شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، دو اثر پژوهشی با موضوع حقوق بشر و کرامت انسانی در آموزه‌های اسلامی، در آستانه روز جهانی حقوق بشر و کرامت انسانی، با هدف تبیین دیدگاه اسلام و سیره اهل بیت(ع) درباره کرامت انسان و دفاع از حقوق او، به جامعه علمی و علاقه‌مندان معرفی شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین اثر با عنوان «کرامت و حقوق انسان در نهج‌البلاغه» نوشته استاد محمد حکیمی است که در شمارگان هزار نسخه و در قطع رقعی منتشر شده است. این کتاب در ۱۸ بخش تنظیم شده و به موضوعاتی همچون «کرامت خدایی انسان»، «اخلاق؛ پایگاه کرامت انسانی»، «توده‌گرایی و کرامت»، «عدالت؛ زمینه‌ساز حقوق»، «خودپاسداری از کرامت»، «انتقادپذیری؛ خاستگاه کرامت»، «معیار رفتار زمامداران»، «تأمین زندگی و کرامت انسانی»، «مساوات»، «پاسداری از حقوق محرومان» و… پرداخته است.
در این اثر، نویسنده با استناد به خطبه‌ها و نامه‌های امیرالمؤمنین علی(ع)، به برجستگی آموزه‌های نهج‌البلاغه در زمینه حقوق انسان پرداخته و تأکید کرده است که امام علی(ع) در گفتار و رفتار خود، سخت‌گیرترین مدافع حقوق مردم بودند و کوچک‌ترین کوتاهی در این زمینه را برنمی‌تافتند. کتاب با هدف ترسیم چکادهای بی‌مانند اندیشه و عمل علوی در حوزه کرامت انسانی تألیف شده تا مدیران، نخبگان و عموم جامعه، به‌ویژه محرومان، از این سیره راهگشا بهره‌مند شوند.
در بخشی از این کتاب با عنوان «انتقادپذیری؛ خاستگاه کرامت و حقوق» آمده است: انتقادپذیری روح و جوهر باور به کرامت انسانی است و تنها در پرتو آن می‌توان از حقوق انسان‌ها پاسداری کرد. در این زمینه، امام علی(ع) می‌فرمایند: با من روراست باشید و گمان نکنید که از شنیدن سخن حق یا عدالت احساس سنگینی می‌کنم، زیرا کسی که از حق ناراحت شود، عمل به آن برایش دشوارتر خواهد بود.
دومین اثر منتشرشده با عنوان «اسلام و حقوق بشر» نوشته باقر شریف القرشی و ترجمه محمدتقدمی صابری، به بررسی تطبیقی مفهوم حقوق بشر از منظر اسلام و ادیان توحیدی پرداخته است.
در این کتاب، مباحثی همچون حقوق پدر و مادر، عدالت در گفتار و داوری، ناروایی گرایش به ستمگران، آزادی اقتصادی، مرزهای آزادی، احتکار، مالیات، مهرورزی، و مقایسه‌ای با اعلامیه جهانی حقوق بشر مورد بحث قرار گرفته است.
در بخشی از این اثر، نویسنده تأکید می‌کند که با وجود تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر توسط سازمان ملل متحد، بسیاری از دولت‌های غربی در عمل آن را نادیده گرفته و زمینه‌های ظلم و تبعیض را در جهان گسترش داده‌اند، در حالی‌که آموزه‌های اسلامی، حقوق بشر را بر مبنای کرامت ذاتی انسان و در پیوند با عدالت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی ترسیم کرده‌اند.
بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با انتشار این آثار، گامی مؤثر در جهت بازنمایی ظرفیت‌های عمیق آموزه‌های اسلامی در حوزه کرامت انسانی و حقوق بشر برداشته است؛ آموزه‌هایی که هم در ساحت نظر و هم در میدان عمل، با سیره اهل بیت(ع) و به‌ویژه امام علی(ع) گره خورده‌اند.
