شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه نباید عاشورا وسیله‌ای برای زنده کردن اختلافات و شکاف‌ها‌ى مذهبی شود، گفت: وحدت به معنای قبرستانی و یکدست کردن جامعه نیست بلکه معنای آن حفظ تکثر و تنوع در عین برادری و مداراست.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رحیم نوبهار در نشست «عاشورا و امروز ما» که از سوی بنیاد اندیشه و احسان توحید، انجمن اندیشه و قلم و خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، ضمن تاکید بر اهمیت آیین‌ها‌ی عزاداری به آسیب شناسی این مراسم‌ها پرداخت.
او با اشاره به اینکه اسلام از منظر عقلانیت و معرفت و درک و بصیرت بر جان‌ها و دل‌ها حاکم شده است و پیروان آن، اسلام را از اعماق جان پذیرفته اند، گفت: اسلام با جمود فکری، افراطی گری و رفتارهای نامعقول سازگاری ندارد. پیام اسلام پیام علم، معرفت و گفتگوی عالمانه است. از این رو حضرت امام (ره) بر اسلام ناب تاکید می‌کند که برگرفته از حقایق اصیل وحیانی است و با پشتوانه عقلانیت همراه است.
این پژوهشگر دینی هم مراسم دینی و مذهبی و هم عقلانیت را از ابعاد مهم دین دانست و گفت: دینی که در تضاد با عقلانیت و منطق انسانی باشد، کارکردش مخدوش خواهد شد. بعد احساسی و عاطفی نیز یکی از ابعاد تاثیرگذار و مهم دین است که می‌تواند نیازهای عاطفی و احساسی پیروانش را تامین کند.
او در همین راستا اضافه کرد: بعد عملی یا جنبه پرکتیکال نیز بعدی از دین است. دینی که فقط یک روز سال در زندگی پیروانش بروز پیدا کند، دین موفق و موثری نیست. بلکه باید در سراسر زندگی انسانها بتواند اثرگذار باشد. در میان این ابعاد، بعد مراسم، آیین یا مناسک، هویت دین را می‌سازد و پیروان دین در مراسم گرد هم می‌آیند و جامعه دینی را شکل می‌دهند.
نوبهار با اشاره به اینکه هماهنگی مساله مهمی در مراسم‌ها‌ى ائمه است، افزود: هماهنگی رفتاری پیروان در مراسم از همبستگی اعتقادی آنها مهم تر است. اینکه یک مراسم دینی چه نقش تربیتی بر جامعه و اقشار گوناگون می‌گذارد مهم است و باید مراسم دینی بالاخص آیین عاشورایی از منظر آسیب شناسی اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد تا آفات و انحرافات آن شناسایی و رفع شود.
عضو هیات علمى دانشگاه شهید بهشتى در ادامه خاطرنشان ساخت: البته این به معنای مهندسی فرهنگی نیست که گروهی بنشینند و الگویی برای مراسم عزاداری طراحی کنند، باید تنوع و تکثر حفظ شود اما آسیبهایی نظیر قمه زنی به اصل تاثیرگذاری و اهداف عزاداری حسینی لطمه می‌زند.
او در ارتباط با نحوه مراسم‌ها‌ى عزادارى، اظهار کرد: آزار حیوانات و کودکان، آسیب زدن به محیط زیست، تولید زباله، قطع درختان، سد معبر و آلایندگی صوتی از جمله دیگر آسیبهای رفتاری در عزاداری است.
استفاده سیاسی و جناحی از عزاداری امام حسین وهن اهل بیت است
نوبهار با اشاره به اهمیت وحدت مسلمین در مراسم‌ها‌ى عزادارى، گفت: استفاده سیاسی و جناحی مداحان و سخنرانان از تریبون مراسم عزاداری یا دخالت در سیاست خارجی کشور و ایجاد هزینه برای مردم به اسم امام حسین، وهن اهل بیت است. مراسم عزاداری حسینی باید محور وحدت و همگرایی جامعه شود نه موجب اختلاف و تفرقه، چند دسته کردن جامعه و انشقاق در جامعه، از اعاظم گناهان کبیره است.
او در ادامه بیان کرد: وقتی در جریان هجرت موسی و گوساله سامری، موسی برادرش‌ها‌رون را مواخذه می‌کند که چرا با شرک و گوساله پرستی برخورد نکردی،ها‌رون می‌گوید ترسیدم بنی اسراییل دو تکه شود، یعنی تفرقه و انشقاق از شرک هم می‌تواند بدتر باشد و موسی این استدلال را می‌پذیرد، پس چرا به خاطر یک اختلاف سلیقه سیاسی از تریبون عزاداری حسینی، در جامعه شکاف ایجاد می‌کنیم؟
این پژوهشگر حوزوی با اشاره به اینکه وحدت امت اسلامی برای ستیز با امت‌ها و ادیان دیگر نیست، بلکه برای هم افزایی و گفتگو با سایر ادیان است، تصریح کرد: واژه امت برای ستیزه با سایر ادیان نیست، پیامبر در مدینه با سایر ادیان پیمان می‌بندد که هرکس بر دین خود باشد، اما مقابل دشمن در کنار یکدیگر باشند. وحدت به معنای قبرستانی و یکدست کردن جامعه نیست بلکه معنای آن حفظ تکثر و تنوع در عین برادری و مداراست.
بنابر گزارش شفقنا، او در خاتمه سخنان خود، اظهار کرد: عاشورا این ظرفیت را دارد که همه را در کنار یکدیگر و در مقابل ظلم و فساد به وحدت برساند. از این رو نباید عاشورا وسیله‌ای برای زنده کردن اختلافات و شکاف‌ها‌ى مذهبی شود.
