شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
اگر به همان اندازهای که ما در فقه به معنای خاصش وقت سرمایه‌گذاری کردیم در تربیت اسلامی سرمایه‌گذاری می‌کردیم حتی نه به آن اندازه بلکه یک دهم و یک بیستم آن را سرمایه‌گذاری می‌کردیم، اکنون شاهد اتفاقات بسیار خوبی بودیم.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن عباسی ولدی، کارشناس مسائل تربیت اسلامی با تبریک روز امور تربیتی و تربیت اسلامی، در تعریف تربیت اسلامی اظهار داشت: تمام مفاهیم اسلامی در تمامی‌ابعاد تنها در کلمه عبودیت خلاصه می‌شود. تربیت اسلامی نیز یعنی تربیت فرد و جامعه در مسیر عبودیت و بندگی الهی.
وی ادامه داد: ما اگر بخواهیم به معنای واقعی کلمه تربیت اسلامی را در جامعه پیگیری کنیم، هدف را باید هدفی قرار دهیم که خدا از خلقت انسان معرفی کرده است. خداوند متعال می‌فرماید «من جن و انس را نیافریدم مگر این که بندگی من را انجام دهند.»
این استاد حوزه تصریح کرد: اقتصاد، سیاست، فرهنگ، حکومت، حقوق و… وقتی از زاویه تربیت نگاه شوند که باید هم از این زاویه به آن نگاه شود، هدفشان عبودیت، بندگی و ترویج بندگی در اقشار مختلف به شیوه‌های گوناگون است.
برای جایی جز حوزه علمیه نقش اساسی برای تحقق تربیت اسلامی قائل نیستم
وی درباره نقش حوزه‌های علمیه در تحقق تربیت اسلامی عنوان کرد: بنده برای جایی جز حوزه علمیه نقش اساسی برای تحقق تربیت اسلامی قائل نیستم، چون کسی می‌تواند در تحقق تربیت اسلامی گام بردارد که با متون دینی کاملاً آشنا باشد. آن جایی که تقید و تعهد به یادگیری متون دینی وجود دارد، حوزه علمیه است.
عباسی ولدی اضافه کرد: حوزه علمیه با اشرافی که به قرآن، روایات و سیره اهل‌بیت(ع) به عنوان منابع اصلی تربیت اسلامی دارد، می‌تواند به روش فقهای سلف، مبانی، اصول و روش‌های تربیت اسلامی را استخراج کرده و به جامعه عرضه کند.
وی تأکید کرد: حوزه علمیه باید به این باور برسد که راه تربیت جز از درون دین رد نمی‌شود، به این باور برسد که متون موجود برای استخراج مبانی، اصول و روش‌ها تربیت کافی هستند. به این نتیجه برسد همان گونه که در مسأله سیاست و روابط بین الملل می‌گوییم «کفار نباید راهی برای مؤمنان داشته باشند» در مباحث علوم انسانی و در بحث تربیت نیز خدا راهی برای کافرین بر مؤمنین قرار نداده است.
کارشناس امور تربیت اسلامی یادآور شد: تا وقتی نگاه ما به کفار است که آن‌ها برای ما که مؤمن و مسلمان هستیم، نقشه بکشند، مسلما نمی‌توانیم در تحقق تربیت اسلامی گامی‌برداریم. نخستین قدم رسیدن به این باور است.
مهم‌ترین نواقص و کمبودهای جمهوری اسلامی در حوزه تربیت اسلامی
وی درباره مهم ترین نواقص و کمبودهای جمهوری اسلامی در حوزه تربیت اسلامی گفت: نخستین نکته چشم داشتن به تولیداتی است که در فضای کفر، الحاد و بی دینی انجام گرفته و می‌گیرد. این یکی از بزرگترین نقص‌ها است.
استاد حوزه تصریح کرد: زمانی که ما تصمیم گرفتیم بحث و رشته‌‌ای به نام تربیت داشته باشیم مهم ترین چیزی که رخ داد توسعه روانشناسی غربی در جامعه بود. با این پیش فرض که روانشناسی تولید شده در فضای غیر دینی خنثی بوده و با مقداری اصلاح قابل ارائه، اجرا و نتیجه گرفتن در جامعه اسلامی است. یک پیش فرض کاملا اشتباه بود.
وی ادامه داد: این یکی از بزرگترین نقص‌ها است، تا زمانی که ما این نوع نگاه را به روانشناسی غربی داریم باید دنباله روی فضای تربیت کشور خودمان را از فضای تربیت غربی شاهد باشیم و اتفاق جدیدی را نخواهیم دید.
عباسی ولدی اذعان داشت: نقص دوم در حوزه‌های علمیه است، ما در ۴۱ سال که فرصت طلایی پیدا شد تا با آرامش خاطر در حوزه مسائل مختلف دینی تحقیق و پژوهش کنیم، وقت کمی‌را به تربیت اسلامی اختصاص دادیم. اگر به همان اندازهای که ما وقت در فقه به معنای خاصش سرمایه گذاری کردیم در تربیت اسلامی، سرمایه گذاری می‌کردیم حتی نه به آن اندازه بلکه یک دهم و یک بیستم آن را سرمایه گذاری می‌کردیم، اکنون شاهد اتفاقات بسیار خوبی بودیم.
