فرزندآوری، توصیف به جای توصیه

رئیس پژوهشکده زن و خانواده، گفت: توصیه به فرزندآوری باعث افزایش شکاف حاکمیت با مردم می‌شود و می‌گویند حاکمان مشکل معیشتی ندارند و از روی شکم‌سیری به ما رهنمود می‌دهند. باید غیرمستقیم تبلیغ کنیم مثلاً توصیف به جای توصیه. همچنین استثنائات را به عنوان قاعده تحویل مردم ندهید و نگویید که فلان خانم زندگی خانوادگی را اداره می‌کند و هفت فرزند هم دارد.

به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژاد، رئیس پژوهشکده زن و خانواده، در نشست «تبیین مسئله جمعیت جوان در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای» گفت: درباره کاهش جمعیت از عوامل اصلی آن غفلت کره‌ایم، زیرا مهمترین عواملش سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است نه سیاست‌های جمعیتی. مطالعات نشان داده که دختران و پسران تحصیل‌کرده تمایلشان به فرزندآوری کمتر شده است.

وی افزود: چارچوب نظری و مفهومی نسل جدید از مناسبات خانوادگی تفاوت یافته است. لذا دنبال الگوی «الرجال قوامون علی النساء نمی‌روند؛ ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که نسل جدید آن از دهه ۶۰ به بعد در حال پوست‌اندازی است. تا سال ۶۲ مراکز نظامی از سوی دشمن مورد حمله بود و سپس مراکز صنعتی مورد حمله قرار گرفت. لذا موج بیکاری و مشکلات اقتصادی از سال‌های پایانی دهه ۶۰ آغاز شد. این تحولات فهم مردم را تقویت کرده است. فرد بیکاری که وضع مالی او خوب نیست، طبیعتاً فرزندآوری مشکلات او را بیشتر هم خواهد کرد. از طرفی ۷۰ درصد جمعیت قبل از انقلاب روستایی بودند ولی در سال ۹۰ برعکس شد.

ظرفیت‌های ملی و اقتصادی را بر باد می‌دهیم

استاد حوزه اظهار کرد: الگو و فرهنگ زیست شهری فرزند زیاد را پس می‌زند؛ الان در سیستان و بلوچستان فرزندآوری زیاد است. برخی می‌گویند عربستان سرمایه‌‌گذاری کرده تا بافت جمعیتی را تغییر دهد و برخی آن را سیاسی می‌کنند، در حالی که این اشتباه است. علمای اهل تسنن جلوگیری از فرزندآوری را حرام می‌دانند، ولی فقهای ما تغییر رویه داده‌اند. تحلیل ما از تحولات جمعیتی اشتباه است و در سیاست‌گذاری‌ها روی مواردی تمرکز می‌کنیم که سهم آنها در تحولات جمعیتی اندک است. لذا ظرفیت‌های ملی و اقتصادی را بر باد می‌دهیم.

زیبایی‌نژاد گفت: در جامعه‌ای که بحران اصلی آن نان شب و اشتغال است ما می‌خواهیم با وام فرزندآوری مشکل جمعیت را حل کنیم؛ وام فرزندآوری در اروپا جواب می‌دهد که مردم پول دارند. اگر اقدامات ما قاعده‌مند نباشد و نیز شور انقلابی و دینی ما بر عقلانیت دینی غلبه کند، در تاریکی تیر می‌اندازیم و وقتی فضا روشن شود، می‌بینیم که به دوستان تیر انداخته‌ایم. نسل جدید با متولد ۳۰ و ۴۰ تفاوت اساسی دارد. انسان مدرن خودش را بازاندیشی و بازسازی می‌کند و هویت سیالی دارد.

شیوه درست تعامل مبلغان با مخاطبان

رئیس پژوهشکده زن و خانواده اضافه کرد: در فرهنگ مدرن، خدا به حاشیه رفته و انسان محور همه چیز و مادی‌گرایی حاکم است؛ منطق انسان مدرن در فضای مدرن منطق کافی‌شاپی است؛ یعنی در طرف دیگر میز خودش را با مبلغ مساوی می‌بیند. بنابراین مبلغان ابتدا باید با مردم دوست باشند تا مخاطب اعتماد کند و بعد او را نصیحت کنیم و اغلب با نوع حرف ما مشکلی ندارند، ولی با طرز صحبت کردنمان مشکل دارند. فرزندان در برابر والدینی که از موضع استعلا سخن می‌گویند، مقاومت می‌کنند. متأسفانه ما مبلغان در بسیاری از موارد مردم را فراری می‌دهند.

وی با بیان اینکه اگر به مردم بگوییم بچه‌دار شوید نتیجه نمی‌گیریم، اظهار کرد: چند دفعه رهبری در این مورد اعلام موضع بجایی داشتند، ولی اگر رهبری پی در پی از فرزندآوری حرف می‌زدند چه اتفاقی می‌افتاد؟ آیا مردم همراهی می‌کردند؟ کسی که در فرهنگ مدرن زیست می‌کند چون نگاه اقتصادی دارد تمایلی به فرزندآوری ندارد. توصیه به فرزندآوری باعث افزایش شکاف حاکمیت با مردم می‌شود و می‌گویند حاکمان مشکل معیشتی ندارند و از روی شکم‌سیری به ما رهنمود می‌دهند. باید غیرمستقیم تبلیغ کنیم مثلاً توصیف به جای توصیه. همچنین استثنائات را به عنوان قاعده تحویل مردم ندهید و نگویید که فلان خانم زندگی خانوادگی را اداره می‌کند و هفت فرزند هم دارد.

روی اعتماد به وعده الهی کار کنیم

زیبایی‌نژاد با بیان اینکه اگر فرزندان مسئولیت‌پذیری را در مدارس فرابگیرند تحولات خوبی رخ می‌دهد، در غیر این صورت با شعار کاری پیش نمی‌رود، اظهار کرد: در سالی که شعارش حمایت از تولید ملی بود، من از خواهران بسیجی پرسیدم که چند درصدشان حاضرند جهیزیه آنها تولید داخل باشد. ۵ درصد موافق بودند. وقتی جمعیت مذهبی ما در مصرف کالای داخل چنین نگاهی دارد چه توقعی برای رفع بیکاری داریم؟

وی در پایان گفت: باید فرهنگ برکت را به مردم بیاموزیم تا بدانند براساس آیه ۲۶۱ بقره «مَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّهٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنْبُلَهٍ مِائَهُ حَبَّهٍ وَاللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ» خداوند می‌فرماید که ۷۰۰ برابر مال انسانی را که صدقه می‌دهد رشد می‌دهد یا در آیه ۲۷۶ بقره آمده است: «یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَیُرْبِی الصَّدَقَاتِ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ کُلَّ کَفَّارٍ أَثِیمٍ»؛ یعنی کسانی که ازدواج می‌کنند عمدتاً وضع اقتصادی بهتری دارند. بنابراین روی اعتماد به وعده الهی کار کنیم.

منبع: ایکنا