ضرورت همراهی طنز فاخر با موازین فقهی

هنرمندان باید مرز بین حلال و حرام و اصلاح و افساد را به خوبی بدانند و از دانش فقها استفاده کنند؛ ممکن است یک هنرمند با تبحر خود حلالی را حرام جلوه داده و حقی را ناحق و باطلی را حق جلوه دهد.

به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‎الله محمد جواد فاضل لنکرانی، در دیدار محسن مؤمنی شریف، رئیس حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، با اشاره به اهمیت رابطه هنر و دین گفت: دین و هنر از دیرباز با هم پیوند داشته‌اند و هنر دینی جایگاه خاصی نزد بزرگان ما داشته است.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: امام راحل بزرگ‌ترین هنرمند بودند که با ظرفیت هنرمندانه مردم انقلاب اسلامی را به این عظمت خلق کردند و هنر را از حالت یک روزنه کوچک برای افراد متدین، به یک جریان مبدل شد.

توسعه هنر پس از انقلاب اسلامی

وی با اشاره به شکوفا شدن ابعاد دین بعد از انقلاب، افزود: یکی از برکات انقلاب اسلامی، هویدا شدن ابعاد دین بود، چون قبل از انقلاب روزنه‌ای از دین در اختیار مردم قرار داشت و با تحقق انقلاب بزرگ و این هنری که امام راحل و مردم به خرج دادند، ابعاد دین شکوفا شد و مردم ما و همه بشریت به برکت همین انقلاب به خیلی از معارف، ارزش‌ها و حقیقت‌های دین آگاهی پیدا کردند.

عضو جامعه مدرسین حوزه با اشاره به توسعه هنر در کشور پس از انقلاب اسلامی، گفت: امام خمینی(ره) در واقع هنر را در این کشور احیا کردند و باعث شدند که متدینان دوباره با هنر پیوند بگیرند و به آن‌ها آموختند که چگونه این ظرفیت را ایجاد کنند.

استاد برجسته حوزه بیان کرد: در این مسیر، هنر دینی با مفاهیم ارزشمندی که به هنرمندان معرفی کرد زمینه این توسعه را ایجاد کرد و مقولاتی مانند انقلاب و فرهنگ ایثار و شهادت و مقابله با ظلم و…. بستر بهترین تولیدات هنری در کشور شد.

آیت‌الله فاضل لنکرانی با ذکر این مطلب که عمده بازار هنر، امروز در اختیار ظالمان است گفت: آن‌ها بد را خوب جلوه داده و باطل را به چشم مردم حق نشان می‌دهند که در واقع ضایع کردن هنر است.

حوزه علمیه به ارزش و تأثیرگذاری هنر واقف است

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تحسین مرحوم سلحشور برای ساخت آثار ارزشمند، بیان کرد: سریال حضرت یوسف(ع) هنوز هم برای مردم جذابیت دارد، زیرا هم مفاهیم ارزشی در آن به کار رفته و هم این کار با هنرمندی تمام انجام شده است. مرحوم سلحشور با این سریال به اندازه صدها کتاب و منبر به تبلیغ مبانی دینی پرداخت.

آیت‌الله فاضل‌لنکرانی تأکید کرد: حوزه علمیه هم به ارزش و تأثیرگذاری هنر به خوبی واقف است، بنابراین اگر هنر در مسیر حقیقی خود قرار گرفته و از دین و فقه در مسیر تعالی خود استفاده کند از هر ابزاری قوی تر و برنده‌تر است.

وی با بیان این که امروز دشمن به وسیله هنر، افکار و اخلاق جوان و شئون جامعه را هدف گرفته است، یادآور شد: ما هم از همین راه می‌توانیم جامعه، سیاست و اخلاق خودمان را اصلاح کنیم و از هنر در مجموعه دین استفاده کنیم؛ به شکر خدا امروز مسئولان هنری کشور قدم‌هایی برداشته‌اند ولی هنوز جای کار فراوان است.

ضرورت مشخص شدن دیدگاه فقه در هنر/ هنرمند متعهد به فقه و دین نیازمند است

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تأکید بر ضرورت مشخص شدن دیدگاه فقه در هنر، خاطرنشان کرد: بنده در سخنرانی‌ای که در همایش فقه هنر داشتم گفتم که هنرمندان متعهد به این بحث یعنی فقه و دین نیازمند هستند و باید بدانند که فقه چه پاسخی در مورد ریزترین مسائل هنری دارد و نه تنها در هنر بلکه در همه امور زندگی فقه حرف برای گفتن دارد؛ بنده به یک دکتر جراح گفتم فقط در خود اتاق عمل صدها سؤال را فقه جواب می‌دهد.

