شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
به مناسبت گرامی داشت هفته پژوهش و فناوری آئین رونمایی از آثار جدید فقهی آیت‌الله عبدالله جوادی آملی با حضور اساتید و برخی فضلای حوزه علمیه قم برگزار گردید.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی روح‌الهی، معاون آموزش و پژوهش بنیاد بینالمللی علوم وحیانی اسراء در ابتدای مراسم، گزارشی از فعالیت‌های پژوهشی بنیاد اسراء ارائه داد و بیان داشت: در سال گذشته پژوهشی فعالیت‌های پژوهشی ارزشمندی انجام شده که در راس آن می‌توان به چاپ ۲۰ جلد اثر جدید از آثار حضرت آیت‌الله جوادی آملی (دامت برکاته) نام برد. کتاب ادب فنا مقربان که دوره ۱۲ جلدی شرح زیارت جامعه است در اسفند ماه ۱۴۰۰ جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی را به خود اختصاص داد و در هفتمین دوره اعطای جایزه حقوق بشر اسلامی نیز که در مرداد ماه ۱۴۰۱ برگزار شده از کتاب فلسفه حقوق بشر اسلامی به دلیل ادبیات‌سازی در حوزه حقوق بشر اسلامی، تکریم گردید.
وی در ادامه گفت: آرشیو بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسرا یک آرشیو صوتی و تصویری نیست بلکه با داشتن سه مقوله حجم اطلاعات، تنوع و سرعت افزودن به آن، می‌توان آنرا یک «بیگ دیتا» دانست در ردیف مراکز کلان داده یا همان 3V (تری وی)های جهان اسلام؛ امیدواریم به همت مردم متدین و خیّر از یک سو و حمایت دولت محترم از سوی دیگر توفیقی حاصل شود که بتوانیم دسترسی آن را برای محققان و پژوهشگران بر اساس استاندارهای مراکز کلان داده فراهم کنیم.
روح‌الهی با اشاره به یکی از ویژگی‌هایی که در فرایند پژوهش آثار حضرت استاد، بیان داشت: آنچه امروز منتشر می‌شود به عنوان یک اثر، حاصل گفتگو علمی آیت‌الله جوادی آملی است با ۵ گروه که رفت و برگشت علمی داشته است: یک: استاد و شاگردان، دو: استاد و پژوهشگرا، سه: پژوهشگران و پژوهش‌های پیشینی، چهار: استاد و اندیشمندان معاصر و پنج: استاد و مقتضیات زمان که در عمده آثار حضرت استاد رعایت شده است.
نوآوری‌های فقهی آیت‌الله جوادی آملی
حجت‌الاسلام والمسلمین سید کمال‌الدین عمادی، مدیر پژوهشکده فقه و اصول پژوهشگاه معارج در بخش دیگری از این نشست درباره فقاهت جامع آیت‌الله جوادی آملی، بیان داشت: حضرت استاد جوادی آملی به عنوان میراث دار برجسته همه فقیهان پیشین است که از همه این استوانه‌های سلف و خلف بهره وافر برده و بر اساس آیه شریفه نفر دارای فقاهت جامع (فقه اکبر و فقه اصغر) است زیرا بر اساس روایت شریف نبوی (ص) در سه رشته مبارک آیه محکمه و فریضه عادله و سنت قائمه، جان مستعد خود شکوفا کرده است، لذا امروز او تنها فقیه عصر خویش که در هر سه رشته اصلی فلسفه عرفان و فقه، نه تنها صاحب نظر است بلکه استاد عالیرتبه و دارای آثار گرانسنگ و ماندگار این رشته‌ها است لذا فلاسفه معاصر او را یک فیلسوف الهی و متکلم در طراز عالی دین و صاحبان ذوق عرفانی و اهل سلوک سیر کشف و شهود او را از خود و استاد عالی این رشته میشناسند در تفسیر نیز گوی سبقت از همگان ربوده است و آن را در حوزه مبارکه قم شکوفا کرد.
وی ادامه داد: در آیین رونمایی حدود ۱۰ اثر فقهی از آیت‌الله جوادی آملی رونمایی خواهد شد و پیش بینی می‌شود که آثار فقهی حضرت استاد در یک موسوعه ۳۵ جلدی جمع آوری و به محضر علاقه مندان و شاگردان حضرت استاد ارائه گردد.
مدیر پژوهشکده فقه و اصول پژوهشگاه معارج درباره خصائص و نوآوری‌های فقهی آیت‌الله جوادی آملی بیان داشت: هر محققی در درس فقه حضرت استاد مدتی شرکت کند به خصائص ممتاز و نوآوری‌های ایشان واقف می‌گردد، اما درباره مهمترین نوآوری‌های فقهی استاد می‌توان به «اهتمام خاص به قرآن در تفقه و تدریس»، «تضلع در فقه الحدیث» «اشراف بر متون و روایات و اکتفاء نکردن به روایات همان باب فقهی مورد نظر»، «تضلع و تخصص بالا درعلوم عقلی و نقلی بدون خلط» و «تخصص در دانش نجوم و استفاده از آن در فقه» و «نگاه تمدنی در تفقه» اشاره کرد.
