فصلنامه فرهنگ و علوم اسلامی «روایت اندیشه» به مدیر مسئولی و سردبیری حجتالاسلام امین اسدپور در پیش شماره خود با موضوع «زن و عقلانیت انقلاب اسلامی»، به بازخوانی آراء و اندیشههای متفکرین انقلاب اسلامی پیرامون هویت و مسائل زنان پرداخته است.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشریه روایت اندیشه فصلنامهای است گفتمانی که تلاش دارد ظرفیت علوم اسلامی را در نسبت با زمانه و اکنون فرهنگ و جامعه به بحث گذارد و از این رهگذر تفسیری نو از جهان و انسان ارائه نماید.
موضوع این شمارهی روایت اندیشه، «زن از دیدگاه متفکرین انقلاب اسلامی ایران» است که سعی کرده است مسئله بودگی حقیقی زنان برای انقلاب اسلامی را به نمایش بگذارد.
در مقابل نامسئلهگی زنان برای غرب مدرن و استفاده ابزاری از آنام، حتی در اندیشه فمنیستها و در مقابل زن ستیزی متحجرین در ایران معاصر، تنها متفکرین انقلاب اسلامی بودند که زن را موجودی انسانی میدانستند که در انسانیت خود مساوی با مردان است که در عین انسان بودن، ساختار وجودی آن دو به کلی متفاوت است. از این رو برقراری عدالت در زنان، ایجاد تساوی او با مردان محقق نمیشود زیرا با تفاوت ساختاری، طبیعتا باید تفاوت در وظایف، حقوق و مسئولیت رخ دهد.
زنان با توجه به طبیعت و تکوین خود وظایف خانهداری و مردان نیز وظایف اجتماعی را میپذیرند. اما اگر زنان توانستند وظایف خانوادگی را به خوبی انجام دهند، میتوانند مسئولیتهای اجتماعی را نیز بپذیرند همان طور که بعضی از شغلهای اجتماعی وجود دارند که باید زنان آنها را انجام دهند.
این تفاوت تکوینی است که مسئله حجاب را برای زنان ایجاب میکند و حجاب را برخواسته از ذات وجودی زن میکند تا کرامت او را حفظ کند و اینگونه نیست که مردان برای سرکوبی امیال شهوانی خود زن را در محدودیت حجاب قرار داده باشند.
دیگر تفاوتهایی بین زن و مرد در خواستاری، ازدواج، مهریه، نفقه و… همگی به تفاوتهای وجودی آنها بازگشت میکند که طبیعت و تکوین اینکونه این دو موجود را خلق کرده است و تنها با تشکیل خانواده و در نهاد خانواده این دو به تکامل و وحدت خواهند رسید.
این بیان عصارهای از اندیشههای متفکرین انقلاب اسلامی از جمله امام خمینی، مقام معظم رهبری، علامه طباطبائی، شهید مطهری و شهید بهشتی و… است که عقلانیت انقلاب اسلامی در مورد زنان را به تصویر کشیدهاند که این شماره «روایت اندیشه» به صورت تفصیلی به آنها پرداخته است.
«امام خمینی و کرامت زن»، «زن در نظام اندیشه مقام معظم رهبری»، «مقام و موقعیت زن در اندیشه علامه طباطبایی»، «هویت و ساختار وجودی زن از دیدگاه شهید مطهری»، «نظام خانوادگی، موهبتی از عالم خلقت (نظام اندیشه شهید مطهری در مسئله زن)»، «موقعیت و جایگاه زن از نظر اسلام (نظام اندیشه شهید بهشتی در مسئله زن)»، «زن، مظهر جمال الهی (نظام اندیشه آیتالله جوادی آملی در مسئله زن)»، «زن و پیکار برای رهایی (بازخوانی اندیشه امام موسی صدر در حوزه مطالعات زنان)» و «شخصیت زن در اندیشه روشنفکران دینی ایران معاصر»؛ از جمله مطالب خواندنی این مجله میباشد.