وی در ادامه با بیان این که هنر نقش مهمی در افکار و اخلاق جوانان دارد و بهترین وسیله برای حفظ اعتقادات مردم، ابراز داشت: نباید از دیدگاه فقه و هنر نیز در این زمینه به سادگی گذشت؛ خوشبختانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) سعی در بازشناسی این حیطه‎ها دارد و گروه فقه و هنر و فقه رسانه تشکیل شده است که آثاری را نیز تولید کرده است.

هنرمندان مرزهای حلال و حرام را رعایت کنند

عضو جامعه مدرسین حوزه افزود: هنرمندان باید اطلاعات فقهی خود را مشخص کرده و مرزهای حلال و حرام را در هنر خود مشخص کنند و از دانش فقها استفاده کنند؛ ما نمی‌گوییم هنرمندان جزو گروه‌های مقدس جامعه بشوند بلکه فقط مرز بین اصلاح و افساد را مشخص کنند، چرا که همه بحث‌های فقهی مربوط به حلال و حرام نیست و گاهی فیلمی در مسیر اصلاح فرهنگ جامعه است که فقه در مورد آن حرف دارد و گاهی در جهت افساد فرهنگ دینی جامعه است که باید جلوی آن گرفته شود. به همین خاطر باید به اثرات این کار توجه داشت و به که بیان می‌کنیم که اگر هنر و هنرمند از فقه و دین جدا شود ممکن است آثار مخربی به جای بگذارد.

بقای هنر به «دین» است

وی با تأکید بر این که تا انسان هست هنر هم وجود دارد، عنوان کرد: برای بقای هنر باید اطلاعات از دین زیاد شود و به همین خاطر هنرمندان باید سراغ دین‌شناسان رفته و قوت و صحت کار خود را بالا ببرند، این که در پایان یک فیلم مذهبی روحانی را بیاورند تا در مورد فیلم اظهار نظر کند چندان ارزشی ندارد.

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم، با ذکر این مطلب که اکثر هنرمندان چنین میلی برای ورود به عرصه‎های فقهی ندارند، خاطرنشان کرد: البته این مساله طبیعی است؛ ولی باید این دغدغه را در آن‌ها بارور کرد که احکام مسایل هنری را به خوبی بدانند؛ مثلاً در زمینه طنز که برای جامعه لازم است جای کار فقهی بسیاری وجود دارد که در این زمینه این مرکز اقدام به انتشار یک کتاب کرده است؛ زیرا احکام بسیاری در خصوص داستان و نمایش و طنز وجود دارد که آلوده به حرام و گناه نشود.

آیت‌الله فاضل لنکرانی با ذکر این مطلب که حوزه باید در مباحث هنری ورود کرده و این عرصه‎ها را بازشناسی و بازشکافی کند، گفت: این تولیدات باید در اختیار هنرمندان و سایر پژوهشگران حوزوی نیز قرار گیرد

طنز لازم است ولی باید با فقه همراه شود

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به اهمیت فقه به مقوله طنز، ابراز داشت: در بخش طنز در فقه بسیار حرف داریم و تحقیقی هم چندی پیش در این زمینه منتشر شد و نقش طنز را فقه نشان می‌داد؛ شما نگاه کنید بخش عمده‌ای از فیلم‌های تلویزیونی طنز است و باید هم باشد چرا که مردم به آن نیاز دارند و از همین طنز با کمک فقه می‌توان در مقوله‌های دینی، اخلاقی و سیاسی استفاده کرد.

آمادگی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برای دنبال کردن مسائل هنری

وی در پایان خاطرنشان کرد: ما در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) این آمادگی را داریم تا مسائل هنری را در فقه دنبال کنیم و گروه‌هایی به نام فقه هنر و فقه رسانه را نیز راه اندازی کرده‌ایم و تقویت و غنی شدن آن را در ارتباط گرفتن با هنرمندان و مسئولان هنری کشور می‌دانیم و معتقدیم با این ارتباطات می‌توانیم خدمت خوبی به بشریت داشته باشیم.