هر اقدام و عمل بدون بنیان تحقیقاتی از اعتبار ساقط و ارزش عمل و انجام ندارد
در ادامه این نشست، پیام رئیس بنیاد اسارء توسط دکتر خراسانی معاونت فرهنگی بنیاد اسراء قرائت شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی در این پیام ابراز داشت: پژوهش و تحقیق، بنیان هر اقدام مثبتی است که جامعه مبتنی بر آن فعالیت‌های خود را سامان داده است. هر اقدام و عمل بدون بنیان تحقیقاتی از اعتبار ساقط و ارزش عمل و انجام ندارد و جامعه بدون پژوهش را جامعه بدون سری باید دانست که از اندیشه و تفکر تهی بوده و حرکت و رفتار او با حیرت و سرگردانی بی‌سامان می‌ماند. پژوهش امروزین در جامعه حوزوی باید بر این پایه استوار باشد که دین می‌تواند مبنای زندگی و حیات در همه زمینه‌های فردی و اجتماعی باشد، دین پاسخگوی همه نیازها، پرسش‌ها و مطالبات جامعه است. دین می‌تواند به همه مسائل نظام سیاسی و مسائل مربوط به روابط بینالمللی و نظائر آن پرداخته و بدان‌ها پاسخ دهد.
رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء در ادامه به مسئولیت و رسالت دانشگاه اشاره کرده و بیان داشت: رسالت دانشگاه‌ها ضمن مطالعات و مسائل آموزشی و حل و فصل مسائل علمی، در جهت خدمت به جامعه سوق داده شد و نقش دانشگاه‌ها از تک‌نقشی و تک‌نهادی به چند نقشی و چندنهادی یعنی نقش آموزشی، پژوهشی، خدماتی، انتشاراتی و رشد حرفه‌ای تکامل یافته است. به موازات چنین نقشی حوزه‌های علمیه که مدعی اداره جامعه درابعاد مختلف هستند بایستی ضمن افزایش مسائل علمی به جنبه‌های پژوهشی افزوده و در حل مسائل بر مبنای علم و آگاهی‌های دینی در حل مسائل اجتماعی دخیل باشند.
تکیه گاه دین ما، فقه است/جامعیت آیت‌الله جوادی آملی می‌تواند در بینش افراد جامعه تاثیر گذار باشد
در ادامه جلسه استاد سید محمد غروی در سخنانی با اشاره به آیات و روایات در اهمیت فقه اظهار داشت: هر چیزی یک تکیه‌گاهی دارد و تکیه‌گاه این دین، فقه است یا در بیان دیگر حضرت می‌فرماید: اگر خدا خوشبختی را برای کسی قسمت بکند او را در دین، فقیه قرار می‌دهد و رشد او را به او الهام می‌بخشد. در بیان دیگر دارند که یک فقیه بر ابلیس و شیطان از هزار عابد هم سنگین‌تر و سخت‌تر است چرا که تمام مکائد شیطانی را این فقیه باز می‌کند و نمی‌گذارد که افراد در بند شیطان قرار بگیرند.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه ادامه داد: آیت‌الله جوادی آملی معرف همه عزیزان هست بهتر از من ایشان را می‌شناسید ایشان یک جامعیت ویژه‌ای دارد مفسر است، عارف است، فیلسوف است، فقیه است، اصولی است و اخلاقی است این جامعیت خاص می‌تواند در بینش افراد یک تأثیرگذاری داشته باشد و برون‌داد فرد را در دیدن حقایق و مسائل خیلی عمیق‌تر، وسیع‌تر و گسترده‌تر کند و حقیقتاً این جامعیتی که ایشان دارد من یک وقت فکر می‌کردم می‌گفتم یک عالم موفق هر کدام از این مهارت‌ها و تخصص‌هایی که ایشان داشتند را اگر داشته باشند این یک عالم بسیار موفق است این جامعیتی که ایشان دارد بهت‌آور است این واقعیتی است که باید به آن توجه داشته باشیم.
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در ادامه به فرصتی که انقلاب جمهوری اسلامی در پیشبرد اهداف محققان و پژوهشگران داشته اشاره کرده و اظهار داشت: یکی از الطاف الهی که نصیب آیت‌الله جوادی آملی شده آن فرصت‌هاست این نکته بسیار مهمی است فرصت برای اینکه ایشان بتوانند ارائه این مباحث فلسفی عرفانی، تفسیری و فقهی را داشته باشند و عزیزانی، دوستانی پای کار باشند این خیلی مهم است ببینید مرحوم علامه طباطبایی آن موقعی که تفسیر قیم المیزان را قلم می‌زدند خیلی از مواقع خودشان این نوشته‌های خودشان را یا چیزهایی که تصحیح می‌شد می‌بردند برای چاپخانه. برای تصحیح آنها مشکل داشتند. عزیزان اینها را دقت کنیم اینکه می‌گویم فرصت واقعاّ فرصت است این انقلاب اسلامی فرصتی بود برای حضرت استاد که بتواند چنین تشکیلاتی را راه بیندازد و بالأخره بتواند کارهایی که احیانا ایشان دارند درسهایشان را ارائه بدهند. اینها از برکات انقلاب بود این را توجه داشته باشید که اگر این امکانات نبود ایشان هم مثل بعضی از اساتید خودشان چنین وضعیتی پیدا می‌کردند واقعاً ما باید این جنبه‌های انقلاب و نظام اسلامی را قدردان باشیم و کسانی که در واقع کمک می‌کنند از نظر مادی که بشود چنین زمینه‌ای فراهم آورد که عده‌ای از محققان بتوانند کار کنند هم آنها پرورش پیدا کنند این خیلی مهم است.
در پایان این نشست، رونمایی از آثار فقهی آیت‌الله جوادی آملی از جمله «کتاب البیع»، «کتاب النکاح»، «کتاب الربا»، «کتاب المکاسب»، «کتاب الاجاره»، «ثبوت الهلال»، «قاعده الشرط الفقهیه»، «عفو و قصاص» و… برگزار گردید.
