شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
علما و اندیشمندان شرکت در سی و یکمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی طرح‌های احیاگران جهان اسلام؛ جهت تمدن سازی نوین را در حاشیه برگزاری این کنفرانس بررسی کردند.
به گزارش شبکه اجتهاد، کمیسیون «طرح‌های احیاگران جهان اسلام؛ جهت تمدن سازی نوین» در حاشیه برگزاری سی و یکمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی در هتل آزادی تهران به ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی؛ رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و عضو مجلس خبرگان رهبری و با حضور شیخ فواد کاظم المقدادی به عنوان نایب رئیس و فوزی العلوی استاد برجسته دانشگاه الزیتونه تونس به عنوان دبیر این کمیسیون و جمعی از علما و اندیشمندان مسلمان برگزار شد.
در ابتدای نشست این کمیسیون، دکتر احمد مبلغی با بیان این که ایجاد وحدت و بحث از آن باید به سمت ایجاد یک فرهنگ و تمدن اسلامی باشد، گفت: اگر فعالیت‌های ما در عرصه وحدت در چارچوب فرهنگ و تمدن اصیل خود نباشد به نتایج مطلوب نخواهد رسید.
وی با تاکید بر موضوع بازگشت به چارچوب تمدنی و فرهنگی اسلام، بیان داشت: ایجاد وحدت باید به سمت ایجاد یک فرهنگ و تمدن اسلامی باشد. فرهنگ و تمدن بزرگترین چیزی است که فعالیت‌های خود را باید به سمت آن سوق دهیم و اگر این توجه را نداشته باشیم فعالیت‌های ما موفق نخواهد بود و نتایج مطلوبی نخواهد داشت.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: همه تلاش‌ها و فعالیت‌های عالمان و متفکران دینی و حتی سیاستمداران نیز باید درچارچوب ایجاد فرهنگ و تمدن اسلامی باشد تا موجودیت و انسجام خود را به دست بیاورد.
مبلغی با طرح این سوال که آیا تمدن اسلامی می‌تواند بدون وحدت و همزیستی اسلامی تحقق پیدا کند؟ گفت: بدون تردید تمدن اسلامی نمی‌تواند بدون وحدت و همزیستی اسلامی محقق شود چرا که قرآن کریم نیز می‌فرماید شما امت واحده هستید و خداوند شما یکی است و همه من را عبادت می‌کنید بنابراین اسلام به عبادت امت بعد از واحده بودن آنها اشاره و تاکید می‌کند و این اهمیت وحدت را نشان می‌دهد و صلاح مردم در همزیستی و معاشرت با همدیگر است.
وی با اشاره به نظریات علما و اندیشمندانی همچون شهید صدر در طرح عوامل احیا گر تمدن ساز، افزود: از نگاه شخصیتی همچون شهید صدر ما برای حل مسائل خود حتی در عرصه علمی و تخصصی باید با علم و آگاهی به قرآن مراجعه نمائیم و با تفسیر موضوعی از کلام الله می‌توانیم پاسخ آنها را یافته و برطرف کنیم. در بحث تمدن نیز باید به قرآن مراجعه کرده و با منطق استنطاق نیازهای تمدن سازی را پیدا کنیم که بدون تردید پیش نیاز آن ایجاد وحدت برای نیل به تمدن است.
سه رکن در شکل گیری تمدن نوین اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره)
نماینده ولی فقیه و عضو مجلس خبرگان رهبری در استان کردستان، تشکیل حکومت اسلامی، مساله رهبری و ولایت، و امت اسلامی را سه رکن شکل گیری تمدن نوین اسلامی عنوان کرد.
حجت‌السلام والمسلمین حسینی شاهرودی نیز در سخنانی با اشاره به این که در بررسی نظرات و طرح‌های گذشتگان درباره تمدن اسلامی تنها مباحث نظریه‌ای کافی نیست بلکه باید به آنچه گفته شده باور داشته باشیم، گفت: آنچه امام راحل در دوران ما با انقلاب اسلامی در ایران مطرح کردند و به نتیجه رساند این بود که برای شکل گیری تمدن اسلامی در مرحله اول باید حکومت اسلامی را ایجاد کنیم و بدون حکومت اسلامی این امر محقق نمی‌شود.
وی افزود: از دیدگاه امام خمینی(ره) پس از تشکیل حکومت اسلامی باید مکتبی باشد که بتواند محتوای آن را تامین و قرآن این ظرفیت بالا و بی بدیل را دارد.