کاین شاهدِ بازاری، وان پرده نشین باشد
برشی از سرمقاله پیش شماره روایت اندیشه به قلم امین اسدپور: … اکنون شاه با مباهات به اقداماتش، تلاش میکند بهره برداری لازم را در سطح ملی و بین المللی انجام دهد و به دنیا و به ویژه آمریکا نشان دهد که فردی مترقی و طرفدار حقوق زنان است. او در سخنرانی خود بیان میکند: «انقلاب ما بدون آزادی زنان کامل نبود و با این انقلاب ما از یک عقب ماندگی وحشتناک با سرعت عجیبی در صفوف اولیه ی اجتماع متمدن قرن بیستم پرتاب شدیم.»
«پرتاب شدگی» استعارهای است عجیب و منطبق با شرایط جامعهی آن روز. این پرتاب شدگی موجب آثار نامطلوبی در هویت فرهنگی جامعه بود.
مردم در کشاکش تضاد و ناسازگاری مدرنیزاسیونِ طبقات مرفه جامعه و فرهنگ مذهبی و سنتهای زندهی جامعهی خویش، گرفتار شده بودند بهطوری که آزادیها و حقوق مورد ادعا را ناقض امنیت دنیوی و رستگاری اخروی میدانستند و در نهایت بازگشت به سنتها و اعتقاد مذهبی خود را برگزیدند.
به عنوان نمونه شاهدخت اشرف پهلوی که قرار بود نماد زن متجدد و مترقی ایرانی باشد، نه تنها به عنوان الگو پذیرفته نشد بلکه در رأس زنان بدنام و بدکاره در نزد مردم شناخته شد. او نیز این تلقی مردم را با عملکرد خود تقویت میکرد. در نظامی استبدادی که مردان از حداقل آزادیهای سیاسی و اجتماعی بهرهای ندارند، آزادیهای ارائه شده به زنان معنایی جز اباحیگری و بی بندوباری نخواهد نداشت.
… حال در میانه این تجدد و تحجّر، عقلانیتی شکل گرفت که در تلاش بود با پرهیز از افراط و تفریط، مسئلهی زن را واکاوی کند و آن را در نسبت با سنت اصیل و فرهنگ بومی خود و در عین حال با گشودگی به وضعیت معاصر اجتماعی فهم نماید.
همین عقلانیت بود که در بین جریانهای متکثر آن روزگار توانست عموم اجتماع را با خود همراه سازد و با عزم و اراده و انتخاب آگاهانه، پدیدهی عظیم انقلاب اسلامی را رقم زند.
این عقلانیت توسط اندیشمندان و مجاهدین مصلحی صورتبندی و مطرح شد که از یک طرف، هم با تجدد سطحی و تقلیدی و هم تحجّر سنتی و ایستا سر ستیز داشتند و از طرف دیگر نقد تند و سازندهی خود را هم به نخبگان و هم سیاسیون و حاکمان و هم آحاد جامعه مطرح میکردند. از این رو در ستیز و مجاهده، از تمام جریانهای فکری و سیاسی و اجتماعی ضربه خورده و ایستادگی میکردند.
این ایستادگی و مجاهدت و گذشت ایشان گواه صدق و اخلاص ایشان گشت و بر قلبهای آحاد جامعه موثّر افتاد …
گفتنی است، فصلنامه فرهنگ و علوم اسلامی «روایت اندیشه» ویژهنامه «زن و عقلانیت انقلاب اسلامی»، در ۱۴۴ صفحه و به قیمت ۹۵ هزار تومان به همت موسسه ضحی و مدیر مسئولی و سردبیری حجتالاسلام امین اسدپور، منتشر شده است.
علاقهمندان میتوانند برای دریافت نشریه با تخفیف ۱۰ درصد، همراه با ارسال رایگان، به آیدی @revayatandisheh_admin در شبکه اجتماعی ایتا، تماس برقرار نمایند.