به کسی که آن حدیث را تایید کرده. یا اینکه اندکی از مردم آن را از پیامبر شنیدهاند و یک شخص آن را از آن تعداد اندک شنیده، ما به این اخبار میگوییم خبر واحد. این دسته از احادیث را باید بررسی کنیم که آیا مطابق با تعالیم قرآن است یا با احادیث متواتر و یا با مصلحت مردم منطبق و همسو هست یا خیر؟ و بر این اساس به نتیجه میرسیم که این دسته احادیث مورد استفاده قرار بگیرند یا خیر.
دسته سوم را اصطلاحا خبر مینامیم و آن حدیثی است که شخصی از رسول شنیده و در میان طبقات سند اسامی روایان مجهول قرار دارد و این احادیث تعدادشان به دهها هزار حدیث میرسد و اصلا نباید از آنها استفاده کنید! مگر در یک مورد و آن اینکه دو گزینه داشته باشید و هر دو بسیار خوب باشند، در این صورت میتوانید از این دسته اخبار استفاده کنید، مشروط بر اینکه به مصلحت مردم باشد و این چیزی است که ما سعی میکنیم برای فرهنگسازی استفاده از حدیث در جهان اسلام آن را انجام داده و نشر دهیم.
این کار تاثیر بسزایی خواهد گذاشت و نیاز به زمان دارد و ما در مرحله پایانی آن هستیم. به نظر من شاید تا دو سال دیگر بتوانیم خروجی آن را مشاهده کنیم. این کار ما مستندسازی حدیث به روش صحیح است؛ زیرا وقتی مردم کتابهای مختلف را میخوانند، طرز فکر و دانشی برای ارتباط با آن ندارند و ما به سادگی میگوییم: این موثق و معتبر است.
منبع: سی ان ان عربی – مطالعات خلیج فارس