نماینده ولی فقیه و عضو مجلس خبرگان رهبری در استان کردستان مساله ولایت و رهبری را مولفه دیگر در ایجاد تمدن اسلامی از منظر امام راحل عنوان کرد و بیان داشت: براین اساس فقها و علما به عنوان متخصصان در این زمینه مطرح شدند و امام راحل، بحث ولایت فقیه را مطرح کردند و رهبری جامعه را به ولی فقیه سپردند و این نمونه موفق برگرفته از اسلام بود.
حسینی شاهرودی بحث امت اسلامی را رکن دیگر تمدن اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره) عنوان کرد و افزود: این سه رکن باید در بررسی و بحث از تمدن نوین اسلامی مورد توجه قرار گیرد.
دانشگاه، الگویی برای تمدن نوین اسلامی
در ادامه این جلسه محققان و اندیشمندان مقالات خود را ارتباط با موضوع «طرح‌های احیاگران جهان اسلام؛ جهت تمدن سازی نوین» ارائه دادند. علی امینی دانش آموخته دانشگاه مذاهب اسلامی با مقاله خود تحت عنوان دانشگاه الگویی برای تمدن نوین اسلامی با محوریت دانشگاه مذاهب اسلامی در ایران، گفت: ایجاد گفتمان علمی با استفاده از ظرفیت نهادهای علمی و دانشگاهی تقریبی می‌توان در زمینه تحقق تمدن نوین اسلامی کار کرد و دانشگاه مذاهب اسلامی نمونه موفقی در این زمینه است.
دکتر اسدی پور استاد دانشگاه الزهرا(س) نیز با اشاره به این که دانشگاه از سه رکن دانشجو، استاد و مکان تشکیل شده است، افزود: باید هم نخبه‌ها و هم اساتید و هم فضای دانشگاه را به سمت تحقیقات اسلامی سوق دهیم.
دکتر عثمان یوسفی عضو هیئت علمی دانشگاه مذاهب اسلامی نیز در نقد این مقاله، خاطرنشان کرد: بحث تمدن اسلامی ۴ ستون داشته که آموزه‌های دینی، نهضت ترجمه و تولید محتوا، دانشگاه و نقل و انتقال علوم مهمترین پایه‌های تمدن در گذشته بود که دانشگاه مذاهب اسلامی می‌تواند الگویی مناسب در ترویج آموزه‌های دینی و تولید محتوا باشد و نهضت ترجمه جدیدی را راه بیاندازد که نقش مهمی در تمدن سازی نوین اسلامی خواهد داشت.
رسالت پیامبر و ماهیت تفکر و تمدن اسلامی
دکتر فواد کاظم المقدادی از علمای برجسته عراق دیگر سخنران این کمیسیون بود که رسالت پیامبر را ماهیت تفکر و تمدن اسلامی عنوان کرد و بیان داشت: امروز شاهد بیداری بزرگی هستیم که اسلام حتی در عمق کشورهای غیر اسلامی هم حضور دارد و گرایش به اسلام افزایش یافته است.
وی خاطرنشان کرد: امام خمینی(ره) در ایران تجربه خوب وموفقی را نشان داد. او اول استکبار را درهم شکست بعد از آن بندهای استکبار را از دست و پای ملت باز کرد و از سوی دیگر ایشان اراده ملت را به دنیا نشان داد و فهماند که مردم قدرت دارند و می‌توانند روی پای خود بایستند لذا قیام باید برای خدا باشد وامام خمینی این راه را دنبال کردند و حرکت موفقی را پایه ریزی نمودند.
بایستی طرح‌ها، ایده‌ها و پیشنهادات احیاگران تمدن اسلامی
در ادامه این نشست دکتر منوچهر متکی معاون امور بین الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، گفت: بایستی طرح‌ها، ایده‌ها و پیشنهادات احیاگران تمدن اسلامی درگذشته را تدوین، تبیین و ارائه کنیم و به نتایج ارزشمند و عملیاتی در راستای تحقق تمدن اسلامی برسیم.
متکی بیان داشت: به دنبال طرح بحث تمدن نوین اسلامی از سوی رهبر معظم انقلاب در دوسال پیش، برنامه ریزی از سوی مجمع تقریب آغاز شد و چندین همایش در داخل و خارج از کشور همچون تونس و دهلی نو برگزار شده و امروز در کنفرانس وحدت ایران موضوعات جزئی تر را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
وی افزود: در کمیسیون طرح‌های احیاگران جهان اسلام برای تمدن سازی باید چیستی‌ها، ویژگی‌ها و مولفه‌های تمدن اسلامی و تمایز آن با تمدن غربی مشخص شود و اندیشمندان نظرات خود را در این باره مطرح کنند و نقش خودباوری و جمعیت‌های تقریب نهاد در تمدن سازی نوین اسلامی بررسی گردد.