وی افزود: کماکان می‌بینیم پس از ۴۱ سال مجموعه‌هایی با شعار تربیت اسلامی نیروهایی را از درون طلاب جذب می‌کنند، ولی به متن و مسیری که این بزرگواران طی می‌کنند، نگاه می‌کنیم می‌بینیم رنگ، بو و جلوه آن روانشناسی غربی است. یعنی پس از ۴۱ سال به این نتیجه نرسیدیم که نقطه آغاز جای دیگر است. این هم نقص بزرگی است.
کماکان آیه یأس می‌خوانیم!
کارشناس تربیت اسلامی تأکید کرد: موضوع بعدی یأس و ناامیدی است. عده‌‌ای معتقدند نباید به روانشناسی غربی به عنوان نقشه راه اعتماد کرد، نباید به علوم تربیتی غربی به عنوان نقشه تربیت اعتماد و اعتنا کرد ولی می‌گویند راه طولانی در پیش داشته و فرصتمان کم است. در این فرصت بسیار کم نمی‌توان این مسیر طولانی را طی کرد.
وی بیان کرد: سخن ما با این افراد این است اگر ۴۱ سال پیش یا حتی ۲۰ سال پیش شروع کرده بودیم، مسیر خوبی را طی می‌کردیم، ۴۰ سال دیگر در چشم بر هم زدنی فرا می‌رسد و ما کماکان آیه یأس می‌خوانیم. یأس همیشه قدرت حرکت را از انسان می‌گیرد. ما نیازمند یک کار تبلیغاتی و رسانه‌‌ای بسیار سنگین هستیم تا این امید و انگیزه را به جامعه علمی‌به ویژه حوزه علمیه تزریق کنیم که می‌شود.
استاد حوزه اظهار داشت: همانگونه که غربی‌ها در مسیر تولید علوم انسانی وقت زیادی را صرف و زمان زیادی را صبر کردند ما نیز باید چنین کاری را انجام دهیم، البته ما یک تفاوتی با آن‌ها داریم، چون آن‌ها از صفر شروع کردند ولی ما با یک سرمایه عظیمی‌روبرو هستیم. سرمایه ما سنت‌های الهی است. خداوند فرمود «اگر کسی من را یاری کند او را یاری می‌کنم.»
وی گفت: باید مجموعه‌هایی هر چند خُرد مبتنی بر این باور شکل بگیرد که ما نیازی به نقشه‌‌ای که دیگران کشیده اند، نداریم. باور مجموعه‌ها این باشد که باید نقشه را از مجموعه دین به دست آوریم. این مجموعه‌های تحقیقی و پژوهشی انجام دهند. در گام نخست باید به مبانی توجه داشته باشند.
اشراف کاملی نسبت به مبانی دینی نداریم
عباسی ولدی اذعان داشت: یکی از دلایلی که سبب شده توجه ما نسبت به تربیت اسلامی ضعیف شود این است که اشراف کاملی نسبت به مبانی دینی نداریم. حتما باید در حوزه مبانی صحبت، تحقیق و تألیف داشته باشیم. اگر کسانی که می‌خواهند در تربیت اسلامی کار کنند یک بار مبانی فکری تربیتی اسلام را با گرایش کاملاً درون دینی بشنوند، متوجه می‌شوند چه اتفاق بدی در جامعه افتاده که از علوم تربیتی و روانشناسی غربی توقع داریم نقشه تربیت اسلامی ما را بکشند.
وی اضافه کرد: حداقل باید روش‌های تربیت دینی که بدون زحمت چندانی را می‌توان از دل آیات و روایات بیرون آورد را بدون هیچ خجالت و رودبایستی در جامعه ترویج کنیم. بخشی از تولیدات ما نیازمند زمان نیست، بلکه نیازمند مطالعه است تا گروه‌های تحقیقی و پژوهشی سبک زندگی اسلامی را از متن آیات و روایات بیرون بیاورند. همه این‌ها چیزی نیست که نیازمند استنباط با شیوه خاص باشد.
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: برای نمونه نوع کاری که حضرت آیت‌الله جوادی انجام داده و کتاب مفاتیح الحیاه را منتشر کرده اند، قطره‌‌ای از دریا است. این نشان می‌دهد که بله می‌شود از دل آیات و روایات روش‌های زندگی را بیرون کشید.
نسبت به نتیجه روانشناسی و علوم تربیتی غربی روشنگری کنیم
وی ادامه داد: همچنین باید نسبت به نتیجه که روانشناسی و علوم تربیتی غربی در خود غرب داشته، روشنگری کنیم. آن کسی که نقشه تربیت را برای ما می‌کشد و ما نیز با مقداری حذف و اضافه به عنوان تربیت اسلامی در جامعه ترویج می‌کنیم، اکنون خودش کجاست؟ خانواده در دنیای غرب کجاست؟ جوانان به دنبال چه چیزی هستند؟ اخلاق و تربیت در دنیای غرب چه نمره‌‌ای را دارد و….
کارشناس تربیت اسلامی در پایان گفت: اگر این مطالعه را درست انجام داده و به زبان مردم ترویج کنیم تا مردم به آگاهی از آن دنیا برسند که ادعا دارد می‌توانم نقشه تربیتی شما را بکشم، یک بدبینی بسیار خوبی نسبت به دنیای غرب و محصولات آن اتفاق می‌افتد که برای زمینه سازی، قبول، ترویج و تبلیغ تربیت اسلامی نیازمندیم. مفتاح