معاون امور بین الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان اینکه اگر به صدر اسلام برگردیم در زمان امام باقر و امام صادق(ع) یا علمایی همچون سیدقطب و… یک نهضت فکری و آموزشی در جهان اسلام راه افتاده است، اظهار داشت: اگر گذشته خودمان را به خوبی مطالعه کنیم می‌فهمیم که احیاء گران تمدن اسلامی چه طرح‌ها، ایده‌ها و راهکارهایی برای نیل به این هدف داشتند و موجب بلوغ و رشد تمدن اسلامی در زمان خودشان شده‌اند و تاکنون نیز ادامه دارد.
متکی تاکید کرد: تدوین و گردآوری و تبیین این طرح‌ها می‌تواند ما را در رسیدن به نتایج مطلوب از برگزاری این کنفرانس و پایه ریزی تمدن نوین اسلامی یاری کند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: با پایان دوره نظامی داعش و پیروزی‌های اخیر رزمندگان اسلام در جبهه مقاومت این امکان فراهم شده که درباره تمدن خود صحبت کنیم و راههای اوج و عزت مجدد خود را یادآوری کرده و محقق کنیم.
تمدن اسلامی تلاش می‌کند به اهداف و غایت انسان بپردازد
استاد عمر از کشور گینه نیز در این نشست با بیان این که تمدن اسلامی تلاش می‌کند به اهداف و غایت انسان بپردازد، افزود: وقتی با انقلاب اسلامی در ایران آشنا شدیم فهمیدیم که اسلام به کل حیات انسان می‌پردازد و تمدن گسترده‌ای دارد و ما نیازی به تمدن غربی نداریم و تمدن اسلامی برای زندگی بشریت کافی است.
جابرجابری از وزارت فرهنگ کشور عراق دیگر اندیشمند حاضر در این کمیسیون بود که ضمن قدردانی از جمهوری اسلامی ایران برای حفظ وحدت اسلامی در ۳۰ سال گذشته، گفت: اصرار ایران بر حفظ وحدت ناشی از احساس آنها با مسائل دینی است تا به اراده خداوند پاسخ مثبت دهند.
وی از پیروزی‌های پی درپی مقاومت و مردم عراق و سوریه و لبنان در مقابله با داعش و گروه‌های افراطی و توطئه‌های مستکبران و همچنین از راهپیمایی بزرگ ۲۵ میلیونی اربعین به عنوان نمونه‌هایی از بروز و ظهور تمدن نوین اسلامی نام برد.
رویکرد شهید صدر نسبت به مقوله تمدن اسلامی
حجت‌الاسلام دکتر شاملی از اساتید حوزه و دانشگاه نیز به رویکرد شهید محمدباقر صدر نسبت به مقوله تمدن اسلامی، تصریح کرد: شهید صدر منطق استنطاق را برای اولین بار مطرح کرد و بهره مندی از روش تفسیر موضوعی را بهترین روش در برون رفت از جاماندگی از کاروان تمدن اسلامی می‌داند.
وی گفت: از نگاه شهید صدر پیش نیاز تمدن سازی، نهضت اسلامی سازی علوم انسانی و اجتماعی و تولید علوم دینی است.
برهان الدین داغ عضو شورای مسلمانان کشور آلمان نیز با تاکید براین که مقدمه به وجود آمدن تمدن اسلامی، وحدت و اخوت اسلامی است، بیان داشت: راه تحقق وحدت این است که مذاهب و اقوام مختلف را در کشورهایمان بپذیریم به آنها احترام بگذاریم و همه اقلیت‌های مذهبی بپذیرند که درون آن جامعه و عضوی از آن هستند و همدیگر را تحمل و زندگی مسالمت آمیزی داشته باشند.
ماموستا رستمی از علمای اهل سنت کردستان و عضو مجلس خبرگان رهبری به عنوان آخرین سخنران این نشست، گفت: پیامبر اسلام به دنبال تمدن اسلامی بود و تاکید بروحدت مسلمین و مومنین داشت و خونریزی و کشتن دیگران را برنمی تابید لذا باید شاخصه‌ها و ویژگی‌های حقوقی و اخلاقی سیره و زندگانی ایشان را برای تمدن سازی و تحقق آن مورد توجه قرار دهیم.
